Giáo án Toán 7 - Đại số - Chương 2

Chöông II: HAØM SOÁ VAØ ÑOÀ THÒ Ngaøy soaïn:26/11 Ngaøy giaûng: 27/11 Tieát 23: ÑAÏI LÖÔÏNG TÆ LEÄ THUAÄN. A/MUÏC TIEÂU: - Hoïc sinh naém ñöôïc:Coâng thöùc bieåu dieãn moái lieân heä giöõa hai ñaïi löôïng tæ leä thuaän.Hieåu ñöôïc vaø nhaän bieát ñöôïc hai ñaïi löôïng coù tæ leä thuaän vôùi nhau hay khoâng. - Bieát caùch tìm heä soá tæ leä khi bieát moät caëp giaù trò töông öùng cuûa hai ñaïi löôïng tæ leä thuaän,tìm ñöôïc giaù trò cuûa moät ñaïi löôïng khi bieát moät ñaïi löôïng vaø heä soá tæ leä. - Xaây döïng yù thöùc töï giaùc, tích cöïc vaø tinh thaàn hôïp taùc trong hoïc taäp B/PHÖÔNG TIEÄN: 1/Giaùo vieân: Baûng phuï, Tranh veõ hình 9/52. 2/Hoïc sinh: Baûng nhoùm C/TIEÁN TRÌNH : Hoaït ñoäng 1:Ñònh nghóa. -Gv cho hoïc sinh giaûi ?1/51. Gv cho hoïc sinh nhaän xeùt. Sau khi hoïc sinh neâu nhaän xeùt,giaùo vieân giôùi thieäu ñoù laø hai ñaïi löôïng tæ leä thuaän -Vaäy theá naøo laø hai ñaïi löôïng tæ leä thuaän? Gv neâu ví duï tìm k trong coâng thöùc: y=5x; y= -Gv cho hoïc sinh giaûi ?2. Töø ?2 giaùo vieân cho hoïc sinh bieát chuù yù. -Gv cho hoïc sinh quan saùt hình 9/52 roài traû lôøi baøi ?3 Hoïc sinh giaûi ra giaáy nhaùp s=v.t ; m=D.V. - Hai coâng thöùc coù ñieåm gioáng nhau laø:Ñaïi löôïng naøy baèng ñaïi löôïng kia nhaân vôùi moät soá. Hoïc sinh phaùt bieåu taïi choã -Hoïc sinh tìm: k=5; k= -Hoïc sinh giaûi: y= -Vì con khuûng long ôû coät a cao 10mm vaø naëng 10 taán Þ 1mm öùng vôùi 1 taán.Vaäy laàn löôït caùc con khuûng 1/Ñònh nghóa: Neáu ñaïi löôïng y lieân heä vôùi ñòa löôïng x theo coâng thöùc y =kx (Vôùi k laø haèng soá khaùc 0) thì ta noùi y tæ leä thuaän vôùi x theo heä soá tæ leä k. Ví duï: : y=5x; y= ?2/52: y= Chuù yù:Sgk/52. Hoaït ñoäng 2: Tính chaát Gv cho hoïc sinh giaûi ?4: (Gv treo baûng phuï vaø yeâu caàu hoïc sinh ñoïc ñeà baøi.) -Ñeå xaùc ñònh ñöôïc heä soá tæ leä ta phaûi bieát ñöôïc nhöõng giaù trò naøo? -Trong baûng coät naøo cho ta caû hai giaù trò? -Töø ñoù em haõy cho bieát caùc daáu ? caàn ñieàn laø nhöõng soá naøo? -Em haõy tìm tæ soá cuûa caùc ñaïi löôïng. -Töø ?4 em coù nhaän xeùt gì veà tæ soá giöõa hai giaù trò töông öùng? -Gv cho hoïc sinh giaûi baøi 1/53. Hoaït ñoäng 3: Cuûng coá long naëng:8 taán,50 taán,30 taán. -Hoïc sinh ñoïc. -Hoïc sinh traû lôøi:Bieát ñöôïc x vaø y. -Coät thöù nhaát. y2=8;y3=10;y4=12. -Tæ soá giöõa hai ñaïi löôïng töông öùng luoân khoâng ñoåi. -Tæ soá hai giaù trò baát kyø cuûa ñaïi löôïng naøy baèng tæ soá hai giaù trò töông öùng cuûa hai ñaïi löôïng kia. -Hoïc sinh leân baûng giaûi,soá coøn laïi nhaùp. 2/Tính chaát: ?.4 Vì x1=3 vaø y1=6 Þ k= Caùc daáu ? caàn ñieàn laàn löôït laø: y2=8;y3=10;y4=12. Caùc tæ soá: -Tính chaát:Sgk/53. 