Giáo án Toán 7 - Tuần 19

Tuần : 19 Tiết : 38 Ngày soạn: 18/ 12 / 2013 Ngày dạy: / 12 / 2013 Đ7. ẹOÀ THề CUÛA HAỉM SOÁ y = a.x (a ạ 0) I. Mục tiờu: Học xong bài giảng này HS cú khả năng : -Kiến thức : Trỡnh bày được khỏi niệm đồ thị của hàm số, đồ thị của hàm số y = a.x (a ạ 0). -Kĩ năng : Vẽ được đồ thị của hàm số y = ax. -Thái độ : Hình thành tớnh cẩn thận, chớnh xỏc. II. Chuẩn bị của GV và HS : 1.GV: GA,SGK, phấn màu, sgk, thước thẳng. 2.HS: vở ghi, SGK, dcht, đọc trước bài. III. Phương pháp: nờu và giải quyết vấn đề, hỏi đỏp, làm cỏ nhõn,... IV. Tiến trỡnh giờ dạy- Giáo dục : 1.Ổn định lớp(1p) 2.Kiểm tra bài cũ( 7p) GV HS GV : Hàm số được cho bởi bảng sau x -2 -1 0 0,5 1,5 y 3 2 -1 1 -2 a) Viết cỏc cặp giỏ trị tương ứng (x; y) của hàm trờn? b)Vẽ hệ trục toạ độ và xỏc định cỏc điểm biểu diễn cỏc cặp giỏ trị tương ứng của x và y ở cõu a? GV nhận xột ghi điểm. Gọi cỏc điểm trờn lần lượt là M, N, P, Q. R. Tập hợp cỏc điểm trờn gọi là đồ thị của hàm số y = f(x) đó cho. - HS làm... a) Cỏc cặp giỏ trị của hàm trờn là:(-2; 3); (-1; 2); (0; -1); (0,5; 1); (1,5;-2). b)-HS vẽ hệ trục toạ độ và biểu diễn cỏc cặp số trờn. - HS khỏc nhận xột bài làm của bạn -HS quan sỏt tiếp thu 3.Giảng bài mới: (31p) ĐVĐ: Đồ thị của hàm số là gỡ? Hoạt động của GV -HS Nội dung Hoạt động 1 ( 11 p) GV: Tập hợp cỏc điểm trờn gọi là đồ thị của hàm số y = f(x) đó cho. GV đú là nội dung của ? 1 HS tiếp thu HS làm ? 1 vào vở Vậy đồ thị của hàm số y = f(x) là gỡ ? HS trả lời. HS nghe, tiếp thu. GV chốt lại cỏc điểm M, N, P, Q, R biểu diễn cỏc cặp số của hàm số y = f (x) Tập hợp cỏc điểm đú gọi là đồ thị của hàm số y = f (x) GV đưa ra đ/ n đồ thị của hàm số y = f (x) GV gọi 1-2 HS nhắc lại đ/ n HS nhắc lại đ/n. GV lấy VD1 HS quan sỏt lại VD1 GV? Vậy để vẽ đồ thị hàm số y = f (x) trong ?1 ta phải làm những bước nào? HS trả lời 1. ẹoà thũ cuỷa haứm soỏ laứ gỡ? ?1 (sgk/69) a)(-2;3); (-1;2); (0;-1); (0,5;1); (1,5;-2). b)Vẽ một hệ trục toạ độ Oxy 3 2 1 0,5 1,5 2 1 3 M N -1 -1 -2 -2 -3 R P 0 y x * ẹoà thũ cuỷa haứm soỏ y = f(x) laứ taọp hụùp taỏt caỷ caực ủieồm bieồu dieón caực caởp giaự trũ tửụng ửựng (x; y) treõn maởt phaỳng toaù ủoọ. VD1: Vẽ đồ thị của hàm số y = f (x) ở ? 1 Cỏch vẽ: * V ẽ hệ trục toạ độ Oxy. * Xỏc định trờn mp toạ độ cỏc điểm biểu diễn cỏc cặp giỏ trị (x; y) của hàm số. Hoạt động 2 ( 20 p) GV: Xột hàm số y = 2x, cú dạng y = ax với a = 2. Hàm số này cú bao nhiờu cặp số ? Hàm số này cú vụ số cặp số (x;y). Chớnh vỡ hàm số y = 2.x cú vụ số cặp số nờn ta khụng thể liệt kờ hết tất cả cỏc cặp số của hàm số. HS nghe, tiếp thu Để tỡm hiểu về đồ thị của hàm số này, hóy thực hiện theo nhúm bài tập ?2. Cỏc nhúm làm bài tập ?2 . Cỏc cặp số: (-2,- 4); (-1;- 2); (0; 