Giáo án Toán 7 - Đại số - Tiết 51 đến tiết 65

Ch­¬ng IV: BiÓu thøc ®¹i sè TiÕt 51 Ngµy so¹n: 1 . 3 . 2009 Ngµy d¹y: 2 . 3 . 2009 Kh¸I niÖm biÓu thøc I. Môc tiªu: - HS hiÓu ®­îc kh¸i niÖm biÓu thøc ®¹i sè - HS tù t×m hiÓu ®­îc biÓu thøc ®¹i sè II. TiÕn tr×nh d¹y häc: H§: GV Gv: ë c¸c líp d­íi ta ®· biÕt c¸c phÐp to¸n céng, trõ, nh©n, chia lËp thµnh mét biÓu thøc sè. ? VËy em nµo cho vÝ dô vÒ 1 bt sè Gv: cho HS lµm vÝ dô: ? Lµm ? 1 Gv: Nªu bµi to¸n: ViÕt biÓu thøc biÓu thÞ chu vi cña h×nh ch÷ nhËt cã 2 c¹nh liªn tiÕp lµ 5 vµ a(cm) Gv: Gäi 1 HS lªn lµm: Khi a=2 bt trªn biÓu thÞ h.c.n nµo? ? víi a= 3,5? Gv: BiÓu thøc 2(a+5) lµ bt ®¹i sè biÓu thÞ Ch.c.nlµ 2 vµ a. Gv: Y/c HS lµm ?2 vµ gäi 1 HS lªn b¶ng lµm: ? BiÓu thøc ®¹i sè lµ g×? ? LÊy thªm vÝ dô vÒ bt ®¹i sè ? Lµm ?3 Gv giíi thiÖu: Gv: Cho HS ®äc chó ý 3. Cñng cè: Gv: Cho HS ®äc cã thÓ em ch­a biÕt. Gv: Cho HS lµm bµi 1 H§: HS 1. Nh¾c l¹i vÒ biÓu thøc ®¹i sè VD: 5.2-3; 42-5.3 - BiÓu thøc biÓu thÞ chu vi h.c.n - 2(8+5) cm - 3(3+2) cm2 2. Kh¸i niÖm vÒ biÓu thøuc ®¹i sè Ta cã: C= 2(5+a) Khi a= 2 ta cã: 2 c¹nh lµ 2 vµ 5(cm) vµ C= 2(5+2) 2(a+5) lµ 1 biÓu thøc ®¹i sè (a+2); (a+2)a lµ nh÷ng bt ®¹i sè - Nh÷ng bt mµ trong ®ã ngoµi c¸c sè c¸c ký hiÖu phÐp to¸n nh©n, chia, céng, trõ n©ng lªn luü thõa cßn cã c¶ c¸c ch÷ gäi lµ biÓu thøc ®¹i sè. ?5x+5y.7=5x+35y c¸c ch÷ a,x,y…trong bt gäi lµ c¸c biÕn sè(gäi t¾t lµ biÕn) Chó ý: SGK HS: §äc to a) x+y c) (x+y)(x-y) b) xy III. H­íng dÉn vÒ nhµ: - Lµm c¸c bµi 4, 5 Trang 27 SGK, bµi 1à5 trang SBT. - §äc tr­íc bµi gi¸ trÞ cña 1 bt sè IV. Rót kinh nghiÖm .............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................. TiÕt 52 Ngµy so¹n: 1 . 3 . 2009 Ngµy d¹y: 4 . 3 . 2009 GI¸ TRÞ CñA BIÓU THøC §¹I Sè I.Môc tiªu: - HS biÕt c¸ch tÝnh gi¸ trÞ cña mét biÓu thøc ®¹i sè, biÕt c¸ch tr×nh bµy lêi gi¶i cña bµi to¸n nµy. II.ChuÈn bÞ: B¶ng phô III.TiÕn tr×nh d¹y häc: 1.KiÓm tra: HS1: Lµm bµi 4 vµ chØ râ c¸c biÕn trong biÓu thøc. HS 2: Lµm bµi 5. 2.Bµi míi: H§: GV Gv :cho biÓu thøc: B=2(5+a) TÝnh B víi a=2 ? Lµm ?1 Gv: Ta nãi 18,5 lµ gi¸ trÞ cña bt t¹i m=9, n=0,5 th× gi¸ trÞ cña bt lµ 18,5 Gv: Cho Hs lµm VD2: ? Gi¸ trÞ cña bt t¹i lµ bao nhiªu? ? Muèn tÝnh gi¸ trÞ cña bt ®¹i sè khi biÕt gi¸ trÞ cña c¸c biÕn trong bt ®· cho ta lµm thÕ nµo? 3) ¸p dông: Gv: Gäi 1 Hs lµm ?1 Gv: Gäi HS lµm ?2 H§: HS 1) Gi¸ trÞ cña 1 Bt ®¹i sè - Víi a =2àB =2(5+2) =14 VÝ dô 1: 2m + n thay m= 9, n= 0,5 vµo biÓu thøc ta cã: 2.9 + 0,5 = 18,5 VÝ dô 2: - Thay x= -1 vµo bt Ta cã: 3(-1)2- 5(-1) +1 = 3 + 5 + 1 = 9 - Thay vµo biÓu thøc ta cã: VËy gi¸ trÞ cña x t¹i lµ * §Ó tÝnh gi¸ trÞ cña 1 bt ®¹i sè t¹i nh÷ng gi¸ trÞ cho tr­íc cña c¸c biÕn ta thay c¸c gi¸ trÞ cho tr­íc ®ã vµo biÓu thøc råi thùc hiÖn c¸c phÐp tÝnh. Thay x= 1 vµo biÓu thøc 3x2-9x ta cã: 3.12-9.1=-6 - Thay vµo biÓu thøc 3x2-9x ta cã: Gi¸ trÞ cña bt x2y t¹i x= - 4 vµ y = 3 lµ: (- 4)2.3= 16.3 = 48 4) H­íng dÉn vÒ nhµ: - Lµ bµi 7,8,9 SGK, 8- 12 SBT. IV. Rót kinh nghiÖm .............