3. Luyeän taäp: Baøi 1/53. a/Heä soá tæ leä k= b/Bieåu dieãn y theo x: y= c/Giaù trò cuûa y khi: x=9 Þ y=6 x=15 Þ y=10. Hoaït ñoäng 4: Daën doø; -Hoïc kyõ tính chaát cuûa hai ñaïi löôïng tyû leä thuaän. - Chuaån bò tröôùc baøi 2 tieát sau hoïc: Chuaån bò ?.1 ; ?.2 vaø baøi toaùn 2. -BTVN soá 2;3;4/54. Ngaøy soaïn:29/11 Ngaøy giaûng: 30/11 Tieát 24: MOÄT SOÁ BAØI TOAÙN VEÀ ÑAÏI LÖÔÏNG TÆ LEÄ THUAÄN. A/MUÏC TIEÂU: 1/Hoïc sinh naém ñöôïc caùc daïng toaùn cô baûn veà ñaïi löôïng tæ leä thuaän vaø chia tæ leä. 2/Coù kyõ naêng giaûi baøi toaùn coù lôøi vaên, vaän duïng linh hoaït caùc kieán thöùc veà daõy tæ soá baèng nhau, tính chaát cuûa tæ leä thöùc 3/Coù yù thöùc nghieâm tuùc, töï giaùc, tích cöïc vaø tinh thaàn hôïp taùc trong hoïc taäp B/PHÖÔNG TIEÄN: 1/Giaùo vieân: Baûng phuï 2/Hoïc sinh: Baûng nhoùm C/TIEÁN TRÌNH : Hoaït ñoäng 1:KTBC. -Gv treo baûng phuï keû saün baûng baøi 2/54 vaø cho 1 hoïc sinh giaûi. Hoaït ñoäng 2:Baøi toaùn 1. Gv cho hoïc sinh ñoïc ñeà baøi. -Ñeå tính khoái löôïng cuûa hai thanh chì ñeå cho tieän ta goïi nhö theá naøo ? -Khoái löôïng vaø theå tích cuûa vaät ntn vôùi nhau? -Töø ñoù ta suy ra ñieàu gì? Theo tính chaát cuûa daõy tæ soá baèng nhau ta coù ñieàu gì? -Hoïc sinh leân baûng giaûi. -Heä soá tæ leä k= Töø ñoù ñieàn vaøo oâ troáng: -Hoïc sinh coù theå goïi tuyø yù. -Laø hai ñaïi löôïng tæ leä thuaän. -Hoïc sinh traû lôøi tính chaát caàn vaän duïng. 1/Baøi toaùn 1: -Baøi toaùn:Sgk/55. -Giaûi: Goïi m1; m2 laø khoái löôïng cuûa hai thanh chì. Vì theå tích vaø khoái löôïng laø hai ñaïi löôïng tæ leä thuaän Neân ta coù: . Theo tính chaát daõy tæ soá baèng nhau ta coù: =11,3. Þ m1=192,1; m2=135,6 Traû lôøi:Hai thanh chì coù khoái löôïng baèng 135,6 g vaø 192,1 g. Gv cho hoïc sinh laøm ?1. Gv neâu chuù yù nhö trong sgk vaø yeâu caàu hoïc sinh neâu laïi ñeà baøi cuûa baøi toaùn 1 döôùi daïng môùi. Hoaït ñoäng 3:Baøi toaùn 2. -Gv ñoïc ñeà baøi. -Em haõy laäp tæ leä thöùc? -Haõy cho bieát toång cuûa ba goùc A;B;C cuûa tam giaùc baèng bao nhieâu? -Gv tieáp tuïc cho hoïc sinh giaûi baøi 5/55. -Muoán bieát hai ñaïi löôïng x vaø y coù tæ leä thuaän khoâng ta caàn laø gì? Hoïc sinh thaûo luaän nhoùm vaø trình baøy -Hoïc sinh nhaéc laïi. -Hoïc sinh nghe. -Hoïc sinh laäp ñöôïc: -Hoïc sinh giaûi. ?1:Goïi khoái löôïng cuûa thanh thöù nhaát laø m1;vaø khoái löôïng cuûa thanh thöù hai laø m2. Ta coù: Theo tính chaát tæ leä thöùc ta coù: =8,9 Þ m1=89g; m2=133,5 g. Chuù yù SGK/55. 2/Baøi toaùn 2: Ta coù: .Maø A+B+C=180o. neân aùp duïng daõy tæ soá baèng nhau ta coù: A =30o; B =60o; C =90o. -Baøi taäp 5/55. *Ta coù:.Vaäy y=2x neân x vaø y tæ leä thuaän vôùi nhau. *Ta coù Vaäy x vaø y laø hai ñaïi löôïng khoâng phaûi laø tæ leä thuaän. Hoaït ñoäng 4:Höôùng daãn veà nhaø. Hoïc sinh laøm baøi 6/55. Chuaån bò tieát sau luyeän taäp Veà tìm moät soá ñaïi löôïng tæ leä thuaän trong thöïc teá cuoäc soáng BTVN: Baøi 7 ñeán baøi 9 Sgk/56. Ngaøy soaïn:04/12 Ngaøy giaûng: 05/12 Tieát 25: LUYEÄN TAÄP A/MUÏC TIEÂU: 1/Hoïc sinh ñöôïc cuûng coá kieán thöùc veà ñaïi löôïng tæ leä thuaän,bieát xeùt xem caùc ñaïi löôïng coù tæ leä thuaän vôùi nhau hay khoâng. 2/Hoïc sinh coù kyõ naêng giaûi baøi toaùn veà ñaïi löôïng tæ leä thuaän. Töø caùc baøi toaùn,hoïc sinh coù theå vaän duïng vaøo trong thöïc teá ñôøi soáng. 