Giáo án Toán 7 - Đại số - Học kỳ i

Ngày giảng: Chương I: Số hữu tỉ - số thực Tiết 1: Tập hợp Q các số hữu tỉ I.Mục tiêu bài học - Kiến thức: Hiểu được khái niệm số hữu tỉ, cách biểu diễn số hữu tỉ trên trục số và so sánh các số hữu tỉ. Bước đầu nhận biết được mối quan hệ giữa các tập hợp số NZQ -Kỹ năng: Biết biểu diễn số hữu tỉ trên trục số, biết so sánh hai số hữu tỉ. -Thái độ: Rèn cho học sinh tính chính xác, cẩn thận khi biểu diễn số hữu tỉ trên trục số. II.Chuẩn bị -Thầy: Bảng phụ + Phấn màu + Thước kẻ - Trò: Bảng nhỏ + Phấn trắng III. Tiến trình tổ chức dạy học: Kiểm tra bài cũ: ( 5, ) Hs: Nhắc lại một số kiến thức lớp 6 Phân số bằng nhau Tính chất cơ bản của phân số Quy đồng mẫu các phân số So sánh phân số So sánh số nguyên Biểu diễn số nguyên trên trục số Bài mới Hoạt động của thầy và trò TG Ghi bảng Hoạt động1: Số hữu tỉ Gv: Hãy viết các phân số bằng nhau và lần lượt bằng 3; - 0,5; 0; 2 Hs: Trả lời Gv: Nêu khái niệm số hữu tỉ Gv: Yêu cầu học sinh cùng suy nghĩ và trả lời các câu hỏi 1 và 2 Gv: Gọi vài học sinh trả lời có giải thích rõ ràng Gv: Giới thiệu tập các số hữu tỉ Hs: Giải thích và nêu nhận xét về mối quan hệ giữa 3 tập hợp N; Z, Q Hoạt động 2: Biểu diễn số hữu tỉ trên trục số Hs1: Lên bảng thực hiện ?3/SGK Hs: Cùng thực hiện vào bảng nhỏ Gv: Giới thiệu cách biểu diễn số hữu tỉ trên trục số Hs2: Lên bảng biểu diễn số hữu tỉ trên trục số Gv: Lưu ý học sinh phải viết dưới dạng phân số có mẫu dương rồi biểu diễn như ví dụ1 Hoạt động3: So sánh hai số hữu tỉ Hs: Thực hiện ?4/SGK và nhắc lại các cách so sánh phân số ở lớp 6 Gv: Phần còn lại yêu cầu học sinh đọc trong SGK, sau đó kiểm tra lại bằng cách yêu cầu thực hiện tiếp ?5/SGK Hs1: Đọc to phần nhận xét trong SGK/7 Hs2: Trả lời ?5/SGK Hs: Theo dõi, nhận xét, bổ xung Hoạt động 4: Luyện tập – Củng cố Gv: Đưa đề bài 1/7 SGK lên bảng phụ 1Hs: Lên điền vào bảng phụ Hs: Theo dõi nhận xét và bổ xung Gv: Yêu cầu học sinh cùng nhìn vào SGK/7 trả lời bài tập 2(a)sau đó cùng thực hiện câu b vào bảng nhỏ Gv+Hs: Chữa một số bài ( nhận xét và cho điểm) Gv: Yêu cầu học sinh thực hiện theo 3 nhóm bài3/8SGK HS: Thảo luận và làm bài sau đó cử đại diện nhóm lên bảng trình bày Hs: Nhóm khác so sánh, nhận xét và bổ xung 10, 5, 10, 1.Số hữu tỉ Là số viết được dưới dạng phân số với a, b Z , b 0 Ví dụ: Các số 3; - 0,5; 0, ; 2đều là các số hữu tỉ ?1:Các số 0,6; - 1,25; 1 là các số hữu tỉ vì: 0,6 = = =.... -1,25 = = =... 1= = =... ?2 .Số nguyên a có là số hữu tỉ vì a = = = = ... Tập hợp các số hữu tỉ được ký hiệu là Q Vậy: NZ Q 2.Biểu diễn các số hữu tỉ trên trục số ?3. VD1: VD2: = 3. So sánh hai số hữu tỉ ?4. Vì: = , > hay: > VD1: - 0,6 = , < hay: - 0,6 < VD2: - 3= , 0 = < hay - 3< 0 Nhận xét:SGK/7 ?5. Số hữu tỉ dương: , Số hữu tỉ âm: ,, - 4 Số không là số hữu tỉ âm cũng không là số hữu tỉ dương 4. Luyện tập Bài1/7SGK: -3 N, -3 Z, -3 Q Z, Q, NZ Q