Giáo án Toán học 8 - Tiết 37: Ôn tập học kỳ I (tiết thứ hai)

Ngày soạn: 13/12/2013 Ngày dạy: 16/12/2013 Tiết 37: ÔN TẬP HỌC KỲ I (Tiết thứ hai) I. MỤC TIÊU BÀI DẠY. + HS được hệ thống các kiến thức cơ bản trọg tâm của phần đại số. Trong tiết thứ hai này tập trung ông tập cho HS các kiến thức về thực hiện các phép toán trên phân thức đại số. Dành các BT trọng tâm để ôn tập phần nội dung này. + Rèn cho HS có kỹ năng thành thạo khi thực hiện các phép tính quy đồng mẫu thức, 4 phép tính về phân thức, tìm điều kiện để phân thức xác định, tính giá trị của phân thức khi cho giá trị của biến. + Rèn luyện tính cẩn thận, chính xác khi thực hiện các phép tính và vận dụng làm bài tập. + Trọng tâm: Thực hiện các phép toán trên phân thức đại số. II. CHUẨN BỊ CỦA GV VÀ HS. GV: + Bảng phụ ghi các ví dụ và BT. Hệ thống kiến thức trọng tâm chủ yếu của Chương II. HS: + Làm các BT cho về nhà. + Đề cương ôn tập. III TIẾN TRÌNH BÀI DẠY. Hoạt động 1: Kiểm tra bài cũ: HOẠT ĐỘNG CỦA GV TG HOẠT ĐỘNG CỦA HS GV: HS1. Hãy phát biểu quy tắc cộng 2 phân thức cùng mẫu và 2 phân thức khác mẫu . áp dụng cộng 2 phân thức sau: + HS2: Thế nào là 2 phân thức đối nhau? Thế nào là 2 phân thức nghịch đảo của nhau? Tìm nghịch đảo của phân thức: ; cho biÕt cã mÊy c¸ch viÕt? 8 phót + HS phát biểu quy tắc như đã được học trong SGK: ® Cùng mẫu: ® Khác mẫu: áp dụng như sau: MTC = 2.(x + 2)(x – 2) = Hoạt động 2: Luyện tập rút gọn phân thức. HOẠT ĐỘNG CỦA GV TG HOẠT ĐỘNG CỦA HS + GV đưa ra dạng phổ biến như sau: Cho biểu thức: A = a) T×m ®iÒu kiÖn cña biÕn x ®Ó gi¸ trÞ cña ph©n thøc ®­îc x¸c ®Þnh. b) Rót gän biÓu thøc A. + GV gîi ý cho phÇn b): muèn rót gän ®­îc Tr­êng THCS T©n HiÖp× ta cÇn xem thø tù thùc hiÖn phÐp tÝnh nh­ thÕ nµo? + GV l­u ý HS kh«ng ®­îc nhÇm lÉn khi céng hai ph©n thøc cuèi víi nhau mµ ph¶i lµm theo thø tù, nh­ng ë ®©y ta ph¶i tr×nh bµy mét c¸ch liªn tôc. + Nh­ vËy biÓu thøc cã gi¸ trÞ lu«n b»ng – 1 víi mäi gi¸ trÞ cña x tho¶ m·n ®iÒu kiÖn ®ã lµ: x ¹ 0 vµ x ¹ ± 5 10 phót + HS: ta phải đi tìm điều kiện của x sao cho mẫu thức khác 0. + 5x ¹ 0Þ x(x + 5) ¹ 0 Þ x ¹ 0 và x ¹ - 5 25 – ¹ 0 Û ( 5 – x)(5 + x) ¹ 0 Þ x ¹ ± 5 Từ việc phân tích các mẫu trên ta thấy x phải khác 3 giá trị đó là: x ¹ 0 và x ¹ ± 5 + Để rút gọn phân thức ta cần thực hiện phép trừ 2 phân thức trong ngoặc rồi chia sau