Giáo án Toán 6 - Hình học - Tiết: 11 - Bài 9: Vẽ đoạn thẳng cho biết độ dài

Ngày 09 tháng 11 năm 2009 Giáo án thi giáo viên dạy giỏi chu kỳ: 2009 – 2011 Môn: Hình học – Lớp 6 Tiết: 11. Bài 9: Vẽ đoạn thẳng cho biết độ dài GV thực hiện: Trần Công Tiến Đơn vị: Trường THCS Nghĩa Thái. A.Mục tiêu: *Về kiến thức cơ bản: Trên tia Ox, có một và chỉ một điểm M sao cho OM=m(đơn vị dài) (m>0). Trên tia Ox, OM = a, ON = b, nếu 0<a<b thì điểm M nằm giữa hai điểm O và N. *Về kĩ năng cơ bản: Biết cách dùng thước và compa để vẽ đoạn thẳng cho biết độ dài. Biết cách vận dụng kiến thức trong bài học để giải bài tập, đặc biệt là nhận ra một điểm nằm giữa hai điểm khác. *Về thái độ: - Được giáo dục tính cẩn thận, đo, vẽ đoạn thẳng cho biết độ dài chính xác. B. Chuẩn bị của GV và HS: GV: Bảng phụ, thước thẳng, compa, phấn màu. HS: Thước thẳng, com pa. C. Tiến trình dạy học: Hoạt động của GV Hoạt động của HS Hoạt động 1: Kiểm tra bài cũ (7ph) GV: a/ Nếu điểm M nằm giữa hai điểm A và B thì ta có hệ thức nào? b/ Bài tập 51(SGK): Cho một đường thẳng, hãy vẽ 3 điểm V, A, T sao cho: TA=1cm, VA=2cm, VT=3cm Hỏi điểm nào nằm giữa hai điểm còn lại? Giải thích. GV quy ước độ dài: Trong vở HS độ dài đoan thẳng =1cm thì trên bảng là 10cm (1dm) GV yêu cầu HS nhận xét và cho điểm GV đặt vấn đề: Chúng ta đã biết cách vẽ một đoạn thẳng bất kỳ có hai mút là hai điểm cho trước. Bây giờ xét đến trường hợp: Vẽ một đoạn thẳng có độ dài cho trước, trên một tia cho trước thì ta vẽ như thế nào? Đó chính là nội dung bài học hôm nay. HS: *M nằm giữa A và B thì AM + MB = AB *Trên đường thẳng: Vẽ V; A; T AT = 1cm; VA = 2cm; VT = 3cm Giải T A V | | | 1cm 2cm Ta có AB+BC=AC (Vì 1+2=3) suy ra A nằm giữa T và V. HS: Nhận xét. Hoạt động 2: 1. Vẽ đoạn thẳng trên tia (15ph) VD1: Trên tia Ox, hãy vẽ đoạn thẳng OM có độ dài bằng 2 cm. GV: Bài toán cho ta biết điều gì và yêu cầu làm gì? GV: - Đoạn thẳng cần vẽ nằm ở đâu? - Để vẽ đoạn thẳng ta cần biết hai mút của nó. ở đây ta đã biết mút nào chưa? - Cần phải vẽ mút nào? GV: Mút M nằm ở đâu cần phải cách O bao nhiêu? GV: Vậy em nào có thể xác định điểm M trên tia Ox hay không? GV: Vậy theo hình vẽ vừa rồi, để vẽ được đoạn thẳng OM = 2cm trên tia Ox ta phải làm như thế nào? GV cho HS nhận xét. GV yêu cầu một HS lên kiểm tra lại cách vẽ của bạn đúng chưa. GV: Ngoài cách vẽ dùng thước thẳng ra còn có cách vẽ đoạn thẳng cho biết độ dài trên 1 tia cho trước nữa hay không? GV: Đó chính là cách dùng thước và compa GV: Làm mẫu cho HS quan sát và vẽ hình vào ngay hình đã vẽ ở cách thứ nhất. GV: Em có nhận xét gì về điểm M vẽ được trong hai cách(Xác định được mấy điểm M) GV: Như vậy trên tia Ox, có vẽ được điểm M sao cho OM=2cm không? Vẽ được mấy điểm? GV: Tổng quát, nếu thay OM=2cm bởi OM=a(cm) thì tính chất xác định điểm trên được phát biểu như thế nào? NX: (SGK) Vd 2: (SGK) GV: Đầu bài cho gì? Yêu cầu gì? GV: Tương tự như ví dụ 1, hãy nêu cách vẽ ở ví dụ 2. GV bổ sung nếu sai sót Bài toán: Trên tia Ox vẽ đoạn thẳng: OM = 2cm ON = 3cm C1: Dùng thước thẳng có