Bài 2/7SGK: a, Những phân số biểu diễn số hữu tỉ là:,, b, Bài 3/8SGK: a, x = = y = = < hay x < y b, x = y = = > hay x > y c, x = - 0,75 = y = = x = y C.Củng cố: (4,) Khái niệm số hữu tỉ Biểu diễn số hữu tỉ trên trục số Sánh hai số hữu tỉ D. Dặn dò: (1,) Học thuộc phần lí thuyết Làm bài 4;5/8SGK; 3 8/3;4SBT Ôn lại quy tắc cộng, trừ phân số ở lớp 6  Ngày giảng: Tiết 2: Cộng trừ số hữu tỉ I.Mục tiêu bài học - Kiến thức: Học sinh nắm vững các quy tắc cộng, trừ số hữu tỉ, hiểu quy tắc“ chuyển vế” trong tập hợp số hữu tỉ - Kĩ năng: Có kĩ năng làm các phép cộng, trừ số hữu tỉ nhanh và đúng. Có kĩ năng áp dụng quy tắc “ chuyển vế” Thái độ: Rèn tính chính xác, cẩn thận cho học sinh II. Chuẩn bị Thày: Bảng phụ Trò: Bảng nhỏ III. Tiến trình tổ chức dạy học: Kiểm tra bài cũ Nhắc lại quy tắc cộng, trừ phân số đã học ở lớp 6 + = ? ; - = ? Bài mới Hoạt động của thày và trò TG Ghi bảng Hoạt động1: Đặt vấn đề vào bài Gv:Chốt: += ; - = (a,b,mZ, m0) và nêu vấn đề ở tiết học trước ta đã biết SHT là số viết được dưới dạng phân số với tử và mẫu Z,mẫu 0 Do đó: Nếu gọi SHT x = , y = thì x + y =?; x - y = ? Vậy quy tắc cộng trừ phân số cũng là quy tắc cộng trừ các số hữu tỉ và đó cũng chính là nội dung của tiết học này. Hoạt động2: Cộng trừ hai số hữu tỉ Hs: Ghi quy tắc vào vở Gv: Đưa ra từng ví dụ Hs: Trình bày lời giải từng câu Gv: Chữa và chốt lại cách giải từng câu sau đó nhấn mạnh những sai lầm học sinh hay mắc phải Gv: Yêu cầu học sinh hoạt động theo nhóm 2 ví dụ cuối vào bảng nhỏ Hs: Các nhóm nhận xét bài chéo nhau Hoạt động3: Quy tắc “ Chuyển vế” Gv: Hãy tìm x biết x - = 1Hs: Đứng tại chỗ trình bày cách tìm x Gv: Ghi lên bảng và nêu cho học sinh rõ lí do để có quy tắc “ Chuyển vế” Gv: Cho học sinh ghi quy tắc Gv: Gọi1 học sinh lên bảng làm ví dụ1 Hs: Cả lớp cùng làm và so sánh kết quả Gv: Gọi tiếp học sinh khác giải miệng ví dụ 2 và hỏi –x và x có quan hệ với nhau như thế nào? Hs: -x và x là hai số đối nhau Gv: Yêu cầu học sinh đọc phần chú ý SGK/9 Gv: Hãy tính tổng sau A=+++ - Hs: Làm bài theo nhóm sau đó nhận xét bài chéo nhau Gv: Nhấn mạnh lợi ích của việc áp dụng các tính chất giao hoán và kết hợp trong việc tính giá trị của các tổng đại số Hoạt động4: Luyện tập – Củng cố Gv: Đưa ra bảng phụ có ghi sẵn đề bài tập củng cố Hs: Quan sát đề bài trên bảng phụ Gv: Yêu cầu các nhóm thảo luận Hs: Đại diện từng nhóm lên điền vào bảng phụ Nhóm khác theo dõi nhận xét bổ xung Gv: Chốt lại bài làm của từng nhóm và lưu ý học sinh những chỗ hay nhầm lẫn 1.Cộng trừ hai số hữu tỉ a- Quy tắc: Với x =; y =(a,b,mZ, m0) Ta có : x+y =+= x-y = - = b- Ví dụ: * + = = = -1 *+=+=== * - = - = = * -=-===-1 * 2-(- 0,5) = 2 += 2+= 2= * 0,6 + = += = * - (- 0,4) = += = 2. Quy tắc “Chuyển vế” a-Ví dụ: Tìm x biết x - = x =+ x = b- Quy tắc: Với mọi x,y,z Q x + y = z x = z – y c- áp dụng: Tìm x biết * x - = x = + x = * - x = -x = - -x = x = * Chú ý: SGK/9 Ví dụ: Tính A = +++ - A = + A = -1 + 1 + A = Bài tập củng cố Hãy kiểm tra lại các đáp số sau đúng hay sai? Nếu sai thì sửa lại. Bài làm Đ S Sửa lại 1, += 2, -= 3, += 4=+ = = 5, =+ x -x = + -x = 2 x = 2 * * * * * = = x = -2 C- Củng cố: Hs: - Phát biểu quy tắc cộng, trừ số hữu tỉ và quy tắc “ chuyển vế” - Kĩ năng vận dụng vào các dạng bài tập D- Dặn dò: - Học thuộc quy tắc cộng, trừ số hữu tỉ, quy tắc “ chuyển vế” - Làm bài 610/10 SGK; 18(a)/7 SBT - ôn lại quy tắc nhân, chia phân số ở lớp 6.  Ngày giảng: Tiết3: Nhân- chia số hữu tỉ I.Mục tiêu bài học - Kiến thức: Học sinh nắm vững các quy tắc nhân, chia số hữu tỉ, hiểu khái niệm tỉ số của hai số hữu tỉ - Kĩ năng: Có kĩ năng nhân, chia số hữu tỉ nhanh và đúng - Thái độ: Rèn tính chính xác, cẩn thận cho học sinh II. Chuẩn bị Thày: Bảng phụ Trò: Bảng nhỏ III. Tiến trình tổ chức dạy học A – Kiểm tra bài cũ: Hs1: Tính 3,5 – Hs2: Tìm x biết -x - = B – Bài mới Hoạt động của thày và trò TG Ghi bảng Hoạt động1: Nhân hai số hữu tỉ Gv: Hãy nêu quy tắc nhân hai phân số và viết dạng tổng quát Hs: .= (a,b,c,dZ; b,d0) Gv: Nếu thay hai phân số và bởi hai SHT x và y thì ta có: x . y = ? Hs: x . y =.= Gv: Đó chính là quy tắc nhân hai số hữu tỉ Gv: Đưa ra từng ví dụ Hs: Lần lượt từng em đứng tại chỗ trình bày cách giải từng câu Hs: Còn lại theo dõi nhận xét bổ xung Gv: Chữa và chốt lại cách giải từng câu Gv: Nhấn mạnh những chỗ sai lầm học sinh hay mắc phải sai lầm Gv: Yêu cầu học sinh thực hiện theo nhóm 2 ví dụ cuối vào bảng nhỏ Hs: Đại diện 2 nhóm gắn bài lên bảng Gv+Hs: Cùng chữa bài 2 nhóm Hoạt động 2: Chia hai số hữu tỉ Gv: Yêu cầu học sinh phát biểu quy tắc chia hai phân số và viết dạng tổng quát := ? Gv: Nếu gọi = x ; = y x : y = ? Hs: x : y =:=.= Gv: Đưa ra từng ví dụ 3Hs: Lên bảng làm bài, mỗi học sinh làm 1 câu Hs: Còn lại theo dõi, nhận xét bổ xung Gv: Tỉ số của 2 số a và b là gì ? Tỉ số của 2 số hữu tỉ x và y là gì ? Hs: Đọc chú ý trong SGK/11 Hoạt động 3: Luyện tập – Củng cố Gv: Yêu cầu học sinh hoạt động theo nhóm cùng bàn . Mỗi dãy 1 câu của bài 16/13SGk Hs: Thực hiện theo yêu cầu của giáo viên Gv: Sau khi làm xong yêu cầu các nhóm đổi bài chéo nhau, đồng thời GV đưa ra bảng phụ có trình bày sẵn cách giải 2 câu của bài 16/SGK Hs: Các nhóm soát bài chéo nhau Gv: Chốt lại cách giải và lưu ý học sinh những chỗ hay mắc phải sai lầm 1.Nhân hai số hữu tỉ a- Quy tắc: Với x = ; y = ta có: x . y = . = b- Ví dụ: Tính 1, . 2=.= 2, .== 3, 0,24.= . =.= 4, (-2). = 2.= 5, . =. =.= 6, == 7, (-2). == 2. Chia hai số hữu tỉ a- Quy tắc: Với x =; y = (y0) ta có: x:y=:=.= b, Ví dụ: Tính 1, : (-2) = .= 2, : 6 = .= 3, .=.. = = * Chú ý:SGK/11 3. Luyện tập Bài 16/13SGK: Tính :+: = . + . =. = . 