Giáo án Toán học 6 - Tiết 71, 72

Ngày soạn: Tiết 71: TÍNH CHẤT CƠ BẢN CỦA PHÂN SỐ A. MỤC TIấU. - Nắm vững tính chất cơ bản của phân số. - Vận dụng được tính chất cơ bản của phân số để giải một số bài tập đơn giản, viết được 1 phân số có mẫu âm thành phân số bằng nó và có mẫu dương. - Bước đầu có khái niệm về số hữu tỉ. B. PHƯƠNG PHÁP. - Nêu giải quyết vấn đề, gợi mở vấn đỏp - Tích cực hoá hoạt động của học sinh. C. CHUẨN BỊ. - Giỏo viờn: SGK, thước thẳng, phấn màu, bảng phụ ghi cỏc BT [?]- BT11,14_Sgk - Học sinh: SGK, ụn tập lại khỏi niệm phõn số đó học ở Tiểu học. D. TIẾN TRèNH LấN LỚP. I. ổn định tổ chức: II. Kiểm tra bài cũ: (9 phỳt) Hs1: Thế nào là hai phõn số bằng nhau ? Hóy viết dạng tổng quỏt Áp dụng làm BT sau: (bảng phụ) Điền số thớch hợp vào ụ vuụng = ; = Hs2: Làm bài tập 11/ 5 (SBT) ....... = ; = Gv: Nhận xột và cho điểm III. Bài mới: 1. Đặt vấn đề: Gv: Chỉ vào bài tập của Hs1 và Hs2 rồi giới thiệu -> Dựa vào định nghĩa hai phõn số bằng nhau, ta đó biến đổi một phõn số đó cho thành một phõn số bằng nú mà tử và mẫu đó thay đổi. Ta cũng cú thể làm điều này dựa vào tớnh chất cơ bản của phõn số. 2. Triển khai bài: Hoạt động của thầy và trũ Nội dung ghi bảng Hoạt động 1: Rỳt ra nhận xột về tớnh chất của hai phõn số (10 phỳt) Gv: Ghi vớ dụ hai phõn số bằng nhau lờn bảng và yờu cầu học sinh giải thớch vỡ sao = Hs: Đứng tại chổ trả lời ? Suy nghĩ xem, 1 nhõn mấy = 2 ; 2 .. = 4 1. Nhận xột: * Vớ dụ : = vỡ 1. 4 = 2. 2 . 2 . 2 = Hs: Trả lời ? Như vậy phõn số làm như thế nào để được phõn số Hs: Nhõn cả tử và mẫu của phõn số cho 2 thỡ được phõn số mới là ? Điều ngược lại, vậy phõn số làm thế nào để được phõn số Hs: Chia cả tử và mẫu của phõn số cho 2 thỡ được phõn số mới là Hs: Yờu cầu HS làm tương tự đối với bài tập [?1] trong SGK Gv: Nhận xột và HD giải thớch Hs: Làm miệng bài tập [?2] ? Chỉ vào [?1] và [?2] , hóy nờu nhận xột Hs: Trả lời ý kiến của mỡnh : -4 : -4 . -3 . -3 [?1] = ; = : -5 : -5 = [?2] ...................................... Hoạt động 2: Tổng quỏt và nờu tớnh chất (7 phỳt) Hs: Phỏt biểu nội dung tớnh chất như trong SGK, 3 em đứng tại chổ đọc to t/c Gv: Khắc sõu lại tớnh chất và chốt lại trờn bảng. Nhấn mạnh điều kiện của số nhõn-số chia trong cụng thức 2. Tớnh chất cơ bản của phõn số: SGK * = với m Z, m 0 * = với n ƯC(a,b) Hoạt động 3: Luyện tập (12 phỳt) ? Hóy viết phõn số cú mẫu õm thành phõn số cú mẫu dương Hs: Thực hiện yờu cầu Gv: Yờu cầu học sinh làm tương tự [?3] Hs: Ba em lờn bảng thực hiện yờu cầu, cả lớp làm vào vở Gv: Nhận xột và HD bổ sung 3. Luyện tập: * Vớ dụ: = = [?3] = = = = = = với a,b Z, m< 0 ? Hóy viết phõn số thành 5 phõn số khỏc bằng nú Hs: Lần lượt thực hiện ? Cú thể viết được bao nhiờu phõn số bằng phõn số ban đầu Hs: Cú thể viết được vụ số phõn số bằng phõn số ban đầu Gv: Treo lờn