đó đến trừ sau cùng. + kết quả thực hiện như sau: A = = = = = + GV cho HS phân nhóm thực hiện BT 58 (SGK – Tr 62): Thực hiện các phép tính sau: a) b) c) + Cho HS vận dụng làm BT 60: Cho biểu thức: a) H·y t×m ®iÒu kiÖn cña x ®Ó gi¸ trÞ cña biÓu thøc ®­îc x¸c ®Þnh. b) Chøng minh r»ng khi gi¸ trÞ cña biÓu thøc ®­îc x¸c ®Þnh th× gi¸ trÞ cña nã kh«ng phô thuéc vµo biÕn x. 15 phót + HS thực hiện như sau: a) = b) c) = = = = Hoạt động 3: Luyện tập về giá trị của phân thức HOẠT ĐỘNG CỦA GV TG HOẠT ĐỘNG CỦA HS + GV cho HS làm BT sau: Cho phân thức: A = a) Tìm điều kiện để giá trị của biểu thức A được xác định. b) Tình giá trị của A với x = 2004. * GV hướng dẫn HS trả lời các câu hỏi gợi ý để HS thực hiện yêu cầu của đề bài. + GV đưa ra dạng BT mới: Tìm x để giá trị của phân thức bằng 0. - Phân thức bằng 0 khi nào? - Nếu giá trị của x tìm được lại làm cho mẫu thức bằng 0 thì giá trị đó có được chọn không? - Vậy ta cần tiến hành theo các bước nào? + Nếu còn thời gian GV ra một số bT tương tự để HS áp làm tại nhà: Bài 1: Tìm x để giá trị của phân thức bằng 0. Bài 2: Tìm a để đa thức + 4x + a chia hết cho đa thức (x – 6) Bài 3: Tìm x nguyên để phân thức nhËn gi¸ trÞ nguyªn 10 phót + HS tr¶ lêi c©u hái ®Ó thùc hiÖn c©u a: §Ó gi¸ trÞ cña ph©n thøc ®­îc x¸c ®Þnh th× gi¸ trÞ cña mÉu thøc ph¶i ¹ 0: Þ x.(x – 3) ¹ 0 Û VËy víi x ¹ o vµ x ¹ 3 th× gi¸ trÞ cña ph©n thøc A ®­îc x¸c ®Þnh. + Tr­íc khi tÝnh gi¸ trÞ cô thÓ cña ph©n thøc ta ph¶i xem ph©n thøc cã rót gän ®­îc kay kh«ng. Sau ®ã míi thùc hiÖn thay gi¸ trÞ cña biÕn ®· cho. + Rót gän A ta ®­îc: A = Víi x = 2004 th× A = + HS: Ph©n thøc b»ng 0 khi tö b»ng 0 cßn mÉu kh¸c 0. Ta cÇn t×m ®iÒu kiÖn cña x ®Ó mÉu ¹ 0. Sau ®ã rót gän ph©n thøc vµ cho tö thøc b»ng 0 tõ ®ã t×m ra gi¸ trÞ cña x. B1: §Ó ph©n thøc ®­îc x¸c ®Þnh th× - 5x ¹ 0 Û x.(x – 5) ¹ 0 Þ x ¹ 0 vµ x ¹ 5 B2: §Ó ph©n thøc cã gi¸ trÞ b»ng 0 Þ x – 5 = 0 Þ x = 5 Nh­ng x = 5 l¹i vi ph¹m ®iÒu kiÖn ®Æt ra. VËy kh«ng thÓ t×m ®­îc gi¸ trÞ cña x ®Ó ph©n thøc b»ng 0. Hoạt động 4: Hướng dẫn về nhà ( 2’) + Nắm vững các phép tính trên đa thức và phân tích đa thức thành nhân tử. + BTVN: Chuẩn bị BT phần phân thức trong SGK và trong SBT (kiến thức về quy đồng mẫu thức, rút gọn phân thức, tìm điều kiện để giá trị của phân thức xác định). + Chuẩn bị cho tiết sau: Trả bài kiểm tra Học kỳ I.