Giáo án Toán học lớp 6 - Hình học - Trường TH &THCS Bình Phú

Giảng lớp 6: 26/08/2013 Tiết 1 CHƯƠNG I: ĐOẠN THẲNG BÀI 1: ĐIỂM - ĐƯỜNG THẲNG I. Mục tiêu : 1. Kiến thức: - HS hiểu điểm là gì ? đường thẳng là gì ? - Hiểu quan hệ điểm thuộc (không thuộc) đường thẳng. - Biết kí hiệu điểm, đường thẳng. Biết sử dụng các kí hiệu 2. Kĩ năng: - Biết vẽ điểm, vẽ dường thẳng. - Biết đặt tên cho điểm cho đường thẳng. - Biết kí hiệu điểm, đường thẳng. - Biết sử dụng kí hiệu . 3. Thái độ: -Yêu thích môn học, tìm hiểu về điểm, đường thẳng trong thực tế. II. Chuẩn bị : *GV: SGK; thước thẳng *HS: Tìm hiểu về điểm, đường thẳng III. Tiến trình dạy học: 1. Kiểm tra bài cũ: (4’) - Gv: Giới thiệu nội dung chương trình hình 6. - Dặn dò HS chuẩn bị đồ dùng học tập của bộ môn. 2. Bài mới: (36’) Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung Hoạt động 1: (9’) Tìm hiểu điểm - Gv: Hãy đọc thông tin trong mục 1 SGK để trả lời các câu GV sau: Điểm là gì? - Người ta dùng đại lượng nào để đặt tên cho điểm? - Hãy lấy vài ví dụ minh hoạ. - Gv: Ơ hình 2 ta thấy mấy điểm? Có mấy tên? - Gv: Người ta gọi hai điểm A và C ở hình 2 là trùng nhau. - Gv: Nêu điều kiện, quy ước cách gọi Hs đọc chú ý trong SGK . - Một hình gồm bao nhiêu điểm? - Hình đơn giản nhất là hình nào? Hoạt động 2:(9’)Tìm hiểu đường thẳng. - Gv: Nêu một số hình ảnh trong thực tế về đường thẳng cho học sinh nhận biết đường thẳng. - Hãy đọc mục 2 trong SGK để trả lời các câu GV sau: + Hình ảnh nào cho ta đường thẳng? + Cách viết tên đường thẳng? Cách vẽ đường thẳng như thế nào? + Nêu sự giống và khác nhau giữa đặt tên đường thẳng và tên điểm? Hoạt động 3: (9’) Khi nào điểm thuộc đường thẳng, không thuộc đường thẳng. - Gv: Cho học sinh quan sát hình vẽ và xác định. + Điểm nào thuộc đường thẳng d? + Điểm nào không thuộc đường thẳng d? - Gv: Nêu kí hiệu thuộc, không thuộc cho học sinh nắm vững kí hiệu. - Gv: Nêu cách nói khác cho học sinh hiểu rộng hơn. + Hãy quan sát hình vẽ để trả lời câu GV trong SGK . - Hs lên bảng trình bày cách giải. Viết kí hiệu vào chỗ trống. - Hs nhận xét và bổ sung thêm - Gv: Uốn nắn thống nhất cách trình bày cho học sinh. Hoạt động 4 (9’): Vận dụng - Hãy đặt tên cho các điểm và các đường thẳng còn lại ở hình 6 - Hình vẽ trên có mấy đường thẳng? Đã đặt tên mấy đường rồi? Còn lại mấy đường? Hãy đặt tên cho chúng. - Hình có mấy điểm? Đã đặt tên mấy điểm? Còn lại mấy điểm cần phải đặt tên? - Hs lên bảng trình bày cách thực hiện. - Hs nhận xét và bổ sung thêm. - Hs đọc đề bài. - Gv: Bài toán có mấy yêu cầu? Yêu cầu vẽ gì? có mấy điểm? Mấy đường thẳng cần vẽ? - Hs: lên bảng trình bày cách vẽ - Hs: Nhận xét và bổ sung thêm 1. Điểm. * Dấu chấm nhỏ trên trang giấy là hình ảnh của điểm. * Người ta dùng chữ cái in hoa để đặt tên cho điểm. Ví dụ: Ÿ A; Ÿ K; Ÿ H Các điểm A; K; H. Từ nay trở về sau khi nói đến hai điểm ta hiểu đó là hai điểm phân biệt. Bất cứ hình nào cũng là một tập hợp các điểm. Một điểm củng là một hình. 2. Đường thẳng. Sợi chỉ căng thẳng, mép bảng, . . . cho ta hình ảnh của đường thẳng. Đường thẳng không bị giới hạn về hai phía. Người ta dùng chữ cái thường để đặt tên cho dường thẳng. a đường thẳng a 3. Điểm thuộc đường thẳng, điểm không thuộc đường thẳng. Ÿ B d A Ÿ Điểm A thuộc đường thẳng d. Kí hiệu: A d. Điểm B không thuộc đường thẳng d. Kí hiệu: B d. s Trả lời a Ÿ C Ÿ E Điểm C thuộc đường thẳng a. Điểm E không thuộc đường thẳng a b. C a; E a. 4. Luyện tập Bài tập 1 SGKŸ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ /104 M a Bài tập 5 SGK/105 Vẽ hình theo các kí hiệu sau: A p; B q. 3. Củng cố: (4’) – Nêu khái niệm điểm, đường thẳng cách đặt tên cho điểm đường thẳng? – Hướng dẫn học sinh trình bày cách giải bài tập 2; 3; 4 SGK . 4. Hướng dẫn học ở nhà: (1’) - Học sinh về nhà học bài và làm bài tập 5; 6; 7 SGK . - Chuẩn bị bài mới. Giảng lớp 6: /09/2013 Tiết 2 §2. BA ĐIỂM THẲNG HÀNG I. Mục tiêu: 1. Kiến thức: Ba điểm thẳng hàng. – Điểm nằm giữa hai điểm. – Trong ba điểm thẳng hàng có một và chỉ một điểm nằm giữa hai điểm còn lại. 2. Kĩ năng: Biết vẽ ba điểm thẳng hàng, Ba điểm không thẳng hàng. – Sử dụng các thuật ngữ : Nằm cùng phía, nằm khác phía, nằm giữa. 3. Thái độ: Yêu cầu sử dụng thước thẳng để vẽ và kiểm tra ba điểm thẳng hàng một cách cẩn thận chính xác. II. Chuẩn bị: * GV: Giáo án, sgk, phấn, thước thẳng. * HS: Vở ghi, dụng cụ học tập, chuẩn bị bài. III. Tiến trình dạy học: 1. Kiểm tra bài cũ (8’): - HS1 làm bài tập 5 sgk - HS2 làm bài tập 6 sgk. 2. Bài mới: Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung Hoạt động 1: Tìm hiểu ba điểm thẳng hàng (10’) - Gv: Em hãy đọc thông tin trong mục 1 và cho biết: + Khi nào ta nói : Ba điểm A ; B ; C thẳng hàng? + Khi nào ta nói ba điểm A ; B ; C không thẳng hàng ? - Gv: Gọi HS cho ví vụ về hình ảnh ba điểm thẳng hàng ? Ba điểm không thẳng hàng ? - Gv: Để vẽ ba điểm thẳng hàng, vẽ ba điểm không thẳng hàng ta nên làm như thế nào ? - Gv: Để nhận biết ba điểm có thẳng hàng hay không ta làm thế nào ? Dùng dụng cụ nào để nhận biết? - Gv: Có thể xảy ra nhiều điểm cùng thuộc đường thẳng không ? vì sao ? nhiều điểm không cùng thuộc đường thẳng không vì sao? - Gv: giới thiệu nhiều điểm thẳng hàng, nhiều điểm không thẳng hàng. Hoạt động 2: Quan hệ giữa ba điểm thẳng hàng (10’) - Gv: Vẽ hình lên bảng Em có nhận xét gì về ba điểm A, B, C ? - Gv: Điểm C và B nằm như thế nào đối với điểm A ? - Gv: Điểm A và C nằm như thế nào đối với điểm B ? - Gv: Điểm A và B nằm như thế nào đối với điểm C ? - Gv: Điểm C nằm như thế nào đối với điểm A và B ? - Gv: Có bao nhiêu điểm nằm giữa hai điểm A và B ? - Gv: yêu cầu 1 vài HS nhắc lại nhận xét SGK - Gv: Nếu nói rằng : “Điểm E nằm giữa hai điểm M và N thì ta biết được điều gì? Ba điểm này có thẳng hàng không? - Gv khẳng định : Không có khái niệm nằm giữa khi ba điểm không thẳng hàng. Hoạt động 3: Luyện tập (10’) - Gv: Cho hai HS lên bảng trình bày các bài tập trên - Hs: Nhận xét và bổ sung thêm Với bài 2 có thể có mấy trường hợp? Hãy chỉ ra các trường hợp đó? - Gv: Uốn nắn và thống nhất cách trình bày cho HS. 1. Thế nào là ba điểm thẳng hàng - Khi ba điểm A ; B ; C cùng thuộc một đường thẳng, ta nói chúng thẳng hàng. A · B · C · A ; B ; C thẳng hàng – Khi ba điểm M ; N ; P không cùng thuộc bất kỳ đường thẳng nào, ta nói chúng không thẳng hàng M · N · P · M ; N ; P không thẳng hàng 2. Quan hệ giữa ba điểm thẳng hàng A · C · B · - Hai điểm B và C nằm cùng phía đối với A. - Hai điểm A và C nằm cùng phía đối với B. - Hai điểm A và B nằm khác phía đối với C. - Điểm C nằm giữa hai điểm A và B * Nhận xét : Trong ba điểm thẳng hàng, có một điểm và chỉ một điểm nằm giữa hai điểm còn lại. u Chú ý : Nếu biết một điểm nằm giữa hai điểm thì ba điểm ấy thẳng hàng Bài tập 1. Vẽ ba điểm thẳng hàng E ; F ; K (E nằm giữa F ; K) 2. Vẽ hai điểm M ; N thẳng hàng với E. Chỉ ra điểm nằm giữa hai điểm còn lại E Ÿ K Ÿ F Ÿ Giải 1. M Ÿ N Ÿ E Ÿ N Ÿ M Ÿ E Ÿ 2. N Ÿ E Ÿ M Ÿ 3. Củng cố (5’): – Ôn lại những kiến thức quan trọng A · · · A · B · · C E · F · · P · E F · K · H · M · N · K · b a I K – Trong các hình vẽ sau chỉ ra điểm nằm giữa hai điểm còn lại(nếu có) 4. Hướng dẫn về nhà (2’): - Học sinh về nhà học bài và làm bài tập 10; 12; 13 SGK - Chuẩn bị bài mới. Giảng lớp 6: 15/09/2012 Tiết 3 §3. ĐƯỜNG THẲNG ĐI QUA HAI ĐIỂM I. Mục tiêu: 1. Kiến thức – HS hiểu có một và chỉ một đường thẳng đi qua hai điểm phân biệt. Lưu ý HS có vô số đường không thẳng đi qua hai điểm 2. Kĩ năng – HS biết vẽ đường thẳng đi qua hai điểm, đường thẳng cắt nhau, song song. – HS nắm vững vị trí tương đối của đường thẳng trên mặt phẳng. 3. Thái độ : - Vẽ hình cẩn thận, chính xác II. Chuẩn bị: * Giáo viên : Giáo án, thước thẳng, SGK, phấn. * Học sinh : Vở ghi , dụng cụ học tập, chuẩn bị bài III. Tiến trình dạy học: M · N · A · B · 1. Kiểm tra bài cũ: - Khi nào ba điểm A, B, C thẳng hàng, không thẳng hàng? Hãy xác định điểm nằm giữa trong bốn điểm sau: Giải: B nằm giữa M và N, M nằm giữa A và B 2. Bài mới: Giới thiệu bài Hoạt động của thầy và trò Nội dung Hoạt động 1: Tìm hiểu cách vẽ đường thẳng - Gv: Cho điểm C hãy vẽ đường thẳng đi qua điểm C. Vẽ được mấy đường thẳng ? - Gv: Cho 2 điểm A và B. Hãy vẽ đường thẳng đi qua B, C. Vẽ được mấy đ? - Gv: Em đã vẽ đt BC bằng cách nào ? - Hs: nêu cách vẽ đt đi qua hai điểm - Gv: Như vậy qua hai điểm A và B vẽ được mấy đường thẳng? - Hs: Nêu nhận xét - Gv: Cho hai điểm P, Q vẽ đường thẳng đi qua hai điểm P, Q. - Gv: Có mấy đt đi qua hai điểm