0 = 0 b,:+: = . + . = . = . = = - 5 C- Củng cố: Hs: - Nhắc lại quy tắc nhân, chia hai số hữu tỉ Kĩ năng vận dụng vào bài tập D- Dặn dò: - ôn lại các quy tắc cộng, trừ, nhân, chia số hữu tỉ - ôn giá trị tuyệt đối của một số nguyên (Số học 6) - Làm bài 12; 14; 15/12SGK- 10; 16/  Ngày giảng: Tiết 4: Giá trị tuyệt đối của một số hữu tỉ Cộng, trừ, nhân, chia số thập phân I. Mục tiêu bài học - Kiến thức: Học sinh hiểu được giá trị tuyệt đối của một số hữu tỉ. Xác định được giá trị tuyệt đối của một số hữu tỉ - Kĩ năng: Có kĩ năng cộng, trừ, nhân, chia số thập phân -Thái độ: Có ý thức vận dụng tính chất các phép toán về số hữu tỉ để tính toán hợp lí II. Chuẩn bị -Thày: Bảng phụ -Trò: Bảng nhỏ III. Tiến trình tổ chức dạy học: Kiểm tra bài cũ: - Nêu định nghĩa giá trị tuyệt đối của số nguyên a -Tìm giá trị tuyệt đối của các số nguyên sau = ? ; = ? ; = ? ; = ? B – Bài mới Hoạt động của thày và trò TG Ghi bảng Hoạt động 1: Đặt vấn đề vào bài Gv: Như vậy ở lớp 6 các em đã hiểu được định nghĩa và biết cách tìm giá trị tuyệt đối của một số nguyên còn đối với một số hữu tỉ thì việc định nghĩa và cách tìm giá trị tuyệt đối của nó như thế nào? Liệu có giống với định nghĩa và cách tìm giá trị tuyệt đối của một số nguyên hay không? Thì hôm nay chúng ta sẽ cùng nhau nghiên cứu bài “Giá trị tuyệt đối của một số hữu tỉ. Cộng, trừ, nhân, chia số thập phân” Hoạt động 2: GTTĐ của một số hữu tỉ Gv: Ngay ở đầu bài ta đã thấy có câu hỏi với điều kiện nào của x thì = - x ? Để trả lời được câu hỏi này ta đi vào phần 1 GTTĐ của một số hữu tỉ Gv: Vì mỗi số nguyên đều là một số hữu tỉ do đó nếu gọi x là số hữu tỉ thì GTTĐ của số hữu tỉ x là gì? Hs: là khoảng cách từ điểm x đến điểm 0 trên trục số Gv: Dựa vào định nghĩa này hãy làm ?1/SGK vào bảng nhỏ Hs: Làm bài rồi thông báo kết quả Gv: Vậy lúc này ta đã có thể trả lời được câu hỏi ở đầu bài chưa? Hs: Nếu x <0 thì = - x Gv: Từ đó ta có thể xác định được GTTĐ của một số hữu tỉ bằng công thức sau: Hs: Ghi công thức Gv: Các em có thể hiểu rõ công thức này hơn qua một số ví dụ sau: Hs: Thực hiện và trả lời tại chỗ Gv: Chốt lại vấn đề: Có thể coi mỗi số hữu tỉ gồm 2 phần (dấu, số) phần số chính là GTTĐ của nó Gv: Hãy so sánh với 0 ? GTTĐ của 2 số đối nhau ? GTTĐ của một SHT với chính nó ? Nhận xét ? Gv: Yêu cầu học sinh làm tiếp ?2/SGK vào bảng nhỏ 1Hs: Đại diện lớp mang bài lên gắn Hs: Lớp quan sát, nhận xét, bổ xung Gv: Đưa ra thêm bài tập ngược lại sau: Tìm x biết = x = ? = x = ? Hs: Suy nghĩ – Trả lời tại chỗ Hoạt động 3: Cộng, trừ, nhân, chia số thập phân Gv: Cho học sinh tính: 0,3 + 6,7 = ? Hs: 0,3 + 6,7 = +== 7 Gv: Gọi 1 vài học sinh nhắc lại các quy tắc cộng, trừ, nhân, chia 2 số nguyên Gv: Trong thực hành ta có thể tính nhanh hơn bằng cách áp dụng như đối với số nguyên Hs: Thực hiện từng ví dụ vào bảng nhỏ (tính theo hàng dọc) rồi đọc kết quả Hoạt động 4: Luyện tập – Củng cố Gv: Đưa ra bảng phụ có ghi sẵn đề bài tập. Yêu cầu học sinh làm bài theo nhóm cùng bàn Hs: Các nhóm ghi câu trả lời vào bảng nhỏ Gv:Gọi từng