3/Coù yù thöùc nghieâm tuùc, töï giaùc, tích cöïc, chính xaùc vaø caån thaän trong giaûi toaùn. B/PHÖÔNG TIEÄN: 1/Giaùo vieân: Baûng phuï ghi noäi dung baøi 10 Sgk/56 2/Hoïc sinh: Baûng nhoùm C/TIEÁN TRÌNH : Hoaït ñoäng 1:KTBC. -Baøi 6/55. Hoaït ñoäng 2:Luyeän taäp. -Gv söûa baøi kieåm tra baøi cuõ. -Neáu y laø khoái löôïng cuûa cuoän daây theùp vaø x laø chieàu daøi cuûa cuoän daây,ta coù ñieàu gì? -Ñeå tìm chieàu daøi cuûa cuoän daây,nghóa laø ta phaûi kyù hieäu gì trong coâng thöùc? -Baøi 7/56. -Em haõy cho bieát khoái löôïng daâu vaø ñöôøng coù tæ leä vôùi nhau theo tæ soá tæ leä baèng bao nhieâu? -Töø ñoù haõy vieát coâng thöùc bieåu thò cuûa hai ñaïi löôïng naøy? -Khi x=2,5 thì y=? -Töø ñoù haõy cho bieát ai noùi Moät hoïc sinh leân baûng giaûi. Ta coù: x vaø y laø hai ñaïi löôïng tæ leä thuaän vaø . -Ta tính ñaïi löôïng x khi bieát ñaïi löôïng y. -Laø hai ñaïi löôïng tæ leä thuaän coù heä soá tæ leä baèng k=. -Coâng thöùc laø:y=x Baøi 6/55: 1/Vì khoái löôïng cuûa cuoän daây theùp tæ leä thuaän vôùi chieàu daøi neân ta coù: hay y=25x 2/Neáu cuoän daây naëng 4,5 kg=4500g thì chieàu daøi cuoän daây laø: x= Baøi 7/56: -Vì khoái löôïng daâu(y kg) tæ leä thuaän vôùi khoái löôïng ñöôøng(x kg) neân ta coù: y=kx.Theo caùch tính thì x=3;y=2 Þk=neân coâng thöùc trôû thaønh: y=x. -Khi y=2,5 thì ñuùng. Gv cho hoïc sinh giaûi baøi 8/56. -Em haõy goïi soá löôïng caây caàn tìm cuûa moãi lôùp? -Vì soá caây tæ leä vôùi soá hoïc sinh neân ta coù ñieàu gì? -Ñeå tìm x;y;z ta caàn laøm gì? Keát quaû ? Baøi 10 Cho hoïc sinh thaûo luaän nhoùm GV treo baûng keát quaû thaûo luaän cuûa 4 nhoùm cho hoïc sinh nhaän xeùt Ba caïnh tæ leä vôùi ? => Bieåu thöùc tæ leä naøo ? döõ kieän baøi cho ? Keát quaû ? Hoaït ñoäng 3: Cuûng coá Keát hôïp trong luyeän taäp -Hoïc sinh ñoïc ñeà vaø neâu höôùng giaûi. -Hoïc sinhtraû lôøi. -Ta coù: -Hoïc sinh tính. Laäp ñöôïc tæ leä vaø tìm ñöôïc döõ kieän baøi cho x = 8, y = 7, z = 9 Hoïc sinh thaûo luaän 2, 3, 4 , a+b+c = 45 a = 10, b = 15, c = 20 Vaäy Haïnh noùi ñuùng. Baøi 8/56. Goïi soá caây cuûa caùc lôùp 7A;7B;7C caàn troàng laø x;y;z. Ta coù: Vaø x+y+z=24. Theo tính chaát daõy tæ soá baèng nhau ta coù: = Þ x=8;y=7;z=9. Ñaùp soá: 7A : 8 caây 7B : 7 caây 7C : 9 caây Baøi 10 Sgk/56 Goïi a, b, c laø ñoä daøi ba caïnh cuûa tam giaùc Ta coù: vaø a+b+ c = 45 => => a = 10 (cm); b = 15(cm) c = 20 (cm) Vaäy ba caïnh cuûa tam giaùc laø: 10cm, 15cm, 20cm Hoaït ñoäng 3: Daën doø Veà tìm theâm moät soá ví duï veà hai ñaïi löôïng tæ leä thuaän Chuaån bò tröôùc baøi 3 tieát sau hoïc: Hai ñaïi löôïng x vaø y tæ leä thuaän vôùi nhau khi naøo ? hai ñaïi löôïng tæ leä thuaän coù tính chaát gì ? BTVN: Baøi 9, 11 Sgk/56 Ngaøy soaïn: 06/12 Ngaøy giaûng: 07/12 Tieát 26: ÑAÏI LÖÔÏNG TYÛ LEÄ NGHÒCH. A/MUÏC TIEÂU: 1/Hoïc sinh naém ñöôïc coâng thöùc bieåu dieãn moái lieân heä giöõa hai ñaïi löôïng tæ leä nghòch;Nhaän bieát ñöôïc hai ñaïi löôïng coù tæ leä nghòch hay khoâng.