P, Q ? - Hs: Lên bảng trình bày cách vẽ. - Gv: Cho hai điểm E ; F vẽ đường không thẳng đi qua hai điểm đó? Số đt vẽ được Hoạt động 2: Tìm hiểu cách đặt tên cho đường thẳng - Gv: Các em đã biết đặt tên đường thẳng ở bài 1 như thế nào? - Gv: Vẽ ba đường thẳng với tên gọi khác nhau - Gv: Giới thiệu tiếp hai trường hợp còn lại - Gv: Yêu cầu HS giải bài tập s - Gv: Nếu đường thẳng chứa ba điểm A, B, C thì gọi tên đường thẳng đó như thế nào? - Gv: Qua mấy điểm ta có một đt? - Gv: Ta gọi đó là đt AB, BC, đúng không? - Gv: Như vậy còn những cách gọi nào khác? Hãy nêu tên các cách gọi khác của đường thẳng trên. Hoạt động 3: Tìm hiểu quan hệ giữa các đường thẳng - Gv: Lấy bài tập s để giới thiệu các đường thẳng AB và CB trùng nhau. - Gv:Hãy gọi tên các đường thẳng trùng nhau khác trên hình vẽ ? - Gv: Vẽ hình hai đường thẳng AB, AC có 1 điểm chung A - Gv: Hai đường thẳng này có trùng nhau không ? - Gv: Giới thiệu hai đường thẳng phân biệt. - Gv: Hai đường thẳng phân biệt AB, AC có mấy điểm chung ? được gọi là hai đường thẳng như thế nào ? - Gv: Vẽ hình hai đường thẳng xy và zt không trùng nhau, không cắt nhau - Gv: Hai đường thẳng xy, zt có trùng nhau không ? chúng có điểm chung nào không? - Gv: Giới thiệu hai đường thẳng song song - GvV: Thế nào là hai đường thẳng song song? - Gv:Thế nào là hai đường thẳng phân biệt? - Gv: Hai đường thẳng phân biệt có thể xảy ra những quan hệ nào? - Hs: Nêu chú ý 1. Vẽ đường thẳng - Muốn vẽ đường thẳng đi qua hai điểm A và B ta làm như sau : + Đặt cạnh thước đi qua hai điểm A và B + Dùng đầu chì vạch theo cạnh thước A · B · * Nhận xét : Có một và chỉ một đường thẳng đi qua hai điểm A, B 2. Tên đường thẳng a - Ta đặt tên đường thẳng bằng một chữ cái thường, hai chữ cái thường hay tên của hai điểm xác định đường thẳng đó Đường thẳng a x y A Ÿ B Ÿ Đường thẳng xy Đường thẳng AB s A · B · C · Hướng dẫn Bốn cách gọi còn lại là: Đường thẳng AC; BA ; BC; CA 3. Đường thẳng trùng nhau, cắt nhau, song song a) Hai đường thẳng trùng nhau : A · B · C · AB và BC là hai đường thẳng trùng nhau A · B · · C b) Hai đường thẳng cắt nhau : Hai đường thẳng AB, AC chỉ có một điểm chung, ta nói chúng cắt nhau. A là giao điểm của hai đường thẳng. c) Hai đường thẳng song song : x y z t Hai đt xy, zt không có điểm chung nào, ta nói chúng song song. u Chú ý : - Hai đt không trùng nhau còn được gọi là hai đường thẳng phân biệt. - Hai đt phân biệt hoặc chỉ có một điểm chung hoặc không có điểm chung nào. 3. Củng cố (4’): – Hãy nêu cách vẽ đường thẳng đi qua hai điểm cho trước. – Nêu các cách đặt tên cho đường thẳng. – Hướng dẫn học sinh làm bài tập 15; 16;17 SGK 4. Hướng dẫn học ở nhà (1’): – Học sinh về nhà học bài và làm bài tập 18 ; 20 ; 21 trang 109 ; 110 - Đọc kỹ trước bài thực hành trang 110 SGK. Giảng lớp 6: /09/2012 Tiết 4 §4 THỰC