Giáo án Toán học 9 - Đại số - Bài 1: Nhắc lại và bổ sung các khái niệm về hàm số

Ngày Soạn: 5 / 11 Tiết 19 Chương II – HÀM SỐ BẬC NHẤT Bài 1: Nhắc lại và bổ sung các khái niệm về hàm số I.MỤC TIÊU : @ HS nắm vững các khái niệm về “hàm số”, “biến số”; Hàm số có thể được cho bằng bảng, bằng công thức. @ khi y là hàm số của x thì có thể viết y = f(x), y = g(x), … Giá trị của hàm số y = f(x) tại x0 , x1, … được kí hiệu là f(x0), f(x1), … @ Đồ thị của hàm số y = f(x) là tập hợp tất cả các điểm biểu diễn các cặp giá trị tương ứng (x, f(x)) trên mặt phẳng toạ độ. @ Bước đầu nắm được khái niệm hàm số đồng biến trên R, nghịch biến trên R. @ Yêu cầu HS tính thành thạo các giá trị của hàm số khi cho trước biến số; biết biểu diễn các cặp số (x,y) trên mặt phẳng toạ độ, vẽ thành thạo đồ thị hàm số y = f(x). II.CHUẨN BỊ : Ä GV : Bảng phụ kẻ carô để vẽ đồ thị. Ä HS : Xem trước bài học này ở nhà. III.TIẾN TRÌNH BÀI DẠY : â Bài mới : Giáo viên Học sinh Trình bày bảng * GV yêu cầu HS đọc lại khái niệm hàm số đã học ở lớp 7 (có thể đọc SGK). à GV chỉ dẫn kỹ: Hàm số có thể được cho bằng bảng hoặc bằng công thức. * GV hướng dẫn HS kỹ dấu chấm thứ ba. ( tìm miền xác định của hàm số) à GV hướng dẫn kỹ VD2 / SGK. * GV hướng dẫn kỹ HS các viết một hàm số và dạng hàm số hằng. * 2 học sinh lần lượt đọc khái niệm hàm số (2 chấm đầu tiên). + HS xem VD1 / SGK. * Hs xem kỹ SGK. * HS xem kỹ SGK. * Bài tập ?1 / SGK 1) Khái niệm hàm số: * Nếu đại lượng y phụ thuộc vào đại lượng thay đổi x sao cho với mỗi giá trị của x, ta luôn xác định được một giá trị tương ứng y thì y gọi là hàm số của x, và x gọi là biến số. * Hàm số có thể được cho bằng bảng hoặc bằng công thức, … Ví dụ1 (xem ví dụ trong SGK) * Khi hàm số cho bằng công thức y = f(x), ta hiểu rằng biến x chỉ lấy những giá trị mà tại đó nó xác định. VD2 (Xem trong SGK) * Khi y là hàm số của x, ta có thể viết y = f(x), y = g(x), … VD: y = f(x) = 2x + 1 * Khi x thay đổi mà y luôn nhận một giá trị không đổi thì y gọi là hàm hằng. Giáo viên Học sinh Trình bày bảng * Thế nào gọi là vẽ đồ thị của hàm số ? * Bài tập ?2 / SGK + HS nghiên cứu SGK trả lời. 2) Đồ thị của hàm số: Tập hợp tất cả các điểm biểu diễn các cặp giá trị tương ứng (x ; f(x)) trên mặt phẳng toạ độ được gọi là đồ thị của hàm số y = f(x). * Qua bài tập ?3 / SGK, ta thấy: + Giá trị x đã cho trong bảng ntn? Tăng hay giảm ? + Xét hàm số y = 2x + 1: Giá trị y tương ứng của hs này ntn? + Xét hàm số y = –2x + 1: Giá trị y tương ứng của hs này ntn? è Khi giá trị biến x tăng lên thì giá trị y tương ứng cũng tăng lên. Khi đó hàm số y gọi là hàm số ntn? è Khi giá trị biến x tăng lên màgiá trị y tương ứng giảm. Khi đó hàm số y gọi là hàm số ntn? * Bài tập ?3 / SGK à 2 HS lên bảng làm. * Cả lớp nhận xét. + Giá trị của biến x tăng dần lên. + Giá trị y tương ứng cũng tăng dần lên. + Giá trị y tương ứng giảm dần. + Nếu giá trị của biến x tăng lên mà giá trị tương ứng f(x) cũng tăng lên thì hàm số y = f(x) gọi là hàm số đồng biến trong R + Nếu giá trị của biến x tăng lên mà giá trị tương ứng f(x) lại giảm thì hàm số y = f(x) gọi là hàm số nghịch biến trong R 3) Hàm số đồng biến, nghịch biến: Cho hàm số y = f(x) xác định với mọi giá trị của x thuộc R. a) Nếu giá trị của biến x tăng lên mà giá trị tương ứng f(x) cũng tăng lên thì hàm số y = f(x) gọi là hàm số đồng biến trong R (gọi tăt là hàm số đồng biến). b) Nếu giá trị của biến x tăng lên mà giá trị tương ứng f(x) lại giảm đithì hàm số y = f(x) gọi là hàm số nghịch biến trong R (gọi tăt là hàm số đồng biến). Ä TÓM TẮT : Với x1, x2 bất kì thuộc R : + Nếu x1 < x2 mà f(x1) < f(x2) thì hàm số y = f(x) đồng biến trên R. + Nếu x1 f(x2) thì hàm số y = f(x) nghịch biến trên R. ƒ Củng cố : Ä Bài tập 1,2 / SGK. „ Lời dặn : ð Học kỹ các khái niệm về hàm số , vẽ đồ thị của hàm số , hàm số đồng biến, nghịch biến trong R. ð Bài tập 3, 4, 5, 6, 7 / SGK