Ñoàng thôøi hoïc sinh hieåu ñöôïc caùc tính chaát cuûa hai ñaïi löôïng tæ leä nghòch. 2/Hoïc sinh bieát caùch tìm heä soá tæ leä;tìm ñöôïc ñaïi löôïng khi bieát heä soá tæ leä vaø ñaïi löôïng kia. 3/Coù yù thöùc töï giaùc, tích cöïc, xaây döïng tính caån thaän, chính xaùc vaø tinh thaàn hôïp taùc trong hoïc taäp B/PHÖÔNG TIEÄN: 1/Giaùo vieân:Baûng phuï ghi noäi dung?.1, ?.2, ?.3 2/Hoïc sinh: Baûng nhoùm C/TIEÁN TRÌNH : Hoaït ñoäng 1:Ñònh nghóa. Gv cho hoïc sinh laøm ?1. Ghi trong baûng phuï -Qua caùc coâng thöùc treân em coù nhaän xeùt gì veà caùc bieåu thöùc ôû veá phaûi? -Gv neâu laïi caùc coâng thöùc ñeàu coù ñieåm chung laø haèng soá chia cho ñaïi löôïng kia. -Töø ñoù haõy neâu ñònh nghóa? -Gv cho hoïc sinh giaûi ?2 -Gv neâu chuù yù (Sgk/57) Hoaït ñoäng 2:Tính chaát. Gv treo baûng phuï baøi ?3 Em coù theå tìm ñöôïc heä soá tæ leä? ( HS thaûo luaän nhoùm) -Töø ñoù em haõy tìm y1… -Em haõy nhaän ruùt ra nhaän xeùt veà giaù trò töông öùng cuûa x1y1;x2y2… -Gv chöùng minh toùm taét nhaän xeùt. Ta coù x1y1=x2.y2=…=a Þ -Gv cho hoïc sinh neâu laïi tính chaát. Hoaït ñoäng 3: Cuûng coá -Gv cho hoïc sinh laøm baøi taäp 12/58. -Haõy tìm heä soá tæ leä? -Haõy vieát coâng thöùc. -Haõy tìm giaù trò cuûa y khi x= 6? -Hoïc sinh giaûi: 1/ 2/ 3/ Hoïc sinh neâu. Baèng moät soá chia cho ñaïi löôïng kia Hoïc sinh phaùt bieåu ñònh nghóa vaøi laàn Hoïc sinh ñoïc ñeà ñeå giaûi. x.y=-3,5 hay y= HS thaûo luaän nhoùm Töø x1 vaø y1 ta tìm ñöôïc: Heä soá tæ leä laø:60 Vaø y2 = 20; y3 = 15;y4 = 12 Tích hai giaù trò töông öùng x1y1 = x2y2= x3y3= …… Hoïc sinh phaùt bieåu tính chaát taïi choã Hoïc sinh giaûi -Hoïc sinh tìm. Ta coù: x.y=a Þ a=8.15=120. y= -khi x=6 Þ y=20; -Khi x=10 thì y=12. 1/Ñònh nghóa. ?.1 a/ b/ c/ Nhaän xeùt:sgk/57 Ñònh nghóa:sgk/57. *Neáu y tæ leä nghòch vôùi x y = hay xy = a 2/Tính chaát: Tính chaát:Sgk/57 Hay: x vaø y tæ leä nghòch thì: x1y1 = x2y2= x3y3= …… a Vaø: 3/Luyeän taäp: Baøi 12/58 (x vaø y laø hai ñaïi löôïng tæ leä nghòch) vaø x=8;y=15. -Heä soá tæ leä x.y=a Þ a=8.15=120. -Bieåu dieãn y theo x: y= -khi x=6 Þ y=20; -Khi x=10 thì y=12. Hoaïtñoäng 4:Höôùng daãn veà nhaø. -Hoïc kyõ tính chaát cuûa hai ñaïi löôïng tæ leä nghòch. -Chuaån bò tröôùc baøi 4 tieát sau hoïc. Xem kó tröôùc baøi toaùn 1 vaø baøi toaùn 2 -BTVN soá 13;14;15/58 Ngaøy soaïn: Ngaøy giaûng: Tieát 27: MOÄT SOÁ BAØI TOAÙN VEÀ ÑAÏI LÖÔÏNG TÆ LEÄ NGHÒCH. A/MUÏC TIEÂU: 1/Hoïc sinh bieát caùch laøm baøi toaùn veà ñaïi löôïng tæ leä nghòch. 2/Coù kyõ naêng phaân bieät moät soá daïng baøi taäp aùp duïng ñaïi löôïng tæ leä nghòch. 3/Coù yù thöùc tích cöïc, töï giaùc trong hoïc taäp, coù tính caån thaän trong caùc böôùc bieán ñoåi B/PHÖÔNG TIEÄN: 1/Giaùo vieân: Baûng phuï Ghi noäi dung baøi toaùn 1, 2, ? 