học sinh lên điền vào bảng Hs: Lớp theo dõi, nhận xét bổ xung Gv: Chốt lại bài và lưu ý những chỗ học sinh hay mắc phải sai lầm, đặc biệt khắc sâu cho học sinh = - x 1- Giá trị tuyệt đối của một số hữu tỉ. GTTĐ của một số hữu tỉ x là khoảng cách từ điểm x tới điểm 0 trên trục số ?1: Điền vào chỗ trống a, Nếu x = 3,5 thì = 3,5 Nếu x = thì = b, Nếu x > 0 thì = x Nếu x = 0 thì = 0 Nếu x <0 thì = - x Ta có: x nếu x 0 = - x nếu x <0 Ví dụ: 1, x = thì = = (vì > 0) 2, x = thì = = - = (vì <0) Nhận xét: 0 ; = ; x ?2. Tìm biết a, x = = b, x = = c, x = -3 = 3 d, x = 0 = 0 2- Cộng, trừ, nhân, chia số thập phân Ví dụ: a, -3,26 + 1,549 = - 1,711 b, - 3,29 – 0,867 = - 4,157 c, (- 3,7).(- 3) = 11,1 d, (- 5,2). 2,3 = - 11,96 e, (- 0,48) : (- 0,2) = 2,4 g, (- 0,48) : 0,2 = - 2,4 3- Luyện tập Bài tập: Đúng hay sai ? Nếu sai thì sửa lại cho đúng. Bài làm Đ S Sửa lại = 2,5 = - 2,5 = -(-2,5) x == x == = x = 5,7.(7,8. 3,4) =(5,7.7,8)(5,7.3,4) * * * * * * * = 2,5 = x = ± 5,7.7,8.3,4 C – Củng cố: Hs: - Nhắc lại định nghĩa GTTĐ của một số hữu tỉ - Nêu công thức tìm GTTĐ của một số hữu tỉ D – Dặn dò : - Học kĩ phần lí thuyết - ôn lại các bài đã học - Làm bài 17; 18; 19; 20/15SGK, 24; 27; 28/7SBT - Giờ sau mang máy tính bỏ túi. Ngày giảng: Tiết 5: Luyện tập I. Mục tiêu bài học - Kiến thức: Củng cố và khắc sâu các quy tắc cộng, trừ, nhân, chia số hữu tỉ, quy tắc “chuyển vế”, định nghĩa giá trị tuyệt đối của một số hữu tỉ - Kĩ năng: Có kĩ năng vận dụng vào các dạng bài tập như: Tính nhanh, phối hợp các phép tính, tìm x, tính giá trị tuyệt đối - Thái độ: Rèn tính sáng tạo, nhanh nhẹn, chính xác, cẩn thận cho học sinh II. Chuẩn bị Thày: Bảng phụ + Máy tính bỏ túi Trò: Bảng nhỏ + Máy tính bỏ túi III. Tiến trình tổ chức dạy học Kiểm tra bài cũ: Định nghĩa giá trị tuyệt đối của một số hữu tỉ. Viết dạng tổng quát. Tìm x biết x = ; x = B – Bài mới Hoạt động của thày và trò TG Ghi bảng Hoạt động 1: ôn tập hợp Q các số hữu tỉ Gv: Đưa đề bài 21/SGK lên bảng phụ Hs: Thảo luận nhóm theo bàn và trả lời dưới sự gợi ý của Gv đối với câu a Gv: Trước hết phải rút gọn các phân số trên về các phân số tối giản 1Hs: Lên bảng làm câu b Hs: Lớp cùng theo dõi, nhận xét và bổ xung Gv: Đưa tiếp đề bài 22/SGk lên bảng phụ 1Hs: Lên bảng sắp xếp Hs: Còn lại cùng sắp xếp vào bảng nhỏ sau đó kiểm soát bài chéo nhau Gv: Đưa tiếp đề bài 23/SGK lên bảng phụ Hs: Thảo luận nhóm theo bàn và trả lời có giải thích rõ ràng Gv: Sửa sai và chốt: a, So sánh với 1 b, So sánh với 0 c, So sánh với Hoạt động2: ôn cộng, trừ, nhân, chia số hữu tỉ Gv: Yêu cầu học sinh làm bài theo nhóm bài 24/16SGK vào bảng nhỏ Hs: Nhóm 1(dãy trái) thực hiện câu a Nhóm 2(dãy phải) thực hiện câu b Gv: Gọi đại diện 2 nhóm gắn bài lên bảng Hs: Cả lớp nhận xét, bổ xung Gv: Chữa và chấm điểm bài làm 2 nhóm Hoạt động3: ôn GTTĐ của một số hữu tỉ Gv: Hãy tìm x biết: = 2 ; = 0 Hs: Suy nghĩ – Trả lời tại chỗ = 2x1= 2 ; x2= -2 = 0 x = 0 Gv: Đưa đề bài 25/SGK lên bảng phụ Hs: Cùng làm bài dưới sự hướng dẫn của Gv Gv: áp dụng công thức x nếu x 0 = -x nếu x < 0 Hs: Thảo luận và trả lời Hoạt dộng 4: Sử dụng máy tính bỏ túi Gv: Cho học sinh đọc phần sử dụng trong SGK/16 sau đó dùng máy tính bỏ túi để làm bài 26/16 SGK Hs: Thực hành trên máy và thông báo kết quả Bài21/15SGK: a, Vì = ; = = ; = ; = Vậy: Các phân số: ;; biểu diễn cùng một số hữu tỉ Các phân số: ;biểu diễn cùng một số hữu tỉ b, = = = Bài 22/16SGK: Sắp xếp theo thứ tự lớn dần -1<-0,875<<0<0,3< Bài 23/16SGK: Nếu x<y và y<Z thì x <Z. So sánh a, Vì <1 và 1<1,1 nên<1,1 b, Vì - 500 < 0 và 0 < 0,001 nên – 500 < 0,001 c,=<==< Vậy: < Bài 24/16SGK: Tính nhanh (- 2,5.0,38.0,4)– = - - =- = - 0,38 + 3,15 = - 2,77 b, : = : = : = - 6 : 3 = - 2 Bài 25/16SGK: Tìm x biết a, = 2,3 Ta có: x – 1,7 = 2,3x = 4 x – 1,7 = - 2,3x = - 0,6 b, -= 0 = Ta có: x += x = x += x = Bài 26/16SGK: Tính bằng máy tính bỏ túi a, (-3,1597) + (-2,39) = - 5,5497 b, (- 0,7963) - (-2,1068) = 1,3138 c, (-0,5).(-3,2)+(-10,1)+0,2= - 0,42 d, 1,2(-2,6) + (-1,4) : 0,7 = -5,12 C - Củng cố: Gv: Khắc sâu cho học sinh một số kĩ năng sau: So sánh hai số hữu tỉ Cộng trừ, nhân chia số hữu tỉ Tính GTTĐ của một số hữu tỉ Sử dụng máy tính bỏ túi D - Dặn dò: Làm bài 29; 30; 31/SBT ôn luỹ thừa với số mũ tự nhiên, nhân, chia hai luỹ thừa cùng cơ số Ngày giảng: Tiết 6: Luỹ thừa của một số hữu tỉ I.Mục tiêu bài học - Kiến thức: Học sinh hiểu khái niệm luỹ thừa với số mũ tự nhiên của một số hữu tỉ, biết các quy tắc tính tích và thương của hai luỹ thừa cùng cơ số, quy tắc tính luỹ thừa của luỹ thừa - Kĩ năng: Có kĩ năng vận dụng các quy tắc nêu trên trong tính toán -Thái độ: Rèn tính chính xác, cẩn thận cho học sinh II.Chuẩn bị: Thày: Bảng phụ Trò: Bảng nhỏ , máy tính bỏ túi III.Tiến trình tổ chức dạy học A – Kiểm tra bài cũ: Tính: 22 = ? ; 33 = ? ; 23. 22 = ? ; 36 : 34 = ? ; 80 = ? B – Bài mới Hoạt động của thày và trò TG Ghi bảng Hoạt động 1: Luỹ thừa với số mũ tự nhiên Gv: Qua phần kiểm tra bài cũ: Luỹ thừa với số mũ tự nhiên của một số tự nhiên cần nhấn mạnh rằng các kiến thức trên cũng áp dụng được cho các luỹ thừa mà cơ số là số hữu tỉ Gv: Giải thích và ghi công thức lên bảng Hs: Ghi vào vở Gv: Cho học sinh làm ?1/SGK vào bảng nhỏ theo nhóm cùng bàn Hs: Làm bài và thông báo kết quả có nêu rõ cách tính (đại diện các nhóm trả lờiHs: Các nhóm còn lại theo dõi, nhận xét, bổ xung Gv: Chốt và lưu ý cho học sinh những chỗ hay mắc phải sai lầm Hoạt động 2: Tích và thương của hai luỹ thừa cùng cơ số Hs: Nhắc lại: Với số tự nhiên a ta biết am. an = am+n ; am : an = am-n (a0 ; m n) Gv: Đối với số hữu tỉ ta cũng có xm. xn = xm+n ; xm : xn = xm-n (x0 ; m n) Hs: Làm ?2/SGK vào bảng nhỏ sau đó thông báo kết quả và nêu rõ cách tính từng câu Gv: Ghi bảng cách làm và lưu ý học sinh cách tính hợp lí ở câu b Gv: Trước khi dạy quy tắc tính luỹ thừa của luỹ thừa yêu cầu học sinh làm ?3/SGK để học sinh thấy được = 26 ; Hs: Thực hiện và trả lời dưới sự dẫn dắt của Gv Hoạt động3: Luỹ thừa của luỹ thừa Gv: Qua công thức (xm)n = xm. n cần lưu ý học sinh hay nhầm lẫn cách tính 23. 