bảng phụ BT 11/ 11 (SGK) Hs: Lần lượt từng em lờn bảng trả lời Gv: Nhận xột, bổ sung và yờu cầu HS hoạt động nhúm BT 14/ 12 (SGK) -> bảng phụ Hs: Cỏc nhúm tiến hành thực hiện và lờn bảng trỡnh bày kết quả * = = = = = ... * Chỳ ý: - Mỗi phõn số cú vụ số phõn số bằng nú - Cỏc phõn số bằng nhau là cỏc cỏch viết khỏc nhau của cựng một số, người ta gọi là số hữu tỉ. Bài tập 11/ 11 (SGK): ............................................ Bài tập 14/ 12 (SGK): ............................................ "Cú cụng mài sắt Cú ngày nờn kim" IV. Củng cố: (2 phỳt) ? Nhắc lại tớnh chất cơ bản của phõn số IV. Hướng dẫn về nhà: (5 phỳt) - Xem lại cỏc nội dung trong vở + SGK - Học thuộc tớnh chất cơ bản của phõn số - BTVN: + Những bài tập cũn lại trong SGK + 20 -> 24/ 6,7 (SBT) Hướng dẫn: BT 22/ 6 (SBT): A = a) Để A là phõn số thỡ mẫu số khỏc 0, tức là n - 2 0 b) Để A là một số nguyờn thỡ 3 phải chia hết cho n - 2 - ễn tập lại cỏch rỳt gọn phõn số đó học ở Tiểu học - Xem trước bài : RÚT GỌN PHÂN SỐ V. Bổ sung, rỳt kinh nghiệm: Ngày soạn: Tiết 72: RÚT GỌN PHÂN SỐ A. MỤC TIấU. - HS hiểu thế nào là rỳt gọn phõn số và biết cỏch rỳt gọn phõn số. - HS hiểu thế nào là phõn số tối giản và biết cỏch đưa phõn số về dạng tối giản. - Rốn luyện cho HS bước đầu cú kĩ năng rỳt gọn phõn số, cú ý thức viết phõn số ở dạng tối dạng. B. PHƯƠNG PHÁP. - Nêu giải quyết vấn đề, gợi mở vấn đỏp - Tích cực hoá hoạt động của học sinh. C. CHUẨN BỊ. - Giỏo viờn: SGK, thước thẳng, phấn màu, bảng phụ ghi cỏc đề bài, ... - Học sinh: SGK, ụn tập lại cỏch rỳt gọn phõn số đó học ở Tiểu học. D. TIẾN TRèNH LấN LỚP. I. ổn định tổ chức: II. Kiểm tra bài cũ: (5 phỳt) ? Hóy nờu tớnh chất cơ bản của phõn số, ghi cụng thức tổng quỏt. Áp dụng làm BT sau: (bảng phụ) Điền số thớch hợp vào ụ trống = ; = ; = ; = Hs: Một em lờn bảng trả lời Gv: Nhận xột và cho điểm III. Bài mới: 1. Đặt vấn đề: Gv: Chỉ vào kết quả phần kiểm tra = rồi giới thiệu -> Ta thấy tử và mẫu của phõn số thứ nhất khỏc với tử và mẫu của phõn số thứ hai nhưng hai phõn số này vẫn bằng nhau. Vậy việc làm đú gọi là gỡ ? phõn số gọi là phõn số như thế nào, đú là nội dung của bài học hụm nay. 2. Triển khai bài: Hoạt động của thầy và trũ Nội dung ghi bảng Hoạt động 1: Hỡnh thành cỏch rỳt gọn phõn số (10 phỳt) Gv: Ghi vớ dụ 1 lờn bảng và yờu cầu HS thực hiện ? Hóy tỡm BC (12,-48) ? Hóy chia cả tử và mẫu của phõn số cho một ước chung của chỳng là -6 Hs: Trả lời và đứng tại chổ thực hiện Gv: Giới thiệu cỏch làm như thế này gọi là rỳt gọn phõn số, bằng cỏch làm tương tự hóy cho biết phõn số cũn cú thể rỳt gọn được khụng ? Hs: Trả lời và thực hiện ? Vậy muốn rỳt gọn p/s, ta phải làm ntn 1. Cỏch rỳt gọn phõn số: * Vớ dụ 1: Xột phõn số Ta cú: BC(12,-48) = {1;2;4;6;12} : -6 : -6 = : 2 : 2 = Vậy : = = Hs: Trả lời nội dung quy tắc trong SGK