Giáo án Toán 6 - Tiết 59 đến tiết 106

Ngày soạn:06/01/2013 Ngày dạy :12/01/2013 Tiết 59: QUY TẮC CHUYỂN VẾ A. MỤC TIÊU: - Kiến thức: HS hiểu và vận dụng đúng các tính chất của đẳng thức: Nếu a = b thì a + c = b + c và ngược lại. Nếu a = b thì b = a. - Kĩ năng: HS hiểu và vận dụng thành thạo quy tắc chuyển vế: Khi chuyển một số hạng của một đẳng thức từ vế này sang vế kia, ta phải đổi dấu của số hạng đó. - Thái độ: Rèn luyện tính sáng tạo của HS. B. CHUẨN BỊ CỦA GV VÀ HS: - Giáo viên: Chiếc cân bàn , hai quả cân 1 kg và hai nhóm đồ vật có khối lượng bằng nhau. Bảng phụ viết các tính chất của đẳng thức, quy tắc chuyển vế và bài tập. - Học sinh: Đọc trước SGK C. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC: Ổn định lớp Hoạt động 1: KIỂM TRA BÀI CŨ (7 ph ) Chữa bài tập 69 (c,d) . - Nêu một số phép biến đổi trong tổng đại số. - HS: Bài 69 SBT: c) (- 3) + (- 350) + (- 7) + 350 = - 3 - 7 - 350 + 350 = - 10. d) = 0. Hoạt động 2: TÍNH CHẤT CỦA ĐẲNG THỨC (10 ph) - GV giới thiệu cho HS thực hiện như H50 SGK. - GV: Tương tự đối với đẳng thức a = b. - Trong phần nhận xét trên có thể rút ra những nhận xét gì về tính chất đẳng thức. - GV nhắc lại các tính chất của đẳng thức. - HS quan sát, trao đổi, rút ra nhận xét. Nếu thêm vào hai vế của đẳng thức cùng một số được: a = b Þ a + c = b + c. Nếu bớt ... a + c = b + c Þ a = b VT = VP Þ VP = VT. Hoạt động 3: VÍ DỤ (5 ph) Tìm số nguyên x biết: x - 2 = - 3. - Làm thế nào để VT chỉ còn x ? - Thu gọn các vế . - Yêu cầu HS làm ?2. - Thêm vào hai vế: x - 2 + 2 = - 3 + 2 x + 0 = - 3 + 2 x = - 1. ?2. Tìm x biết: x + 4 = - 2 x + 4 - 4 = - 2 - 4 x + 0 = - 2 - 4 x = - 6. Hoạt động 4: QUY TẮC CHUYỂN VẾ (15 ph) - GV chỉ vào các phép biến đổi trên: x - 2 = - 3 x + 4 = -2 x = - 3 + 2 x = - 2 - 4 Hỏi: Có nhận xét gì khi chuyển một số hạng từ vế này sang vế kia của một đẳng thức ? - GV giới thiệu quy tắc chuyển vế (T86). - Cho HS làm VD. - Yêu cầu HS làm ?3. - GV ĐVĐ giới thiệu: Phép trừ là phép tính ngược của phép cộng. - HS thảo luận và rút ra nhận xét: Khi chuyển một số hạng từ vế này sang vế kia của một đẳng thức ta phải đổi dấu số hạng đó. VD: a) x - 2 = - 6 b) x - (- 4) = 1 x = - 6 + 2 x + 4 = 1 x = - 4 x = 1 - 4 x = - 3. ?3. x + 8 = - 5 + 4 x = - 8 - 5 + 4 x = - 9. Hoạt động 5: LUYỆN TẬP - CỦNG CỐ (6 ph) - GV yêu cầu HS nhắc lại các tính chất của đẳng thức và quy tắc chuyển vế. - GV: Phát biểu quy tắc dấu ngoặc. Chữa bài tập 58 . - GV nhận xét chốt lại. - GV yêu cầu HS làm bài tập sau: Bài 1: Tính nhanh các tổng sau: a) (2763 - 75) - 2763. b) (- 2002) - (57 - 2002) - Bài 2. Bỏ dấu ngoặc rồi tính: a) (27 + 65) + (346 - 27 - 65) b) (42 - 69 + 17) - (42 + 17) - GV nhận xét, chốt lại. - Yêu cầu HS thực hiện nhóm bài tập sau: Bài 3: Thực hiện phép tính: a) (52 + 12) - 9.3. b) 80 - (4. 52 - 3. 23 ) c) [(- 18) + (- 7) - 15 d) (- 219) - (- 229) + 12. 