22 với (23)2 Hs: Trả lời ?4/SGK Gv: Ghi bảng câu trả lời Hoạt động4: Luyện tập – Củng cố Hs: Nhắc lại các quy tắc về luỹ thừa của một số hữu tỉ vừa học Gv: Yêu cầu học sinh dùng máy tính để tính kết quả của từng phép tính trong bài 27/SGk (nêu cách tính trước rồi mới dùng máy) Gv: Đưa ra bảng phụ có ghi sẵn đề bài tập 49/SBT Hs: Thảo luận theo nhóm cùng bàn Gv: Gọi 4 Hs lên bảng khoanh tròn vào chữ cái đứng trước câu trả lời đúng Hs: Còn lại theo dõi nhận xét bổ xung 1. Luỹ thừa với số mũ tự nhiên xn = x.x...x (xQ ; nN ;n>1) n thừa số x1 = x ; x0 = 1 ( x 0) = ; Với x = ( a ; b Z ; b 0) ?1. Tính = = = = (- 0,5)2 = = = (- 0,5)3 = = = (9,7)0 = 1 2. Tích và thương của hai luỹ thừa cùng cơ số xm. xn = xm+n xm : xn = xm-n ( x 0 ; m n) ?2. Tính a,(-3)2. (-3)3= (-3)2+3 =(-3)5= -243 b, (- 0,25)5:(- 0,25)3 = (- 0,25)5-3 = (- 0,25)2 = = ?3. Tính và so sánh a, và 26 Vì: = 43 = 64 và 26 = 64 Nên: = 26 b, 5 và ()10 Vì: = = và = = Nên: 3. Luỹ thừa của luỹ thừa (xm)n = xm. n ?4. Điền số thích hợp vào ô vuông a, b, 4. Luyện tập Bài 27/19SGK: Tính *, = = *, = = *, (- 0,2)2 = = *, (- 5,3)0 = 1 Bài 49/10SBT: Hãy chọn câu trả lời đúng a, 36. 32 = A, 34 B, 38 C, 312 D, 98 E, 912 b, 22. 24. 23 = A, 29 B, 49 C, 89 D, 224 E, 824 c, an. a2 = A, an-2 B, (2a)n+2 C,(a.a)2n D, an+2 E,a2n d, 36 : 32 = A, 38 B, 14 C, 3-4 D, 312 E,34 C- Củng cố: Gv: Khắc sâu cho học sinh các công thức sau: xn = x.x...x ; = ; xm. xn = xm+n xm : xn = xm-n ( x 0 ; m n) ; (xm)n = xm. n Hs: Phát biểu thành lời các công thức trên D – Dặn dò: - Học thuộc và ghi nhớ các công thức vừa học - Làm bài 2932/19SGK; 39 45/10SBT. Ngày giảng: Tiết 7: Luỹ thừa của một số hữu tỉ (tiếp) I.Mục tiêu bài học - Kiến thức: Học sinh nắm vững hai quy tắc luỹ thừa của một tích và luỹ thừa của một thương - Kĩ năng: Có kĩ năng vận dụng các quy tắc trên trong tính toán - Thái độ: Rèn tính chính xác, cẩn thận cho học sinh II. Chuẩn bị Thày: Bảng phụ Trò: Bảng nhỏ III. Tiến trình tổ chức dạy học: Kiểm tra bài cũ: Viết các công thức tính luỹ thừa của một số hữu tỉ đã học ở tiết trước (đọc tên từng luỹ thừa) Tính: 253 : 52 = ? Bài mới Hoạt động của thày và trò TG Ghi bảng Hoạt động 1: Luỹ thừa của một tích Gv: Yêu cầu học sinh cùng thực hiện ?1/SGK (x. y)n = ? Ngược lại: xn. yn = ? Hs: Tính, so sánh và trả lời Gv: Cho học sinh hoạt động nhóm ?2/SGK Hs: Cùng làm bài theo gợi ý sau: Có thể vận dụng công thức theo 2 chiều Gv: Gọi 1 số học sinh đọc kết quả và nêu cách tính Hoạt động2: Luỹ thừa của một thương Gv: Hãy thực hiện tiếp ?3/SGK và cho biết: = ? ( y 0) Ngược lại: = ? ( y0) Hs: Làm tiếp ?4/SGK