HÀNH: TRỒNG CÂY THẲNG HÀNG I. Mục tiêu: 1.Kiến thức: HS biết trồng cây hoặc chôn các cọc thẳng hàng với nhau dựa trên khái niệm ba điểm thẳng hàng theo vị trí 2.Kỹ năng: Rèn luyện kỹ thuật xác định để ứng dụng vào thực tế. 3. Thái độ: Ý thức vận dụng kiến thức vào trong đời sống thực tế. II. Chuẩn bị: * Giáo viên: 3 cọc tiêu, 1 dây dọi, một búa đóng cọc. Địa điểm thực hành * Học sinh: Mỗi nhóm chuẩn bị : 1 búa đóng cọc, 1 dây dọi, từ 6 đến 8 cọc tiêu đầu vót nhọn được sơn hai màu đỏ, trắng xen kẽ. Cọc thẳng bằng tre hoặc gỗ dài khoảng 1,5m III. Tiến trình dạy học : 1. Kiểm tra bài cũ (5’): Khi nào ta nói ba điểm thẳng hàng ? Nói cách vẽ ba điểm thẳng hàng. 2. Tổ chức thực hành Hoạt động của thầy và trò Nội dung Hoạt động 1: Nhận nhiệm vụ - Gv: Thông báo nhiệm vụ: a) Chôn các cọc hàng rào thẳng hàng nằm giữa hai cột mốc A và B. b) Đào hố trồng cây thẳng hàng với hai cây A và B đã có ở hai đầu lề đường - Gv: Khi đã có những dụng cụ trong tay chúng ta cần tiến hành như thế nào ? Hoạt động 2: Tìm hiểu cách làm - Gv: làm mẫu trước : Bước 1 : Cắm cọc tiêu thẳng đứng với mặt đất tại hai điểm A và B Bước 2: HS1: Đứng ở vị trí gần điểm A HS2 : Đứng ở vị trí gần điểm C (điểm C áng chừng nằm giữa A và B) Bước 3 : HS1 : ngắm và ra hiệu cho HS2 đặt cọc tiêu ở vị trí điểm C sao cho HS1 thấy cọc tiêu A che lấp hoàn toàn hai cọc tiêu ở vị trí B và C Þ A, B, C thẳng hàng Hoạt động 3: Học sinh thực hành theo nhóm - Gv: quan sát các nhóm HS thực hành, nhắc nhở, điều khiển khi cần thiết. I. Nhiệm vụ 2 HS nhắc lại nhiệm vụ phải làm trong tiết học Cả lớp ghi nhiệm vụ II. Tìm hiểu cách làm Cả lớp cùng đọc mục 3 tr 108 (SGK) và quan sát kỹ tranh vẽ ở hình 24 và 25 trong thời gian 3 phút - Hai HS đại diện nêu cách làm - Lần lượt hai HS thao tác đặt cọc C thẳng hàng với hai cọc A, B trước toàn lớp (mỗi HS thực hiện một trường hợp về vị trí của C đối với A, B III. Học sinh thực hành theo nhóm - Nhóm trưởng phân công nhiệm vụ cho từng thành viên tiến hành chôn cọc thẳng hàng với hai mốc A và B mà giáo viên cho trước. - Mỗi nhóm HS có ghi lại một bản thực hành theo trình tự : Chuẩn bị thực hành : Kiểm tra từng cá nhân. Thái độ, ý thức thực hành : cụ thể từng cá nhân. Kết quả thực hành : Nhóm tự đánh giá : Tốt - khá - trung bình, hoặc có thể tự cho điểm 3. Nhận xét (3’): - Giáo viên nhận xét đánh giá kết quả thực hành của từng nhóm - Giáo viên tập trung HS và nhận xét toàn lớp 4. Hướng dẫn học ở nhà (2’): - Các em vệ sinh chân, tay cất các dụng cụ chuẩn bị vào giờ sau học - Về nhà hoàn thành báo cáo thực hành tiết tới nộp lại. - Tiếp tục chuẩn bị dụng cụ giờ sau thực hành. Giảng lớp 6: /09/2012 Tiết 5 §4 THỰC HÀNH: TRỒNG CÂY THẲNG HÀNG (Tiếp) I. Mục tiêu: 1.Kiến thức: HS biết trồng cây hoặc chôn các cọc thẳng hàng với nhau dựa trên khái niệm ba điểm thẳng hàng