Giáo án Ngữ văn lớp 6 Tuần 19 Tiết 73,74 Bài học đường đời đầu tiên

Ngày 10/01/2005 Tuần 19 –Tiết 73-74 BÀI HỌC ĐƯỜNG ĐỜI ĐẦU TIÊN A. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT Qua tiết học, HS cần tiếp thu được: - Hiểu được ý nghĩa, nội dung của truyện “Bài học đường đời đầu tiên” đối với Dế Mèn trong bài văn. - Nắm được những đặc sắc trong nghệ thuật miêu tả, kể chuyện và sử dụng từ ngữ. B. ĐỒ DÙNG DẠY HỌC : C. TÀI LIỆU THAM KHẢO: SGK, SGV, STK D. TIẾN HÀNH CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC 1/. Ổn định Ngày : Tiết : Lớp : SS : VM : 2/. Kiểm tra bài cũ Kiểm tra tập bài soạn của HS. 3/. Bài mới Giới thiệu bài mới : Tuổi trẻ thường xốc nổi, bồng boat, tự phụ. Chính vì vậy, dễ dẫn đến sai lầm, vấp ngã trên đường đời. Nhưng nếu biết dừng lại đúng lúc thì có thể khắc phục hậu quả đã gây ra. Bài học hôm nay, các em tìm hiểu là một minh chứng cho điều đó. HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY HOẠT ĐỘNG CỦA HS BÀI HS GHI GV cho HS đọc phần tác giả- tác phẩm sau đó GV diễn giảng. Hướng dẫn đọc và tóm tắt tác phẩm. + Đọc :giọng điệu thay đổi theo tâm trạng nhân vật. + Kể : tóm tắt và đúng cốt truyện ? Bài văn miêu tả và kể về nhân vật chính nào? ? Lời kể trong truyện là lời kể của nhân vật nào? ? Bài văn có thể chia làm mấy đoạn? Nội dung chính của mỗi đoạn? ? Chi tiết miêu tả ngoại hình và hành động đã bộc lộ những nét gì trong tính nết của Dế Mèn? ? Hãy tìm những từ ngữ theo em là rất đặc sắc mà tác giả đã dùng để miêu tả Dế Mèn? (HS thảo luận) ? Thử thay đổi một số từ ấy bằng những từ đồng nghĩa hoặc gần nghĩa rồi rút ra nhận xét về cách dùng từ miêu tả của tác giả? ? Em thấy hình ảnh Dế Mèn trong bài văn đẹp ở chỗ nào và chưa đẹp ở chỗ nào? ? Thuật lại diễn biến sự việc Dế Mèn trêu chị Cốc dẫn đến cái chết thảm thương của Dế Choắt? ? Qua câu chuyện ấy, Dế Mèn đã rút ra được bài học đường đời đầu tiên cho mình. Bài học ấy là gì? ? Hãy phát biểu cảm nghĩ của em về nhân vật Dế Mèn? ? Em có biết tác phẩm nào viết về loài vật tương tự như truyện này? ? Qua văn bản em rút ra được những bài học gì về nội dung và nghệ thuật? => HS đọc và tóm tắt truyện. => Dế Mèn => Lời kể của nhân vật Dế Mèn nói về mình với giọng tự tin, hảnh diện. => 2 đoạn chính : + Đoạn 1: “Từ đầu … không thể làm lại được” + Đoạn 2: Phần còn lại -> Nội dung chính: Câu chuyện về trò đùa ngỗ nghịch của Dế Mèn trêu Cốc gay ra cái chết thảm thương của Dế Choắt. => Tính nết hung hăng, hống hách, cậy sức bắt nạt kẻ yếu, dám cà khịa với mọi người trong xóm, quát mấy chị Cào Cào, ngứa chân đá anh Gọng Vó. => Đó là những tính từ : mẫm bóng, nhọn hoắt, đạp (phành phạch), ngắn hủn hoẳn, (nhai) ngoàm ngoạp, rung rinh, … => Ngắn hủn hoẳn = ngắn củn; nhai ngoàm ngoạp = nhai rào rạo; rung rinh = lắc lư. * Ta sẽ không thấy vẻ đẹp cường tráng ưa nhìn và sự phô trương kiêu ngạo của Dế Mèn. => Đẹp ngoại hình nhưng trông có vẻ dữ tợn với tính nết tự phụ, kiêu ngạo, xốc nổi khiến Dế Mèn chưa có thể gọi là nét đẹp hoàn hảo. => Bài học “Ở đời mà có thói hung hăng ... mang vạ vào mình” => Cái Tết của Mèo con của Nguyễn Đình Thi, O Chuột của Tô Hoài. => Ghi nhớ I. TÁC GIẢ – TÁC PHẨM - Sáng tác năm 1941 gồm 10 chương. - Trích trong chương I - Tô Hoài sinh năm 1920, tại Hà Nội tên thật là Nguyễn Sen. II. TÌM HIỂU VĂN BẢN 1/. Giới thiệu Dế Mèn - Chàng Dế thanh niên cường tráng. - Cà khịa, tợn lắm. - Quát mấy chị Cào Cào. - Đá ghẹo anh Gọng Vó. => Ngoại hình đẹp nhưng hung hăng, hống hách, kêu ngạo hay bắt nạt kẻ yếu. 2/. Câu chuyện ân hận đầu tiên. - Thái độ đối với Dế Choắt : kẻ cả, khinh thường, ích kỷ. - Bài học đường đời : + Giương mắt ra xem ta trêu con mụ Cốc. + Nằm im thin thít, mới mon men bò lên. + Tôi hối lắm ! Tôi hối hận lắm! + Đứng lặng giờ lâu nghĩ về bài học đường đời đầu tiên. => Ăn năn, hối lỗi 4/. Củng cố : ? Qua tác phẩm, em rút ra bài học gì cho bản thân? ? Miêu tả hình dáng Dế Mèn? 5/. Dặn dò: Học bài và soạn bài mới : “Phó từ” ? Phó từ là gì? ? Phó từ thường đi kèm với từ loại nào? ? Các loại phó từ?