5. - Yêu cầu đại diện nhóm lên bảng trình bày. Bài 4: Tìm x: a) 3 (x + 8) = 18. b) (x + 13) : 5 = 2. c) 2{x{ + (- 5) = 7. - Yêu cầu HS làm bài tập 61, 63 . - HS phát biểu tính chất đẳng thức và quy tắc chuyển vế. Bài 58: a) x + 22 + (- 14) + 52 = x + (52 + 22) + (- 14) x + [74 + (- 14)] = x + 60. b) (- 90) - (p + 10) + 100 = (- 90) - p - 10 + 100 = - p + [(- 90) + (- 10)] + 100 = - p + [(- 100) + 100] = - p. Hai HS lên bảng giải. Bài 1: a) (2763 - 75) - 2763 = 2763 - 75 - 2763 = (2763 - 2763) - 75 = 0 - 75 = - 75. b) (- 2002) - (57 - 2002) = (- 2002) - 57 + 2002 = [(- 2002) + 2002] - 57 = 0 – 57 = - 57. Hai HS lên bảng chữa bài 2. Bài 2: a) (27 + 65) + (346 - 27 - 65) = 27 + 65 + 346 - 27 - 65 = (27 - 27) + (65 - 65) + 346 = 346. b) (42 - 69 + 17) - (42 + 17) = 42 - 69 + 17 - 42 - 17 = (42 - 42) + (17 - 17) – 69 = - 69. Bài 3: a) (52 + 12) - 9.3 = (25 + 12) - 27 = 37 – 27 = 10. b) 80 - (4. 52 - 3. 23 ) = 80 - (4. 25 - 3. 8) = 80 - (100 - 24) = 80 – 76 = 4. c) [(- 18) + (- 7) - 15 = (- 25) – 15 = - 40. d) (- 219) - (- 229) + 12. 5 = [(- 219) + 229] + 60 = 10 + 60 = 70. - HS lên bảng làm bài 4. a) 3 (x + 8) = 18 x + 8 = 18 : 3 x + 8 = 6 x = 6 - 8 x = - 2. b) (x + 13) : 5 = 2 x + 13 = 2 . 5 x = 10 - 13 x = = 3. c) 2{x{ + (- 5) = 7 2{x{ = 7 - (- 5) 2{x{ = 12 {x{ = 12 : 2 = 6 x = ± 6. Bài 61: a) 7 - x = 8 - (- 7) 7 - x = 8 + 7 - x = 8 x = - 8. b) x = =- 3. Hoạt động 6: HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ (2 ph) - Học thuộc tính chất đẳng thức, quy tắc chuyển vế. - Xem lại các bài tập đã chữa. - Ôn tập các kiến thức cơ bản về tập hợp, mỗi quan hệ giữa các tập N, N*, Z số và chữ số. Thứ tự trong N, trong Z. - Làm bài tập 62, 63, 64, 65 . Ký ngày : 08/01/2013 gày soạn: Ngày dạy : Tiết 60: NHÂN HAI SỐ NGUYÊN KHÁC DẤU A. MỤC TIÊU: - Kiến thức: Tương tự như phép nhân hai số tự nhiên: Thay phép nhân bằng phép cộng và các số hạng bằng nhau, HS tìm được kết quả phép nhân hai số nguyên khác dấu. - Kĩ năng: HS hiểu và tính đúng tích hai số nguyên khác dấu. Vận dụng vào một số bài toán thực tế. - Thái độ: Rèn luyện tính sáng tạo của HS. B. CHUẨN BỊ CỦA GV VÀ HS: - Giáo viên: - Học sinh: C. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC: Hoạt động 1: KIỂM TRA BÀI CŨ (5 ph ) - Phát biểu quy tắc chuyển vế. - Chữa bài tập 96 SBT. - Một HS lên bảng. Bài 96: Tìm số nguyên x biết: a) 2 - x = 17 - (- 5) 2 - x = 17 + 5 - x = 22 - 2 - x = 20 x = - 20. b) x - 12 = (- 9) - 15 x - 12 = - 24 x = - 24 + 12 x = - 12. Hoạt động 2: NHẬN XÉT MỞ ĐẦU (10 ph) - Yêu cầu HS tính nhân bằng cách thay (phép cộng bằng) phép nhân bằng phép cộng. - Qua các phép tính trên, khi nhân hai số nguyên khác dấu em có nhận xét gì về giá trị tuyệt đối của tích, về dấu của tích. - Có thể tìm ra kết quả phép nhân bằng cách khác: (- 5). 3 = (- 5) + (- 5) + (- 5) = - (5 + 5 + 5) = (- 5). 3 = - 15 Tương tự hãy áp dụng với 2. (- 6). - Yêu cầu HS lên bảng: 3 . 4 = 3 + 3 + 3 + 3 = 12. (- 3) . 4 = (- 3) + (- 3) + (- 3) + (- 3) = - (3 + 3 + 3 + 3) = - 12. (- 5). 3 = (- 5) + (- 5) + (- 5) = - 15. 