Giáo án Ngữ văn - Tiết 56: Đọc văn vợ chồng A phủ (Tô Hoài)

Ngày soạn: 02/01/2011 Ngày dạy:……………Lớp12C2.Sĩ số…………Vắng………………………………… …………….Lớp12C3.Sĩ số…………Vắng………………………………… …………….Lớp12C4.Sĩ số…………Vắng………………………………… …………….Lớp12C5.Sĩ số…………Vắng………………………………… …………….Lớp12C6.Sĩ số…………Vắng………………………………… …………….Lớp12C7.Sĩ số…………Vắng………………………………… Tiết 56: Đọc văn Vợ chồng A Phủ - Tô Hoài - I. Mục tiêu bài học: 1.Kiến thức: Giúp học sinh - Thấy được cuộc sống cực nhục, tăm tối và quá trình vùng lên tự giải phóng của đồng bào các dân tộc Tây Bắc. - Hiểu được những nét đặc sắc nghệ thuật của tác phẩm. 2.Kĩ năng: - Củng cố, nâng cao các kĩ năng tóm tắt tác phẩm và phân tích nhân vật trong tác phẩm tự sự. 3.Thái độ: - Thông qua tác phẩm học sinh có thái độ đồng cảm sâu sắc với thân phận đau khổ của người dân lao động miền núi trước Cách mạng. II. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh: a. Chuẩn bị của giáo viên: SGK, SGV, Tài liệu chuẩn kiến thức kĩ năng, TLTK, phiếu học tập, phim minh hoạ( Mị trong đêm tình mùa xuân, Mị cởi trói cho A Phủ), bài giảng điện tử, máy chiếu, loa. b. Chuẩn bị của học sinh: SGK, Vở bài tập, bảng phụ III.Tiến trình bài dạy: 1. Kiểm tra bài cũ: ( Không) 2. Bài mới: Hoạt động dạy học của thầy và trò Kiến thức cơ bản * Hoạt động 1: - GV: Em hãy khái quát đôi nét cơ bản về cuộc đời của tác giả Tô Hoài ? - GV: Thành tựu lớn nhất trong sự nghiệp sáng tác của Tô Hoài? - GV: Nêu một vài tác phẩm tiêu biểu ? Nội dung chính ? * Giáo viên nêu nội dung một số tác phẩm tiêu biểu giúp học sinh hiểu rõ về tác phẩm . - GV: Nêu hoàn cảnh ra đời của tác phẩm ? - GV: "Vợ chồng Aphủ" đề cập đến vấn đề gì ? - GV : Nghệ thuật chính sử dụng trong tác phẩm này ? * Hoạt động 2: - GV yêu cầu học sinh tóm tắt nội dung cốt truyện ? - GV: Em có nhận xét gì về cách giới thiệu nhân vật Mị trong tác phẩm ? Tác dụng của cách giới thiệu ấy ? * Hoạt động 3: - Giáo viên cho h/s thảo luận 6 nhóm nhỏ, thời gian 3 phút Nhóm 1,3: Tại sao Mị trở thành con dâu gạt nợ nhà Thống lí Pá Tra? Cuộc sống của Mị diễn ra như thế nào ? (90,93) Nhóm 2,5: Số phận của Mị trong tác phẩm còn là sp của ai trong XH nửa TDPK ? Nhóm 4,6: Thái độ của Mị khi về làm dâu nhà Thống Lí PáTra? Tại sao Mị lại cam chịu kiếp sống nô lệ ? kiếp sống ấy diễn ra ntn ? (91,92) =>Đại diện các nhóm báo cáo kết quả thảo luận . GV chuẩn xác kiến thức . - GV:Mị có khao khát c/s tự do không?Tìm chi tiết minh chứng? - GV: Tất cả những hành động đó của Mị thể hiện điều gì ? - GV:Khi bị đứng trói Mị có khao khát điều gì? - GV: Âm thanh "tiếng sáo" lặp lại nhiều lần có ý nghĩa gì ? I. Đọc hiểu tiểu dẫn: 1. Tác giả: - Tô Hoài tên khai sinh là Nguyễn Sen. 10/8/1920 ở nghĩa Đô- Cầu Giấy- Hà Nội. - 1943 tham gia hội văn hóa cứu quốc, chủ yếu hoạt động ở lĩnh vực báo chí . - Đến với văn chương được người đọc chú ý đặc biệt là tác phẩm" Dế mèn phiêu lưu ký" - Có những thành tựu quan trọng trong sáng tác được nhà nước phong tặng giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật đợt 1 (1996) . - Một số tác phẩm chính: SGK 2. Tác phẩm" Vợ chồng Aphủ". - 1952 Tô Hoài cùng bộ đội tham gia giải phóng Tây Bắc =>Tình yêu đối với nhân dân Tây Bắc thôi thúc ngòi bút -> 1953 tập truyện Tây Bắc ra đời . - "Vợ chồng Aphủ" miêu tả cuộc sống tủi nhục của đồng bào miền núi Tây Bắc dưới ách phong kiến và thực dân, bị tước đoạt tài sản, bóc lột sức lao động, bị xúc phạm về nhân phẩm sau đó đã thức tỉnh bằng con đường cách mạng . - Nghệ thuật: Mang màu sắc dân tộc đậm đà, chất thơ, chất trữ tình, ngôn ngữ và lời văn giàu tính tạo hình . II. Đọc hiểu văn bản: 1. Đọc và tóm tắt cốt truyện : 2. Tìm hiểu chi tiết 2.1. Nhân vật Mị: a. Cách giới thiệu: - Là cô gái mặt buồn rười rượi trong khi nhà thống lí Pá Tra giàu sang tấp nập ." Nhà có nhiều nương, nhiều bạc, nhiều thuốc phiện nhất làng". =>Cách giới thiệu hấp dẫn, gây sự chú ý cho người đọc -> Gợi ra một số phận éo le đau khổ ." Cúi mặt, buồn rười rượi, lùi lũi như con rùa nuôi trong xó cửa ". b. Số phận của Mị: - Là dâu gạt nợ nhà Thống lí Pá Tra, c/s khổ nhục không bằng con trâu con ngựa => Luôn bị hành hạ đánh trói:"Lấy thắt lưng trói đứng Mị vào cột nhà, quấn tóc lên cột, đạp chân vào mặt Mị..." =>Thân phận rẻ rúng đau khổ của những người phụ nữ lao động nghèo.Vì món nợ truyền kiếp Mị phải trả bằng tuổi trẻ, hạnh phúc, tự do =>Tố cáo chế độ thực dân phong kiến . - Thái độ của Mị khi bị bắt về làm dâu: Đêm nào cũng khóc, có ý định chết nhưng lại cam chịu kiếp sống nô lệ .Vì Mị hiếu thảo với cha: "Mày chết nhưng nợ tao vẫn còn, quan lại bắt tao trả nợ"->Sống một c/s tối tăm không hy vọng, không mong đợi điều gì =>Mất hết ý niệm về thời gian. " Buồng Mị có một chiếc.......................là nắng" c. ý thức nhân phẩm trở về: - Vào dịp tết, những đêm tình mùa xuân, tiếng khèn lời hát, tiếng sáo, đánh pao, Mị uống rượu say =>Đã làm Mị thức tỉnh, nhớ lại hồi ức quá khứ vang vọng trong tiềm thức. "Mị thấy phơi phới trở lại, muốn đi chơi, quấn lại tóc, với váy hoa, tiếng sáo gọi bạn yêu lơ lửng bay ngoài đường" - Trong Mị bừng lên ngọn lửa khát khao c/s tự do hạnh phúc bên người mình yêu, khát khao quay lại là cô Mị ngày nào có tài thổi sáo khiến trai làng đắm đuối say mê. - Khi bị chồng trói giữa nhà Mị vẫn khao khát cháy bỏng "vẫn nghe tiếng sáo, nồng nàn tha thiết nhớ. "Anh ném .....................quả Pao rơi rồi" -"Tiếng sáo" lặp lại 8 lần với những âm hưởng khác nhau lúc (Tha thiết, bổi hổi, lửng lơ, rập rờn) =>Diễn biến tâm lí nv Mị, 1 tâm hồn thiết tha khao khát được sống , được yêu cháy bỏng trong tiềm thức. 4. Củng cố: - Hoàn cảnh ra đời của tác phẩm "Vợ chồng Aphủ". - Tóm tắt được những nội dung chính của tác phẩm . 5. Hướng dẫn học ở nhà: - Học bài cũ . - Đọc và soạn tiết 2 bài " Vợ chồng Aphủ" của Tô Hoài