rồi thông báo kết quả (có nêu rõ cách tính) Gv: Gợi ý: Cần vận dụng linh hoạt công thức và tính theo cách hợp lí nhất Gv: Củng cố chung cả 2 phần bằng ?5/SGK 2Hs: Lên bảng thực hiện Hs: Còn lại cùng làm và cho ý kiến nhận xét, bổ xung Hoạt động 3: Luyện tập – Củng cố Gv: Đưa ra bảng phụ có ghi sẵn đề bài tập 34/SGK Hs: Thảo luận theo nhóm cùng bàn và cho biết ý kiến của nhóm mình Gv: Gọi đại diện vài nhóm lên điền vào bảng phụ (mỗi nhóm điền 1 câu) Lưu ý học sinh phải sửa lại câu sai cho đúng Hs: Các nhóm còn lại nhận xét bổ xung Gv: Chốt lại vấn đề và lưu ý học sinh những chỗ hay mắc phải sai lầm 1. Luỹ thừa của một tích ?1. Tính và so sánh a, (2. 5)2 = 22. 52 = 100 b, Vậy: (x. y)n = xn. yn ?2. Tính a, b, (1,5)3. 8 = (1,5)3. 23 = = 33 = 27 2. Luỹ thừa của một thương ?3: Tính và so sánh a, = = b, = = 55 = 3125 Vậy: = ( y 0) ?4. Tính a, = = 32 = 9 b, = = (- 3)3 = - 27 c, == = 53 = 125 ?5. Tính a, (0,125)3. 83 = (0,125. 8)3 = 1 b, (-39)4 : 134 = = (-3)4 = 81 3. Luyện tập Bài 34/22SGK: Đúng hay sai? Nếu sai thì sửa lại cho đúng. a, (-5)2. (-5)3 = (-5)6 Sai Sửa lại: = (-5)5 b, (0,75)3: 0,75 = (0,75)2 Đúng c, (0,2)10: (0,2)5 = (0,2)2 Sai Sửa lại: = (0,2)5 d, Sai Sửa lại: = e, = = = 103 = 1000 Đúng f, = = 22 Sai Sửa lại: = = = 214 Củng cố Gv: Khắc sâu cho học sinh các công thức sau: (x. y)n = xn. yn ; ()n = ( y 0) Hs: Phát biểu thành lời các công thức trên Dặn dò: Ghi nhớ các công thức về luỹ thừa của một số hữu tỉ Làm bài 35 37/SGK ; 5053/SBT. Ngày giảng: Tiết 8: Luyện tập I.Mục tiêu bài học - Kiến thức: Củng cố và khắc sâu các công thức tính luỹ thừa của một số hữu tỉ - Kĩ năng: Có kĩ năng tính luỹ thừa của một số hữu tỏ nhanh và đúng -Thái độ: Rèn tính chính xác, cẩn thận cho học sinh II.Chuẩn bị: Thày: Bảng phụ Trò: Bảng nhỏ III. Tiến trình tổ chức dạy học: Kiểm tra bài cũ: Viết các công thức về luỹ thừa của một số hữu tỉ B – Bài mới Hoạt động của thày và trò TG Ghi bảng Hoạt động 1: Chữa bài về nhà Gv: Đưa ra bảng phụ có ghi sẵn đề bài tập 36/SGK Gv: Gọi từng học sinh đứng tại chỗ đọc kết quả có giải thích rõ ràng Hs: Còn lại cùng theo dõi nhận xét và bổ xung Gv: Chốt lại cách viết Nên viết về cùng luỹ thừa hoặc cùng cơ số Gv: Đưa tiếp đề bài 37/SGK lên bảng phụ và gọi một số em nêu cách tính từng câu. Nếu học sinh làm chưa xong hoặc chưa đúng thì hướng dẫn cả lớp cùng làm Hs: Cùng suy nghĩ làm bài dưới sự hướng dẫn của Gv: - Phải phân tích tử và mẫu sao cho xuất hiện các luỹ thừa của cùng cơ số để rút gọn - Câu d phải phân tích tử sao cho xuất hiện thừa số chung để rút gọn với mẫu Gv: Gọi một số học sinh nêu cách tính sau đó sửa sai và ghi kết quả vào bảng phụ Hoạt động2: Luyện tập Gv: Yêu cầu học sinh hoạt động nhóm bài 38/SGK vào bảng nhỏ Gv: Gọi đại diện một nhóm lên bảng trình bày Gv+ Hs: Kiểm tra thêm bài làm của vài nhóm khác Gv: Đưa ra bảng phụ có ghi sẵn đề bài 40/SGK sau đó g