Giáo án Toán 7 - Tiết 12: Định lí

Tiết 12: Đ7 định lí. Soạn ngày: 28.9.2008. Thực hiện: 30 .9.2008. A.Mục tiêu: 1.Kiến thức: - Học sinh biết cấu trúc của một định lý ( giả thiết và kết luận). - Học sinh biết thế nào là chứng minh một định lý. 2.Kĩ năng: - Biết đưa một định lý về dạng : “ Nếu … thì …”. 3. Tư duy: - Rèn kĩ năng sử dụng ngôn ngữ chính xác, độc lập sáng tạo,tích cực vẽ hình, làm quen với mệnh đề lôgic p => q. 4. Thái độ: - Yêu thích bộ môn. b. Chuẩn bị : Giáo viên : Thước thẳng, thước đo góc. Học sinh : Thước thẳng, thước đo góc, bảng đen. c.Phương pháp dạy học: .) Phương pháp vấn đáp. .) Phương pháp dạy học phát hiện và GQVĐ. .) Phương pháp dạy học hợp tác nhóm nhỏ. D. Tiến trình của bài. Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Ghi bảng 1. Kiểm tra ? Phát biểu tiên đề ơclít và tính chất của hai đường thẳng song song. ? Chỉ ra một cặp góc đồng vị, một cặp trong cùng phía. - Tiên đề ơclít và tính chất của hai đường thẳng song song đều là các khẳng định đúng. Nhưng tiên đề ơclít được thừa nhận qua hình vẽ, qua kinh nghiệm thực tế. Còn tính chất hai đường thẳng song song được suy ra từ những khẳng định được coi là đúng, đó là định lý. Vậy định lý là gì?Thế nào là chứng minh định lý, đó là nội dung bài hôm nay. * Hoạt động 1 (7’): - H1: Phát biểu tiên đề ơclít và tính chất hai đường thẳng song song, vẽ hình b M a 2. Bài mới - Cho H đọc phần định lý tr 99 - SGK. ? Thế nào là một định lý ? + Yêu cầu học sinh làm ? 1 SGK ? Phát biểu ba định lý của bài từ ^đến // . ? Hãy nhắc lại định lý “ Hai góc đối đỉnh thì bằng nhau”. ? Hãy vẽ hình, ghi kí hiệu trên hình vẽ. ? Trong định lý, điều gì đã cho? đó là giả thiết. ? Điều gì phải suy ra? đó là kết luận - Giới thiệu: Trong định lý điều cho biết là giả thiết của định lý và điều suy ra là kết luận của định lý. ? Vậy mỗi định lý có mấy phần? - Mỗi định lý đều có thể phát biểu dưới dạng : “ Nếu … thì …” phần nằm giữa từ nếu và từ thì là giả thiết. sau từ thì là kết luận. * Hoạt động 2 (18’): + H đứng trả lời: Định lý là một kẳng định được suy ra từ những khẳng định được coi là đúng, không phải bằng đo trực tiếp hoặc vẽ hình, gấp hình hoặc nhận xét trực giác. - Nếu hai góc là đối đỉnh thì hai góc đó bằng nhau. Cho biết Ô1 và Ô2 là hai góc đối đỉnh Ô1 = Ô2 - Mỗi định lý có hai phần: + Giả thiết : là những điều cho biết trước. + Kết luận : Những điều cần suy ra. 1.Định lý. + ?1(tr99- sgk) - Nếu hai đường thẳng phân biệt cùng vuông góc với một đường thẳng thứ ba thì song song với nhau. - Nếu một đường thẳng ^ với 1 trong hai đường thẳng // thì nó cũng vuông góc với đường thẳng kia. - Nếu hai đường thẳng phân biệt cùng vuông góc với một đường thẳng thứ ba thì chúng // với nhau. *) Cách ghi tóm tắt định lý: - Hai góc đối đỉnh GT Ô1 và Ô2 đối đỉnh 1 2 O KL Ô1 = Ô2 + ?2(tr 100- sgk) a b GT a // b ; b // c c KL a // b ? Hãy chứng minh hai góc đối đỉnh thì bằng nhau. ? Để có kết luận Ô1 = Ô2 , ta suy luận như thế nào? - Quá trình suy luận từ giả thiết đi đến kết luận gọi là chứng minh định lý. * Hoạt động 3 (12’): + Học sinh vẽ hình ghi GT, KL Lập luận để đi đến kết luận. 2.Chứng minh định lý - Chứng minh định lý là dùng lập luận để từ giả thiết suy ra kết luận. + Ví dụ : 3 GT Ô1 và Ô2 đối đỉnh 1 2 O KL Ô1 = Ô2 Ta có : Ô1 + Ô3 = 1800 (Hai góc kề bù) Ô2 + Ô3 = 1800 (Hai góc kề bù) Suy ra : Ô1 + Ô3 = Ô2 + Ô3 = 1800 Suy ra Ô1 = Ô2 3. Củng cố: + Bài 49 (Tr 101 - SGK) - Gọi hai H trả lời. +Bài 50 (Tr 101 - SGK) Gọi một học sinh trình bày điền vào chỗ trống. Một học sinh lên bảng vẽ hình, ghi GT,KL * Hoạt động 4(12’): - H1 Trả lời: a, GT : Nếu một đường thẳng cắt hai đường thẳng sao cho có một cặp góc sole trong bằng nhau. KL: Hai đường thẳng đó song song. - H1: Nếu hai đường thẳng phân biệt cùng vuông góc với đường thẳng thứ ba thì chúng song song với nhau. - H2: vẽ hình, ghi GT,KL Cả lớp làm vào vở. 1.Củng cố + Bài 49 (Tr 101 - SGK) a, GT : Nếu một đường thẳng cắt hai đường thẳng sao cho có một cặp góc sole trong bằng nhau. KL: Hai đường thẳng đó song song. b, GT : Nếu một đường thẳng cắt 2 đường thẳng //. KL : Hai góc sole trong bằng nhau. + Bài 50 (Tr 101 - SGK) - Nếu hai đường thẳng phân biệt cùng vuông góc với đường thẳng thứ ba thì chúng song song với nhau. a c GT a ^ c b ^ c b KL a // b * Hoạt động 4(6’): ? Định lí là gì, định lí gồm những phần nào. ? GT, KL là gì. ? Tìm trong các mệnh đề sau, mệnh đề nào là đlí: a, Nếu một đường thẳng cắt hai đường thẳng // thì 2 góc trong cùng phía bù nhau.( Là 1 ĐL) b, Hai đường thẳng // là hai đường thẳng không có điểm chung.( Là ĐN không là ĐL) c, Trong ba điểm thẳng hàng, có 1 và chỉ 1 điểm nằm giữa hai điểm còn lại.( Không là ĐL đó là t/c thừa nhận được coi là đúng- Gọi là 1 tiên đề ). d, Hai góc bằng nhau thì đối đỉnh ( Không phải là ĐL vì nó không phải là một khẳng định đúng ). 4. Hướng dẫn học bài và làm bài tập ở nhà: * Hoạt động 5(2’): + Làm bài tập 51- 52 (Tr 101 - SGK); Bài 39,40,41 (Tr 80,81 - SBT). Học thuộc định lý là gì. Phân biệt giả thiết kết luận của định lý. Nắm được các bước chúng minh định lý. Tập diễn đạt các tính chất bằng hình vẽ và kí hiệu.