Giáo án Ngữ văn lớp 8 Tuần 21 Tiết 81 Tức cảnh Pác Bó

Tuần 21 Ngày soạn : /2008 Tiết 81 Ngày dạy: Văn bản Tức cảnh Pác Bó (Hồ Chí Minh) A. .Mục tiêu cần đạt 1- Giúp học sinh cảm nhận được niềm vui sảng khoái của Hồ Chí Minh trong những ngày sống và làm việc gian khổ tại Pác Bó qua đó thấy được vẻ đẹp tâm hồn của Bác vừa là chiến sĩ say mê cách mạng vừa như một khách lâm tuyền ung dung sống hoà nhịp với thiên nhiên .Giá trị nghệ thuật độc đáo của bài thơ thất ngôn tứ tuyệt Đường luật cổ điển nhưng rất mới mẻ hiện đại 2-Rèn kỹ năng đọc diễn cảm ,phân tích thơ tứ tuyệt Đường luật. Khám phá vẻ đẹp trong cách kết thúc bất ngờ, tạo âm hưởng lạc quan, thanh thản ,độc đáo 3-Giáo dục lòng yêu mến thiên nhiên, niềm lạc quan cách mạng B.Chuẩn bị Gv: Nghiên cứu tài liệu ,soạn giáo án Hs:Soạn bài theo sự hướng dẫn của thầy C.Tổ chức các hoạt động dạy và hoc. Hđ1.ổn định lớp Hđ2. Kiểm tra bài cũ ? Đọc thuộc lòng bài thơ khi con tu hú và phân tích bài thơ ? -Gv kiểm tra vở soạn của một số hs. Hđ3.Bài mới *Giới thiệu bài : ở lớp 7 các em đã được học hai bài thơ rất hay của Bác Hồ . hãy nhớ lại tên, hoàn cảnh sáng tác và thể loại của 2 bài thơ đó .(Hs trả lời sau đó gv bổ sung và dẫn vào bài mới ) ?: Trình bày hiểu biết của em về tác giả Hồ Chí Minh ? (gv bổ sung - vì đã học về Hồ Chí Minh ở lớp 7) GV:Nêu yêu cầu đọc Giọng điệu thơ thoải mái thể hiện trạng thái lạc quan GV?: Từ "bẹ ,dịch sử Đảng" có nghĩa như thế nào . Yêu cầu hs đọc chú thích * sgk GV?: Bài thơ được bác viết trong hoàn cảnh nào ? GV: Tháng 12-1945 Bác trở về nước và làm việc trong hang Pác Bó một núi nhỏ sát biên giới Việt Trung, trong một điều kiện gian khổ GV?:Bài thơ được viết theo thể loại nào? GV:Làm thơ khi nhân một sự việc ,cảnh tượng nào đó gọi là tức cảnh ? Câu thơ đầu cho ta biết điều gì về nơi ở của Bác? GV?: Câu thơ còn gợi cho em hiểu gì về thời gian Bác sống và làm việc ở đây ? GV: Bác sống ở đây đã thành nếp sống đều đặn ? Em có nhận xét gì về từ ngữ ở câu thơ đầu? ? Phép đối ấy càng làm nổi rõ hơn điều gì về cuộc sống và tâm hồn của Bác? . ?Đọc câu thơ thứ hai. Câu thơ tiếp tục nói về điều gì . ? Em có nhận xét gì về thức ăn được nhắc đến ? những thứ đó thường có ở đâu? Là thức ăn như thế nào? . ? Từ hai câu thơ đầu em cảm nhận được gì về cuộc sống của Bác nơi đây? ? Em hiểu gì về cụm từ :“Vẫn sẵn sàng”trong câu thơ? . GV: Cả hai cách hiểu trên đã được tâm hồn thanh cao của bác: Như đùa trước khó khăn gian khổ, coi cuộc sống đạm bạc ấy là rất vừa ý. Có lúc Người đã nói “Vật chất tuy đau khổ. Không nao núng tinh thần” -Câu 3 là câu chuyển? Hãy chỉ ra sự chuyển mạch của bài thơ? ? Phương tiện làm việc của Bác ở đây là gì?. Em có nhận xét gì về cách dùng từ ngữ miêu tả của tác giả ? ? Từ phương tiện làm việc này em cảm nhận được gì về điều kiện làm việc của Bác? ? Đọc 3 câu đầu ? Ba câu đầu tập trung làm nổi rõ nội dung gì? Tâm tư tình cảm ấy của Bác ra sao .Em hãy đọc câu thơ thứ tư. Em hiểu từ “ sang” trong câu thơ có nghĩa là như thế nào? ? Em có nhận xét gì ý ở 3 câu thơ đầu với ý của câu thư cuối? - hai ý đối lập nhau ? Nhận xét cách dùng từ “ sang” và sự đối ý trên? * Liên hệ : Tố Hữu đã từng nói: “Đời cách mạng từ khi tôi đã hiểu Dấn thân vô là phải tù đầy Là gươm kề cổ là súng kề vai Là thân sống chỉ coi còn một nửa” Thực tế cuộc sống hoạt động cách mạng với cách nói của bác. Câu thơ kết thể hiện điều gì? 4 Củng cố: ? Có người nói : Bài thơ kết hợp hài hoà giữa tính cố điển và tình hiện đại, em có đồng ý không? Vì sao? ? Nhận xét về thể thơ? - ý kiến đúng: Vì * Nét cổ điển kết hợp với hiện đại là nghệ thuật độc đáo của bài thơ ? bài thơ nêu bật nội dung gì? ? Đọc phần ghi nhớ SGk? * GV: Nguyễn đăng mạnh đã nhận xét : Người không chỉ lạc đạo mà còn hành đạo, không phải là ẩn sĩ mà là chiến sĩ” ? Em biết những câu thơ nào của Bác nói về cảnh rừng Việt Bắc, hãy đọc một trong những câu thơ có nội dung trên? Cảnh khuya, Cảnh rừng Việt Bắc 5, hướng dẫn về nhà: Học thuộc lòng bài thơ Tập phân tích bài thơ theo kết cấu - Chuẩn bị bài “ Ngắm trăng” I. Tìm hiểu chung về văn bản. 1.Tác giả: Hồ Chí Minh 2. Đọc , chú thích . 3.Tác phẩm : - Hoàn cảnh ra đời . Viết trong những ngày Bác hoạt động cách mạng ở hang Pác Bó Cao Bằng trước Cách mạng tháng tám - Thể thơ :Thất ngôn tứ tuyệt. II. Phân tích . 1. Hoàn cảnh sống và làm việc của Bác Hồ ở Pác Pó - Bác sống ở trong hang nơi rừng núi bên bờ suối - Thời gian như lặp lại nhiều lần Sáng ra bờ suối -Tối vào hang - Câu thơ có hai vế đối nhau - Câu thơ như một thời gian biểu, một lịch trình bác sống nơi rừng sâu hẻo lánh này đã trở thành nếp sống đều đặn. Thể hiện sự sắp xếp tổ chức cuộc sống của Bác nơi đây rất khéo léo, gắn bó với thiên nhiên- Thẻ hiện thái độ ung dung tự tại, hoà hợp với hoàn cảnh - Tiếp tục nói đến chuyện ăn uống sinh hoạt của Bác nơi núi rừng. - Thức ăn đều là sản phẩm đơn sơ đạm bạc ở rừng -* Bác sống như một ông tiên, gắn bó nơi hang suối - Bác luôn sẵn sàng chịu đựng moi gian khổ, chấp nhận cuộc sống thiếu thốn để làm cách mạng - Cháo bẹ, rau măng lúc nào cũng có sẵn. Bác sống ở hang sâu và làm việc bên bờ suối đã lâu trở thành nếp sinh hoạt . Cuộc sống ở nơi rừng sâu ăn ở thiếu thốn, gian khổ. - Câu 3 chuyển từ chuyện ăn ở, sang chuyện công việc Chuyển từ không khí thiên nhiên sang không khí hoạt động xã hội ( dịch sử Đảng) - Bàn