Giáo án Toán học lớp 11 - Hình học - Tiết 14: Đại cương về đường thẳng và mặt phẳng

Tiết 14: ĐẠI CƯƠNG VỀ ĐƯỜNG THẲNG VÀ MẶT PHẲNG Ngµy so¹n : 15/10/2008 A. Mục tiêu : I. Kiến thức : Giúp cho HS nắm được : - Các định nghĩa của hình chóp và hình tứ diện, - Cách vẽ hình biểu diễn của một hình, đặc biệt là hình biểu diễn của một số hình chóp và hình tứ diện, - Cách xác định thiết diện của hình chóp khi cắt bởi một mặt phẳng nào đó. II. Kỹ năng : Vẽ được hình Xác định được giao tuyến của hai mặt phẳng, giao điểm của đường thẳng và mặt phẳng. 3. Tư duy : Vẽ được hình trong không gian với nhiều góc nhìn khác nhau. 4. Thái độ : Cẩn thận, chính xác. B. Chuẩn bị : 1. Thầy : Chuẩn bị một số mô hình tứ diện, lập phương, hình hộp… 2. Trò : Chuẩn bị bài học ở nhà C. Phương pháp dạy học : Gợi mở và vấn đáp. D. Tiến trình dạy học : -Ổn định tổ chức : Lớp ………Sĩ số ………….Ngày dạy…………………. - KiÓm tra bµi cò : Câu hỏi 1: Hãy nêu các cách xác định mặt phẳng. Câu hỏi 2 : Hãy nêu cách xác định giao tuyến của hai mặt phẳng? Bµi míi: H§1: H×nh chãp vµ h×nh tø diÖn. α Ho¹t ®éng cña GV Ho¹t ®éng cña HS CH1: Quan s¸t h×nh vÏ vµ cho biÕt c¸c h×nh trªn gièng nhau vµ kh¸c nhau nh­ thÕ nµo? GV nªu ®Þnh nghÜa h×nh chãp vµ c¸c ®Þnh nghÜa liªn quan. GV nªu tªn gäi c¸c h×nh chãp vµ quy ­íc viÕt tªn h×nh chãp. CH2: H×nh chãp ®¸y lµ tam gi¸c th× cã bao nhiªu mÆt? CH3: Nªu ®Þnh nghÜa tø diÖn vµ chØ ra ®Ønh, mÆt ®¸y mÆt bªn cña tø diÖn ABCD? CH4: Trong tø diÖn nh÷ng cÆp c¹nh nµo lµ ®èi diÖn nhau? §Ønh vµ mÆt nµo ®èi diÖn?CH5: Nªu ®Þnh nghÜa tø diÖn ®Òu? - Tr¶ lêi c©u hái. - Bæ sung hoµn chØnh (nÕu cÇn). Gîi ý tr¶ lêi: CH1: Gåm mét ®a gi¸c n»m trªn mét mp vµ mét ®iÓm n»m ngoµi mp. CH2: Cã 4 mÆt. CH3: tø diÖn lµ h×nh chãp tam gi¸c. §iÓm nµo còng ®­îc coi lµ ®Ømh, mÆt nµo còng lµ mÆt ®¸y. CH4: AB vµ CD; AC vµ BD; AD vµ BC A vµ (BCD); B vµ (ACD); C vµ (ABD); D vµ (ABC). CH5: Tø ®iÖn ®Òu lµ tø diÖn cã c¸c mÆt lµ c¸c tam gi¸c ®Òu. - Ghi nhËn kiÕn thøc. H§2: VÝ dô. Cho h×nh chãp S.ABCD ®¸y lµ h×nh b×nh hµnh ABCD. Gäi M, N, P lÇn l­ît lµ trung ®iÓm cña AB, AD, SC. T×m giao ®iÓm cña mp(MNP) víi c¸c c¹nh cña h×nh chãp vµ giao tuyÕn cña mp(MNP) víi c¸c mÆt cña h×nh chãp. - GV nªu ®Þnh nghÜa thiÕt diÖn cña h×nh chãp c¾t bëi mét mp vµ c¸ch x¸c ®Þnh thiÕt diÖn. H§3: Cñng cè. - NhÊn m¹nh ®Þnh nghÜa h×nh chãp vµ h×nh tø diÖn. - NhÊn m¹nh ®Þnh nghÜa vµ c¸ch x¸c ®Þnh thiÕt diÖn cña h×nh chãp c¾t bëi mét mp. - BTVN: Bµi 8-10 (SGK-T54) rót kinh nghiÖm ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… Tiết 15: ĐẠI CƯƠNG VỀ ĐƯỜNG THẲNG VÀ MẶT PHẲNG Ngµy so¹n : 16/10/2008 A. Mục tiêu : 1. Kiến thức : Giúp cho HS nắm được : - Các định nghĩa của hình chóp và hình tứ diện, - Cách vẽ hình biểu diễn của một hình, đặc biệt là hình biểu diễn của một số hình chóp và hình tứ diện, 2. Kỹ năng : Vẽ được hình Xác định được giao tuyến của hai mặt phẳng, giao điểm của đường thẳng và mặt phẳng. 