2/Hoïc sinh: Xem tröôùc baøi hoïc C/TIEÁN TRÌNH : Hoaït ñoäng 1:KTBC. Hoïc sinh giaûi baøi 13/58. (Gv treo baûng phuï) Hoaït ñoäng 2:Baøi toaùn 1. Gv ñoïc ñeà baøi toaùn. -Tröôùc heát ta goïi: Goïi vaän toác cuõ vaø môùi cuûa oâ toâ laàn löôït laø v1;v2 (km/h).Thôøi gian töông öùng laø t1; t2. -Theo ñeà ra ta coù ñieàu gì? -Vaän toác vaø thôøi gian laø hai ñaïi löôïng coù quan heä nhö theá naøo? -Töø ñoù ta coù theå tìm ñöôïc t2.Vaäy t2 baèng bao nhieâu? Em haõy traû lôøi baøi toaùn. -Gv cho hoïc sinh ñoïc ñeà baøi toaùn 2. Neáu goïi soá maùy caày cuûa caùc ñoäi laàn löôït nhö treân,theo baøi ra ra coù ñieàu gì? -Soá maùy caøy cuûa ñoäi vaø thôøi gian laø hai ñaïi löôïng nhö theá naøo? Vaïây ta coù ñieàu gì? Chuyeån pheùp nhaân x1.4 veà pheùp chia ? caùc tích coøn laïi ? Theo tính chaát cuûa tyû leä thöùc ta coù ñieàu gì? Baèng bao nhieâu? 60 => x1, x2, x3, x4 = ? -Gv cho hoïc sinh ñoïc ?/60 -Neáy x vaø y tæ leä nghòch ta coù ñieàu gì?Coøn y;z laø hai ñaïi löôïng tæ leä thuaän ta coù coâng thöùc naøo? Thay y vaøo coâng thöùc x . y = a Vaäy x vaø Z laø hai ñaïi löôïng nhö theá naøo ? => y =? Thay y = vaøo x.y = a ? x. =a => x/z = ? Keát luaän ? Hoïc sinh giaûi. -Heä soá tæ leä:a =1,5 . 4 =6 -Laàn löôït ñieàn:12; -5; 2; -3; 1 Hoïc sinh traû lôøi. v2=1,2v1;t1=6. Tæ leä nghòch Ta coù t2=5 ñi vôùi vaän toác môùi thì heát 5 giôø. -Hoïc sinh ñoïc ñeà. Ta coù:x1+x2+x3+x4=36 Hai ñaïi löôïng tyû leä nghòch. Ta coù: 4 x1=6x2=10x3=12x4 = = Ta coù: xy=a ; y=kz Suy ra: x.kz=a hay xz = vaø nhö vaäy x vaø z laø hai ñaïi löôïng tyû leä nghòch. x. =a hay töùc laø x vaø z laø hai ñaïi löôïng tæ leä thuaän. 1/Baøi toaùn 1: -Ñeà baøi:Sgk/58. Giaûi: -Goïi vaän toác cuõ vaø môùi cuûa oâ toâ laàn löôït laø v1;v2 (km/h).Thôøi gian töông öùng laø t1;t2. Ta coù: v2=1,2v1; t1=6. Do thôøi gian vaø vaän toác cuûa vaät chuyeån ñoäng ñeàu tæ leä nghòch vôùi nhau neân ta coù: maø t1=6, =1,2 neân 1,2= Þ t2=5 Traû lôøi :Vaäy neáu xe ñi vôùi vaän toác môùi thì heát 5 giôø. 2/ Baøi toaùn 2: Giaûi: Goïi soá maùy caøy cuûa caùc ñoäi laàn löôït baèng x1;x2;x3,x4 Ta coù x1+x2+x3+x4=36 Vaø 4 x1=6x2=10x3=12x4 Hay Theo tính chaát tæ leä thöùc ta coù: = = Þ x1=15;x2=10;x3=6;x4=5 soá maùy cuûa boán ñoäi laø: 15, 10, 6, 5 3/Luyeän taäp: Caâu ?/16 Neáu x vaø y tæ leä nghòch, y vaø x tæ leä thuaän thì x vaø z laø hai ñaïi löôïng tyû leä nghòch. -Neáu x;y vaø y;z tæ leä nghòch thì x vaø z laø hai ñaïi löôïng tæ leä thuaän. Hoaït ñoäng 3 Daën doø: -BTVN soá 16;17;18 Sgk/60, 61 -Xem kyõ tính chaát cuûa hai ñaïi löôïng tyû leä nghòch, caùch bieán ñoåi töø pheùp nhaân thaønh pheùp chia ñeå chuyeån baøi toaùn tæ leä nghòch thaønh baøi toaùn tæ leä thuaän tieát sau luyeän taäp. Ngaøy soaïn:13/12 Ngaøy giaûng:14/12 Tieát 28 LUYEÄN TAÄP: A/MUÏC TIEÂU: 1/ Cuûng coá caùc baøi toaùn veà ñaïi löôïng tæ leä nghòch:Bieát ñöôïc hai ñaïi löôïng coù tæ leä nghòch vôùi nhau khoâng thoâng qua baûng giaù trò töông öùng.Bieát tìm caùc giaù trò töông öùng nhôø coâng thöùc cho tröôùc… 2/ Coù kyõ naêng giaûi toaùn veà ñaïi löôïng tæ leä nghòch,kyõ naêng tính toaùn. 