0); (1;2);(2; 4). Đại diện nhúm trỡnh bày 1 HS lờn bảng thực hiện HS khỏc nhận xột GV nhấn mạnh: Cỏc điểm biểu diễn cỏc cặp số của hàm số y = 2x cựng nằm trờn một đt đi qua gốc toạ độ. GV đưa ra kết luận. Từ khẳng định trờn, để vẽ được đồ thị của hàm số y = ax (a ạ 0), ta cần biết mấy điểm của đồ thị ? HS trả lời . GV y/c HS làm bài tập ?4. Gọi 1 HS vẽ đồ thị hàm số y = 0,5 x. Gv hd HS tự chọn điểm A HS cả lớp làm, 1 HS lờn bảng vẽ HS khỏc nhận xột GV nhận xột, sửa chữa. GV nờu nhận xột SGK/71. GV y/c HS đọc lại nhận xột HS thực hiện. GV đưa ra VD2 GV? Hóy nờu cỏc bước làm Gv y/c HS làm vào vở , gọi 1HS tỡm 1 điểm HS quan sỏt làm HS nờu cỏch làm HS vẽ vào vở. GV nhận xột. 2. Đồ thị của hàm số y = ax (a ạ 0): *Xột hàm số y = 2x, cú dạng y = a.x với a = 2. Hàm số này cú vụ số cặp số (x;y). ?2 Hàm số y = 2x a)Cỏc cặp số: (-2,- 4); (-1; -2); (0; 0); (1; 2); (2;4). b)Vẽ đồ thị(bảng phụ) x 4 3 2 1 1 -2 3 -1 -1 2 -2 -3 -3 -4 0 * Đồ thị của hàm số y = a.x (aạ 0) là một đường thẳng đi qua gốc toạ độ. ?3 Đồ thị của hàm số y = ax (aạ 0) là một đường thẳng đi qua gốc toạ độ nờn ta chỉ cần xỏc định thờm mộ t điểm A nào đú khỏc điểm O . ?4 Vẽ đồ thị hàm số : y = 0,5.x . Cho x = 4 suy ra y = 0,5 . 4 = 2. =>A (4; 2) ; O (0; 0). y 2 A 1 y=0,5x 0 4 x Nhận xột: Để vẽ được đồ thị của hàm số y = ax (a ạ 0), ta cần biết một điểm khỏc điểm gốc O của đồ thị. Nối điểm đú với gốc toạ độ ta cú đồ thị cần vẽ. VD2: Vẽ đồ thị hàm số :y = -1,5.x . O(0; 0); A(-2; 3). Vẽ đồ thị y A 3 -2 -1 0 1 x y = -1,5x 4. Củng cố ( 3 p) GV? Nhắc lại thế nào là đồ thị của hàm số. Đồ thị của hàm số y = a.x (a ạ 0), là đường ntn? Nờu cỏch vẽ đồ thị hàm số y = a.x? -HS1 nờu đ/ n… -HS2 trả lời… -HS3 trả lời… HS khỏc nhận xột. 5. Hướng dẫn HS (3 p) - Học bài theo vở ghi, SGK.(Nắm vững cỏc kết luận và cỏch vẽ đồ thị hàm số y = ax (a0)) - GV hd HS làm bài 39 SGK:TH: a > 0; a < 0 (GV vẽ sẵn đồ thị) - Làm cỏc bài tập sau:39a,c; 40; 41; 42 (SGK/ 71; 72) - Xem bài học tiếp theo luyện tập. V.Rỳt kinh nghiệm : ........................................................................................................................................................................................................................................................................ Tuần :19 Tiết : 39 Ngày soạn: 18/ 12 / 2013 Ngày dạy: / 12 / 2013 LUYỆN TẬP I. Mục tiờu: Học xong tiết này, HS cú khả năng : - Kiến thức : Nhắc lại được khỏi niệm hàm số, đồ thị của hàm số y = a.x(a ạ 0). Vận dụng kiến thức vào giải bài tập. -Kĩ năng : Thực hiện được việc kiểm tra một điểm cú thuộc đồ thị hay khụng, xỏc định hệ số a khi biết đồ thị của hàm số. Vẽ được đồ thị của hàm số. -Thỏi độ: Hỡnh thành đức tớnh cẩn thận, chớnh xỏc . II. Chuẩn bị của GV và HS : 1. Giỏo viờn: GA,SGK, thước thẳng, bảng phụ. 2. Học sinh: Vở ghi, SGK, DCHT, bài tập về nhà. III. Phương phỏp: thuyết trỡnh, vấn đỏp gợi mở, hoạt động nhúm, phõn tớch,... IV. Tiến trỡnh giờ dạy – Giỏo dục : 1. Ổn định lớp : (1 p) 2. Kiểm tra bà cũ: (5 p) GV HS GV? Đồ thị của hàm số y = f(x) là gỡ? Đồ thị của hàm số y = a.x (a ạ 0),là đường ntn? Nờu cỏch vẽ đồ thị hàm số y = a.x? GV nhận xột, ghi điểm. - HS trả lời…. - HS khỏc nhận xột. 3. Giảng bài giảng: (32p) ĐVĐ: Tiết trước chỳng ta đó tỡm hiểu đồ thị hàm số, tiết này chỳng ta sẽ làm một số bài tập. Hoạt động của GV-HS Nội dung Hoạt động 1 ( 10 p) Bài 1: Gv nờu đề bài. Điểm M(x0; y0) thuộc đồ thị của hàm số y = f(x) nếu y0 = f(x0). Xột điểm A . Thay x = vào y = -3.x. => y = (-3).= 1. Vậy điểm A thuộc đồ thị hàm số y = -3.x. Tương tự như vậy hóy xột điểm B, C ? Hs quan sỏt bài toỏn và làm theo hướng dẫn của GV GV gọi 1 hs lờn bảng làm. Hs khỏc nhận xột bài của bạn. Gv nhận xột sửa chữa. Hs tiếp thu. Bài 1: (Bài 41/ 72) * Xột điểm A . Thay x = vào y = -3.x. => y = (-3).= 1. Vậy điểm A thuộc đồ thị hàm số y = -3.x. * Xột điểm B . Thay x = vào y = -3.x. => y = (-3).= 1 ạ -1 . Nờn điểm B khụng thuộc đồ thị hàm số y = -3.x. * C thuộc đồ thị hàm số y = -3. x Hoạt động 2 ( 6 p) Bài 2 GV nờu đề bài.Vẽ h.26 ra bảng phụ. HS quan sỏt h.26 Yờu cầu HS vẽ đồ thị của hàm số trờn vào vở. HS vẽ đồ thị của hàm số vào vở. Đọc tọa độ của điểm A ? Nờu cỏch tớnh hệ số a? HS đứng tại chỗ trả lời…. Xỏc định điểm trờn toạ độ cú hoành độ là ? Xỏc định điểm trờn toạ độ cú tung độ là -1? HS lờn bảng đỏnh dấu điểm trờn đồ thị cú hoành độ bằng ẵ và cú tung độ bằng -1. Hs khỏc làm nhận xột, so sỏnh. GV nhận xột, bổ sung. Bài 2: (Bài 42/72 ) a) Hệ số a ? A(2;1). Thay x = 2; y = 1 vào cụng thức y = a.x, ta cú: 1 = a.2 => a = . b) Đỏnh dấu điểm trờn đồ thị cú hoành độ bằng .Cú tung độ bằng -1 Điểm B ; Điểm C Hoạt động 3 ( 8 p) Bài 3 Gv nờu đề bài. Yờu cầu Hs giải bài tập này theo nhúm. Cỏc nhúm thảo luận và giải bài tập . Gv kiểm tra phần làm việc của nhúm. Đại diện nhúm trỡnh bày bài giải của nhúm mỡnh. Kiểm tra kết quả và nhận xột, đỏnh giỏ. Yờu cầu HS trỡnh bày lại bài giải vào vở. HS ghi lại bài giải vào vở. Bài 3: ( Bài 44/ 73 )Vẽ đồ thị hàm số y = -0,5 x: y 2 0 2 4 -2 -4 -1 -2 a) f(2) = -1; f(-2) = 1; f(4) = -2; f(0) = 0 b) y = -1 thỡ x = 2. y = 0 thỡ x = 0. y = 2,5 thỡ x = -5 c) y dương Û x õm. y õm Û x dương Hoạt động 4 ( 8 p) Bài 4 GV nờu đề bài. Vẽ h. 27, SGK/ 72 Nhỡn vào đồ thị, hóy xỏc định quóng đường đi được của người đi bộ? Của người đi xe đạp? HS quan sỏt trả lời Quóng đường người đi bộ đi là 20 km; của xe đạp là 30 km. Thời gian của người đi bộ và của người đi xe đạp? Thời gian đi của người đi bộ là 4(h); Thời gian đi của xe đạp là 2(h). Tớnh vận tốc của người đi xe đạp và của người đi bộ? HS lờn bảng tớnh . HS khỏc nhận xột. GV nhận xột, bổ sung. Bài 4: ( Bài 43/ 72 ) a) Thời gian đi của người đi bộ là 4(h); của người đi xe đạp là 2(h) Quóng đường người đi bộ đi là 20 km; của người đi xe đạp là 30 km. b) Vận tốc người đi bộ là: 20 : 4 = 5(km/h) Vận tốc của người đi xe đạp là: 30 : 2 = 15(km/h). 4. Củng cố ( 5 p) GV? Đồ thị của hàm số y = a x (a khỏc0) là đường ntn? Muốn vẽ đồ thị hàm số y = a x ta tiến hành ntn? Những điểm cú toạ độ ntn thỡ thuộc đồ thị hàm số y = f(x)? GV? Nhắc lại cỏch giải cỏc bài trờn. -HS trả lời… -HS trả lời… -HS trả lời … những điểm cú toạ độ thoả món cụng thức của hàm số y = f (x) thỡ thuộc đồ thị của hàm số. -HS trả lời… 5. Hướng dẫn HS (2p) - Học bài theo vở ghi, SGK. - Làm lại cỏc bài tập đó giải; giải cỏc bài tập cũn lại ở (SGK/72; 73). -Tiết sau ụn tõp chương II.. V.Rỳt kinh nghiệm: ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... Tuần : 19 Tiết : 40 Ngày soạn: 18/ 12 / 2013 Ngày dạy: / 12 / 2013 ễN TẬP CHƯƠNG II I. Mục tiờu: Học xong tiết này HS cú khả năng : - Kiến thức : Hệ thống cỏc kiến thức về hàm số, đồ thị của hàm số y = f(x), đồ thị hàm số y = ax (. -Kĩ năng : Thực hiện được việc xỏc định toạ độ của một điểm cho trước, xỏc định điểm theo toạ độ cho trước, vẽ đồ thị hàm số y = ax, xỏc định điểm thuộc hay khụng thuộc đồ thị . -Thỏi độ: Hỡnh thành đức tớnh cẩn thận, chớnh xỏc, yờu thớch mụn học . II. Chuẩn bị của GV và HS: 1. Giỏo viờn: GA,SGK, thước thẳng, bảng phụ. 2. Học sinh: Vở ghi, SGK, DCHT, ụn tập cỏc bài đó học . III. Phương phỏp: thuyết trỡnh, vấn đỏp gợi mở, hoạt động nhúm, phõn tớch,... IV. Tiến trỡnh giờ dạy – Giỏo dục: 1. Ổn định lớp : (1p) 2. Kiểm tra bà cũ: (6 p) GV HS GV? Khi nào đại lượng y tỉ lệ thuận với đại lượng x ? Khi nào đại lượng y tỉ lệ nghịch với đại lượng x? Áp dụng : chia số 124 thành 3 phần tỉ lệ thuận ( nghịch ) với 2; 3; 4 GV nhận xột cho điểm. - HS lờn bảng trả lời và làm bài tập ý 1 - HS2 lờn bảng trả lời và làm bài ý 2 - HS cả lớp nhận xột. 3.Giảng bài mới (33p) ĐVĐ : Tiết này chỳng ta sẽ ụn tập 1 số kiến thức về hàm số, đồ thị hàm số. Hoạt động của GV -HS Nội dung Hoạt động 1 ( 7 p) GV?-Hàm số là gỡ ? Cho VD? GV?Đồ thị của hàm số y = f(x)? GV?