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................. TiÕt 53+ 54 Ngµy so¹n: 8 . 3 . 2009 Ngµy d¹y: 9 . 3 . 2009 ®¬n thøc I. Môc tiªu: - HS nhËn biÕt ®­îc 1 biÓu thøc ®¹i sè nµo ®ã mµ em biÕt lµ ®¬n thøc. - NhËn biÕt ®­îc ®¬n thøc thu gän, phÇn hÖ sè, phÇn biÕn cña ®¬n thøc. - BiÕt nh©n ®¬n thøc vµ thu gän ®¬n thøc. II. ChuÈn bÞ: B¶ng phô III. TiÕn tr×nh d¹y häc: 1. KiÓm tra: ? §Ó tÝnh gi¸ trÞ cña mét biÓu thøc ®¹i sè khi biÕt gi¸ trÞ cña c¸c biÕn trong biÓu thøc ta lµm nh­ thÕ nµo? 2. Bµi míi: H§ cña GV Gv: §­a b¶ng phô cã ?1 Gv: Gäi HS lªn tr¶ lêi Nhãm 2 lµ ®¬n thøc. ? VËy ®¬n thøc lµ g×? ? Sè 0 cã lµ ®¬n thøc kh«ng” Gv: cho HS lµm ?2 vµ bµi 10. ? §¬n thøc nµy cã mÊy biÕn? ? Mçi biÕn xuÊt hiÖn mÊy lÇn? vµ ®­îc viÕt d­íi d¹ng nµo? Gv: Ta gäi ®¬n thøc nµy lµ ®¬n thøc thu gän. ? §¬n thøc thu gän cã mÊy phÇn? lÊy vÝ dô cô thÓ? Gv: gäi hs tr¶ lêi bµi 12 vµ ?1 Gv: cho ®¬n thøc: ? §¬n thøc ®· thu gän ch­a? ? X¸c ®Þnh phÇn hÖ sè vµ sè mò cña tõng biÕn? ? Tæng c¸c sè mò lµ mÊy? Gv: Ta nãi 9 lµ bËc cña ®¬n thøc. ? ThÕ nµo lµ bËc cña ®¬n thøc cã hÖ sè kh¸c 0. Gv: nªu chó ý cho hs ? T×m bËc cña ®¬n thøc sau: -5, Gv: cho hai ®¬n thøc A, B. TÝnh A.B =? ? Muèn nh©n 2 ®¬n thøc ta lµm ntn? Gv: gäi mét häc sinh ®äc chó ý H§ cña HS 1. §¬n thøc: Nhãm 1: 3 - 2y; 10x + y; 5(x + y) Nhãm2: (Lµ ®¬n thøc). §¬n thøc lµ biÓu thøc ®¹i sè chØ gåm 1 sè, hoÆc 1 biÕn, hoÆc 1 tÝch gi÷a c¸c biÕn vµ c¸c sè. + Chó ý: Sè 0 lµ ®¬n thøc 0 2. §¬n thøc thu gän: XÐt ®¬n thøc: 10x6y3 - Cã hai biÕn x vµ y, mçi biÕn xuÊt hiÖn mét lÇn. - BiÕn ®­îc viÕt d­íi d¹ng luü thõa: 10x6y3 10 lµ phÇn hÖ sè HS: tr¶ lêi (sgk) * Chó ý (sgk) 3. BËc cña ®¬n thøc: VÝ dô: 2x5y3z lµ ®¬n thøc thu gän 2 lµ hÖ sè x5y3z lµ phÇn biÕn. sè mò cña x lµ 5 sè mò cña y lµ 3 sè mò cña z lµ 1 tæng c¸c sè mò lµ 9 * BËc cña ®¬n thøc cã hÖ sè kh¸c 0 lµ tæng sè mò cña tÊt c¶ c¸c biÕn cã trong ®¬n thøc ®ã. * Sè thùc kh¸c 0: lµ ®a thøc bËc 0. VD: 3, * Sè 0 ®­îc coi lµ ®¬n thøc kh«ng cã bËc. HS: tr¶ lêi. 4. Nh©n hai ®¬n thøc: A= 32.167; B= 34.166 A.B = 36.1613 2(x2y).(9xy4) = (2.9)(x2x2)(y.y4) = 18x3y5 HS: TL HS: ®äc chó ý 4. H­íng dÉn vÒ nhµ: - N¾m v÷ng kiÕn thøc cña bµi vµ lµm c¸c bµi tËp trong s¸ch gi¸o khoa, SBT. IV. Rót kinh nghiÖm .............