2. (- 6) = (- 6) . (- 6) = - 12. - Khi nhân hai số nguyên khác dấu, tích có: + GTTĐ bằng tích các GTTĐ. + Dấu là dấu "-". Hoạt động 3: QUY TẮC NHÂN HAI SỐ NGUYÊN KHÁC DẤU (18 ph) a) Quy tắc: - Yêu cầu nêu quy tắc nhân hai số nguyên khác dấu. - GV đưa quy tắc lên bảng phụ và ghạch chân các từ "nhân hai GTTĐ" "dấu - ". - Phát biểu quy tắc cộng hai số nguyên khác dấu, so sánh với quy tắc nhân. - Yêu cầu HS làm bài tập 73, 74 . b) Chú ý: 15 . 0 = 0 (- 15) . 0 = 0. Với a Î Z : a . 0 = 0. - Yêu cầu HS làm bài tập 75 . c) Ví dụ: (T89 SGK): GV đưa đầu bài lên bảng phụ, yêu cầu HS tóm tắt. Giải: Lương công nhân A tháng vừa qua là: 40 . 20000 + 10 . (- 10000) = 800 000 + (- 100 000) = 700 000đ. - GV: Còn cách nào khác không ? - Quy tắc cộng hai số nguyên khác dấu: + Trừ hai giá trị tuyệt đối. + Dấu là dấu của số có GTTĐ lớn hơn. Bài 73: - 5 . 6 = - 30. 9. (- 3) = - 27. - 10 . 11 = - 110. 150 . (- 4) = - 600. Bài 75: So sánh : - 68 . 8 < 0 15 . (- 3) < 15 (- 7 ) . 2 < - 7. HS tóm tắt VD: 1 sản phẩm đúng quy cách: + 20 000đ. 1 sản phẩm sai quy cách: - 10 000đ. 1 tháng làm: 40 sản phẩm đúng quy cách và 10 sản phẩm sai quy cách. Tính lương ? - HS nêu cách tính. - Cách khác: (tổng số tiền nhận trừ tổng số tiền phạt). Hoạt động 4: LUYỆN TẬP - CỦNG CỐ (10 ph) - Phát biểu quy tắc nhân hai số nguyên trái dấu ? - Yêu cầu HS làm bài tập 76 . - GV yêu cầu HS làm bài tập: Đúng hay sai ? Nếu sai hãy sửa lại cho đúng ? a) Muốn nhân hai số nguyên khác dấu, ta nhân hai GTTĐ với nhau, rồi đặt trước kết quả dấu của số có GTTĐ lớn hơn. b) Tích hai số nguyên trái dấu bao giờ cũng là một số âm. c) a . (- 5) < 0 với a Î Z và a ³ 0. d) x + x + x + x = 4 + x e) (- 5). 4 < - 5 . 0 - GV kiểm tra kết quả hai nhóm. - Hai HS nhắc lại quy tắc. - HS hoạt động theo nhóm. a) Sai. Sửa lại: Đặt trước tích tìm được dấu "-". b) Đúng. c) Sai vì (- 5). 4 = - 20 - 5 . 0 = 0. d) Sai . Sửa = 4. x. e) Đúng. Hoạt động 5: HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ (2 ph) - Học thuộc lòng quy tắc nhân hai số nguyên khác dấu, so sánh với quy tắc cộng hai số nguyên khác dấu. - Làm bài tập 77 . 113, 114, 116 , 117 . *Rút kinh nghiệm : Ngày soạn: Ngày dạy : Tiết 61: NHÂN HAI SỐ NGUYÊN CÙNG DẤU A. MỤC TIÊU: - Kiến thức: HS hiểu quy tắc nhân hai số nguyên cùng dấu, đặc biệt là dấu của tích hai số âm. - Kĩ năng: Biết vận dụng quy tắc để tính tích hai số nguyên, biết cách đổi dấu tích. Biết dự đoán kết quả trên cơ sở tìm ra quy luật thay đổi của các hiện tượng, của các số. - Thái độ: Rèn luyện tính sáng tạo của HS. B. CHUẨN BỊ CỦA GV VÀ HS: - Giáo viên: Bảng phụ ghi ?2 , kết luận và chú ý. - Học sinh: sgk C. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC: Hoạt động 1: KIỂM TRA BÀI CŨ (7 ph ) GV yêu cầu: - HS1: Phát biểu quy tắc nhân hai số nguyên khác dấu ? Chữa bài tập 77 . - HS2: Chưa bài tập 115 . Nếu tích của hai số nguyên là số âm thì hai thừa số đó có dấu như thế nào ? - HS1: Quy tắc. Bài 77: Chiều dài của vải mỗi ngày tăng là: a) 250 . 