Gv: HD làm cõu a của bài tập [?1], 3 em khỏc lờn làm tương tự cõu b, c và d Hs: Lờn bảng thực hiện Gv: Lưu ý HS khi rỳt gọn phõn số, cần chuyển mẫu õm thành phõn số cú mẫu dương bằng cỏch chia cho BC là số õm của tử và mẫu * Quy tắc: SGK [?1] a) = = b) = = c) = = d) = = = 3 Hoạt động 2: Thế nào là phõn số tối giản (15 phỳt) Gv: Ghi vớ dụ 2 lờn bảng và yờu cầu HS giải thớch Hs: Cỏc p/s này khụng thể rỳt gọn được nữa vỡ cả tử và mẫu chỉ chia hết cho 1 Gv: Giới thiệu những phõn số như thế gọi là phõn số tối giản ? Bõy giờ ai cú thể trả lời thế nào là phõn số tối giản Hs: Trả lời quy tắc Gv: Khắc sõu quy tắc, yờu cầu HS làm [?2] (đưa lờn bảng phụ bài tập [?2]) Hs: Lần lượt từng em đứng tại chổ giải thớch, 3 em lờn rỳt gọn p/s khụng tối giản Gv: Nhận xột và bổ sung -> Chỉ vào vớ dụ 1 và yờu cầu HS hóy rỳt gọn phõn số về phõn số ? Ta thấy (-12) là gỡ của tử và mẫu của phõn số Hs: (-12) là ƯCLN(12;-48) ? Vậy muốn rỳt gọn phõn số để cho đơn giản ta nờn làm như thế nào Hs: Ta nờn chia cả tử và mẫu của phõn số cho cựng ƯCLN của chỳng Gv: Ghi nhận xột lờn bảng và cho vớ dụ cụ thể ? Quan sỏt vào cỏc phõn số tối giản ở Vd 2, em thấy tử và mẫu của chỳng cú quan hệ như thế nào Hs: Tử và mẫu của cỏc phõn số tối giản là cỏc số nguyờn tố cựng nhau Gv: Yờu cầu HS đọc to nội dung chỳ ý trong SGK Hs: 3 em đứng tại chổ đọc to chỳ ý 2. Thế nào là phõn số tối giản: * Vớ dụ 2: Cỏc phõn số sau đõy cũn rỳt gọn được nữa hay khụng ? ; ; * Quy tắc: SGK [?2] ....................................... * Nhận xột: Khi rỳt gọn phõn số, ta chia cả tử và mẫu của phõn số cho ƯCLN của chỳng, ta sẽ được một phõn số tối giản VD: ƯCLN(12;-48) = {-12; 12} = = * Chỳ ý: SGK IV. Luyện tập và củng cố: (10 phỳt) Gv: Đưa đề BT15/15 (SGK) lờn bảng phụ và yờu cầu học sinh hoạt động nhúm. Hs: Tiến hành hoạt động nhúm, đại diện 4 nhúm lờn bảng trỡnh bày kết quả a) = = ; c) = = b) = = ; d) = = Gv: Nhận xột và HD sữa sai --- ghi đề bài tập 17a,d/ 15(SGK) lờn bảng Hs: 2 em lờn bảng thực hiện a) = = ; d) = = Gv: Nhận xột và HD sữa sai ? Nhắc lại quy tắc rỳt gọn phõn số ? Thế nào là phõn số tối giản, để rỳt gọn phõn số và đưa về phõn số tối giản thỡ ta phải làm như thế nào Hs: Lần lượt đứng tại chổ trả lời V. Hướng dẫn về nhà: (5 phỳt) - Xem lại cỏc nội dung đó học trong vở + SGK - Học thuộc cỏch rỳt gọn phõn số, thế nào là phõn số tối giản, ... - Về nhà tự rốn luyện cỏch rỳt gọn phõn số - BTVN: 16, 17bce, 18-21/15 (SGK) 25,26/ 7(SBT) - Chuẩn bị tiết sau kiểm tra lấy điểm 15 phỳt - ễn tập lại định nghĩa phõn số bằng nhau, tớnh chất cơ bản của phõn số, rỳt gọn phõn số. -Tiết sau : LUYỆN TẬP - Lưu ý khi rỳt gọn phõn số, ta chỉ rỳt gọn được một thừa số của tớch, điều ngược lại là sai. Vớ dụ như cỏch làm sau đõy của bài tập 17d/ 15 (SGK) là sai d) = = = 3 VI. Bổ sung, rỳt kinh nghiệm: