1. Mục tiêu
Giúp học sinh
1.1. Kiến thức:
-Bộ mặt giả nhân giả nghĩa cuả thực dân pháp và số phận bi thảm của những người dân thuộc địa bị bóc lột, bị dùng làm bia đỡ đạn trong các cuộc chiến tranh phi nghĩa phản ánh trong văn bản.
- Nghệ thuật lập luận và nghệ thuật trào phúng sắc sảo trong văn chính luận.
Của Nguyễn Ai Quốc.
1.2. Kĩ năng:
- Đọc – hiểu văn chính luận hiện đại, nhận ra và phân tích được nghệ thuật trào phúng sắc bén trong một văn bản chính luận.
1.3. Thái độ: Giáo dục lòng yêu quê hương đất nước,lòng căm thù giặc .
2. Trọng Tâm: Chiến tranh và số phận của người bản sứ
3. Chuẩn bị
3.1. Gv : tranh thực dân tra tấn người dân thuộc địa
3. 2. Hs: Chuẩn bị theo yêu cầu sgk
4. Tiến trình
4.1. Ổn định tổ chức và kiểm diện
4.2. Kiểm tra miệng
? Quan niệm của Nguyễn Thiếp về mục đích chân chính của việc học là gì ?
a. Học để làm người có đạo đức .
b. Học để trở thành người có tri thức .
c. Học để góp phần làm hưng thịnh đất nước .
d. Gồm cả a,b,c
O. d
? Các phép học mà Nguyễn Thiếp bàn luận đến trong bài tấu của mình là những phép nào ? Kết quả của việc học chân chính như thế nào?
19 trang |
Chia sẻ: oanh_nt | Lượt xem: 2741 | Lượt tải: 4
Bạn đang xem nội dung tài liệu Giáo án Ngữ văn lớp 8 Tuần 28 Tiết 105 Thuế máu, để tải tài liệu về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
ND:11/3/2012
Bài ,Tiết 105
THUẾ MÁU
Nguyễn Aùi Quốc
Tuần 28
Văn bản
1. Mục tiêu
Giúp học sinh
1.1. Kiến thức:
-Bộ mặt giả nhân giả nghĩa cuả thực dân pháp và số phận bi thảm của những người dân thuộc địa bị bóc lột, bị dùng làm bia đỡ đạn trong các cuộc chiến tranh phi nghĩa phản ánh trong văn bản.
- Nghệ thuật lập luận và nghệ thuật trào phúng sắc sảo trong văn chính luận.
Của Nguyễn Aùi Quốc.
1.2. Kĩ năng:
- Đọc – hiểu văn chính luận hiện đại, nhận ra và phân tích được nghệ thuật trào phúng sắc bén trong một văn bản chính luận.
1.3. Thái độ: Giáo dục lòng yêu quê hương đất nước,lòng căm thù giặc .
2. Trọng Tâm: Chiến tranh và số phận của người bản sứ
3. Chuẩn bị
3.1. Gv : tranh thực dân tra tấn người dân thuộc địa
3. 2. Hs: Chuẩn bị theo yêu cầu sgk
4. Tiến trình
4.1. Ổn định tổ chức và kiểm diện
4.2. Kiểm tra miệng
? Quan niệm của Nguyễn Thiếp về mục đích chân chính của việc học là gì ?
a. Học để làm người có đạo đức .
b. Học để trở thành người có tri thức .
c. Học để góp phần làm hưng thịnh đất nước .
d. Gồm cả a,b,c
O. d
? Các phép học mà Nguyễn Thiếp bàn luận đến trong bài tấu của mình là những phép nào ? Kết quả của việc học chân chính như thế nào?
TL: Học tuần tự từ những điều đơn giản tới những điều phức tạp . Học rộng nắm gọn những vấn đề cơ bản . Học phải áp dụng vào thực tế , học đi đôi với hành .