3 = 750 (dm). b) 250 . (- 2) = - 500 (dm) nghĩa là giảm 500 dm. - HS2: Chữa bài tập 115 . Nếu tích của hai số nguyên là một số âm thì hai thừa số đó khác dấu nhau. Hoạt động 2: NHÂN HAI SỐ NGUYÊN DƯƠNG (5 ph) - GV: Nhân hai số nguyên dương chính là nhân hai số tự nhiên khác 0. - Yêu cầu HS làm ?1. - Vậy khi nhân hai số nguyên dương tích là một số như thế nào ? - HS làm ?1. a) 12 . 3 = 36. b) 5 . 120 = 600. - HS: Tích của hai số nguyên dương là một số nguyên dương. Hoạt động 3: NHÂN HAI SỐ NGUYÊN ÂM (12 ph) - GV cho HS làm ?2. - Hãy quan sát kết quả 4 tích đầu, rút ra nhận xét, dự đoán kết quả hai tích cuối. - Theo quy luật đó dự đoán kết quả 2 tích cuối. - GV khẳng định: (- 1) . (- 4) = 4 (- 2) . (- 4) = 8 là đúng. - Vậy muốn nhân hai số nguyên âm ta làm thế nào ? VD: (- 4) . (- 25) = 4 . 25 = 100. - Vậy tích hai số nguyên âm là một số như thế nào ? - Muốn nhân hai số nguyên âm ta làm thế nào ? - Vậy muốn nhân hai số nguyên cùng dấu ta chỉ việc nhân hai GTTĐ với nhau. ?2. 3 . (- 4) = - 12 2 . (- 4) = - 8. 1 . (- 4) = - 4. 0 . (- 4) = 0. (- 1) . (- 4) = 4. (- 2) . (- 4) = 8. HS nhận xét: Tsố thứ nhất giảm 1 đơn vị, các tích tăng dần 4 đơn vị (hoặc giảm (- 4) đơn vị. - HS: Muốn nhân hai số nguyên âm, ta nhân hai GTTĐ của chúng. - HS làm theo hướng dẫn của GV. - HS: Tích của hai số nguyên âm là một số nguyên dương. - Muốn nhân hai số nguyên dương hay hai số nguyên âm ta nhân hai GTTĐ với nhau. Hoạt động 4: KẾT LUẬN (14 ph) - GV yêu cầu HS làm bài 7 . Thêm: f) (- 45) . 0. - GV : Hãy rút ra quy tắc: Nhân một số nguyên với số 0. Nhân hai số nguyên cùng dấu ? Nhân hai số nguyên khác dấu ? * Kết luận: a . 0 = 0 . a = 0. - Cùng dấu : a . b = {a{ . {b{ - Khác dấu: a . b = - {a{. {b{. - Yêu cầu HS hoạt động nhóm bài tập 79 . - Từ đó rút ra nhận xét: + Quy tắc dấu của tích. + Khi đổi dấu một thừa số của tích thì tích như thế nào ? - GV đưa chú ý lên bảng phụ. - Cho HS làm ?4. Bài 7: a) (+3) . (+9) = 27. b) (- 3) . 7 = - 21. c) 13 . (- 5) = - 65. d) (- 150) . (- 4) = 600. e) (+7) . (- 5) = - 35. f) (- 45) . 0 = 0. - HS trả lời các câu hỏi. - HS hoạt động nhóm làm bài tập bài tập 91 SGK. 27 . (- 5) = - 135. Þ (+ 27) . (+ 5) = + 135. (- 27). 5 = - 135. (- 27) . (- 5) = 135. (+ 5) (- 27) = - 135. ?4. a) b là số nguyên dương. b) b là số nguyên âm. Hoạt động 5: CỦNG CỐ (5 ph) - Nêu quy tắc nhân hai số nguyên ? So sánh quy tắc dấu của phép nhân và phép cộng. - Yêu cầu HS làm bài tập 82 . Hoạt động 6: HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ (2 ph) - Học thuộc quy tắc nhân hai số nguyên: Chú ý : (-) . (-) (+). - Làm bài tập: 83, 84 SGK. 120 đến 125 . *Rút kinh nghiệm : Ngày soạn: Ngày dạy : Tiết 62: LUYỆN TẬP A. MỤC TIÊU: - Kiến thức: Củng cố quy tắc nhân hai số nguyên, chú ý đặc biệt quy tắc dấu (âm nhân âm bằng dương). - Kĩ năng: Rèn luyện kĩ năng thực hiện phép nhân hai số nguyên, bình phương của một số nguyên, sử dụng máy tính bỏ túi để thực hiện phép nhân. Thấy rõ tính thực tế của phép nhân hai số nguyên (thông qua bài toán CĐ). - Thái độ: Rèn luyện tính sáng tạo của HS. B. CHUẨN BỊ CỦA GV VÀ HS: - Giáo viên: Bảng phụ , máy tính bỏ túi. - Học sinh: Máy tính bỏ túi. C. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC: Hoạt động 1: KIỂM TRA BÀI CŨ (7 ph ) - GV yêu cầu 2 HS lên bảng: + HS1: Phát biểu quy tắc nhân hai số nguyên cùng dấu, khác dấu, nhân với số 0. Chữa bài tập 120 . + HS2: So sánh quy tắc dấu của phép nhân và phép cộng số nguyên. Chữa bài tập 83 . - Hai HS lên bảng: + HS1: 3 quy tắc nhân số nguyên. Chữa bài tập 120 SBT. + HS2: Phép cộng: (+) + (+) (+) (-) + (-) (-) (+) + (-) (+) hoặc (-). Phép nhân: (+) . (+) (+) (-) . (-) (+) (+) . (-) (-). Chữa bài tập 83 SGK B đúng. Hoạt động 2: LUYỆN TẬP (30 ph) Dạng 1: áp dụng quy tắc và tìm thừa số chưa biết: - Yêu cầu HS làm bài tập 84 . - GV gọi ý: Điền cột 3 "dấu của ab" trước. - Căn cứ vào cột 2 và 3, điền dấu của cột 4 "dấu của ab2 ". - Yêu cầu HS hoạt động nhóm bài 86 . Và bài 87 . - GV kiểm tra bài làm của các nhóm. - Yêu cầu đại diện hai nhóm lên trình bày bài giải. - Mở rộng: Biểu diễn các số 25 , 36 ; 49; 0 dưới dạng tích hai số nguyên bằng nhau. - Nhận xét gì về bình phương của mọi số ? Dạng 2: So sánh các số: Bài 82 . So sánh. - Yêu cầu HS làm bài tập 88. Dạng 3: Bài toán thực tế: - Yêu cầu HS làm bài tập 113 ., GV đưa đầu bài lên bảng phụ. - Quãng đường và vận tốc quy ước thế nào ? Dạng 4: Sử dụng máy tính bỏ túi. - Yêu cầu HS làm bài 89 SGK. Bài 84: Dấu của a Dấu của b Dấu của ab Dấu của ab2 + + - - + - + - + - - + + + - - - HS hoạt động theo nhóm bài 86 và 87 SGK. Bài 86: + Cột (2) : ab = - 90. + Cột (3) (4) (5) (6) : Xác định dấu của thừa số, rồi xác định GTTĐ của chúng. Bài 87: 32 = (- 3)2 = 9. 25 = 52 = (- 5)2 . 36 = 62 = (- 6)2. 49 = 72 = (- 7)2. 0 = 02. Nhận xét: Bình phương của mọi số đều không âm. Bài 82: a) (- 7) . (- 5) > 0 . b) (- 17) . 5 < (- 5) . (- 2) . c) (+19) . (+6) < (- 17) . (- 10) Bài 88: x có thể nhận các giá trị nguyên dương, nguyên âm, 0. x nguyên dương: (- 5) . x < 0 . x nguyên âm : (- 5) . x > 0 x = 0 : (- 5). X = 0. Bài 113 . HS: Chiều trái phải : + Chiều phải trái : - Thời điểm hiện tại : 0. Thời điểm trước : - Thời điểm sau : + a) v = 4 ; t = 2 nghĩa là người đó đi từ trái đến phải và thời gian là sau 2 giờ nữa. Vị trí của người đó : A. (+4) . (+2) = (+8). b) 4. (- 2) = - 8 Vị trí người đó : B. c) (- 4). 2 = - 8 Vị trí người đó : B. d) (- 4). (- 2) = 8 Vị trí người đó: A. HS làm bài 89 SGK bằng máy tính bỏ túi. Hoạt động 3: CỦNG CỐ (6 ph) - Khi nào tích hai số nguyên là số dương ? Là số âm ? Là số 0 ? Bài tập: Đúng , sai: a) (- 3) . (- 5) = (- 15). b) 62 = (- 6)2. c) (+15) . (- 4) = (- 15) . (+4). d) (- 12) . (+7) = - (12 . 7). e) Bình phương của mọi số đều dương. Trả lời: a) Sai. b) Đ. c) Đ. d) Đ. e) Sai. (không âm). Hoạt động 4: Hướng dẫn về nhà (2 ph) - Ôn lại quy tắc phép nhân số nguyên. - Ôn lại tính chất nhân trong N. - Làm bài tập : 126 131 . *Rút kinh nghiệm : Ngày soạn: Ngày dạy : Tiết 63: TÍNH CHẤT CỦA PHÉP NHÂN A. MỤC TIÊU: - Kiến thức: HS hiểu được các tính chất cơ bản của phép nhân: Giao hoán, kết hợp, nhân với 1, phân phối của phép nhân đối với phép cộng. Biết tìm dấu của tích nhiều số nguyên. - Kĩ năng: Bước đầu ý thức vận dụng các tính chất của phép nhân để tính nhanh giá trị của biểu thức. - Thái độ: Rèn luyện tính sáng tạo của HS. B. CHUẨN BỊ CỦA GV VÀ HS: - Giáo viên: Bảng phụ ghi tính chất của phép nhân, chú ý và bài tập. - Học sinh: Ôn tập các tính chất của phép nhân trong N. C. CÁC HOẠT ĐỘNG TRÊN LỚP: Hoạt động 1: KIỂM TRA BÀI CŨ (5 ph ) - Yêu cầu 1 HS lên bảng: Nêu quy tắc và viết công thức nhân hai số nguyên. Chữa bài 128 . - Hỏi: Phép nhân các số tự nhiên có những tính chất gì ? Nêu dạng tổng quát. - Một HS lên bảng. Hoạt động 2: TÍNH CHẤT GIAO HOÁN (4 ph) - Yêu cầu HS tính : 2 . (- 3) = ? (- 3) . 2 = ? (- 7). (- 4) = ? (- 4) . (- 7) = ? Rút ra nhận xét. - Công thức : a . b = b . a - HS: 2 . 9- 3) = - 6 (- 3) . 2 = - 6. Þ 2 . (- 3) = (- 3) . 2 Nếu ta đổi chỗ các thừa số thì tích không thay đổi. Hoạt động 3: TÍNH CHẤT KẾT HỢP (17 ph) - GV: Tính: a) [9. (- 5)]. 2 = ? b) 9 . [(- 5) . 2] = ? Rút ra nhận xét. Công thức: (a.b). c = a. (b.c). - Yêu cầu HS làm bài tập 90. - Vậy để tính nhanh tích của nhiều số ta có thể làm thế nào ? - GV: 2.2.2 có thể viết gọn như thế nào? (- 2). (- 2). (- 2) - GV đưa chú ý lên bảng phụ. - Yêu cầu HS trả lời ?1 ; ?2 . -Hs a) = - 90. b) = - 90. Muốn nhân một tích hai thừa số với thừa số thứ 3 ta có thể lấy thừa số thứ nhất nhân với tích thừa số thứ 2 và thừa số thứ 3. Bài 90: a) 15. (- 2). (- 5). (- 6) = [15. (- 2)] . [(- 5) . (- 6)] = (- 30) . (+ 30) = - 900. b) 4 . 7 . (- 11) . (- 2) = [4. 7] [(- 11). (- 2)] = 28 . 22 = 616. - Dựa vào tính chất giao hoán + kết hợp. HS: a . a . a = a3 (- 2) . (- 2) . (- 2) = (- 2)3. - HS đọc chú ý. ?1. Luỹ thừa bậc chẵn của một số nguyên âm là một số nguyên dương. (- 3)4 = 81. ?2. Luỹ thừa bậc lẻ của một số nguyên âm là một số âm. (- 4)3 = - 64. Hoạt động 4 : NHÂN VỚI 1 (4 ph) - GV: Tính : (- 5) . 1 = 1 . (- 5) = (+10) . 1 = GV: a . 1 = a = 1 . a. a . (- 1) = (- 1) . a = a. HS: (- 5) . 1 = - 5 1 . (- 5) = - 5. (+10) . 1 = + 10. Hoạt động 5: TÍNH CHẤT PHÂN PHỐI CỦA PHÉP NHÂN ĐỐI VỚI PHÉP CỘNG (8 ph) - GV: Muốn nhân một số với một tổng ta làm thế nào ? TQ: a (b + c) = a.b + a.c a. (b - c) = ? - Yêu cầu HS làm ?5. HS: Ta nhân số đó với từng số hạng của tổng rồi cộng các kết quả lại. a. (b - c) = ab - ac ?5. a) (- 8) . (5 + 3) = - 8 . 8 = - 64. (- 8) . (5 + 3) = (- 8). 5 + (- 8). 3 = - 40 + (- 24) = - 64. b) (- 3 + 3) . (- 5) = 0 . (- 5) = 0. (- 3 + 3) . (- 5) = (- 3). (- 5) + (3 . (- 5) = 15 + (- 15) = 0. Hoạt động 6: CỦNG CỐ LUYỆN TẬP (5 ph) - Phép nhân trong Z có những tính chất gì - Tích nhiều số mang dấu dương khi nào ? Mang dấu âm khi nào ? = o khi nào ? - Yêu cầu HS làm bài tập 93/SGK - Tính nhanh: a) (- 4) (+ 125). (- 25) . (- 6) . (- 8) - Khi thực hiện áp dụng tính chất gì ? Bài 98 . Làm thế nào để tính được giá trị của biểu thức ? Xác định dấu của biểu thức ? Bài 100. - Yêu cầu thay số vào tính rồi chọn đúng, sai. - HS trả lời. Bài 93: a) (- 4) (+ 125). (- 25) . (- 6) . (- 8) = [(- 4) . (- 25)] [125 . (-8)] . (- 6) = 100 . (- 1000) . (- 6) = + 600 000. b) (- 98) . (1 - 246) - 246 . 98 = - 98 + 98 . 