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................. TiÕt 55 Ngµy so¹n:15 . 3 . 2009 Ngµy d¹y: 16 . 3 . 2009 ®¬n thøc ®ång d¹ng I. Môc tiªu: - Häc sinh hiÓu thÕ nµo ®¬n thøc ®ång d¹ng. - HS biÕt céng, trõ hai ®¬n thøc ®ång d¹ng. II. ChuÈn bÞ: B¶ng phô III.TiÕn tr×nh d¹y häc: 1. KiÓm tra: HS1: ? ThÕ nµo lµ ®¬n thøc? ch÷a bµi 11. HS2: ? ThÕ nµo lµ bËc cña ®¬n thøc cã hÖ sè kh¸c 0? ? Muèn nh©n hai ®¬n thøc ta lµm thÕ nµo? 2. Bµi míi: H§ cña thÇy Gv ®­a ?1 lªn b¶ng phô ? H·y viÕt 3 ®¬n thøc cã phÇn biÕn gièng ®¬n thøc ®· cho? ? H·y viÕt 3 ®¬n thøc cã phÇn biÕn kh¸c ®¬n thøc ®· cho? Gv: c¸c ®¬n thøc ë a lµ ®ång d¹ng víi ®¬n thøc ®· cho, c¸c ®¬n thøc ë b lµ kh«ng ®ång d¹ng víi ®¬n thøc ®· cho. ? VËy thÕ nµo lµ ®t ®ång d¹ng? ? H·y lÊy VD vÒ 3 ®t ®ång d¹ng? Gv: Cho hs ®äc chó ý (sgk) ? Hs tr¶ lêi ?2 Gv: cho hs lµm bµi 15 sgk Gv: Cho hs nghiªn cøu phÇn nµy trong sgk. ? §Ó céng hay trõ ®¬n thøc ®ång d¹ng ta lµm thÕ nµo? ? Céng c¸c ®¬n thøc sau: Gv: cho HS lµm ?3 Gv: Kh«ng cÇn thùc hiÖn c¸c b­íc kh«ng gian. [1+5+(-7)] Gv: cho hs lµm bµi 17 ? Cßn c¸ch nµo kh¸c kh«ng? ? C¸ch nµo lµm nhanh h¬n? ? Khi tÝnh gtrÞ cña mét bt ta ph¶i lµm g×? 3. Cñng cè: ? ThÕ nµo lµ hai dt ®ång d¹ng? ?Nªu c¸ch céng trõ hai ®t ®ång d¹ng? H§ cña trß 1. §¬n thøc ®ång d¹ng: Cho ®¬n thøc: 3x2yz. a. HS: ®ång d¹ng víi ®t b. HS: 3xy2z2, 4xy2z2, -7,5xy2z2 lµ kh«ng ®ång d¹ng víi 3x2yz. Hai ®¬n thøc ®ång d¹ng lµ hai ®¬n thøc cã phÇn hÖ sè kh¸c 0 vµ cã cïng phÇn biÕn. VD: x2y, -15x2y, 3x2y. Chó ý: sgk HS: TL 2. Céng trõ c¸c ®¬n thøc ®ång d¹ng * §Ó céng (hay trõ) c¸c ®¬n thøc ®ång d¹ng, ta céng (hay trõ) c¸c hÖ sè víi nhau vµ gi÷ nguyªn phÇn biÕn. a. xy2+(-2xy2)+8xy2=(1-2+8)xy2=7xy2 b. 5ab-7ab- 4ab=(5-7- 4)ab=- 6ab HS: xy3 + 5xy3 + (-7)xy3 = -xy3 HS; lµm HS: tr¶ lêi. HD: TL (sgk) HD: TL (sgk) 4. H­íng dÉn vÒ nhµ: - CÇn n¾m v÷ng thÕ nµo lµ 2 ®t ®ång d¹ng - Lµm thµnh th¹o c¸c phÐp céng, trõ 2 ®¬n thøc TiÕt 56 Ngµy so¹n:15 . 3 . 2009 Ngµy d¹y: 18 . 3 . 2009 LuyÖn tËp I. Môc tiªu: - Häc sinh ®­îc cñng cè biÓu thøc ®¹i sè, ®¬n thøc thu gän, ®¬n thøc ®ång d¹ng. - HS ®­îc rÌn luyÖn kü n¨ng tÝnh gi¸ trÞ cña mét biÓu thøc ®¹i sè, tÝnh tÝch c¸c ®¬n thøc, tÝnh tæng vµ hiÖu c¸c ®¬n thøc ®ång d¹ng, t×m bËc ®¬n thøc. II. ChuÈn bÞ: B¶ng phô III. TiÕn tr×nh d¹y häc: 1. KiÓm tra: HS1: ? ThÕ nµo lµ ®¬n thøc ®ång d¹ng? cho vÝ dô. HS2: ? Thùc hiÖn c¸c phÐp céng gi÷a c¸c ®¬n thøc sau: 25xy2 + 55xy2 – 75xy2 ? Muèn céng, trõ ®¬n thøc ®ång d¹ng ta lµm thÕ nµo? 2. LuyÖn tËp: H§: ThÇy GV: Cho HS lµm bµi 19 T36 sgk ? Muèn tÝnh gi¸ trÞ cña bt ta lµm thÕ nµo? ? Em cßn c¸ch nµo tÝnh nhanh h¬n kh«ng? GV: Tæ chøc trß ch¬i: hai ®éi ch¬i mçi ®éi 5 b¹n, dïng mét viªn phÊn truyÒn tay nhau ®Ó viÕt: - 3 b¹n ®Çu lµm c©u 1 - b¹n thø 4 lµm c©u 2 - b¹n thø 5 lµm c©u 3. Mçi b¹n chØ ®­îc viÕt 1 lÇn, b¹n sau cã thÓ ch÷a co b¹n tr­íc. §éi lµm tr­íc ®óng kÕt qu¶ sÏ th¾ng. GV: cho HS lµm bµi 51 sgk GV: cho bµi to¸n. ? Muèn tÝnh tÝch c¸c ®¬n thøc ta lµm thÕ nµo? GV: Cho mét häc sinh lªn b¶ng tr×nh bµy. H§: trß Bµi 19: TÝnh gi¸ trÞ cña bt: 16x2y5 – 2x3y2 t¹i x= 0,5; y=-1 HS: Thay x=0,5; y=-1 vµo biÓu thøc 16x2y5 – 2x3y2 = 16(0,5)2(-1)5 – 2(0,5)3(-1)2 = 16.0,25.(-1) – 2.0,125 (-1) = - 4 - 0,25 = - 4,25 HS: ®æi x=0,5 =, y=-1 thay vµo ta cã: 16()2(-1) – 2()3(-1)5 = - §Ò bµi: Cho ®¬n thøc: -2x2y 1.ViÕt 3 ®¬n thøc ®ång d¹ng víi–2x2y 2. TÝnh tæng cña 3 ®¬n thøc ®ã. 3. TÝnh gi¸ trÞ cña ®¬n thøc tæng võa t×m ®­îc t¹i x= -1, y=1. HS: Thu gän ®¬n thøc: x2 - x2 – 2x2 = (1--2)x2 = -x2 Bµi 22 (sgk) a. x4y2. xy=(.)(x4x)(y2y) = x5y3 §¬n thøc. IV. Rót kinh nghiÖm .............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................. TiÕt 57+58 Ngµy so¹n:20 . 3 . 2009 Ngµy d¹y: 23 . 3 . 2009 §a thøc I. Môc tiªu: - Häc sinh nhËn biÕt ®­îc ®a thøc th«ng qua mét sè vÝ dô. - HS biÕt thu gän ®a thøc, t×m bËc cña ®a thøc. II. ChuÈn bÞ: H×nh vÏ T36.sgk phãng to III. TiÕn tr×nh d¹y häc: H§ cña ThÇy GV: §­a h×nh vÏ T36.sgk ? H·y viÕt biÓu thøc biÓu thÞ diÖn tÝch cña h×nh t¹o bëi mét tam gi¸c vu«ng vµ hai h×nh vu«ng t¹o bëi hai c¹nh gãc vu«ng. GV: Cho c¸c ®a thøc: x2y, xy2, xy, 5 ? Em h·y lËp tæng c¸c ®¬n thøc ®ã? GV: Cho biÓu thøc: ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸c phÐp tÝnh trong biÓu thøc trªn? GV: C¸c biÓu thøc ®ã gäi lµ ®a thøc. ? ThÕ nµo lµ 1 ®a thøc? ? LÊy vÝ dô vÒ ®a thøc. GV: Cho HS ®äc chó ý: ? Trong ®a thøc N cã nh÷ng h¹ng tö nµo ®ång d¹ng víi nhau kh«ng? H·y céng c¸c ®¬n thøc ®ång d¹ng ®ã. ? Trong ®a thøc N cßn nh÷ng h¹ng tö nµo ®ång d¹ng víi nhau kh«ng? GV: Nãi ®ã lµ ®a thøc thu gän GV: Cho HS lµm ? 2 ? §a thøc M ë d¹ng thu gän ch­a? ? Em h·y chØ râ c¸c h¹ng tö vµ bËc cña nã trong M. H§ cña Trß HS: viÕt 1. §a thøc: VD/ a. x2 + y2 + xy b. HS: x2y + xy2 + xy + 5 c. N = x2y – 3xy + 3x2y- 3 + xy-x + 5 … Gäi lµ ®a thøc. * §a thøc: sgk HS: LÊy vÝ dô Chó ý: Mçi ®¬n thøc ®­îc coi lµ mét ®a thøc 2. Thu gäc ®a thøc: N= x2y – 3xy + 3x2y- 3 + xy-x + 5 N= (x2y+3x2y)-( 3xy-xy)- x-3+5 N= 4x2y- 2xy - x + 2 (®©y lµ ®a thøc thu gän cña ®a thøc N) HS: Lµm 3. BËc cña ®a thøc Cho: M= x2y5- xy4+y6+1 h¹ng tö x2y5 cã bËc 7 -xy4 5 y6 6 1 0 ? BËc cao nhÊt cña c¸c h¹ng tö lµ bao nhiªu? GV: Ta nãi: 7 lµ bËc cña ®a thøc M ? VËy bËc cña ®a thøc lµ g×? ? Lµm ?3 BËc cao nhÊt lµ bËc 7 HS: TL HS: Lªn b¶ng 3. H­íng dÉn vÒ nhµ: Lµm bµi tËp: 26, 27, T38 SGK; 24- 28 SBT TiÕt 59 Ngµy so¹n: 29 . 