? Văn bản Thuế Máu được trích từ đâu
4.3 . Bài mới : GTB: “ Bản án chế độ thực dân Pháp “ là một tác phẩm nổi tiếng viết bằng tiếng Pháp có ảnh hưởng vang dội trong nhân dân các dân tộc thuộc địa Pháp lúc bấy giờ .
Với lối văn giản dị . sôi nổi , căm thù chủ nghĩa thực dân , chứng cớ rành rành không thể chối cãi được tác phẩm là một văn kiện lịch sử vô giá trong kho tàng văn học cách mạng cận đại Việt Nam . Hôm nay các em tìm hiểu tác phẩm này qua văn bản “ Thuế Máu “
Hoạt động 1
Hướng dẫn học sinh đọc văn bản và tìm hiểu chú thích .
- Đọc đúng ngữ điệu ( nhấn giọng ở câu hỏi , từ trong ngoặc kép giọng văn mỉa mai châm biếm )
- Gv đọc mẫu phần I -> Hs đọc – Nhận xét
- Hs đọc phần chú thích
- Gv giới thiệu về quyển “ Bản án chế độ thực dân pháp “
? Giới thiệu về tác giả?
? Nguyễn Aùi Quốc viết tập phóng sự “ Bản án chế độ thực dân pháp” vào thời gian nào? Ở đâu? Bằng tiếng gì? Vị trí của đoạn trích?
- GV hướng dẫn hs giải thích từ khó:Chú ý các từ : bản xứ , tạp dịch , huynh đệ tương tàn , quả phụ, An nam mít, thuế máu.
? Xác định thể loại của tác phẩm?
¡ Phóng sự chính luận ( chính luận là chủ yếu)
? Thuế máu đề cập đến vấn đề gì? Mỗi phần trong văn bản nói về chuyện gì?Tác giả đặt tên chương , tên phần như vậy có hàm ý gì?
O.3 phần -> nói về thủ đoạn dã man của bọn “ Cá mập thực dân”
- GV treo bảng phụ
O. –P1: Chiến tranh với người bản xứ: Thủ đoạn phỉnh nịnh để mộ lính ở các nước thuộc địa và số phận bi thảm của những người lính thuộc địa.
-P2:Chế độ lính tình nguyện:Thủ đoạn dùng vũ lực để bắt lính của thực dân Pháp ở Đông Dương.
-P3: Kết quả của sự hi sinh:Sự bạc đãi, tráo trở của thực dân Pháp đối với những người lính thuộc địa sau khi đã hi sinh cho đất nước họ.
-GV : Tên chương hàm ý mỉa mai, châm biếm những thủ đoạn dã man trắng trợn của thực dân. Đồng thời tố cáo bộ mặt giả nhân giả nghĩa và tội ác của thực dân Pháp.
Hoạt động 2
- Hs đọc cả phần I .
? Giải thích ý nghĩa nhan đề “ Thuế máu “
¡ Thuế đóng ( nộp , thu ) bằng xương máu , tính mạng con người .
? Cách dùng từ “ Thuế máu “ của tác giả ở chương I là gì ?
¡ Bao hàm lòng căm phẩn , thái độ mỉa mai đối với tội ác đáng ghê tởm của chính quyền thực dân.
I/ Đọc tìm hiểu văn bản
1. Đọc
2. Chú thích
a. Tác giả- tác phẩm: Sgk
b. Từ khó: Sgk
c. Thể loại:Phóng sự chính luận
3. Bố cục:3 phần
II/ Tìm hiểu văn bản
Phần 1 : Chiến tranh với người bản xứ
-> Người dân thuộc địa phải gánh chịu nhiều thứ thuế bất công vô lý . Ví dụ trong tác phẩm “ Tắt Đèn “ của Ngô Tất Tố -> Thuế thân : đánh vào người sống lẫn người chết .
? Mở đầu chương Nguyễn Aùi Quốc nói về điều gì và nói với giọng như thế nào?