đá chông chênh - Bàn đá( vững chăc)><( từ láy):chông chênh: chơi vơi không vững chắc. - Điều kiện làm việc khó khăn gian khổ, gắn bó với thiện nhiên. - Tập trung làm nổi bật rõ cuộc sống gian lao vất vả của Bác khi làm cách mạng. 2. Tình cảm của Bác - Cuộc sống cách mạng vẫn đầy đủ sung túc, lịch sự, sang trọng. - Chữ “sang” bất ngờ làm mờ đi những gian nan thiếu thốn , thể hiện tinh thần lạc quan,tinh thần tự chủ, tạo lên sự sung túc trang trọng. Trong gian khổ Bác luôn lạc quan yêu đời. III Tổng kết 1, Nghệ thuật: Cổ điển : thể hiện thơ đường , có cảnh lâm tuyền, thức ăn đạm bạc như nơi sống của một ông tiên, nhà hiền triết phương Đông - Hiện đại : Viết bằng chữ quốc ngữ, nóiđến Đảng cộng sản đây là nội dung mới , thể thơ thất ngôn tứ tuyệt có cấu trúc chặt chẽ. 2, nội dung - bài thơ thể hiện cuộc sống gian nan vất vả của bác hồ khi còn hoạt động bí mật ở cao Bằng- thể hiện tinh thần lạc quan , gắn bó với thiên nhiên, là tình yêu thiên nhiên sâu sắc. * Luyện tập Tiết 81 ngày soạn : /2008 Tuần 21 Ngày dạy: Câu cầu khiến A. Mục tiêu cần đạt 1- Học sinh nắm được khái niệm về câu cầu khiến, chức năng của câu cầu khiến. 2- Rèn kĩ năng nhận biết câu cầu khiến, viết đoạn văn thuyết minh có câu cầu khiến, phân biết kiểu câu cầu khiến với các kiểu câu khác( nhất là câu trần thuật) 3- Giáo dục ý thức viết câu đúng mục đích diễn đạt. B. Chuẩn bị 1, Thầy : Bảng phụ ghi ví dụ 2, Trò : Học bài cũ và chuẩn bị bài mới theo sự hướng dẫn của thầy C.Tổ chức các hoạt động dạy và học Hđ1, ổn định lớp. Hđ2, Kiểm tra bài cũ: Kiểm tra vở bài tập của hs . Hđ3, Bài mới . *Giới thiệu bài GV: Treo bảng phụ Đọc ví dụ a1 ? Đoạn trích có câu nào là câu cầu khiến? Vì sao? ? Đọc ví dụ b1? Trong đoạn trích có câu nào là câu cầu khiến?Vì sao? ? Đọc ví dụ2 ? ? Câu “ Mở cửa” trong ví dụ b có khác gì với câu” Mở cửa “ trong ví dụ a không -. GV: Những từ “ đừng, đi” là những từ cầu khiến Những câu trên là câu cầu khiến. ? Em thấy các câu trên kết thúc thường là dấu gì? - Dấu chấm, dấu chấm than ? khi nào thì dùng dấu chấm. ? Xét về mặt hình thức thì em hiểu thế nào là câu cầu khiến? ? Xét về mặt nội dung , câu cầu khiến dùng để làm gì ? ( chức năng dùng để làm gì?) ? Mỗi trường hợp hãy lấy một ví dụ minh hoạ - Hãy cút đi! (ra lệnh) - Chớ lười biếng! ( khuyên bảo) - Anh nên đến sớm! ( Đề nghị) ? Đọc phần ghi nhớ SGK? Đọc bài tập? - Chỉ ra đặc điểm hình thức của những câu cầu khiến trong các trường hợp trên - Nhận xét chủ ngữ trong các câu trên. thử thêm bớt , hoặc thay đổi chủ ngữ xem ý nghĩa của các câu có thay đổi như thế nào? Nếu ta thêm hay bớt chủ ngữ của các câu trên thì ý nghĩa của các câu thay đổi như thế nào? Ví dụ : hút trước đi- ý này không bộc lộ thái độ Ông giáo hút trước đi- biểu hiện thái độ tôn trọng ông giáo. GV: bài tập 1:Cần lưu ý khi viết câu cầu khiến nên viết đủ thành phần chủ vị để dễ dàng bộc lộ thái độ cảm xúc Đọc và nêu yêu cầu bài tập? Đọc đoạn a? ? Đọc trích có ở tác phẩm nào ?Của ai?