theo vị trí 2.Kỹ năng: Rèn luyện kỹ thuật xác định để ứng dụng vào thực tế. 3. Thái độ: Ý thức vận dụng kiến thức vào trong đời sống thực tế. II. Chuẩn bị: * Giáo viên: 3 cọc tiêu, 1 dây dọi, một búa đóng cọc. Địa điểm thực hành * Học sinh: Mỗi nhóm chuẩn bị : 1 búa đóng cọc, 1 dây dọi, từ 6 đến 8 cọc tiêu đầu vót nhọn được sơn hai màu đỏ, trắng xen kẽ. Cọc thẳng bằng tre hoặc gỗ dài khoảng 1,5m III. Tiến trình dạy học : 1. Kiểm tra bài cũ (5’): Khi nào ta nói ba điểm thẳng hàng ? Nói cách vẽ ba điểm thẳng hàng. 2. Tổ chức thực hành Hoạt động của thầy và trò Nội dung * Hoạt động 1:(5’) - Gv: nêu nhiệm vụ của tiết thực hành Hoạt động 2: (5’) - Hs: cả lớp đọc mục 3 SGK (Quan sát h24, h 25) - Gv: thao tác: Chôn cọc C thẳng hàng với 2 cọc A,B ở cả 2 vị trí của C( C nằm giữa A và B; B nằm giữa A và C) Hoạt động 3. Thực hành ngoài trời (23’) - Hs: Tiến hành thực hành theo nhóm 1. Nhiệm vụ Chôn các cọc hàng rào thẳng hàng giữa hai cột mốc A và B Đào hố trồng cây thẳng hàng với hai cây đã có bên đường 2. Hướng dẫn cách làm:a) Cắm cọc tiêu ở Cnằm giữa AvàB sao cho A, B, C thẳng hàng. B1-Cắm cọc tiêu thẳng đứng ở hai điểm A và B ( dùng dây dọi kiểm tra) B2- Em thứ nhất đứng ở A, Em thứ hai đứng ở điểm C – là vị trí nằm giữa A và B B3- Em ở vị trí A ra hiệu cho em thứ 2 ở C điều chỉnh cọc tiêu sao cho che lấp hoàn toàn cọc tiêu B. Khi đó ba điểm A, B, C thẳng hàng b) Cắm cọc ttiêu ở C nằm ngoài Avà B: Tương tự như trên 3. Thực hành ngoài trời Chia nhóm thực hành từ 5 – 7 HS Giao dụng cụ cho các nhóm Tiến hành thực hành theo hướng dẫn - Mỗi nhóm ghi lại biên bản thực hành theo trình tự các khâu: 1. Chuẩn bị thực hành (kiểm tra từng cá nhân) 2.Thái độ, ý thức thực hành 3. Kết quả thực hành: nhóm tự đánh giá Kiểm tra - Kiểm tra xem độ thẳng của các vị trí A, B, C - Đánh giá hiệu quả công việc của các nhóm - Ghi điểm cho các nhóm 3. Củng cố (5’): - Các nhóm báo cáo kết quả thực hành của các nhóm - Gv: nhận xét đánh giá KQ thực hành của các nhóm 4. Hướng dẫn học ở nhà (2’): - HS vệ sinh cá nhân, cất dọn dụng cụ - Đọc trước nội dung bài tiếp theo Giảng lớp 6: /10/2012 Tiết 6 §5 TIA I. Mục tiêu: 1. Kiến thức: HS biết định nghĩa mô tả tia bằng các cách khác nhau – HS biết thế nào là hai tia đối nhau, hai tia trùng nhau 2. Kỹ năng: HS biết vẽ tia, biết viết tên và biết đọc một tia. 3. Thái độ: Biết phân biệt hai tia chung gốc. – Biết phát biểu gãy gọn các mệnh đề Toán học. II. Chuẩn bị: * Giáo viên: Giáo án, SGK, phấn, thước thẳng. Phấn màu. * Học sinh: Vở ghi , dụng cụ học tập, chuẩn bị bài. III. Tiến trình dạy học: 1. Kiểm tra bài cũ (5’): Trả lời bài tập số 21 trang 110 SGK - Vẽ đường thẳng xy và điểm 0 thuộc đường thẳng xy. Điểm 0 chia đường thẳng xy thành mấy phần riêng biệt? 2. Bài mới: Giới thiệu bài Hoạt động của thầy và trò Nội dung Hoạt