Giáo án Toán học 6 - Hình học - Tuần 10, 11

TUẦN 10. Ngày soạn: 22/10/2012 Ngày dạy: Lớp 6/5: Lớp 6/6: TIẾT 10. LUYỆN TẬP I. Mục tiêu: 1. Kiến thức: Học sinh được củng cố các kiến thức về cộng 2 đoạn thẳng. 2. Kĩ năng: Rèn kĩ năng giải bài tập tìm số đo đoạn thẳng lập luận theo mẫu: " Nếu M nằm giữa A và B thì AM + MB = AB" 3. Thái độ: Cẩn thận khi đo các đoạn thẳng, cộng độ dài các đoạn thẳng. Bước đầu tập suy luận và rèn kĩ năng tính toán. II. Chuẩn bị: -GV: SGK - thước thẳng - BT - Bảng phụ. -HS: Làm bài tập. III. Tiến trình bài dạy 1. Tổ chức: 2. Kiểm tra bài cũ: * HS1: Khi nào thì độ dài AM cộng MB bằng AB? Chữa BT 47 (121-SGK) - Trả lời: Khi M nằm giữa A và B thì AM + MB = AB. - BT 47: Vì M là 1 điểm của EF nên M nằm giữa E và F => EM + MF = EF Thay EM = 4cm, EF = 8cm ta có: 4 + MF = 8 (cm) => MF = 8 - 4 = 4 (cm) So sánh: EM = MF (cùng độ dài 4cm) III. Bài mới: Hoạt động của GV-HS Nội dung HS HS? Luyện các bài tập: Nếu M … ó MA + MB = AB. Điền chữ thích hợp vào dấu "…" . Bài tập 48 (121-SGK) Giải Gọi A, B là 2 điểm mút của bề HS GV GV HS HS GV HS HS K? HS ? HS GV HS HS Đọc đề BT 48. - Lên bảng làm BT. Cùng toàn lớp chữa, đánh giá bài làm của HS. Treo bảng phụ (có đề bài: BT 51) 1 HS đọc đề bài trên bảng phụ. 1 HS khác phân tích đề trên bảng phụ (dùng bút khác màu để gạch chân các ý …) Giải bài theo nhóm trong thời gian 8 ph. Sau đó chọn 2 nhóm lên trình bày. Chọn 2 nhóm tiêu biểu (nhóm làm đúng, nhóm làm thiếu trường hợp hoặc có những sai sót có lí) để HS cùng chữa, chấm. Trả lời BT 47 (102-SBT). a) C nằm giữa A và B. b) B nằm giữa A và C. c) A nằm giữa B và C. Luyện bài tập: M không nằm giữa A và B ó AM + MB AB Muốn chứng tỏ 3 điểm A, B, M không có điểm nào nằm giữa 2 điểm còn lại? Suy nghĩ trả lời: Không xảy ra các đẳng thức: AM + MB=AB;… 3 điểm A, M, B có thẳng hàng không? Vì sao? Trả lời. Cho HS trả lời BT 52 (SGK). Quan sát hình 53 (SGK-122) để trả lời. BT 52 (112-SGK). Đường đi từ A B đường nào ngắn nhất? Đường thẳng ngắn nhất. (hay đi theo đoạn thẳng AB) rộng lớp học. Gọi M, N, P, Q là các điểm trên cạnh mép bề rộng lớp học lần lượt trùng với đầu sợi dây khi liên tiếp căng sợi dây để đo bề rộng lớp học. Theo đề bài, ta có: AM + MN + NP + PQ + QB = AB Vì AM = MN = NP = PQ = QB = 1,25m. QB = Do đó AB = 4.1,25 + 0,25 = 5,25m ‚. Bài tập 51. (112-SGK) Giải Xét các trường hợp: - Nếu V nằm giữa A và T thì: VA + VT = AT Ta có VA = 2cm; VT = 3cm; AT = 1 cm. nên 2 + 3 1 Do đó VA + VT AT => V không nằm giữa A và T. (1) - Nếu T nằm giữa V và A thì: VT + AT = VA mà VA=2cm; VT=3cm; AT=1 cm. 3 + 1 2 => VT + AT VA Do đó T không nằm giữa V và A (2) - Vì V, A, T thẳng hàng (vì cùng thuộc 1 đường thẳng) nên từ (1) và (2) suy ra A nằm giữa T và V. Thoả mãn TA + AV = TV Vì 1 + 2 = 3 cm ƒ. BT 48 (102-SBT) Giải a) Ta có: AM + MB = 3,7 cm+ 2,3 cm = 6 cm => AM + MB AB Vậy M không nằm giữa A và B. - Lí luận tương tự, ta có: AB + BM AM, vậy B không nằm giữa A và M. MA + AB MB, vậy A không nằm giữa M và B. Vậy trong 3 điểm A, B, M không có điểm nào nằm giữa 2 điểm còn lại. b) Trong 3 điểm A, M, B không có điểm nào nằm giữa 2 điểm còn lại. Vậy 3 điểm A, M, B không thẳng hàng. 4. Hướng dẫn về nhà: Hoạt động 3. - Xem lại các bài tập đã làm. - BTVN: 45; 46; 49; 51 (102-103 SBT) - Đọc trước bài: §9. IV. Rút kinh nghiệm: ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… TUẦN 11. Ngày soạn: 22/10/2012 Ngày dạy: Lớp 6/5: Lớp 6/6: TIẾT 11. §9. VẼ ĐOẠN THẲNG CHO BIẾT ĐỘ DÀI I. Mục tiêu: 1. Kiến thức: + Học sinh nắm vững trên tia Ox có 1 và chỉ 1 điểm M sao cho OM = m (đơn vị đo độ dài) (m > 0). + Trên tia Ox, nếu OM = a; ON = b (a, b là đơn vị đo độ dài) và a < b thì M nằm giữa O và N. 2. Kĩ năng: Biết vận dụng các kiến thức trên để giải bài tập. 3. Thái độ: Giáo dục tính cẩn thận, đo, đặt điểm chính xác. II. Chuẩn bị: -GV: Thước thẳng, phấn màu, compa. -HS: Thước thẳng, compa. III. Tiến trình dạy: 1. Tổ chức: 2. Kiểm tra bài cũ: HS đứng tại chỗ nhắc lại một số kiến thức đã học: 1.Nếu điểm M nằm giữa 2 điểm A và B thì ta có đẳng thức nào? 2.Muốn đo đoạn thẳng AB ta làm thế nào? III. Bài mới: Đặt vấn đề: Chúng ta đã biết nếu cho trước một đoạn thẳng AB chẳng hạn thì tìm được số đo (độ dài) đoạn thẳng đó lớn hơn số 0. Bây giờ ta xét vấn đề ngược lại: Nếu cho trước 1 số lớn hơn 0, vẽ một đoạn thẳng có số đo bằng độ dài cho trước đó ta làm thế nào? Bài hôm nay: Hoạt động 2. . Vẽ đoạn thẳng trên tia: GV HS K? HS GV GV HS GV HS GV HS HS? GV GV Giới thiệu dụng cụ để vẽ: Thước thẳng chia khoảng, compa. Đọc cách vẽ (SGK-112) (2ph) Nêu cách vẽ OM = 2cm? Trình bày. Ghi bảng: Nhấn mạnh: Muốn vẽ 1 đoạn thẳng thì phải biết 2 mút của đoạn thẳng. Mút O đã biết, ta chỉ vẽ tiếp mút M. Hướng dẫn cách vẽ bằng compa (GV vừa hướng dẫn vừa thực hành) Làm theo sự hướng dẫn của GV. Vẽ trên cùng tia Ox với 2 cách khác nhau em có nhận xét gì về điểm M vừa vẽ? Vẽ được một điểm M trên tia Ox để OM = 2cm. Chốt lại: Cho trước một đoạn thẳng OM có độ dài a (bất kì) bao giờ ta cũng vẽ được điểm M sao cho OM = a, bằng cách:…(GV nêu cách vẽ như VD1) Ghi nhận xét và nhắc lại nhận xét. Nêu VD2: Vẽ một đoạn thẳng bằng một đoạn thẳng cho trước ta làm thế nào? Đọc VD2 (SGK-122). Nêu cách vẽ CD dựa vào VD1? - Vẽ tia Cx bất kì. - Đo độ dài AB (chẳng hạn m (cm)). - Đặt cạnh của thước trùng với tia Cx; vạch 0 trùng với C. - Điểm C trùng với vạch m (cm). Ngoài cách trên, ta dùng compa để vẽ. - GV trình bày như SGK-123 Đặt vấn đề: Ta đã biết cách vẽ 1 đoạn thẳng trên một tia. Vậy để vẽ 2 đoạn thẳng trên tia ta làm thế nào? * VD1: Trên tia Ox, hãy vẽ đoạn thẳng OM có độ dài bằng 2cm. - Dụng cụ: Thước thẳng chia khoảng. - Cách vẽ: + Đặt cạnh thước nằm trên tia Ox sao cho vạch số 0 của thước trùng với gốc O của tia. + Vạch số 2 (cm) của thước sẽ cho ta điểm M. Đoạn thẳng OM là đoạn thẳng phải vẽ. * Nhận xét: (SGK-122) * Ví dụ 2: Cho đoạn thẳng AB. Hãy vẽ đoạn thẳng CD sao cho CD = AB? Giải - Cách vẽ: SGK-123 * BT 58 (124-SGK) Vẽ đoạn thẳng AB = 3,5 cm? B A x 3,5 cm Hoạt động 3. ‚. Vẽ 2 đoạn thẳng trên tia: HS HS ? TB? ? GV ? HS K? GV HS GV Đọc VD (SGK- 123) Lên bảng thực hiện vẽ 2 đoạn thẳng OM, ON. HS dưới lớp nhận xét hình vẽ trên bảng của bạn. Quan sát hình vẽ hãy cho biết trong 3 điểm O, M, N điểm nào nằm giữa 2 điểm còn lại? So sánh độ dài OM và ON? Trên tia Ox , OM = a; ON = b (a, b > 0 cùng đơn vị đo) và a < b Trong 3 điểm O, M, N điểm nào nằm giữa 2 điểm còn lại? Đọc nhận xét (SGK-123) Nhìn hình vẽ dưới đề bài , trả lời câu hỏi? Treo bảng phụ có vẽ sẵn hình. - Trả lời: Khi a < b. Đây là một dấu hiệu nhận biết điểm nằm giữa 2 điểm khác. Nhắc lại 2 dấu hiệu nhận biết 1 điểm nằm giữa 2 điểm khác? 1. Nếu AM + MB = AB => M nằm giữa A và B. 2. Trên tia Ax nếu AM < AB => M nằm giữa A và B. * Ví dụ: Trên tia Ox, hãy vẽ 2 đoạn thẳng OM và ON biết OM = 2 cm; ON = 3 cm. Trong 3 điểm O, N, M điểm nào nằm giữa 2 điểm còn lại? 3 2 Giải x N M O Sau khi vẽ 2 điểm M và N, ta thấy M nằm giữa 2 điểm O và N. (vì 2 cm < 3 cm) * Nhận xét: (SGK-123) Hoạt động 4. ƒ. Áp dụng. HS HS GV ? HS HS HS GV HS TB? HS ? GV Đọc đề bài - Xác định yêu cầu của bài toán. - Vẽ OM; ON. - Tính MN. - So sánh OM; ON? Giải bài toán theo các yêu cầu trên. Lưu ý HS: Lập luận bài toán. So sánh 2 đoạn thẳng như thế nào? Nhắc lại cách so sánh đoạn thẳng? Đọc bài toán. Lên bảng trình bày. Theo dõi HS làm để tìm lời giải khác. Tính OB? Nếu A nằm giữa O và B thì OB = ? O Trình bày như ở hình bên. Bài toán có mấy đáp số? Sửa chữa 1 số những sai lầm của HS trong quá trình giải bài tập. * BT 53 (124-SGK) Giải N M O 3 6 - Tính MN? Trên tia Ox có OM < ON (vì 3cm < 6cm) nên M nằm giữa O và N. => OM + MN = ON. mà OM = 3 cm; ON = 6cm, thay vào ta có: 3 cm + MN = 6 (cm) MN = 6 - 3 = 3 cm Vậy MN = 3 (cm) - Ta có: * BT 55 (124- SGK). Giải O x 2cm + Trường hợp 1: B nằm giữa O và A. A B Ta có OB + BA = OA Thay BA = 2 cm; OA = 8 cm vào ta được: OB + 2 (cm) = 8 (cm) OB = 8 - 2 = 6 (cm) * Trường hợp 2: A nằm giữa O và B. 2cm 8cm B x A Ta có OA + AB = OB thay OA = 8cm; AB =2cm vào ta được : 8 (cm) + 2 (cm) = OB => OB =10 cm - Bài toán có 2 đáp số:OB = 6 cm OB = 10 cm * Củng cố: HS nhắc lại cách vẽ đoạn thẳng trên tia? Dấu hiệu nhận biết điểm nằm giữa 2 điểm khác đã biết? 4. Hướng dẫn về nhà: - Học toàn bộ bài, nắm chắc cách vẽ. - BTVN: 54; 56; 57; 59 (124-SGK) - Đọc trước bài: §10. IV. Rút kinh nghiệm: ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………