chia khoảng. C2: Dùng thước và com pa. GV yêu cầu HS nhận xét bạn vẽ. GV: Nhìn vào hình em có NX gì về vị trí 3 điểm O; M; N, điểm nào nằm giữa hai điểm còn lại? Các em đã biết khi nào thì một điểm nằm giữa hai điểm khác trên một đường thẳng, vậy có cách nào khác để xác định một điểm nằm giữa hai điểm khác trên một đường thẳng nữa hay không? Đó là nội dung mục 2. HS đọc ví dụ 1 SGK HS: Bài toán cho biết: tia Ox và OM = 2cm. HS: -Trên tia Ox -Mút O đã biết - Mút M HS: -Nằm trên tia Ox và cách O là 2cm. HS: Lên bảng xác định M trên tia Ox giáo viên vẽ sẵn. HS: Trả lời theo hướng : -Cách đặt thước. -Vạch nào của thước xác định điểm M HS nhắc lại. Và vẽ hình vào vở: HS: Lên kiểm tra lại và nhận xét. HS: ........ HS: Quan sát thầy thực hiện. HS: Hai điểm M trùng nhau. HS: Trả lời HS: Phát biểu nhận xét SGK. HS đọc vd 2 HS: Trả lời HS nêu cách vẽ. -Hai HS lên bảng thao tác vẽ. Một HS lên bảng vẽ 1 trong hai cách. Các HS khác vẽ vào vở. HS nhận xét (Có thể cho kiểm tra lại) HS: Điểm M nằm giữa O và N. HS chú ý lắng nghe. Hoạt động 3: 2. Vẽ hai đoạn thẳng trên tia (8ph) VD(SGK-Tr123) (Bài toán trên) GV: ở vd các em đã NX điểm M nằm giữa O và N. hãy so sánh độ dài hai đoạn thẳng ON và OM? GV: Qua ví dụ trên, Khi đặt hai đoạn thẳng trên cùng một tia có chung một mút là gốc tia ta có nhận xét gì về vị trí ba điểm (đầu mút của các đoạn thẳng)? GV: Tổng quát, Trên tia Ox có OM = a; ON=b; 0<a<b thì ta có kết luận gì về vị trí các điểm O; N; M? Đó chính là nhận xét SGK (Đưa NX lên bảng phụ) GV: Tính chất này cho ta một dấu hiệu nhận biết điểm nằm giữa hai điểm khác. Dấu hiệu này dựa trên sự so sánh độ dài hai đoạn thẳng nằm trên cùng một tia và có chung một đầu mút là gốc tia. HS: OM<ON (vì 2<3) HS trả lời HS: trả lời nhận xét SGK HS đọc nhận xét SGK Hoạt động 4: Củng cố – luyện tập (13ph) Bài toán 1: Trên đường thẳng xy lấy một điểm O rồi vẽ hai đoạn thẳng OM, ON sao cho OM=3cm, ON=4cm. Có thể khẳng định được điểm M nằm giữa hai điểm O và N hay không? GV: Khẳng định lại nhận xét: Chú ý là hai đoạn thẳng phải nằm trên một tia. Bài toán 2(BT 54 - SGK) GV yêu cầu HS lên bảng vẽ hình HS nhận xét. GV: Muốn so sánh BC với BA ta cần phải làm gì? -Hai đoạn thẳng OA và OB cùng thuộc một tia mà OA<OB(2<5) từ đó suy ra điều gì? Có tính được AB không? Tương tự hãy chỉ ra từng bước để tính BC? GV: Hãy KL về hai đoạn thẳng này. Nếu thời gian còn, GV bổ sung bài tập: Trong ba điểm A, B, C trên . Điểm nào nằm giữa hai điểm còn lại? HS: - Chưa khẳng định được Giải thích: ........................ HS: Lên bảng thực hiện x HS: Tính độ dài BC và BA Trên tia Ox, OA<OB nên điểm A nằm giữa O và B. Ta có: OA + AB = OB hay 2 + AB = 5 AB = 3(cm) HS: Thực hiện .......... BC = 3(cm) HS: AB = BC. HS: Tương tự trên ta tính được AC = 6(cm) Trên tia Ax có : AB < AC do đó điểm B nằm giữa hai điểm A và C. Hoạt động 5: Hướng dẫn về nhà ((2ph) -Về nhà ôn tập và thực hành vẽ đoạn thẳng cho biết độ dài bằng hai cách. -Học kĩ hai tính chất chính là hai NX trong bài. -Làm bài tập 56, 57, 58, 59 SGK.