O. Thái độ của các quan cai trị thực dân Pháp đối với người dân thuộc địa ở hai thời điểm: Trước khi có chiến tranh và khi chiến tranh nổ ra(1914)
-( GV treo bảng phu câu hỏi thảo luận 3 pï)
? So sánh thái độ của các quan cai trị thực dân đối với người dân thuộc địa ở hai thời điểm trước và khi chiến tranh nổ ra?
- Đại diện nhóm trả lời
- Nhóm khác nhận xét-> Gv nhận xét
-> Trước năm 1914 họ chỉ là ………Aáy thế mà cuộc chiến tranh vui tươi vừa bùng nổ thì lập tức họ biến thành …………Đùng một cái “
? Hs tìm từ ngữ thể hiện sự tâng bốc , vỗ về …
? Tại sao người bản xứ từ địa vị hèn hạ bỗng thành những đứa “con yêu , những người bạn hiền “ thậm chí được chính quyền tực dân phong cho danh hiệu tối cao là “ chiến sĩ bảo vệ công lý và tự do “?
¡ Đó là thủ đoạn của chính quyền thực dân muốn che giấu dã tâm lợi dụng xương máu của họ trong cuộc chiến tranh cho quyền lợi của nước Pháp .
? Các cụm từ đặt trong dấu ngoặc kép ở đây được dùng với dụng ý gì ?
¡ Mỉa mai , châm biếm sự giả dối thâm độc cuả chế độ thực dân .
? Kết cấu tương phản trên cho ta thấy rõ điều gì của bọn thực dân ?
O.Bịp bợm , phỉnh nịnh rất xảo trá của lũ thực dân.
- Hs lưu ý đoạn “ Nhưng họ đã phải trả …………….hết đoạn một “
1. Thái độ của các quan cai trị thực dân đối với người bản xứ
a. Trước chiến tranh
- Là giống người hạ đẳng “ An nam mít” -> Đối xử đánh đập như súc vật .
b. Chiến tranh nổ ra
- Tâng bốc , vỗ về : Con yêu , bạn hiền , chiến sĩ bảo vệ công lý và tự do…….
-> Tương phản : mị dân lừa bịp
? Số phận thảm thương cuả người dân thuộc địa được miêu tả nhu thế nào ?
- Hs tìm-> Gv ghi bảng
? Hs giải nghĩa từ “ nguyệt quế “
-> Liên hệ đến vòng nguyệt quế trong
“ Đường lên đỉnh Olimpia “
? Giọng điệu đoạn văn này như thế nào?
O.Tác giả đã kể ra bao cái chết thảm thương của người lính thuộc địa trên các chiến trường ác liệt , xa xôi. Bằng giọng giễu cợt vừa thật xót xa( Aáy thế mà … lập tức… lấy máu mình tưới… lấy xương mình chạm…..)
- Lời kể của tác giả chứa giọng thương cảm , chua xót.
2. Số phận của người dân thuộc địa
- Đột ngột xa lìa vợ con ………bỏ xác tại những miền hoang vu .
- Lấy máu mình tưới những vòng nguyệt quế .
4.4. Câu hỏi bài tập củng cố
? Thái độ của các quan cai trị thực dân đối với người bản xứ trước và khi chiến tranh nổ ra như thế nào ?
? Số phận của người dân thuộc địa ra sao ?
4.5. Hướng dẫn học sinh tự học
- Tóm tắt văn bản
- Học nội dung phần 1
- Chuẩn bị phần còn lại:
+ Chế độ lính tình nguyện
+ Kết quả của sự hi sinh
5. Rút kinh nghiệm
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
NS: 11 /3/2012
THUẾ MÁU
Nguyễn Aùi Quốc
Bài ,Tiết 106
Tuần 28
Văn bản
1. Mục tiêu
Giúp học sinh
1.1. Kiến thức:
-Bộ mặt giả nhân giả nghĩa cuả thực dân pháp và số phận bi thảm của những người dân thuộc địa bị bóc lột, bị dùng làm bia đỡ đạn trong các cuộc chiến tranh phi nghĩa phản ánh trong văn bản.
- Nghệ thuật lập luận và nghệ thuật trào phúng sắc sảo trong văn chính luận.
Của Nguyễn Aùi Quốc.
1.2. Kĩ năng:
- Đọc – hiểu văn chính luận hiện đại, nhận ra và phân tích được nghệ thuật trào phúng sắc bén trong một văn bản chính luận.
1.3. Thái độ: Giáo dục lòng yêu quê hương đất nước,lòng căm thù giặc .
2.. Trọng Tâm: Chế độ lính tình nguyện và kết quả của sự hi sinh
3. Chuẩn bị
3.1. Gv : tranh thực dân tra tấn người dân thuộc địa
3.2. Hs: Chuẩn bị theo yêu cầu sgk
4. Tiến trình
4. 1. Ổn định tổ chức và kiểm diện
4. 2. KTMõ
? Thái độ của các quan cai trị thực dân đối với người bản xứ trước và khi chiến tranh nổ ra như thế nào ? Số phận của người dân thuộc địa nhu thế nào?
O. – Trước chiến tranh ….
- Khi chiến tranh nổ ra….
? Kết quả của sự hi sinh như thế nào?
4.3. Bài mới
Hoạt động 2
Hs lưu ý đoạn 2
-Gv : Thực chất cái gọi là “ Chế độ lính tình nguyện” đã được thực thi ở Đông Dương như thế nào ?
? Bọn thực dân đã mộ lính như thế nào?
II/ Tìm hiểu văn bản
2. Phần 2 : Chế độ lính tình nguyện
¡ Lùng ráp , vây bắt và cưỡng bức người ta phải đi lính . Doạ nạt , xoay xở kiếm tiền đối với những nhà giàu . Trói xích , nhốt , đàn áp mạnh nếu chống đối .
? Tại sao tác giả gọi đó là những cuộc “nhũng lạm “hết sức trắng trợn ?
¡ Ăn tiền công khai từ việc tuyển quân . Tự do làm tiền không còn luật lệ .
? Từ đó cho thấy thực trạng chế độ lính tình nguyện như thế nào ?
¡ Là cơ hội làm giàu của bọn quan chức trên tính mệnh người bản xứ . Là cơ hội củng cố địa vị thắng quan tiến chức , tỏ lòng trung thành .
? Phản ứng của người bị bắt lính tình nguyện có khác thường ?
¡ Tìm mọi cơ hội để trốn thoát
- Tự làm cho mình nhiễm những bệnh nặng nhất ( đau mắt toét chảy mủ …)
? Từ đó cho thấy thực trạng nào của chế độ lính tình nguyện ?
¡ Không dựa trên sự tình nguyện nào. Gây thêm nhiều bệnh tậtnguy hiểm.
-Dùng vũ lực để bắt lính chứ không hề có sự tình nguyện nào
? Phủ toàn quyền Đông Dương đã tuỵên bố điều gì ?
¡ ……… tấp nập đầu quân ……… rời bỏ quê hương……… hiến xương máu ……hiến dâng …
- Thoạt tiên tóm người khoẻ mạnh , nghèo khổ.
- Sau đó đến con nhà giàu , nếu không muốn đi lính phải “ xì tiền ra “
Cánh tay lao động của mình như lính thợ .
? Trong thực tế những sự thật nào về lính tình nguyện được phơi bày ?
? Ở đây diễn ra sự đối lập giữa sự thật với lời nói , sự đối lập này có ý nghĩa gì ?
¡ Vạch trần thủ đoạn lường gạt tàn nhẫn của chính quyền thực dân đối với người bản xứ .
? Em hiểu gì về thái độ của tác giả khi nói về “ Chế độ lính tình nguyện “ trong văn bản này ? - Gv chuyển ý
Hs đọc đoạn 3
Tốp thì bị xích tay …….