3 . 2009 Ngµy d¹y: 30 . 3 . 2009 Céng, trõ ®a thøc I. Môc tiªu: - HS biÕt céng trõ ®a thøc - RÌn luyÖn kÜ n¨ng bá dÊu ngoÆc, ®»ng tr­íc cã dÊu céng hoÆc dÊu (-) thu gän ®a thøc, chuyÓn vÕ ®a thøc. II. ChuÈn bÞ: B¶ng phô III. TiÕn tr×nh d¹y häc: 1. KiÓm tra: HS 1: ? ThÕ nµo lµ ®¬n thøc? Cho vÝ dô? HS 2: ? ThÕ nµo lµ ®¬n thøc ®ång d¹ng? 2. Bµi míi: H§: GV GV: Cho vÝ dô GV: Cho HS n/c SGK sau ®ã cho 1 HS lªn lµm vµ gi¶i thÝch c¸ch lµm? GV: KÕt qu¶ nµy lµ tæng cña M+NGV: Cho HS lµm ? 1 GV: Cho 2 ®a thøc: GV: ®Ó trõ P cho Q ta viÕt: ? Bá ngoÆc råi thu gän ®a thøc. GV: L­u ý: Khi bá ngoÆc ®»ng tr­íc cã dÊu (-) ph¶i ®æi dÊu tÊt c¶ c¸c h¹ng tö trong ngoÆc. GV: Cho HS lµm bµi 31. GV: Cho HS ho¹t déng theo nhãm ®Ó tÝnh kÕt qu¶. H§: HS 1) Céng hai ®a thøc VÝ dô: Cho 2 ®a thøc: M = 5x2y+5x + 3 N = xyz – 4x2y + 5x + 1/ 2 TÝnh M + N: M+N = (5x2y+5x+3) + (xyz– 4x2y + 5x + 1/ 2) = 5x2y + 5x+3+xyz– 4x2y+5x-1/2 +3 = x2y+10x+xyz +5/2 HS: Lªn lµm. 2/ Trõ 2 ®a thøc: Cho hai ®a thøc: P = 5x2y – 4xy2 + 5x –3 Q = xyz – 4xy2 + xy +5x-1/ 2 P – Q = (5x2y – 4xy2+5x-3) – (xyz – 4xy2+xy+5x-1/ 2) = 5x2y – 4xy2 + 5x–3-xyz + 4xy2 –xy – 5x + 1/ 2 = 5x2y – xyz –xy –5/ 2 §a thøc nµy lµ hiÖu cña hai ®a thøc trªn (P-Q). Cho: M = 3xyz – 3x2 + 5xy + -1 N = 5x2 + xyz – 55xy + 3 – y TÝnh M+N, M-N, N-M NhËn xÐt kÕt qu¶ M-N vµ N-M 3. H­íng dÉn vÒ nhµ: Lµm bµi 34 T40.sgk Bµi 29, 30 SBT IV. Rót kinh nghiÖm .............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................. TiÕt 60 Ngµy so¹n: 29 . 3 . 2009 Ngµy d¹y: 1 . 4 . 2009 LuyÖn tËp I. Môc tiªu: - HS ®­îc cñng cè kiÕn thøc vÒ ®a thøc: céng trõ ®a thøc. - HS ®­îc rÌn luyÖn kÜ n¨ng tÝnh tæng, hiÖu c¸c ®a thøc, tÝnh gi¸ trÞ cña ®a thøc. II. ChuÈn bÞ: III. TiÕn tr×nh d¹y häc: 1. KiÓm tra: HS 1: Ch÷a bµi 33.sgk. Nªu quy t¾c céng (hay trõ) c¸c ®¬n thøc ®ång d¹ng 2. LuyÖn tËp: GV: Cho HS ®äc ®Ò GV: Bæ sung thªm c©u c: N-M ? H·y nhËn xÐt kÕt qu¶ cña ®a thøc: M-N vµ N-M? GV: Cho HS ®äc ®Ò bµi: ? Muèn tÝnh gi¸ trÞ cña mçi ®a thøc trªn ta lµm nh­ thÕ nµo? GV: Cho HS c¶ líp lµm bµi vµo vë gäi 2 HS lªn b¶ng lµm. GV: Cho HS c¸c nhãm thi, nhãm nµo trong 2’ viÕt ®­îc nhiÒu, ®óng th× nhãm ®ã th¾ng cuéc. GV:Cho HS ®äc ®Ò: ? Muèn t×m ®a thøc C ®Ó C + A = B ta lµm nh­ thÕ nµo? GV: gäi HS lªn lµm. GV: BËc cña mét ®a thøc lµ g×? GV: Y/c HS x® bËc cña ®a thøc C ë c©u a, b. T×m c¸c cÆp (x,y) ®Ó c¸c cÆp ®a thøc sau nhËn gi¸ trÞ = 0 ? Theo em cã bao nhiªu cÆp (x,y) tháa m·n. ? Muèn céng hay trõ ®a thøc ta cã thÓ lµm theo c¸c b­íc nµo? Bµi 35: HS: 3 b¹n lªn b¶ng M+N = (x2-2xy+y2) + (y2+2xy+x2+1) = x2-2xy+y2 + y2+2xy+x2+1 = 2x2+2y2+1 M-N = (x2-2xy+y2) - (y2+2xy+x2+1) = x2- 2xy+y2 - y2- 2xy-x2-1 = -4xy-1 N-M = (y2+2xy+x2+1) - (x2-2xy+y2) = y2+2xy+x2+1- x2 + 2xy- y2 = 4xy+1 HS: §a thøc M-N vµ N-M cã cïng cÆp h¹ng tö ®ång d¹ng, trong hai ®a thøc cã hÖ sè ®èi nhau. Bµi 36: HS; TL HS1: a) x2+2xy+3x3 + 2y3 -3x3 - y3 = x2 + 2xy + y3 Thay x=5, y= 4 vµo ®a thøc ta cã: 52 + 2.5.4 + 43 = 129 HS2: b) xy – x2y2 + x4y4 – x6y6+x8y8 = xy – (xy)2+(xy)4+(xy)6+(xy)8 Thay x.y = (-1)(-1) = 1 VËy gi¸ trÞ cña biÓu thøc: 1- 12 + 14 – 16 + 18 = 1 Bµi 37 VD: x3+y2+1 ; x2y+xy – 2; x2+2xy2+y2 Bµi 38: HS: ta chuyÓn vÕ: C = B – A a) C = A + B C = (x2-2y+xy+1)+(x2+y-x2y2-1) C = 2x2 – x2y2 + xy – y b) C + A = B -> C = B – A C = (x2+y-x2y2-1) - (x2-2y+xy+1) C = 3y – x2y2 – xy – 2 Bµi 33: HS: cã v« sè cÆp (x;y) tháa mµn ®Ó gi¸ trÞ cña ®a thøc = 0 VD: x = 1, y = -1 x = 0, y = 1 x = 2, y = -3 HS: B1: ViÕt hai ®a thøc vµo trong hai ngoÆc () vµ ®Æt gi÷a hai ngoÆc dÊu céng hay trõ. B2: Bá ngoÆc. B3: ViÕt c¸c ®¬n thøc ®ång d¹ng vµo trong c¸c ngoÆc(). B4: Thùc hiÖn c¸c phÐp to¸n céng, trõ c¸c ®¬n thøc ®ång d¹ng trong c¸c ngoÆc. 3. H­íng dÉn vÒ nhµ: - Bµi 31, 32 T14.SBT - §äc tr­íc bµi “§a thøc 1 biÕn”. IV. Rót kinh nghiÖm .............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................. TiÕt 61 Ngµy so¹n: 5 . 4 . 2009 Ngµy d¹y: 6 . 4 . 2009 §a thøc mét biÕn I. Môc tiªu: - HS biÕt ký hiÖu ®a thøc 1 biÕn vµ biÕt s¾p xÕp theo lòy thõa t¨ng hay gi¶m cña mét biÕn - BiÕt t×m bËc, hÖ sè, hÖ sè cao nhÊt , hÖ sè tù do cña ®a thøc 1 biÕn. - BiÕt ký hiÖu gi¸ trÞ cña mét ®a thøc t¹i mét gi¸ trÞ cô thÓ cña biÕn. II. ChuÈn bÞ: B¶ng phô III. TiÕn tr×nh d¹y häc: 1. KiÓm tra: HS: Ch÷a bµi 31 T14 SBT. H§: Gi¸o viªn GV: XÐt ®a thøc ? Em h·y viÕt c¸c ®a thøc mét biÕn? ? Gi¶i thÝch t¹i sao 1/2 ®­îc coi lµ ®a thøc cña biÕn y? ? §Ó chØ râ A lµ ®a thøc cña biÕn y ta viÕt: A(y) GV: L­u ý: ViÕt biÕn sè cña ®a thøc trong ngoÆc ®¬n. GV: ViÕt gi¸ trÞ cña ®a thøc A t¹i y=-1. KÝ hiÖu A(-1) ? T×m bËc cña ®a thøc 1 biÕn trªn? ? BËc cña ®a thøc 1 biÕn lµ g×? GV: Cho HS tù ®äc SGK vµ tr¶ lêi: ? §Ó s¾p xÕp c¸c h¹ng tö cña 1 ®a thøc, tr­íc hÕt ta ph¶i lµm g×? ? Cã mÊy c¸ch s¾p xÕp h¹ng tö cña mét ®a thøc? Nªu cô thÓ? GV: §a thøc bËc 2 sau khi thu gän vµ s¾p xÕp theo lòy thõa gi¶m dÇn cña biÕn ta cã: GV: Cho HS tù nghiªn cøu SGK ? T×m hÖ sè cña ®a thøc: 7x3 – 3x + ? ? ViÕt ®a thøc trªn víi ®Çy ®ñ luü thõa tõ cao ®Õn thÊp? GV: Cho HS lµm bµi tËp tÝnh nhanh. H§: Häc sinh 1. §a thøc mét biÕn: 5x2y – 5xy2 + xy cã 2 biÕn x vµ y, cã bËc 3. * §a thøc 1 biÕn: lµ ®a thøc 1 biÕn cña x. B = 2x5- 3x + 7x3 + 1 lµ ®a thøc 1 biÕn cña x. Mçi sè ®­îc coi lµ ®a thøc 1 biÕn. A(-1) = 7(-1)2- (-1) + =10 A(y) lµ ®a thøc bËc 2 A(x) lµ ®a thøc bËc 5. S¾p xÕp 1 ®a thøc: HS: TL ax2 + bx +c 4. HÖ sè: P(x)= 6x5 + 7x3 – 3x + 6 lµ hÖ sè cao nhÊt lµ hÖ sè tù do. HS: 7x2+ 0x2-3x + HS: Lªn b¶ng tr×nh bµy. 3. H­íng dÉn vÒ nhµ: - N¾m v÷ng c¸ch s¾p xÕp, kÝ hiÖu ®a thøc. T×m bËc vµ hÖ sè cña ®a thøc. - Bµi tËp SGK vµ SBT IV. Rót kinh nghiÖm .............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................. TiÕt 62 Ngµy so¹n: 7 . 4 . 2009 Ngµy d¹y: 13 . 4 . 2009 Céng trõ ®a thøc mét biÕn I) Môc tiªu: - Hs biÕt céng trõ ®a thøc theo 2 c¸ch - HS ®­îc rÌn luyÖn c¸c kü n¨ng céng, trõ ®a thøc 1 biÕn, bá ngoÆc, thu gän, s¾p xÕp theo mét thø tù. II) ChuÈn bÞ: B¶ng phô, th­íc th¼ng, phÊn mµu III) TiÕn tr×nh d¹y häc: 1. KiÓm tra: ? Cho ®a thøc: Q(x)=x2 + 2x4 - 5x6 + 3x2 - 4x – 1 - S¾p xÕp theo lòy thõa gi¶m dÇn cña biÕn - ChØ ra c¸c hÖ sè kh¸c 0 cña biÕn Q(x) vµ t×m bËc cña Q(x) 2. Bµi míi: H§ cña GV GV: Cho 2 ®a thøc ? TÝnh P(x) + Q(x) Gv: Chó ý c¸c h¹ng tö ®ång d¹ng viÕt cïng mét cét. GV: Y/c HS lµm theo c¸ch ®· häc ? §Ó céng hay trõ 2 ®a thøc cã mÊy c¸ch thùc hiÖn? H§ cña HS 1. C«ng hai ®a thøc 1 biÕn: P(x) = 2x5 + 5x4 - 3x3 + x2 - x +1 Q(x) = -x4 + x3+ 5x + 2 C¸ch 1: P(x) + Q(x) = 2x5 + 5x4 – x3 + x2 – x +1 – x4 + x3 + 5x +2= 2x5 + 4x4 + x2 + 4x + 3. C¸ch 2: + P(x) = 2x5 + 5x4 - 3x3 + x2 - x +1 Q(x) = -x4 + x3+ 5x + 2 P(x)+Q(x) = 2x5 + 4x4 + x2 + 4x + 3. 2. Trõ hai ®a thøc 1 biÕn: HS: TL 3) Cñng cè: GV: Cho 2 ®a thøc: M(x)= N(x)= TÝnh M(x) – N(x) HS : M(x)+N(x)= -3 C¸ch2:M(x)= + N(x) = - M(x)+N(x) = HS: M(x) = - N(x) = M(x)-N(x) = 4. H­íng dÉn vÒ nhµ: - Lµm bµi sè 44 ®Õn 52 sgk - Häc thuéc c¸ch ký hiÖu, t×m bËc cña ®a thøc. IV. Rót kinh nghiÖm .......................................................................................................................................... TiÕt 63 Ngµy so¹n: 12 4 . 2009 Ngµy d¹y: 13. 4 . 2009 LuyÖn tËp I. Môc tiªu: - HS ®­îc cñng cè vÒ ®a thøc mét biÕn: Céng, trõ ®a thøc mét biÕn - RÌn luyÖn kü n¨ng x¾p xÕp ®a thøc theo lòy thõa t¨ng hay gi¶m cña biÕn, tÝnh tæng hoÆc hiÖu. II. ChuÈn bÞ: B¶ng phô, th­íc kÎ. III.TiÕn tr×nh d¹y häc: 1. KiÓm tra: HS: Ch÷a bµi 44 T45 sgk. H§: GV GV: Cho HS ®äc ®Ò bµi: GV: Gäi HS lªn b¶ng. ? H·y tÝnh M+N vµ M-N GV: y/c: HS s¾p xÕp theo lòy thõa t¨ng dÇn cña biÕn. GV: Gäi HS kh¸c lªn tÝnh P(x)+Q(x) vµ P(x)-Q(x) theo 2 c¸ch? ? Tr­íc khi céng hay trõ ta cÇn lµm g×? ? ViÕt ký hiÖu cña gi¸ trÞ ®a thøc P(x) t¹i x=1? GV: Gäi HS tÝnh P(1), P(0), P(4)? 