246 - 246 . 98 = - 98. Bài 98: a) (- 125) (- 13) (- a) với a = 8 Thay a vào biểu thức có: (- 125) (- 13) . (- 8) = - (125. 13. 8) = - 13 000. b) (- 1) (- 2) (- 3) (- 4) (- 5) . b với b = 20. Thay giá Trị của b vào biểu thức ta có: B = (- 1) (- 2) (- 3) (- 4) (- 5) . 20 = - (2.3.4.5.20) = - 240. Bài 100: B : 18 Hoạt động 5: HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ (2 ph) - Nắm cững các t/c của phép nhân ; công thức, phát biểu thành lời. - Học phần nhận xét và chú ý. - Làm bài tập: 91, 92, 94 ; 134, 137, 139, 141 . *Rút kinh nghiệm : Ngày soạn: Ngày dạy : Tiết 64 LUYỆN TẬP A. MỤC TIÊU: - Kiến thức: HS hiểu được các tính chất cơ bản của phép nhân: nhân với 1, phân phối của phép nhân đối với phép cộng. Biết tìm dấu của tích nhiều số nguyên. - Kĩ năng: Bước đầu ý thức vận dụng các tính chất của phép nhân để tính nhanh giá trị của biểu thức. - Thái độ: Rèn luyện tính sáng tạo của HS. B. CHUẨN BỊ CỦA GV VÀ HS: - Giáo viên: Bảng phụ ghi tính chất của phép nhân, chú ý và bài tập. - Học sinh: Ôn tập các tính chất của phép nhân trong N. C. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC: Hoạt động 1: KIỂM TRA BÀI CŨ (8 ph ) - GV yêu cầu 2 HS lên bảng: HS1: Phát biểu tính chất của phép nhân số nguyên. Viết công thức tổng quát. Chữa bài tập 92 (a) . - HS2: Thế nào là luỹ thừa bậc n của số nguyên a ? Chữa bài tập 94 . Hai HS lên bảng. - HS1: Tính chất phép nhân. Bài 92 (a): (37 - 17). (- 5) + 23 (- 13 - 17) = 20. (- 5) + 23 (- 30) = - 100 - 690 = - 790. - HS2: Bài 94: a) (- 5) . (- 5) (- 5) (- 5) (- 5) = (- 5)5 . b) (- 2) (- 2) (- 2) . (- 3) (- 3) (- 3) = [(- 2) (- 3)] [(- 2) (- 3)] [ (- 2) (- 3)] = 6 . 6 . 6 = 63. Hoạt động 4: LUYỆN TẬP Bài 92 (b). - Yêu cầu 1 HS lên bảng. Có thể giải cách nào nhanh hơn ? Dựa trên cơ sở nào ? - Yêu cầu HS làm bài tập Bài 95 . - Yêu cầu HS làm bài tập 96. - GV lưu ý HS: Tính nhanh dựa trên tính chất giao hoán và tính chất phân phối của phép nhân đối với phép cộng. - Yêu cầu HS làm bài tập 97.sgk -Yêu cầu HS hoạt động theo nhóm bài 99 . Và bài 147 . Bài 141 . Viết các tích sau dưới dạng luỹ thừa của một số nguyên. a) (- 8) (- 3)3 . (+ 125) b) 27. (- 2)3 . (- 7). 49 Bài 92 (b): (- 57) . (67 - 34) - 67 . (34 - 57) - 57. 33 - 67 . (- 23) = - 1881 + 1541 = - 340. Cách 2: = - 57. 67 - 57. (-34) - 67. 34 - 67 (-57) = - 57 (67 - 57) - 34 (- 57 + 67) = - 57 . 0 - 34 . 10 = - 340. Bài 95: (- 1)3 = (- 1) (- 1) (- 1) = (- 1). Còn có : 13 = 1. 03 = 0. Bài 96: a) 237. (- 26) + 26 . 137 = 26. 137 - 26 . 237 = 26 (137 - 237) = 26. (- 100) = - 2600. b) 63 . (- 25) + 25 . (- 23) = 25. (- 23) - 25 . 63 = 25 (- 23 - 63) = 25 . (- 86) = - 2150. Bài 97: a) Tích này lớn hơn 0 vì trong tích có 4 thừa số âm Þ tích dương. b) Tích này nhỏ hơn 0 vì trong tích có 3 thừa số âm Þ tích âm. Bài 99: a) (- 7) (- 13) + 8 (- 13) = (- 7 + 8) (- 13) = - 13. b) (- 5) [- 4 - (- 14)] = (- 5) (- 4) - (- 5) (- 14) = 20 - 70 = - 50. Bài 147: a) - 2 ; 4 ; - 8 ; 16 ; - 32 ; 64 ... b) 5 ; - 25 ; 125 ; - 625 ; 3125 ; - 15625 ..... - HS trong lớp nhận xét bổ sung. Bài 141: a) = (- 2)3 . (- 3)3 . 