3/ Coù thaùi ñoä:Caån thaän trong tính toaùn,bieát suy luaän thoâng qua thöïc teá ñeå bieát hai ñaïi löôïng coù tæ leä nghòch vôùi nhau hay khoâng. B/PHÖÔNG TIEÄN: 1/Giaùo vieân:Baûng phuï ghi baøi 16, 19, 21, 22 Sgk/61, 62 2/Hoïc sinh:OÂn taäp kieán thöùc C/TIEÁN TRÌNH : Hoaït ñoäng 1:KTBC. Gv treo baûng phuï ghi baøi 16/60. Hoaït ñoäng 2:Luyeän taäp. -Gv söûa baøi 16/60. -Ñeå bieát hai ñaïi löôïng coù tæ leä nghòch hay khoâng ta laøm nhö theá naøo? -Baøi 19/61. -Gv cho hoïc sinh ñoïc ñeà. Neáu goïi x lvaø y laø soá tieàn mua 1 m vaûi loaïi 1 vaø 2. Luùc naøy soá tieàn coù ñöôïc ñeå mua ñöôïc tính nhö theá naøo? -Vaø soá tieàn 1m vaûi loaïi 2 coù lieân heä vôùi soá tieàn 1 m vaûi loaïi 1 nhö theá naøo? 85%x =? Töø ñoù em haõy tính xem vôùi soá tieàn ñoù ta mua ñöôïc bao nhieâu m vaûi? Hoïc sinh giaûi.Soá coøn laïi nhaùp. -Ta xeùt caùc tích xy neáu chuùng baèng nhau thì hai ñaïi löôïng tæ leä nghòch. -Hoïc sinh ñoïc ñeà. Lieân heä bôûi bieåu thöùc: y=85%x Mua ñöôïc 60m. Baøi 16 Sgk/61 1/ x 1 2 3 4 5 y 120 60 30 24 15 Ta coù x1.y1=120 Töông töï x2.y2=120… Vaäy ñaây laø hai ñaïi löôïng tæ leä nghòch. 2/ Vì x1.y1=60 x4.y4=62,5 neân ñaây khoâng phaûi laø hai ñaïi löôïng tæ leä nghòch. Baøi 19 Sgk/61 Goïi soá tieàn mua 1 m vaûi loaïi 1 laø x vaø soá tieàn mua 1m vaûi loaïi 2 laø y. Ta coù:Soá tieàn coù laø 51.x vaø y = 85%.x = Soá tieàn treân mua ñöôïc soá m vaûi loaïi 2 laø = 60 (m) Vaäy mua ñöôïc 60m vaûi loaïi 2 Gv cho hoïc sinh ñoïc ñeà baøi 21/61. Haõy goïi soá maùy cuûa caùc ñoäi? Vì naêng suaát moãi maùy nhö nhau neân soá maùy vaø soá ngaøy laø hai ñaïi löôïng tæ leä thuaän hay nghòch? Vaø ta coù ñieàu gì? Chuyeån töø pheùp nhaân sang pheùp chia ? Vaäy x1 =? x2 = ? x3 = ? Baøi 22 Soá raêng cöa vaø soá voøng quay laø hai ñaïi löôïng nhö theá naøo ? => Tæ soá baèng nhau naøo ? => y = ? -Hoïc sinh ñoïc ñeà. Hoïc sinh choïn aån. Hai ñaïi löôïng tæ leä nghòch. 4x1=6x2=8x3 vaø x1-x2=2 6, 4, 3 tæ leä nghòch Baøi 21:Sgk/61 Goïi soá maùy cuûa ba ñoäi theo töù töï laø x1;x2;x3. Vì caùc maùy coù cuøng naêng suaát neân soá maùy vaø soá ngaøy tæ leä nghòch vôùi nhau. 4x1=6x2=8x3 vaø x1-x2=2. Ta coù: Vaäy x1 = 6; x2 = 4; x3 = 3 Ñ/soá: Soá maùy töông öùng cuûa moãi ñoäi laø: 6 maùy, 4 maùy, 3 maùy Baøi 22 Sgk/62 Vì soá raêng cöa vaø soá voøng quay cuûa hai baùnh raêng tæ leä nghòch vôùi nhau Theo baøi ra ta coù: Hoaït ñoäng 3:Daën doø Veà xem laïi lyù thuyeát vaø caùc daïng baøi taäp ñaõ laøm. Chuaån bò tröôùc baøi 5 tieát sau hoïc Quan heä giöõa hai ñaïi löôïng nhö theá naøo thì ñöôïc goïi laø quan heä haøm soá ? - BTVN soá 23/62. Ngaøy soaïn: 14/12 Ngaøy giaûng:15/12 Tieát 29: HAØM SOÁ A/MUÏC TIEÂU: 1/ Hoïc sinh naém ñöôïc khaùi nieäm veà haøm soá. 2/ Hoïc sinh nhaän bieát ñöôïc ñaïi löôïng naøy coù phaûi laø haøm soá cuûa ñaïi löôïng kia hay khoâng nhôø vaøo baûng hoaëc baèng coâng thöùc.