Giáo án Sinh học Lớp 8 - Tiết 15: Đông máu và nguyên tắc truyền máu

Tuần 8 : từ ngày 13/10/2008 đến 18/10/2008 Ngày soạn: 12/10/2008 Tiết 15 ĐÔNG MÁU VÀ NGUYÊN TẮC TRUYỀN MÁU Mục tiêu: Kiến thức: + Học sinh trình bày được cơ chế đông máu và vai trò của nó trong việc bảo vệ cơ thể. + Trình bày được các nguyên tắc truyền máu và cơ sở khoa học của nó. Kỹ năng: Rèn luyện kỹ năng: + Quan sát sơ đồ thí nghiệm – tìm hiểu kiến thức + Hoạt động nhóm. + Vận dụng lý thuyết giải thích các hiện tượng liên quan đến đông máu trong đời sống. Thái độ: Giáo dục ý thức giữ gìn bảo vệ cơ thể – biết xử lý khi bị chảy máu. Đồ dùng dạy học: Tranh phóng to hình SGK trang 48,49. Vở bài tập của học sinh – bảng phụ. Hoạt động dạy học: Kiểm tra: + Trình bày cơ chế bảo vệ cơ thể của bạch cầu? + Em hiểu thế nào về vai trò của vacxin? Tìm vài ví dụ? Giới thiệu bài mới: Trong lịch sử phát triển y học , con người đã biết truyền máu. Song rất nhiều trường hợp gây tử vong. Sau này tìm ra nguyên nhân là do khi truyền máu thì máu bị đông lại – Vậy yếu tố nào gây nên sự đông máu? Theo cơ chế nào? -> Nội dung bài học hôm nay. Hoạt động 1: Cơ chế đông máu và vai trò của nó Hoạt động của giáo viên Hoạt động HS Nội dung Yêu cầu học sinh hoàn thành bài tập trang 32 sách bài tập. Gv chữa bài. Các nhóm trình bày -> lớp bổ sung – gv sữa sai. Nhìn bảng cơ chế đông máu và cho biết: Sự đông máu liên quan đến yếu tố nào của máu? Tiểu cầu đóng vai trò gì trong quá trình đông máu? Cho HS làm bài tập mục Đ trang 48SGK. Sự đông máu có ý nghĩa gì đối với đời sống cơ thể? Máu đông chảy ra khỏi mạch nữa nhờ đâu? Tiểu cầu đóng vai trò gì trong quá trình đông máu? Học sinh tự ghi nhớ kiến thức thông qua thông tin và sơ đồ trang 48. Trao đổi nhóm hoàn thành các nội dung trong phiếu học tập. Đại diện nhóm trình bày kết quả -> các nhóm khác bổ sung -> Kết luận. Khái niệm: Đông máu là hiện tượng hình thành các cục máu đông hàn kín vết thương. Giúp cơ thể tự bảo vệ chống mất máu khi bị thương. Tiêu chí Nội dung Hiện tượng Máu chảy Tế bào máu_Tiểu càu vỡ_G.phóng Enzim Huyết tương_chất sinh tơ máu ion Ca Tơ máu giữ tb máu Khối máu đông Khi bị thương đứt mạch máu -> máu chảy một lúc rồi ngưng nhờ có 1 khối máu bịt vết thương. Cơ chế Hoạt động 2:Các nguyên tắc truyền máu. Hoạt động của giáo viên Hoạt động HS Nội dung Hồng cầu trong máu người cóloại kháng nguyên nào? Huyết tương trong máu người có loại kháng thể nào? Sự kết dính giữa kháng nguyên và kháng thể xảy ra khi nào? Tác hại? Hoàn thành bài tập “ Mối quan hệ cho nhận giữa các nhóm máu” Gv nhận xét – đánh giá phần kết quả thảo luận của các nhóm và hoàn thiện kiến thức để học sinh sửa bài. Nhìn vào bảng 15SGK cho biết: Máu có kháng nguyên A và B có thể truyền cho người có nhóm máu O được không? Vì sao? Máu có nhiễm các tác nhân gây bệnh (vi rút viêm gan B;HIV) có thể đem truyền cho người khác được không? Vì sao? Gv nhận xét – đánh giá phần trả lời của học sinh – hỏi tiếp. Khi chảy máu vấn đề đầu tiên cần giải quyết là gì? Học sinh nghiên cứu thí nghiệm của Canlan staylơ hình 15.2 SGK. Trao đổi nhóm thống nhất câu trả lời. Đại diện nhóm trình bày đáp án – lớp bổ sung. Đại điện học sinh lên bảng viết sơ đồ mối quan hệ giữa cho và nhận giữa cho và nhận giữa các nhóm máu. Học sinh tự vận dụng kiến thức ở phần 1 trả lời câu hỏi. Phát biểu ý kiến -> lớp bổ sung-> rút ra nhận xét. Kết luận 2 Các nhóm máu ở người có 4 nhóm: O,A,B,AB. O A A AB AB B B O Sơ đồ cho nhận: Các nguyên tắc cần tuân thủ khi truyền máu. Lựa chọn nhóm máu phù hợp. Kiểm tra mầm bệnh trước khi truyền máu. Kết luận chung:gọi học sinh đọc kết luận SGK. Kiểm tra – Đánh giá: Hoàn thành các nội dung yêu cầu trong vở bài tập học sinh. Khoanh tròn các đầu câu có nội dung đúng. Tế bào máu nào tham gia vào quá trình đông máu: a. Hồng cầu b. bạch cầu c. tiểu cầu Máu không đông được là do: a. tơ máu b. huyết tương c. bạch cầu Người có nhóm máu AB không truyền được cho người có nhóm máu O,A,B là vì: nhóm máu AB hồng có cả A và B. nhóm máu AB ít người có. Nhóm máu Ab huyết tương không có. Dặn dò: Học thuộc bài theo nội dung đã ghi. Nghiên cứu bài “Tuần hoàn máu và lưu thông bạch huyết” làm vào vở bài tập.