53 = [(-2). (-3). 5][(-2).(-3).5][(-2). (-3). 5] = 30 . 30 . 30 = 303. b) = 33. (- 2)3 . (- 7). (- 7)2 = [3.(-2).(-7)] [3.(-2).(-7)] [3.(-2).(-7)] = 42 . 42 . 42 = 423. Hoạt động 5 HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ (2 ph) - Ôn lại tính chất phép nhân trong Z. - Làm bài tập: 143 ; 144 ; 145 ; 146 ; 148 . - Ôn tập bội và ước của số tự nhiên, tính chất chia hết của một tổng. *Rút kinh nghiệm : Ngày soạn: Ngày dạy : Tiết 65: BỘI VÀ ƯỚC CỦA MỘT SỐ NGUYÊN A. MỤC TIÊU: - Kiến thức: HS biết các khái niệm bội và ước của một số nguyên, khái niệm "chia hết cho". HS biết ba tính chất liên quan với khái niệm "chia hết cho". - Kĩ năng: Biết tìm bội và ước của một số nguyên. - Thái độ: Rèn luyện tính sáng tạo của HS. B. CHUẨN BỊ CỦA GV VÀ HS: - Giáo viên: Bảng phụ . - Học sinh: Ôn tập bội và ước của một số nguyên, tính chất chia hết của một tổng. C. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC: Hoạt động 1: KIỂM TRA BÀI CŨ (7 ph ) - Yêu cầu HS chữa bài tập 143 . Hỏi: Dấu của tích phụ thuộc vào thừa số nguyên âm như thế nào ? - HS2: Cho a, b Î N, khi nào a là bội của b, b là ước của a ? Tìm các ước của 6 trong N. Các bội của 6 trong N. GV ĐVĐ vào bài mới. - Hai HS lên bảng làm theo yêu cầu của GV. Hoạt động 2: BỘI VÀ ƯỚC CỦA MỘT SỐ NGUYÊN (17 ph) - GV yêu cầu HS làm ?1. Khi nào nói a b ? trong N. Tương tự trong Z : a, b Î Z, b ¹ 0 ; Nếu có số nguyên q sao cho a = b.q ta nói a b . Nói a là bội của b, b là ước của a. - Yêu cầu HS nhắc lại định nghĩa trên. - Vậy 6 là bội của những số nào ? - 6 là bội của những số nào ? - GV: Do đó 6 và (- 6) cùng là bội của: ±1 ; ±2 ; ±3 ; ±6. - Yêu cầu HS làm ?3. - Gọi một HS đọc chú ý . Hỏi: Tại sao số 0 là bội của mọi số Z ? - Tại sao số 0 không phải là ước của bất kì số nguyên nào ? - Tại sao 1 và (- 1) là ước của mọi số nguyên ? - Tìm các ước chung của 6 và (- 10). ?1. 6 = 1. 6 = (- 1) . (- 6) = 2. 3 = (- 2) (- 3). (- 6) = (- 1). 6 = 1. (- 6) = (- 2). 3 = 3. (- 2). - HS: a chia hết cho b nếu có số tự nhiên q sao cho : a = b. q HS: 6 là bội của: (- 1) ; 6 ; 1 ; (- 6) ; - 2 ; 3 ; 2 ; - 3 ... - 6 là bội của : (- 1) ; 6 ; 1 ; - 6 ... ?3. Bội của 6 và (- 6) có thể là ± 6 ; ± 12 .... Ước của 6 và (- 6) có thể là ±1 ; ±2 ... Vì 0 chia hết cho mọi số Z ¹ 0. - Số chia phải khác 0. - Vì mọi số nguyên đều chia hết cho 1 và (- 1). Hoạt động 3: TÍNH CHẤT (8 ph) - Yêu cầu HS đọc SGK và lấy VD minh hoạ cho từng tính chất. - GV ghi bảng: a) a b và b c Þ a c VD: 12 (- 6) và (- 6) (- 3) Þ 12 (- 3) b) a b và m Î Z Þ a.m b VD: 6 (- 3) Þ (- 2) . 6 (- 3). c) a c và b c Þ a + b c a - b c. VD: 12 (- 3) và 9 (- 3) Þ (12 + 9) (- 3) và (12 - 9) (- 3). - HS đọc SGK. - Lấy VD minh hoạ. Hoạt động 4 : CỦNG CỐ - LUYỆN TẬP (10 ph) - GV: Khi nào ta nói a b ? Nhắc lại 3 tính chất liên quan đến khái niệm "Chia hết cho" trong bài. - Yêu cầu HS làm bài 101 SGK và bài 102. - Yêu cầu hai HS lên bảng, các HS khác nhận xét, bổ sung. - Cho HS hoạt động nhóm bài tập 105 .