3. Tư duy : Vẽ được hình trong không gian với nhiều góc nhìn khác nhau. 4. Thái độ : Cẩn thận, chính xác. B. Chuẩn bị : 1. Thầy : Chuẩn bị một số mô hình tứ diện, lập phương, hình hộp… 2. Trò : Chuẩn bị bài học ở nhà C. Phương pháp dạy học : Gợi mở và vấn đáp. D. Tiến trình dạy học : Ổn định tổ chức : Lớp ………Sĩ số ………….Ngày dạy…………………. KiÓm tra bµi cò Câu hỏi : Hãy nêu cách xác định giao tuyến của hai mặt phẳng? Bµi míi: H§1: Ch÷a bµi tËp. Ho¹t ®éng cña GV Ho¹t ®éng cña HS Bµi 5: Cho tø gi¸c ABCD n»m trong mp(α) cã 2 c¹nh AB vµ CD kh«ng song song. Gäi S lµ ®iÓm n»m ngoµi mp(α) vµ M lµ trung ®iÓm ®o¹n SC. a) T×m giao ®iÓm N cña ®­êng th¼ng SD vµ mp(MAB) b) Gäi O lµ giao ®iÓm cña AC vµ BD. Chøng minh 3 ®t SO, AM, Bn ®ång quy. Bµi 7: Cho 4 ®iÓm A, B, C, D kh«ng ®ång ph¼ng. Gäi I, K lÇn l­ît lµ trung ®iÓm cña 2 ®o¹n th¼ng AD vµ BC. a) T×m giao tuyÕn cña mp(IBC) vµ (KAD) b) Gäi M, N lµ 2 ®iÓm lÇn l­ît lÊy trªn 2 ®o¹n th¼ng AB vµ AC. T×m giao tuyÕn cña 2 mp(IBC) vµ (DMN). Bµi 9: Cho h×nh chãp S.ABCD cã ®¸y lµ h×nh b×nh hµnh ABCD. Trong mp ®¸y vÏ ®t d ®i qua A vµ kh«ng song song víi c¸c c¹nh cña hbh, d c¾t ®o¹n BC t¹i E. Gäi C’ lµ mét ®iÓm n»m trªn SC. a) T×m giao ®iÓm M cña CD vµ mp(C’AE) b) T×m thiÕt diÖn cña h×nh chãp c¾t bëi mp(C’AE). Bµi 10: Cho h×nh chãp S.ABCD cã AB vµ CD kh«ng song song. Gäi M lµ ®iÓm thuéc miÒn trong tam gi¸c SCD. a) T×m giao ®iÓm N cña CD vµ (SBM) b) T×m giao tuyÕn cña (SBM) vµ (SAC) c) T×m giao ®iÓm I cña BM vµ (SAC) d) T×m giao ®iÓm P cña SC vµ (ABM), tõ ®ã suy ra giao tuyÕn cña (SCD) vµ (ABM) - Tr×nh bµy lêi gi¶i. - NhËn xÐt söa lçi (nÕu cã). H­íng dÉn: Bµi 5: - §Ó t×m giao ®iÓm cña ®­êng th¼ng d vµ mp(α) ta t×m ®­êng th¼ng d’ n»m trong mp(α) mµ d’ c¾t d t¹i I. - §Ó chøng minh 3 ®iÓm th¼ng hµng trong kh«ng gian ta cÇn chøng minh chóng thuéc 2 mp ph©n biÖt. Bµi 7: - §Ó t×m giao tuyÕn cña 2 mp ta ph¶i t×m ®­îc 2 ®iÓm chung cña 2 mp ®ã. Bµi 9: - §Ó x¸c ®Þnh thiÕt diÖn cña h×nh chãp c¾t bëi mp ta cÇn x¸c ®Þnh ®­îc c¸c ®o¹n giao tuyÕn cña mp víi c¸c mÆt cñah×nh chãp. Bµi 10: - AD c¸c ph­¬ng ph¸p t×m giao ®iÓm cña ®t vµ mp; t×m giao tuyÕn cña mp vµ mp ®Ó gi¶i bµi tËp. - l­u ý trong viÖc vÏ h×nh, tr×nh bµy lËp luËn. - Ghi nhËn kiÕn thøc. H§2: Cñng cè. - NhÊn m¹nh c¸c d¹ng bµi tËp th­êng gÆp vµ ph­¬ng ph¸p gi¶i c¸c d¹ng bµi tËp th­êng gÆp ®ã. - H­íng dÉn häc sinh c¸ch tr×nh bµy lËp luËn cho mét bµi to¸n h×nh kh«ng gian. - BTVN: §äc bµi 2. RÚT KINH NGHIỆM ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………