Giáo án Sinh học Lớp 8 - Tiết 61, Bài 57: Tuyến tụy và tuyến trên thận - Lê Thị Phương Uyên

Tuần: 31 Ngày soạn: 31-3-2011 Tiết : 61 Ngày giảng: 01-4-2011 Bài 57: TUYẾN TỤY VÀ TUYẾN TRÊN THẬN I. MỤC TIÊU : 1. Kiến thức : - Phân biệt chức năng nội tiết và ngoại tiết của tuyến tụy dựa trên cấu tạo của tuyến - Sơ đồ hóa chức năng của tuyến tụy trong sự điều hòa lượng đường trong máu - Trình bày các chức năng của tuyến trên thận dựa trên cấu tạo của tuyến 2. Kĩ năng : - Phát triển kĩ năng quan sát và phân tích kênh hình - Kĩ năng hoạt động nhóm 3. Giáo dục: Giáo dục HS ý thức bảo vệ cơ thể II. CHUẨN BỊ : - Chuẩn bị của giáo viên :Tranh phóng to hình 57.1 , 57.2 - Chuẩn bị của học sinh :Soạn trước bài III. HOẠT ĐỘNG DẠY - HỌC : 1. Ổn định tổ chức lớp. ( 1 phút ) 2. Kiểm tra bài cũ: ( 10 phút ) HS1: ? Nêu vị trí cấu tạo và chức năng của tuyến yên ? HS 2: ? Nêu vị trí cấu tạo và chức năng của tuyến giáp ? Đáp án – Biểu điểm. HS1 trả lời: - Vị trí :Nằm ở nền sọ có liên quan đến vùng dưới đồi - Cấu tạo gồm 3 thùy : +Thùy trước +Thùy giữa +Thùy sau -Hoạt động của tuyến yên chịu sự điều khiển trực tiếp hoặc gián tiếp của thần kinh -Vai trò : +Tiết hooc môn kích thích hoạt động của nhiều tuyến nội tiết khác +Tiết hoóc môn ảnh hưởng tới một số quá trình sinh lí trong cơ thể ( 10 điểm ) HS2 trả lời : -Vị trí :Nằm trước sụn giáp của thanh quản, nặng 20-25 g -Hooc môn là: Tiroxin có vai trò quan trọng trong trao đổi chất và chuyển hóa ở tế bào -Tuyến giáp cùng tuyến cận giáp có vai trò trong điều hòa trao đổi can xi và phốt pho trong máu ( 10 điểm ) 3. Bài mới: ( 1 phút ) Mở bài : Tuyến tụy và tuyến trên thận có vai trò quan trọng trong điều hòa lượng đường trong máu .Vậy hoạt động của 2 tuyến này như thế nào ? hôm nay chúng ta sẽ biết được điều đó. 4. Các hoạt động dạy – học: Hoạt động 1: ( 15 phút ) Tìm hiểu tuyến tụy Phương pháp Nội dung. - GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi sau: ? Nêu chức năng tuyến tụy mà em biết ? - HS nêu đượac hai chức năng của tuyến tụy là : ĐH: Tiết dịch tiêu hóa và tiết hoóc môn . - GV hướng dẫn HS quan sát hình 57.1 Đọc thông tin chức năng của tuyến tụy Phân biệt chức năng nội tiết và ngoại tiết của tuyến tụy dựa trên cấu tạo ? - HS quan sát kĩ hình kết hợp thông tin SGK, thảo luận tìm câu trả lời : ĐH: +Chức năng ngoại tiết :Do các tế bào tiết dịch tụy đổ vào ống dẫn +Chức năng nội tiết :Do các tế bào ở đảo tụy tiết các hoóc môn - Đại diện nhóm phát biểu các nhóm khác bổ sung - GV hòan thiện lại kiến thức -GV hướng dẫn HS nghiên cứu thông tin vai trò của hooc môn tuyến tụy .Trình bày tóm tắc quá trình điều hòa lượng đường huyết ở mức ổn định ? -HS dựa vào thông tin SGK trao đổi nhóm thống nhất ý kiến -Yêu cầu nêu được :ĐH: +Khi đường huyết tăng Tế bào bê ta : Tiết isulin .Tác dụng :Chuyển Glucozơ thành Glicogen +Khi đường huyết giảm Tế bào an pha tiết glucagôn .Tác dụng : Chuyển Glicôgen thành Glucozơ - Đại diện nhóm phát biểu các nhóm khác nhận xét bổ sung - GV hoàn chỉnh kiến thức -G V liên hệ tình trạng bệnh lí : + Bệnh tiểu đường + Chứng hạ đường huyết I. Tuyến tụy -Tuyến tụy vừa làm chức năng ngoại tiết vừa làm chức năng nội tiết -Chức năng nội tiết do các tế bào đảo tụy thực hiện +Tế bào an pha : Tiết Glucagôn +Tế bào be ta : Tiết insulin -Vai trò của các hooc môn : Nhờ tác dụng đối lập của hai loại hooc môn mà tỉ lệ đường huyết luôn ổn định . Đảm bảo hoạt động sinh lí của cơ thể diễn ra bình thường Hoạt động 2: ( 12 phút ) Tìm hiể tuyến trên thận Phương pháp Nội dung. - GV hướng dẫn HS quan sát hình 57.2 trình bày khái quát cấu tạo của tuyến trên thận ? - HS làm việc độc lập với SGK tìm hiểu ghi nhớ cấu tạo tuyến trên thận - GV treo tranh gọi HS lên trình bày - Một HS lên mô tả cấu tạo vị trí của tuyến trên tranh . - Lớp theo dõi bổ sung. - GV hoàn thiện kiến thức - GV hướng dẫn HS nghiên cứu thông tin SGK trang 180 nêu chức năng của các hoóc môn tuyến trên thận ? +Vỏ tuyến ? +Tủy tuyến ? - HS trình bày lại vai trò của các hoóc môn như phần thông tin - GV lưu ý HS : Hooc môn phần tủy tuyến trên thận cùng Glucagôn ( tuyến tụy ) điều chỉnh lượng đường huyết khi bị hạ đường huyết II. Tuyến trên thận. - Vị trí : Gồm 1 đôi nằm trên đỉnh 2 quả thận - Cấu tạo : + Phần vỏ : Ba lớp: Lớp cầu, lớp sợi, lớp lưới. + Phần tủy - Chức năng (SGK trang 180) Kết luận chung: HS đọc phần đóng khung SGK 5. Kiểm tra đánh giá : ( 5 phút ) ? Trình bày chức năng của hooc môn tuyến tụy ? ? Trình bày vai trò của tuyến trên thận ? 6. Dặn dò : ( 1 phút ) - Học bài trả lời câu hỏi SGK . - Đọc mục “Em có biết”. - Làm câu hỏi 3 SGK vào vơ.û