Giáo án Ngữ văn lớp 6 Tuần 22 Tiết 88 Phương pháp tả cảnh

Ngày soạn : 25/01/2005 Tuần 22- Tiết 88 PHƯƠNG PHÁP TẢ CẢNH A. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT Qua tiết học, HS cần tiếp thu được: - Biết cách viết một bài văn, đoạn văn tả cảnh theo một thứ tự nhất định. B. ĐỒ DÙNG DẠY HỌC C. TÀI LIỆU THAM KHẢO: SGK, SGV, STK D. TIẾN HÀNH CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC 1/. Ổn định Ngày : Tiết : Lớp : SS : VM: 2/. Kiểm tra bài cũ ? Để miêu tả người ta phải làm gì? 3/. Bài mới Giới thiệu bài mới: Để miêu tả được, người ta phải biết quan sát, nhận xét, tưởng tượng, ví von, so sánh để làm nổi bật đặc điểm của sự vật. Những điều quan sát được chưa thể làm thành bài văn nếu ta không nắm được phương pháp tả cảnh. Bài học hôm nay sẽ hướng dẫn chúng ta thêm các bước để làm thành bài vănmiêu tả. HOẠT ĐỘNG CỦA GV HOẠT ĐỘNG CỦA HS BÀI HS GHI Hoạt động 1: GV gọi HS đọc văn bản a (Trích đoạn : “Vượt thác”) ? Văn bản miêu tả hình ảnh dượng Hương Thư, trong một chặng đường của cuộc vượt thác. Tạo sao có thể nói, qua hình ảnh nhân vật, ta có thể hình dung được những nét tiêu biểu của cảnh sắc ở khúc sông có nhiều thác dữ? ? Theo em, văn bản a người ta muốn tả dượng Hương Thư hay muốn tả cảnh vượt thác? GV gọi HS đọc văn bản b. ? Văn bản b tả quang cảnh gì? ? Để miêu tả dòng sông Năm Căn, người viết đã lựa chọn những hình ảnh nào? Và miêu tả những cảnh vật ấy theo thứ tự nào? GV cho HS đọc văn bản c. ? Văn bản thứ 3, em hãy chỉ ra và tóm tắt các ý của mỗi phần? ? Vậy em thấy văn tả cảnh gồm mấy phần? Em hãy nêu ý chính của mỗi phần? => Vì dáng vẻ, thái độ của nhân vật đã phản ánh sự căng thẳng trong lao động, sự nguy hiểm của thiên nhiên, cảnh dòng nước chảy cuồn cuộn, dữ dội, nơi có nhiều thác dữ. => Người ta muốn tả cảnh vượt thác mà nhân vật chủ yếu trong cảnh vượt thác là dượng Hương Thư. => Tả quang cảnh trên dòng sông Năm Căn. => Theo thứ tự không gian và thứ tự các sự vật. => Mở đoạn : 3 câu đầu (Tả khái quát về tác dụng, cấu tạo màu sắc của luỹ tre làng. Thân đoạn: Tả kĩ 3 vòng của luỹ tre. Kết đoạn: Tả măng tre dưới gốc. => HS đọc Ghi nhớ SGK/47. I. PHƯƠNG PHÁP VIẾT VĂN TẢ CẢNH. 1/. Văn bản a: Cảnh “Vượt thác”. Miêu tả dáng vẻ và thái độ của nhân vật phản ánh cảnh sắc ở khúc sông có nhiều thác dữ. => Phải hiểu rõ mình định tả cảnh gì. 2/. Văn bản b : Quang cảnh dòng sông Năm Căn. - Nước, cá, thuyền, rừng đước, cây đước -> Theo trình tự không gian và trình tự các sự vật. => Trình bày điều quan sát được theo một trình tự nhất định. 3/. Văn bản c: Luỹ làng a/. Đoạn đầu : Giới thiệu khái quát về luỹ làng. b/. Đoạn giữa: Miêu tả các tầng lớp của luỹ tre làng (theo trình tự không gian và thời gian) c/. Đoạn cuối: Cảm nghĩ của tác giả từ hình ảnh mầm măng. III. GHI NHỚ (SGK/47) LUYỆN TẬP BT1/47: Tả quang cảnh lớp học trong giờ kiểm tra viết bài làm văn. 1. Những hình ảnh cụ thể và tiêu biểu. Trước giờ làm văn : Lúc đổi tiết, HS tranh thủ xem lại dàn ý và nội dung của các bài đã soạn ở nhà. Trong giờ làm bài: - Lúc chép đề: Miêu tả thái độ của lớp khi đọc đề (Vui mừng hay thất vọng) - Lúc làm bài : Tả theo trình tự thời gian + Dáng vẻ HS làm được bài (cắm cúi làm bài, vẻ mặt hân hoan, phấn khởi) + Miêu tả hành động, cử chỉ của thầy cô (đi đi lại lại … ngồi ở bàn GV nhìn xuống, nhắc nhở HS không nghiêm túc) + Thái độ, cử chỉ của những HS không làm được bài (nhìn ra cửa sổ, cắn bút, nhìn bài bạn, …) - Lúc gần hết giờ: + Sự vội vã, khẩn trương của HS. + GV nhắc nhở điều cần thiết. - Lúc hết giở kiểm tra: Thái độ của HS (hớn hở, buồn rầu, phân vân) 2. Trình tự miêu tả : trình tự thời gian, không gian. 3. Mở bài (đơn giản) BT2//47: Quang cảnh sân trường giờ ra chơi. 1. Trình tự miêu tả: thời gian và không gian. - Thứ tự thời gian: trước, trong và sau khi ra chơi. - Thứ tự không gian : xa -> gần 2. Đoạn văn miêu tả BT3/47: Dàn ý bài “Biển đẹp” 1. Mở bài: Tên văn bản “Biển đẹp” 2. Thân bài: Cảnh đẹp của biển trong những thời điểm khác nhau: - Buổi sớm nắng sáng. - Buổi chiều gió mùa đông Bắc. - Ngày mưa rào. - Buổi sớm nắng mờ. - Buổi chiều lạnh. - Buổi chiều nắng tàn, mát dịu. - Buổi trưa xế. - Biển, trời đổi màu. 3. Kết bài: Nhận xét vì sao biển đẹp? 4/. Củng cố: Sauk hi làm bài xong, em hãy trình bày phương pháp tả cảnh mà em tiếp thu được? 5/. Dặn dò: Học bài và soạn bài mới : “Buổi học cuối cùng” Về nhà viết bài viết văn tả cảnh: Đề: Tả quang cảnh giờ ra chơi.