Đây là lời nói của ai với ai? ? Câu nào là câu cầu khiến ? Vì sao? ? Đọc phần b? Đoạn trích có ở tác phẩm nào ? Của ai? Có nội dung gì? Câu nào là câu cầu khiến ? Vì sao? Bài tâp 3 o sánh hình thức và ý nghĩa của 2 câu ? . ? Đọc và nêu yêu cầu bài tập ? ? Dế Choắt nói với Dế mèn( Anh đã nghĩ….. sang)nhằm mục đích gì? – ? Nhưng vì sao trong lời đề đạt nguyện vọng này Dế Choắt không dùng những từ cầu khiến rõ hơn như : Anh hãy đào giúp em một cái ngách sang bên nhà anh! Đào ngay giúp em một cái ngách! ? Đọc đoạn trích ? Đoạn trích ở đâu ? Của ai ? Có nội dung gì? Bài tập yêu cầu điều gì? ? Giải thích vì sao câu” Đi đi con” , “ Đi thôi con” không thể thay thế cho nhau? 4, Củng cố: Gv yêu cầu hs nhắc lại ghi nhớ .Gv khái quát nội dung bài học. 5, Hướng dẫn về nhà: - Nắm chắc thế nào là câu cầu khiến - Làm hết các bài tập còn lại - Phân biệt giữa câu nghi vấn với câu cầu khiến - Chuẩn bị bài “ Câu cảm thán” I Đặc điểm hình thức và chức năng của câu cầu khiến 1. Tìm hiểu ví dụ. Ví dụ 1: -Thôi đừng lo lắng. cứ về đi. - Vì có từ “ thôi đừng”, “đi”và có nội dung yêu cầu - Câu : - Đi thôi. - Vì có từ “ đi” – Thể hiện nội dung yêu cầu. Ví dụ2 - Mở cửa : ở câu b có ý yêu cầu khẩn thiết mở cửa. ở câu a có ý kể về sự việc 2. Ghi nhớ a, Đặc điểm hình thức: - Câu cầu khiến là câu có những từ cầu khiến: Hãy , đừng, chớ, đi , thôi, nào,…hay ngữ điệu cầu khiến - Khi viết câu cầu khiến thường kết thúc nằng dấu chấm than. Khi ý cầu khiến không được nhấn mạnh thì câu cầu khiến thường kết thúc bằng dấu chấm. b, Chức năng: Câu cầu khiến dùng để ra lệnh yêu cầu, đề nghị , khuyên bảo,… II Luyện tập Bài tập 1/31 - Câu a có từ cầu khiến “ hãy”, có mục đích yêu cầu. - Câu b có từ cầu khiến “ Đi” , có mục đích mời mọc. - Câu c có từ cầu khiến “ đừng” , có mục đích sai khiến. Câu a thiếu chủ ngữ Bài tập 2/32 a - Câu : “ Thôi ,im cái điệu hát mưa dầm sùi sụt ấy đi.”Câu cầu khiến vì có từ cầu khiến “ Đi” vừa yêu cầu vừa tỏ thái độ mỉa mai chế diễu của Dế mèn với Dế Choắt? b- Câu “ Các em đừng khóc” –Có từ cầu khiến “Đừng” , có mục đích yêu cầu, khuyên bào , dỗ dành, trìu mến của ông đốc với cac em học sinh. Bài tập 3/32 * Giống nhau : Đều có từ cầu khiến “ Hãy” * Khác nhau: Câu a vắng chủ ngữ, có ý cầu khiến nặng nề, ra lệnh. Câu b có chủ ngữ , có ý cầu khiến nhẹ nhàng , khích lệ, động viên. . Bài tập 4/32 - Dế Choắt