3) Cñng cè: GV: Cho A(x) = Chän c¸ch lµm ®óng trong c¸c c©u sau. H§: HS Bµi 50.T46-SGK: Thu gän ®a thøc M vµ N sau ®ã s¾p xÕp. M = 8y5-3y+1 N = 15y3+5y2-5y2-y5- 4y3-2y = - y5+11y3-2y M+N = 8y5+1-3y-y5+11y3-2y = 7y5+11y3-5y+1. N- M = -y5+11y3-2y-8y5+3y+1-1 = -9y5+11y3+y-1 Bµi 51: T46.SGK: P(x) = 3x2-5+x4-3x3-x6-2x2-x3 = . Q(x) = = . P(x) = Q(x) = P(x)+Q(x)= HS: PhÐp trõ lµm t­¬ng tù. HS: P(1) = (-1)2-2(-1)-8=-5 P(0) = 02-2.0-8=-8 P(4) = 42-2.4-8=0 a) §a thøc A(x) cã hÖ sè cao nhÊt lµ 7 v× 7 lµ hÖ sè lín nhÊt trong c¸c hÖ sè (Sai) b) §a thøc A(x) lµ ®a thøc bËc 4 v× ®qa thøc cã 4 h¹ng tö.(Sai) 4. H­íng dÉn vÒ nhµ: - Lµm bµi 30, 31 SBT - ¤n l¹i quy t¾c chuyÓn vÕ. IV. Rót kinh nghiÖm .............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................. TiÕt 64+65 Ngµy so¹n: 12 . 4 . 2009 Ngµy d¹y: 13 . 4 . 2009 NghiÖm cña §a thøc mét biÕn I. Môc tiªu: - HS hiÓu ®­îc kh¸i niÖm vÒ nghiÖm cña ®a thøc - BiÕt kiÓm tra xem a cã ph¶i lµ nghiÖm cïa ®a thøc kh«ng b»ng c¸ch thö Q(a) = 0 hay Q(a) kh¸c 0. - BiÕt sè nghiÖm cña mét ®a thøc. II. ChuÈn bÞ: B¶ng phô, phÊn mÇu. III. TiÕn tr×nh d¹y häc: 1.KiÓm tra: ? Cho ®a thøcA(x) =x2- 2x- 8 +x3. TÝnh A(0), A(1), A(2). 2. Bµi míi: H§: GV ? ë bµi to¸n trªn víi gi¸ trÞ nµo cña x th× A(x) = 0 ? ?A(x) = 0 khi nµo ? ? VËy khi nµo sè a lµ nghiÖm cña ®a thøc ? ? T×m nghiÖm cña ®a thøc GV: cho HS lµm. H§:HS Víi x = 2 th× A = 0 1. NghiÖm cña ®a thøc 1 biÕn. A(x) = 0 hay x2- 2x –8 +x3 = 0 Ng­êi ta gäi 2 lµ nghiÖm cña ®a thøcA(x) NÕu x=a, ®a thøc p(x) cã gi¸ trÞ b»ng 0 th× ta nãi x = a lµ 1 nghiÖm cña thøc p(x) Q(x) = x2 –1. Q(x) cã nghiÖm lµ 1 vµ -1 v× Q(1) = 0 , Q(-1) = (-1)2 -1 = 0 2.VÝ dô: a. Cho p(x) = 2x +1 t¹i sao x=- lµ nghiÖm cña ®a thøc p(x) ? -Thay x = -vµo ®a thøc ta cã: p(-) = 2.() +1 = -1 +1=0. lµ nghiÖm cña p(x) b. Cho Q(x) = x2+1. H·y t×m nghiÖm cña ®a thøc? - §a thøc Q(x) kh«ng cã nghiÖm v× tøc lµ kh«ng cã gi¸ trÞ nµo cña x ®Ó Q(x) = 0 ? VËy ®a thøc 1 biÕn cã thÓ cã bao nhiªu nghiÖm ? ? NhËn xÐt sè nghiÖn cña ®a thøc so víi bËc cña nã? GV:cho hs lµ ?1. ? Muèn kiÓm tra xem mét sè cã ph¶i nghiÖm cña ®a thøc kh«ng ta lµm nh­ thÕ nµo ? ? Lµm thÕ nµo ®Ó biÕt ®­îc trong c¸c sè ®· cho sè n¸o lµ nghiÖm cña ®a thøc ? GV: cho hs lµm ?2 -Mét ®a thøc (kh¸c ®a thøc 0) cã thÓ cã 1nghiÖm , 2 nghiÖm hoÆc kh«ng cã nghiÖm - Sè nghiÖm cña ®a thøc (kh¸c ®a thøc o) kh«ng v­ît qu¸ sè bËc cña nã. HS: TL. - §Ó biÕt ®­îc 1 sè lµ nghiÖm cña ®a thøchay kh«ng, ta thay gi¸ trÞ cña sè ®ã vµo ®a thøc råi thùc hiÖn phÐp tÝnh. HS:Lµm ?2: 3 H­íng dÉn vÒ nhµ : -Lµm bµi tËp 56 sgk vµ c©u hái «n tËp ch­¬ng. IV. Rót kinh nghiÖm ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................