Tốp thì bị nhốt …….
Những cuộc biểu tình bạo động ……liên tiếp xảy ra trên nhiều nơi
-> Mỉa mai châm biếm tố cáo mạnh mẽ qua những dẫn chứng thực tế sinh động và lập luận chặt chẽ .
Phần 3 : Kết quả của sự hi sinh
? Để ghi nhớ công lao của những người lính An Nam bọn thực dân đã làm gì?
? Từ đoạn văn đó hãy chỉ ra các câu nghi vấn ?
¡ Chẳng phải ngưởi ta đã lột hết tất cả của cải …….trước khi đưa họ ……..xuống tàu về nước đó sao ?
Chẳng phải người ta đã giao họ ……..đánh đập họ vô cớ sao ?
Chẳng phải họ đã được ………đó sao ?
? Các câu nghi vấn này dùng để hỏi hay để khẳng định bộc lộ tình cảm cảm xúc người viết ?
¡ ………Khẳng định sự thật , đồng thời bộc lộ tình cảm cảm xúc người viết .
? Cấu trúc câu văn mở đầu với “ chẳng phải” kết thúc với “đó sao “ được lặp lại trong đoạn văn này có tác dụng gì ?
¡ ……….Nhấn mạnh nội dung cần trình bày . Tạo sự nhịp nhàng cho lời văn -> tăng sức thuyết phục của lý lẽ và chứng cớ .
? Từ đo,ù thái độ nào của người viết được bộc lộ nhu thế nào?
¡ Bằng những lí lẽ sắc bén, tác giả tố cáo tội ác của bọn “ Cá mập thực dân” đối với nhân loại .Căm phẫnkẻ thống trị tàn ác , xót xa thương cảm cho thân phận người nô lệ bị lợi dụng , bị bốc lột “thuế máu “
Hoạt động 3
- Gv hướng dẫn hs tổng kết về nội dung và nghệ thuật của bài
+ Nội dung: Chính quyền thực dân đã biến người dân nghèo khổ ở các xứ thuộc địa thành vật hi sinh để phục vụ cho lợi ích của chúng trong các cuộc chiến tranh tàn khóc.
+Nghệ thuật: - Xây dựng hệ thống hình ảnh sinh động: hình ảnh ngôn từ châm biếm “ con yêu, bạn hiền…”
- Giọng điệu tráo phúng đặc sắc: giễu cợt , mỉa mai nhắc lại những lời bọn thực dân dùng.
-> Trong đoạn trích yếu tố tự sự và biểu cảm được kết hợp chặt chẽ , hài hoà
- Gv gọi hs đọc ghi nhớ tr/ 92
- Gv giáo dục đạo đức hs
-Lột hết tất cả của cải của họ ….mà họ bỏ tiền túi ra mua ………
-Kiểm soát và đánh đập họ vô cớ , cho họ ăn như cho lợn ăn …
- Trở về với chế độ bản xứ của họ .
-> Căm phẩn xót xa cho thân phận người dân nô lệ
III/ Tổng kết
Ghi nhớ sgk/92
4.4. Câu hỏi bải tập củng cố
? Qua bài học em thấy “ Thuế máu “ là một thứ thuế như thế nào?
O. Cả ba phần đã cho thấy thuế máu là một thứ thuế dã man, tàn bạo nhất của chính quyền thực dân đối với các nước thuộc địa.
? Văn bản đem đến cho em những hiểu biết nào về bản chất chế độ thực dân và số phận của người dân các nước thuộc địa ?
O. Mị dân , lừa bịp….
? Nội dung chủ yếu của Bản án chế độ thực dân Pháp là gì?( GV treo bảng phụ)
A. Tố cáo và lên án tội ác tày trời của thực dân Pháp trên mọi lĩnh vực chính trị, kinh tế, văn hóa….
B.Thể hiện tình cảm tủi nhục, khốn khổ của những người dân ở các sứ thuộc địa trên thế giới.
C. Bước đầu vạch ra đường lối đấu tranh cách mạng đúng đắn cho các nước thuộc địa để tự giải phóng giành độc lập.
D. Gồm ý A,B ,C
O. D
4.5. Hướng dẫn học sinh tự học
- Tóm tắt văn bản, thuộc ghi nhớ, nội dung ghi
- Chuẩn bị : Hội thoại
+ Vai xã hội trong hội thoại
+ Bài tập
5. Rút kinh nghiệm
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
NS: 13 /3/2012
Bài ,Tiết 107
HỘI THOẠI
Tuần 28
Tiếng việt
1. Mục tiêu
Giúp học sinh
1.1 .Kiến thức:Vai xã hội trong hội thoại.
1.2. Kĩ năng:Xác định được các vai xã hội trong cuộc thoại.
1.3. Thái độ:Có ý thức trong giao tiếp đật hiệu quả.
2. Trọng tâm:Vai xã hội trong hội thoại
3. Chuẩn bị
3.1.Gv : Bảng phụ
3.2.Hs : Tìm hiểu theo yêu cầu sgk
4. Tiến trình
4.1. Ổn định tổ chức và kiểm diện
4.2. Kiểm tra miệng
? Thế nào là hành động nói ? Cho ví dụ ?
TL:là hành động thực hiện bằng lời nói nhằm mục đích nhất định . Các kiểu hành động nói : hỏi , trình bày , điều nkhiển , bộc lộ cảm xúc , hưa hẹn .
? Bài học hôm nay là gì?
4.3. Bài mới
GTB: Trong cuộc sống hàng ngày người nào cũng có mối quan hệ xã hội khác nhau : rộng , hẹp , thân, sơ …….Những mối quan hệ xã hội ấy thường là vô cùng phức tạp và tinh tế . Một người có thể có địa vị cao trong xã hội , nhưng khi về nhà lại chỉ là bạn bè đồng nghiệp …….
Những “ vị trí “ trong xã hội cơ quan gia đình ……..ấy được gọi là các” vai “ của mỗi người khi họ tham gia hội thoại VD:
-Khi các em noí chuyện với các thầy cô giáo thì “ vai “ của các em là “ học trò “
- Khi về nhà nói chuyện với bố mẹ thì “ vai “ các em là “ con cái “
Vậy em phải xác định đúng vị trí “ vai “ xã hội để có cách nói năng văn minh lịch sự .
Hoạt động 1
Tìm hiểu về vai xã hôi trong hội thoại
- Hs đọc đoạn trích sgk /92,93
->Ghi các câu hội thoại vào bảng phụ -> Hs xem và xác định vai xã hôi
? Quan hệ giữa các nhân vật tham gia hội thoại trong đoạn trích trên là quan hệ gì ? Ai ở vai trên ? Ai ở vai dưới ?
- Hs thảo luận 3 câu hỏi phần I/ sgk .
¡ 1/ - Quan hệ gia tộc
- Người cô của Hồng vai trên
- Bé Hồng vai dưới
2/ Điểm chê trách ở người cô :
- Với quan hệ gia tộc , nhưng người cô đã xử sự không đúng với thái độ chân thành , thiện chí của tình cảm ruột thịt .
- Người cô đã không có thái độ đúng mực của người lớn đối với tẻ em ( vai bề trên – với tư cách là người lớn tuổi )
3/ Các chi tiết “Tôi cũng cười đáp lại, ……tôi cúi đầu không đáp , ……tôi lại im lặng cúi đầu xuống đất ,………tôi cười dài trong tiếng khóc,
.....cổ họng tôi đã nghẹn ứ khóc không ra tiếng
=> Chú bé Hồng cố gắng kìm nén vì biết rằng mình là bề dưới phải tôn trọng bề trên .
-> Ghi nhớ sgk/ 94
II.ø luyện tập
Hướng dẫn học sinh làm bài tập
Bt1, 2 thảo luận nhóm - Bt3 về nhà làm
I/ Vai xã hội trong hội thoại
Ghi nhớ sgk/94
II/ Luyện tập
BT1 : Chi tiết thể hiện tháo độ nghiêm khắc khoan dung của TQT với binh sĩ dưới quyền qua bài “ Hịch tướng sĩ “
- Nghiêm khắc : Nay các ngươi nhìn chủ nhục mà không biết lo , thấy nước nhục mà không biết thẹn ……….
- Khoan dung : Nếu các ngươi biết chuyên tập sách này , theo lời dạy bảo của ta , thì mới phải đạo thần chủ
-> Đạo lý truyền thống của dân tộc :
- Kính lão đắc thọ
- Kính già già để tuối cho
- Đi hỏi già về nhà hỏi trẻ
-> Tuy nhiên lão Hạc cũng luôn ý thức được một khoảng cách giữa mình với người đối thoại , do đó lão chỉ cười “ đưa đà “ , “ cười gượng “ và khéo léo từ chối việc ở lại ăn khoai , uống nước với ông Giáo .
=> Khi tham gia hội thoại mỗi người cần xác định đúng vai của mình để chọn cách nói cho phù hợp
……..Ta viết ra bài hịch này để các ngươi biết bụng ta
BT2 : Xác định vai xã hội – Tìm lời thoại
a/ Địa vị xã hội : Ông Giáo trên – Lão Hạc dưới ( người nông dân )
Tuổi tác : Lão Hạc là bậc trên
b/ Ông Giáo thưa gởi với lão Hạc bằng những lời lẽ ôn tồn , nhã nhặn
- Cử chỉ : Nắm lấy cái vai gầy , mời lão uống nước , hút thuốc , ăn khoai .
- Cách xưng hô :Cụ , ông con mình 9 kinh 1trọng ) tôi ( bình đẳng )
c/ Lão hạc gọi người đối thoại với mình là ông Giáo . Dùng từ “dạy “ thay cho từ “ nói “ ( tôn trọng ) , chúng mình ( thân tình )
4.4. Câu hỏi bài tập củng cố
? Thế nào là vai xã hội trong hội thoại?
O> HS trả lời trong ghi nhớ
4.5. Hướng dẫn học sinh tự học
- Học bài – làm bài tập còn lại
- Chuẩn bị : Tìm hiểu yếu tố biểu cảm trong văn nghị luận
+ Trả lời các câu hỏi trong sgk
5. Rút kinh nghiệm
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
NS: 13/3/2012
Bài ,Tiết 108
Tuần 28
TÌM HIỂU YẾU TỐ BIỂU CẢM TRONG VĂN NGHỊ LUẬN
Tập làm văn
1. Mục tiêu
Giúp học sinh
1.1. Kiến thức:
- Lập luận là phương thức biểu đạt chính trong văn bản nghị luận.
- Biểu cảm là yếu tố hỗ trợ cho lập luận, góp phần tạo nên sức lay động, truyền cảm của bài văn nghị luận.
1.2. Kĩ năng:
- Nhận biết yếu tố biểu cảm và tác dụng của nó trong bài văn nghị luận.
- Đưa yếu tố biểu cảm và bài văn nghị luận hợp lí, có hiệu quả, phù hợp với lô- gic lập luận của bài văn nghị luận.
1.3. Thái độ: Có ý thức sử dụng yếu tố biểu cảm phù hợp.
2. Trọng tâm:các yếu tố biểu cảm trong văn nghị luận
3. Chuẩn bị
3.1.Gv : Bảng phụ
3.2.Hs : Tìm hiểu theo yêu cầu sgk
4. Tiến trình
4.1. Ổn định tổ chức và kiểm diện
4.2. Kiểm tra miệng :Gv kiểm tra sự chuẩn bị bài của hs
4.3. Bài mới
GTB: Các em đã học một số bài văn nghị luận như : Chiếu dời đô , Hịch tướng sĩ , Bàn luận về phép học , Thuế máu ,……….Em hãy cho biết thế nào là văn nghị luận ? Vậy trong văn bản nghị luận có cần những yếu tố biểu cảm không ? Chúng ta đi tìm hiểu điều này trong bài học hôm nay .
Hoạt động 1
Hs thảo luận những câu hỏi ở mục I 1 sgk /95,96
- Hs đọc văn bản “ Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến “
? Tìm từ ngữ biểu lộ tình cảm mãnh liệt của tác giả và những câu cảm thán trong văn bản?
I/ Yếu tố biểu cảm trong văn nghị luận
a. văn bản “ Lơì kêu gọi toàn quốc kháng chiến “
¡ - Từ ngữ cảm thán :hỡi , không
- Câu cảm thán :
+ Hỡi đồng bào toàn quốc !
+ Hỡi đồng bào !
+ Hỡi anh em binh sĩ , tự vệ dân quân !
? Em hãy so sánh hai văn bản “ Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến “của Hồ Chí Minh với văn bản “ Hịch tướng sĩ “ của TQT có giống nhau về mặt sử dụng từ ngữ và đặt câu có tính chất biểu cảm không ?
¡ Giống nhau :Cùng là văn bản kêu gọi chiến đấu , có nhiều từ ngữ và câu văn có giá trị biểu cảm .
? Mặc dù có yếu tố biểu cảm , nhưng tại sao hai văn bản này vẫn được coi là văn bản nghị luận chứ không phải là văn bản biểu cảm ?
¡ Chủ yếu (bộc lộ tình cảm ) mà nhằm mục đích nghị luận ( nêu qua điểm , ý kiến để bàn luận phải trái đúng sai ….)
- Hs thảo luận so sánh bảng đối chiếu ở sgk/96 .
? Tác dụng -> Vì đã đưa thêm những yếu tố biểu cảm vào trong câu văn -> tạo nên cái hay cho văn bản .
? Vậy yếu tố biểu cảm có vai trò gì trong văn nghị luận ?
? Tìm hiểu câu hỏi 2 (I)
? Muốn phát huy sức mạnh của yếu tố biểu cảm trong văn nghị luận cần chú ý điều gì ?
- Hs thảo luân nhóm các câu ở mục 2 (a,b,c)
? Trong bài văn nghị luận yếu tố biểu cảm cần phải như thế nào ?
¡ Không được làm cho mạch văn nghị luận bị phá vỡ , quá trình nghị luận bị đứt đoạn .
? Việc sử dụng yếu tố biểu cảm đồng nghĩa với việc sử dụng nhiều câu cảm thán hay không ?
¡ Không . Yếu tố biểu cảm chỉ lay động
- Từ ngữ cảm thán :hỡi , không
- Câu cảm thán :
+ Hỡi đồng bào toàn quốc !
+ Hỡi đồng bào !
+ Hỡi anh em binh sĩ , tự vệ dân quân !
-> vai trò : là yếu tố phụ giúp văn bản nghị luận trở nên hay hơn
người đọc khi người viết thật sự có tình cảm với những cảm xúc phải thật tự nhiên , chân thành .
- Hs đọc ghi nhớ sgk/97
II. luyện tập
Hướng dẫn học sinh luyện tập
- Gv chia nhóm : BT1 cả lớp – BT2 nhóm
- Văn nghị luận rất cần yếu tố biểu cảm .
- Diễn tả cảm xúc phải chân thật và không được phá vỡ mạch lạc nghị luân của bài văn
Ghi nhớ sgk/97
II/ Luyện tập
BT1 : yếu tố biểu cam , biên pháp và tác dụng
- “Tên da đen bẩn thỉu , An nam mít bẩn thỉu , con yêu , bạn hiền , chiến sĩ bảo vệ tự so c
File đính kèm:
- tiet 105..108.doc