muốn đề đạt nguyện vọng nhờ Dế Mèn đào cho một cái ngách để phòng thân ( dùng câu cầu khiến ) Vì : Dế Choắt luôn tự coi mình là đàn em của Dế Mèn, cách đặt vấn đề nhờ vả khiệm nhường, kín đáo, mang tính chất thăm dò thái độ của Dế mèn. -Nội dung cầu khiến được diễn đạt bằng hình thức câu nghi vấn. Cách diễn đạt này phù hợp với vị thế của Dế Choắt để Dế Mèn dễ tiếp nhận hơn. Bài tập 5/33 - Vì “ Đi đi con” chỉ yêu cầu người con thực hiện hành động. Còn “ Đi thôi con” yêu cầu cả người mẹ và người con cùng thực hiện hành động đi Tiết 83 Tuần21 Ngày soạn : Ngày dạy: Thuyết minh về một danh lam thắng cảnh A. Mục tiêu cần đạt 1- Biết cách viết bài thuyết minh giới thiệu một danh lam thắng cảnh trên cơ sở chuẩn bị kĩ càng, hiểu biết sâu sắc và toàn diện về danh lam thắng cảnh đó, nắm vững bố cục bài thuyết minh đề tài này. 2- Rèn kĩ năng nhận biết và xây dựng bố cục văn bản thuyết minh. 3- Giáo dục ý thức trau dồi vốn kiến thức tìm hiểu về những danh lam thắng cảnh của đất nước , để thêm tự hào và yêu mến quê hương đất nước tươi đẹp. B. Chuẩn bị 1, Thầy : Nghiên cứu soạn bài, tìm tài liệu 2, trò: Chuẩn bị nbài cũ theo sự hướng dẫn của thầy. C. Tổ chức các hoạt động dạy học. Hđ1, ổn định lớp Hđ2, Kiểm tra bài cũ ? Hãy nêu bố cục thuyết minh về bài thuyết minh một phương pháp? ( cách làm) Hđ3, bài mới *Giới thiệu bài. Em hiểu thế nào là danh lam thắng cảnh ?Thuyết minh về DLTC thường là công việc của ai ? nhằm mục đích gì ? ( Hs trả lời theo hiểu biết ,từ đó giáo viên bổ sung và dẫn vào bài mới.) Đọc văn bản SGK /33? ? Bài thuyết minh trên giới thiệu mấy đối tượng? ? Hai đối tượng này có quan hệ với nhau như thế nào? ? Qua bài viết viết em hiểu được gì về hai đối tượng trên ? ? Muốn có kiến thức trên để viết bài thì người viết bài phải làm gì? - Người viết đã từng được tận mắt quan sát về hồ Hoàn Kiếm và đền Ngọc Sơn - Hoặc đọc sách báo, tài liệu lịch sử, địa lívề hai đối tượng này.- Có những điều cần thiết thì ghi chép , hỏi han…. ? Đây là ghi nhớ chấm 1? Đọc phần ghi nhớ này? GV: Đây cũng là yêu cầu chung khi làm bài thuyết minh.. ? Ta tìm hiểu thêm văn bản trên ? Văn bản có mấy đoạn ?Nêu nội dung của từng đoạn? ? Bài viết giới thiệu theo trình tự nào? ? So với bố cục chung của bài văn thuyết minh thì bài viết này đã đủ bố cục 3 phần mở bài, thân bài, kết baì chưa ? Vì sao? ? Phần thân bài này đã sử dụng những phương pháp thuyết minh nào? ? Bài văn đã sử dụng phương thức diễn đạt nào? ? Giới thiệu đền Ngọc Sơn thì miêu tả theo trình tự nào? ? hãy chỉ ra lời bình giải thích? Ví dụ :…. Thờ thánh Văn Xương( Chủ về văn chương, khao cử)và đức thánh Trần( anh hùng TrầnQuốc Tuấn) do vậy được đổi