Ñoàng thôøi bieát tìm giaù trò töông öùng cuûa haøm soá khi bieát giaù trò cuûa bieán soá. 3/Böôùc ñaàu laøm quen vôùi caùc khaùi nieäm: Haøm,bieán. Coù yù thöùc töï giaùc vaø tinh thaàn hôïp taùc trong hoïc taäp. B/PHÖÔNG TIEÄN: 1/Giaùo vieân:Baûng phuï ghi VD1, ?.1, ?.2 2/Hoïc sinh:Baûng nhoùm C/TIEÁN TRÌNH : Hoaït ñoäng 1:Moät soá VD: -Gv cho hoïc sinh ñoïc ví duï 1. GV giôùi thieäu baûng giaù trò töông öùng cuûa thôøi gian vaø nhieät ñoä. -Gv cho hoïc sinh ñoïc ví duï 2 sgk/63. -Hai ñaïi löôïng m vaø V phuï thuoäc vôùi nhau nhö theá naøo? Gv cho hoïc sinh tính m khi V baèng 1;2;3;4 (baøi ?1) Gv ñoïc ví duï 3: Thôøi gian cuûa chuyeån ñoäng ñeàu treân ñoaïn ñöôøng 50km coù quan heä nhö theá naøo vôùi vaän toác ? -Gv cho hoïc sinh laäp baûng giaù trò töông öùng. -Gv cho hoïc sinh ruùt ra nhaän xeùt. Vôùi moãi thôøi gian t cho ta maáy giaù trò T ? Sau ñoù neâu luoân haøm vaø bieán. -Hoïc sinh ñoïc. -Hoïc sinh ñoïc. -Ta coù: m=7,8V -Hoïc sinh ñöùng taïi choã traû lôøi.7,8; 15,6; 23,4; 31,2 -Tæ leä nghòch. -Hoïc sinh laäp baûng giaù trò töông öùng. -Nhaän xeùt:Nhieät ñoä t phuï thuoäc vaøo thôøi gian. Hoïc sinh ñoïc laïi nhaân xeùt. 1/ Moät soá ví duï veà haøm soá: Ví duï 1: (sgk/62) Ví duï 2Sgk/63. m= 7,8 V Vôùi V=1 Þ m=7,8 V=2 Þ m=15,6. V=3 Þ m=23,4 V=4 Þ m= 31,2. Ví duï 3: Baûng giaù trò töông öùng: v 5 10 25 50 t 10 5 2 1 Nhaän xeùt: Hoaït ñoäng 2:Khaùi nieäm haøm soá. -Gv neâu khaùi nieäm vaø cho hoïc sinh ñoïc chuù yù. Hoaït ñoäng 3:Luyeän taäp. Baøi 24/63. Giaùo vieân treo baûng phuï: Coù nhaän xeùt gì veà baûng giaù trò ? Vaäy ñaây coù phaûi laø quan heä haøm soá khoâng ? CT ? Baøi 25/64. -Em hieåu gì veà kyù hieäu f()? Ñeå tính f() ta laøm nhö theá naøo? Baøi 26/64. Gv cho hoïc sinh laäp baûng baøi 26/64. Hoïc sinh quan saùt baûng vaø ñöa ra nhaän xeùt. Khi x thay ñoåi thì y cuõng thay ñoåi Moãi giaù trò x cho moät giaù trò y Coù y=x2. Giaù trò cuûa haøm soá taïi x = ½ Thay x = ½ vaøo haøm soá vaø tính 3 hoïc sinh leân baûng tính toaùn. f( ½ ) = 7/4 ; f(1) = 4 f(3) = 28 Hoïc sinh nhaùp,giaùo vieân kieåm tra. 2/ Khaùi nieäm haøm soá: -SGK/63. -Chuù yù Sgk/63. 3/aâp5 Baøi 24/63. Khi x thay ñoåi thì y thay ñoåi theo neân x ñöôïc goïi laø bieán vaø y ñöôïc goïi laø haøm. Coâng thöùc y=x2. Baøi 25/64. y=3x2+1. Baøi 26/64. Baûng giaù trò töông öùng: x -5 -4 -3 -2 0 1/5 y -26 -21 -16 -11 -1 0 Hoaït ñoäng 4: Höôùng daãn veà nhaø. -Hoïc sinh hoïc kyõ khaùi nieäm haøm soá. -Xem laïi caùch tìm giaù trò töông öùng vaø laäp baûng giaù trò töông öùng. -BTVN soá 27;28/64. tieát sau luyeän taäp Ngaøy soaïn: 21/12 Ngaøy giaûng: 22/12 Tieát 30: LUYEÄN TAÄP. A/MUÏC TIEÂU: 1/ Cuûng coá khaùi nieäm veà haøm soá thoâng qua baûng giaù trò töông öùng. 2/ Coù kyõ naêng tìm giaù trò töông öùng khi bieát ñaïi löôïng kia, phaân tích, nhaän daïng vaø aùp duïng linh hoaït, chính xaùc. 3/Xaây döïng yù thöùc töï giaùc, tích cöïc, tính caån thaän B/PHÖÔNG TIEÄN: 1/Giaùo vieân:Baûng phuï ghi baûng baøi 27, 28b, 31 Sgk/64 2/Hoïc sinh:OÂn taäp kieán thöùc C/TIEÁN TRÌNH : Hoaït ñoäng 1:Kieåm tra baøi cuõ. Cho haøm soá y=x2+x. Tính f(0);f(-1);f(-2);f(2) Hoaït ñoäng 