Đồ thị của hàm số y = ax cú dạng ntn? HS trả lời theo cõu hỏi của GV HS khỏc nhận xột GV nhận xột. I. Lý thuyết: ễn tập khỏi niệm hàm số và đồ thị *Hàm số: + Khỏi niệm hàm số (SGK) + Đồ thị hàm số y = f(x)(SGK) *Đồ thị hàm số y=ax Là đường thẳng đi qua gốc toạ độ . + Cỏch vẽ: SGK Hoạt động 2 ( 7 p) Bài 51:GV nờu đề bài 51/SGK yờu cầu HS đọc lại. HS thực hiện. GV cho HS đứng tại chỗ trả lời. HS khỏc nhận xột. GV nhận xột . Bài 52:GV ghi đề bài 52 trờn bảng phụ : cho mp toạ độ vẽ t/g ABC biết A(3;5); B(3;-1) ; C( -5;-1) . Tam giỏc ABC là tam giỏc gỡ ? Gv gọi 1 HS lờn bảng vẽ, lớp làm vào nhỏp và trả lời. HS khỏc nhận xột GV nhận xột, bổ sung II. Bài tập : Bài 51 sgk/77 Toạ độ cỏc điểm : A(-2;2); B(4;0);C(1;0);D(2;4) ; E(3;-2); F(0;-2); G(-3;-2) Bài 52 sgk/77 x 5 3 2 1 1 -2 y -1 A 2 -2 -3 B C 0 4 -4 -5 -1 Tam giỏc ABC là vuụng tại B. Hoạt động 3 (12p) Bài 53: GV cho HS đọc đề HS thực hiện. Gọi thời gian đi của vận động viờn là x giờ . lập cụng thức tớnh quóng đường y của chuyển động theo t/g x HS thực hiện. -Tớnh x khi y=140 GV hướng dẫn hs vẽ đồ thị : Trờn trục hoành 1 đơn vị ứng với 1 giờ , trờn trục tung 1 đơn vị ứng 20km HS vẽ đồ thị. GV: Dựng đồ thị cho biết nếu x = 2 (h) thỡ y = ? HS trả lời. GV nhận xột HS làm, chốt lại. Bài 54: Vẽ đồ thị : a) y= -x; b) y= x c) y= -x trờn cựng một hệ trục toạ độ . GV y/c HS nhắc lại cỏch vẽ đồ thị h số y = ax HS nhắc lại cỏch vẽ đồ thị y = ax GV: Gọi lần lượt 3 HS lờn bảng vẽ. HS lần lượt 3 hs lờn bảng vẽ : a)y = -x ; A(2;-2) b)y = x;B(2;1) c)y = - x; C( 2;-1) HS lớp làm nhận xột. GV quan sỏt HS làm nhận xột chung. Baứi 53 sgk/77 5 3 2 1 y 0 4 6 7 1 2 3 4 y = 35 x , vụựi y =140 km => x = 4(h) x 4 3 -2 1 -1 -2 -1 -3 2 0 1 2 B C A x y Bài 54 sgk/77 . a) y = -x : với x =2 => y = -2; A( 2; -2) b) y =x, với x =2 => y =1; B( 2; 1) c) y = -x với x = 2 => y = -1; C (2;-1) Hoạt động 4 (7p) Bài 5 (đề bài trờn bảng phụ ) GV:Muốn xột xem điểm A cú thuộc đồ thị hàm số y=3x-1 khụng ta làm ntn? HS trả lời Thay x= -1/3 vào cụng thức y=3x-1 y=3( -1/3) -1= -2 -2 0 => điểm A khụng thuộc đồ thị hsố: y= 3x-1 Gọi ba HS lờn bảng xột cỏc điểm B;C;D ? 3HS lờn bảng xột tiếp cỏc điểm B;C;D Gv theo dừi HS làm => nhận xột sửa chữa sai sút nếu cú. Baứi 5( Baứi 55 sgk/77) A( -1/3;0) , thay x = -1/3 vaứo coõng thửực y = 3x-1 ta coự: ủoà thũ hàm số. B(1/3; 0), thay x=1/3 vaứo y=3x-1 coự ủoà thũ h/số Tửụng tửù coự C(0;1) khoõng thuoọc ủoà thũ hàm số, D(0;-1) thuoọc ủoà thũ h/số y = 3x-1. 4. Củng cố ( 3 p) GV nhấn mạnh : Nắm k/n hàm số?Đồ thị của hàm số y = f(x) là gỡ? Đồ thị của hàm số y = a x (a 0) cú dạng ntn? Cỏch vẽ mp toạ độ , cỏch biểu diễn cỏc điểm trờn mp toạ độ ntn cho phự hợp. HS lắng nghe, tiếp thu…. 5. Hướng dẫn HS (2 p) -ễn tập cỏc kiến thức trong chương II, giải lại caực daùng baứi taọp trong chửụng II. Làm cỏc bài tập: 63; 65; 69; 70; 71 (sbt/57;58) - Xem bài học tiếp theo bài đầu của chương III. Đ 1. Thu thập số liệu thống kờ, tần số. Hiệp Tựng, ngày....thỏng...năm 2013 Tổ trưởng Đỗ Ngọc Hải V.Rỳt kinh nghiệm: ...........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................