tên là đền Ngọc Sơn. ? Em có nhận xét gì về những kiến thức về hồ Hoàn Kiếm và đền Ngọc Sơn? ? Từ việc tìm hiểu bố cục văn bản em thấy bố cục văn bản thuyết minh một danh lam thắng cảnh phải tuân theo bố cục như thế nào? ? bài cần phương thức diễn đạt và phương pháp thuyết minh như thế nào? ? bài văn phải có kiến thức về đối tượng như thế nào? Đọc phần ghi nhớ? ? Lập lại bố cục đầy đủ và hợp lí của bài thuyết minh về đền Ngọc Sơn và hồ Hoàn Kiếm. ? Mở bài cần nêu được những ý gì? Thân bài ta sắp xếp lại như thế nào? ? Kết bài nêu được những gì? ? nếu viết bài này theo bố cục ba phần như trên, em sẽ chọn những chi tiết tiêu biểu nào để làm nổi bật giá trị lịch sử và văn hoá của di tích lịch sử, thắng cảnh này? ? Nhận xét của một nhà văn nước ngoài: “ Hồ Gươm là chiếc lẵng hoa xinh đẹp giữa lòng Hà Nội” Ta có thể đưa vào phần nào của bài? Hđ4, Củng cố: GV: Hệ thống lại bố cục bài văn thuyết minh Hđ5, hướng dẫn về nhà - Học nắm được cách thuyết minh về một danh làm thắng cảnh - làm các bài tạp còn lại. - Chuẩn bị ôn tập văn thuyết minh. I Giới thiệu về danh lam thắng cảnh 1, Ví dụ: Hồ Hoàn Kiếm và đền Ngọc sơn - Đối tượng : +Hồ Hoàn Kiếm +Đền Ngọc Sơn - Đây là hai cảnh gần gũi, gắn bó với nhau, đền Ngọc Sơn có ở khu vực hồ Hoàn Kiếm. - Hiểu thêm về nguồn gốc, sự hình thành của hồ Hoàn Kiếm - Về nguồn gốc và sơ lược quá trình xây dựng đền Ngọc Sơn cùng vị trí , cấu trúc của đền. - Văn bản có 3 đoạn: + Đoạn 1: Giới thiệu hồ Hoàn Kiếm +Đoạn 2: Giới thiệu đền Ngọc Sơn +Đoạn 3: Giới thiệu bờ hồ - bài viết giới thiệu theo trình tự không gian từng cảnh hồ đến bờ hồ Bài viết chưa đủ mở bài .Vì chưa có phần giới thiệu khái quát về đối tượng thuyết minh Chưa có kết bài : Chưa có ý nghĩa lịch sử xã hội của thắng cảnh , bài học về gìn giữ tôn tạo thắng cảnh. - bài văn mới có phần thân bài - Sử dụng phương pháp thuyết minh nêu định nghĩa Ví dụ : Hồ Hoàn Kiếm là một đoạn của dòng cũ sông Hồng… Sử dụng phương pháp phân tích phân loại Ví dụ: Phân ra từng cảnh: Hồ Hoàn Kiếm , Đền Ngọc Sơn - Sử dụng phương thức miêu tả , kèm theo lời bình giải thích, kể - Theo trình từ từ ngoài vào trong -Đây là những kiến thức đáng tin cậy. 2. Ghi nhớ . - Phải tuân theo bố cục của bài văn thuyết minh nói chung: gồm 3 phần - Phải sử dụng linh hoạt giữa giới thiệu với miêu tả, bình luận sao cho thích hợp . - Phải có phương pháp thuyết minh phù hợp - Kiến thức về đối tượng phải chính xác, đáng tin cậy. - Lời văn cần chính xác, gắn gọn, biểu cảm. * Bài văn thuyết minh danh lam thắng căng gồm 3 phần: A, Mở bài: Giới thiệu khái quát về danh lam thắng cảnh cần thuyết minh. B, Thân bài: ( Giới thiệu cụ thể về danh lam thắng