2:Luyeân taäp. -Giaùo vieân cho hoïc sinh ñöùng taïi choã traû lôøi (nhìn treân baûng phuï) -Gv giaûi thích roõ khaùi nieäm haøm haèng. -Gv cho hoïc sinh leân baûng giaûi baøi 28/64. -Ñeå tìm giaù trò y ta caàn laøm gì? -Ñeå tìm f(2) ta caàn laøm gì? Gv cho hoïc sinh tìm vaø ñoái chieáu ñeâ löïa choïn ñaùp aùn Moät hoïc sinh leân baûng giaûi,soá coøn laïi nhaùp. f(0) = 0, f(-1) = 0, f(-2) =2 f(2) = 6 -Hoïc sinh quan saùt vaø traû lôøi. -Hoïc sinh leân baûng giaûi. -Hoïc sinh traû lôøi:Thay giaù trò töông öùng cuûa x laø haøm soá ta tìm ñöôïc y töông öùng. Thay x = 2 vaøo haøm soá Cho hoïc sinh leân thöïc hieän. Hoïc sinh giaûi ra giaáy nhaùp Baøi 27/64. -Khi x thay ñoåi thì y thay ñoåi neân baûng ñaõ cho bieåu thò quan heä x vaø y; y vaø x ñöôïc goïi laø haøm soá -Vì x thay ñoåi, y vaãn baèng 2 neân ta goïi laø haøm haèng. Baøi 28/64. Haøm soá: y= 1/ Tính 2/ Ñieàn giaù trò töông öùng: -2 ; -3 ; -4 ; 6 ; ; 2 ;1 . Baøi 29/64. Haøm soá y=x2-2. Baøi 30/64. Haøm soá y=1-8x. ñuùng . Baøi 31/65. -Ñeå tìm y ta phaûi laøm gì? -Ñeå tìm x ta phaûi laøm gì? Hoïc sinh giaûi. -Ta thay x vaøo coâng thöùc ñeå tìm y. -Ta thay y vaøo coâng thöùc ñeå tìm x. -Hoïc sinh giaûi: x=0,5 Þ y=0,5.= x=4,5 Þ y=4,5. =3 y=-2 Þ =-2 Þ x=-3 y=0 Þ x=0 x=9 Þ y=6 Khaúng ñònh a; b ñuùng. Baøi 31/65. Haøm soá y= x 0,5 -3 0 4,5 9 y -1/3 -2 0 3 6 Hoaït ñoäng 3:Höôùng daãn veà nhaø. -Hoïc kyõ caùch tìm giaù trò töông öùng cuûa haøm soá. -BTVN soá38;39;40/48 saùch baøi taäp. -Chuaån bò tröôùc baøi 6 tieát sau hoïc: Maët phaúng toaï ñoä laø gì? Toaï ñoä cuûa moät ñieåm trong maët phaúng ñöôïc bieåu dieãn nhö theá naøo ? Ngaøy soaïn:24/12 Ngaøy giaûng:25/12 Tieát 31: MAËT PHAÚNG TOAÏ ÑOÄ A/MUÏC TIEÂU: 1/Hoïc sinh naém ñöôïc caùch xaùc ñònh vò trí cuûa moät ñieåm treân heä truïc toaï ñoä. Bieát bieåu dieãn moät ñieåm treân heä truïc Oxy. 2/ Coù kyõ naêng bieåu dieãn vaø xaùc ñònh vò trí cuûa moät ñieåm treân maët phaúng toaï ñoä. 3/ Hieåu ñöôïc söï caàn thieát phaûi duøng caëp soá ñeå xaùc ñònh moät ñieåm (Moät vò trí). B/PHÖÔNG TIEÄN: 1/Giaùo vieân: Veù xem phim hoaëc veù xe, baûng phuï ghi noäi dung ?.1. 2/Hoïc sinh: Baûng nhoùm. C/TIEÁN TRÌNH : Hoaït ñoäng 1:KTBC. Cho haøm soá y=x+4. Tính f(-4);f(0);f(-1) Hoaït ñoäng 2: Söï caàn thieát phaûi bieåu dieãn moät ñieåm. -Gv cho hoïc sinh ñoïc ví duï trong Sgk/65. -Gv neâu trong toaùn hoïc ñeå xaùc ñònh vò trí cuûa moät ñieåm treân maët phaúng ngöôøi ta duøng hai soá. Laøm theá naøo ñeå coù hai soá ñoù? Hoaït ñoäng 3:Maët phaúng toaï ñoä. -Gv cho hoïc sinh nhaän xeùt. Gv neâu: Maët phaúng treân coøn goïi laø heä truïc Oxy. Caùc truïc Ox;Oy coøn goïi laø truïc toaï ñoä. Truïc Ox laø truïc hoaønh; truïc Oy laø truïc tung. Gv veõ tieáp ñoä daøi treân caùc truïc vaø sau Moät hoïc sinh leân baûng soá coøn laïi nhaùp. -Hoïc sinh ñoïc. Hoïc sinh quan saùt vaø neâu nhaän xeùt: Hai truïc vuoâng goùc vôùi nhau vaø ñoù laø truïc Ox; Oy 1/Ñaët vaán ñeà: Ví duï 1:Sgk/65. Ví duï 2 sgk/65. 4