cảnh đó) + giới thiệu về nguồn gốc hình thành, vị trí, diện tích, tên gọi.. + Giới thiệu về đặc đỉêm , qúa trình phát triển, truyền thống, phong cảnh đặc sắc. + Giới thiệu về giá trịkhinh tế, văn hoá… C, Kết bài: - Khẳng định về vai trò của danh lam thắng cảnh. - Cảm nghĩ của người viết ( nhận định về giá trị cảu danh lam thắng cảnh) II Luyện tập Bài tập 1 -2 /35 A, mở bài: Giới thiệu về quần thể danh lam thắng cảnh, di tích hồ Hoànkiếm, đền Ngọc Sơn B, Thân bài: Giới thiệu về nguồn gốc hình thành hồ Hoàn Kiếm. vị trím diện tích, độ sâu về các mùa, tên hồ, tháp rùa, loài rùa sống ở hồ… + Giới thiệu tháp bút, nghiên mực, cầu Thê húc, đền Ngọc Sơnvới quá trình xây dựng. + Giới thiệu bao quát quanh bờ hồ và cả khu quần thể - Khẳng định quần thể danh lam thắng cảnh hồ Hoàn Kiếm và đền ngọc Sơn có ý nghĩa lịch sử, văn hoá sâu sắc - là chiếc lẵng hoa xinh đẹp giữa lòng thủ đô Hà nội. - ý thức gìn giữ tôn tạo nơi đây luôn tươi đẹp và giữ nét đẹp văn hoá dân tộc. Bài tập 3/35 Học sinh có thể chọn như các chi tiết trên- bài viết Bài 4/35 - Có thể sử dụng trong phần mở bài để giới thiệu khái quát bài viết viết này - Có thể sử dụng ở phần kết bài để khẳng định về giá trị của thắng cảnh này. Tuần21 Tiết 84 Ngày soạn : /2008 Ngày day: Ôn tập về văn bản thuyết minh A. Mục tiêu cần đạt 1- Củng cố hệ thống những kiến thức đã học về kiểu bài thuyết minh với các khái niệm , phương pháp, bố cục, lời văn, các khâu chuẩn bị và làm bài thuyết minh. 2- Củng cố, rèn luyện, tìm hiểu các kĩ năng tìm hiểu đề, lập dàn ý, bố cục, viết đoạn văn. bài văn thuyết minh. 3- Giáo dục ý thức trau dồi vốn sống để làm bài thuyết minh. B. Chuẩn bị : 1, thầy : Hướng dẫn ôn tập 2, trò : Ôn tập theo sự hướng dẫn của thầy C.Tổ chức các hoạt động dạy học. Hđ1, ổn định Hđ2, Kiểm tra bài cũ: Xen kẽ trong bài Hđ3, bài mới: Giới thiệu bài: Gv nói về tầm quan trọng của giờ ôn tập. . ? Thế nào là văn bản thuyết minh? ? Văn bản thuyết minh viết ra nhằm mục đích gì trong cuộc sống của con người? ? Tri thức trong văn bản thuyết minhphải đảm bảo yêu cầu gì? ? Lời văn thuyết minh phải đảm bảo yêu cầu gì? ? Có những kiểu văn bản thuyết minh nào? Mỗi trường hợp cho một ví dụ? ? Nêu các phương pháp thuyết minh thường gặp ? ? Các bước xây dựng văn bản thuyết minh là gì? ? Nêu dàn ý của bài văn thuyết minh và yêu cầu của từng phần ? GV: Các ý trong phần thân bài tuỳ theo đối tượng thúyêt minh mỗi dạng có các ý khác nhau. ? khi làm bài văn thuyết minh cần sử dụng các phương thức biểu đạt nào? * Khi viết văn bản thuyết minh cần kết hợp các yếu tố miêu tả, tự sự, biểu cảm phù hợp. ? Nêu yêu cầu bài tập ? mở bài ở dạng bài này cần nêu được những gì? ? Thân bài cần nêu những nội dung gì? ? kết bài nêu được yêu cầu gì? ? Đọc đề văn c? nêu đối tượng cần thuyết minh? - một văn bản, một thể loại văn học ? Phần mở bài em sẽ dự định làm như thế nào? ? thân bài nêu được những ý gì? ?Phần kết bài làm ra sao? ? Nêu dàn ý cụ thể của một bài văn thuyết minh về phương pháp( cách làm) ? Nêu dàn ý cụ thể của bài văn thuyết minh một danh lam thắng cảnh ? Bài tập yêu cầu ta làm gì? ? Để viết được phần mở bài và kết bài cho đề văn trên ta làm như thế nào? - Trong phần mở bài ta sẽ nêu những gì? ? Trong phần kết bài em sẽ làm gì? GV: Dành thời gian cho học sinh viết bài sau đó gọi 4-5 em đọc bài của mình GV: gọi học sinh nhận xét và sửa 4, Củng cố: - Gv khái quát giờ ôn tập .Khắc sâu những kiến thức cần ghi nhớ cho hs . 5, hướng dẫn về nhà: - Nắm chắc dàn ý và các bước tạo văn bản thuyết minh, vận dụng các phương pháp thuyết minh cho phù hợp . - Chuẩn bị làm bài số 5 I Ôn tập lí thuyết 1, Định nghĩa 2, Yêu cầu cơ bản về nội dung tri thức. 3, yêu cầu về lời văn 4, Các kiêủ văn bản thuyết minh 5, các phương pháp thuyết minh - Nêu định nghĩa, giải thích - liệt kê ( hệ thống hoá) - Nêu ví dụ - Dùng số liệu - So sánh điếu chiếu - phân loại , phân tích 6, Các bước xây dựng văn bản 7, Dàn ý của bài văn thuýêt minh * Mở bài: Giới thiệu đối tượng TM * Thân bài: lần lượt giới thiệu từng mặt , từng phần từng khía cạnh của đặc điểm, cách sử dụng , giá trị, tác dụng. - nếu là giới thiệu một phượng pháp thì cần theo 3 bước : Chuẩn bị + Quá trình tién hành +kết quả thành phẩm + kết bài: Khẳng định vai trò , vị trí ý nghĩa của đối tượng – Cảm nghĩ về đối tượng. 8, Vai trò các yếu tố - II Luyện tập Bài tập 1/35 Lập dàn ý cho đề văn sau a, Giới thiệu một đồ dùng học tập hoặc một đồ dùng sinh hoạt - Mở bài: Giới thiệu khái quát tên đồ dùng và công dụng của nó - thân bài: + giới thiệu về hình dáng, kích thước, chất liệu, màu sắc, cấu tạo, cách sử dụng, khilựa chọn để mua + giá trị sử dụng, ý nghĩa sử dụng, tác dụng - kết bài? + khẳng định vị trí, tác dụng + cảm nghĩa B, - Mở bài: Giới thiệu klhái quát về thể loại văn học, hoặc văn bản - Thân bài: giới thiệu về nguồn gốc Đặc điểm, số câu, số chữ cách gieo vần..) + Giá trị về hình thức:, nội dungcủa văn bản. kết bài: + Khẳng định giá trị của văn bản( thể loại) tác giả, lồng cảm nghĩ * bài tập 2 Viết đoạn văn thuyết minh cho phần mở bài và kết bài của đề văn sau: “Giới thiệu về bánh chưng ngày tết” Ví dụ : Bánh chưng xanh là loại bánh mang nét đẹp văn hoá truyền thống, thể hiện nét đẹp đạo đức của dân tộc Việt Nam. Chúng ta vô cùng tự hào và phải có tránh nhiệm gìn giữ, phát huy nét đẹp truyền thống văn hoá đó.