động 1: Hình thành khái niệm tia (9’) - Gv: Vẽ hình lên bảng - Gv: Đ.thẳng xy được chia thành mấy phần? - Gv: Điểm 0 trên đ.thẳng xy thuộc nữa nào? - Gv: Dùng phấn màu tô phần đ.thẳng 0x - Gv: Giới thiệu hình gồm điểm 0 và phần đường thẳng này là một tia gốc 0. - Gv: Thế nào là một tia gốc 0 ? - Gv: Giới thiệu tên của hai tia 0x, 0y còn gọi là nửa đường thẳng 0x, 0y. - Gv: Tia 0x bị gới hạn ở điểm nào. Không bị giới hạn về phía nào?. - Gv: Nên khi đọc (hay viết) tên của một tia, phải đọc (hay viết) như thế nào ? - Gv: Cho HS trả lời miệng bài 22a. - Tương tự GV cho HS trả lời định nghĩa một tia gốc A Hoạt động 2: Tìm hiểu hai tia đối nhau: 13’ - Gv: Cho HS quan sát và nói lên đặc điểm của hai tia 0x, 0y Từ đó GV giới thiệu hai tia đối nhau - Gv: Hai tia đối nhau có mấy đặc điểm? Đó là những đặc điểm gì? - Gv: Vậy Hai tia như thế nào là hai tia đối nhau ? - Gv: Em có nhận xét gì về mỗi điểm trên đường thẳng ? - Gv: Cho học sinh nêu nhận xét - Gv: Cho HS thực hiện ?1 HS đọc đề bài và nêu yêu cầu của đề bài - Gv: Hãy cho biết tại sao Ax và By không phải là hai tia đối nhau? Hai tia này cò thiếu đièu kiện nào? - Gv: Trên hình vẽ có mấy điểm? Sẽ có mấy tia đối nhau? Đó là những tia nào? - Hs: lên bảng trình bày - Hs: nhận xét và bổ sung thêm - Gv: Thống nhất cách trình bày cho HS Hoạt động 3: tìm hiểu hai tia trùng nhau (5’) - Gv: Cho HS quan sát hình vẽ và nói lên quan hệ gữa hai tia Ax và AB - Gv: Em có nhận xét gì về đặc điểm của hai tia AB và Ax? - Gv: Hai tia trùng nhau là 2 tia mà mọi điểm đều là điểm chung. - Gv: Từ nay về sau khi nói về 2 tia mà không nói gì thêm ta hiểu là 2 tia phân biệt Hoạt động 4: Luyện tập (8’) Hoạt động nhóm thực hiện ?2 - Gv: Em hãy quan sát hình vẽ và trả lời các câu GV sau: a) Tia 0B trùng với tia nào? b) 0x, Ax có trùng nhau không? c) Tại sao 0x ; 0y không đối nhau? - Gv: Cho đại diện HS lên bảng trình bày cách thực hiện. - Hs: nhận xét và bổ sung thêm vào cách thực hiện của bạn. - Gv: Uốn nắn thống nhất cách trình bày cho HS 1. Tia x y 0 · Hình gồm điểm 0 và một phần đường thẳng bị chia ra bởi điểm 0 được gọi là một tia gốc 0 (hay nửa đường thẳng gốc 0) - Khi đọc (hay viết) tên một tia, phải đọc (hay viết) tên gốc trước 2. Hai tia đối nhau x y 0 · Hai tia gọi là đối nhau khi: – Hai tia chung gốc. – Tạo thành đường thẳng. Nhận xét : Mỗi điểm trên đường thẳng là gốc chung của hai tia đối nhau ?1 Hướng dẫn x y A · B · a) Tại sao Ax, By không phải là hai tia đối nhau ? b) Trên hình có những tia nào đối nhau ? Hướng dẫn a) Vì hai tia Ax và By không chung gốc. b) Các tia đối nhau là: Ax và Ay; Bx và By 3. Hai tia trùng nhau x A · B · Tia Ax và tia AB là hai tia trùng nhau uChú ý Hai tia không trùng nhau còn được gọi là hai tia phân biệt x y 0 B · · A ?2 Hướng dẫn a) Tia OB trùng với tia Oy b) Hai tia Ox và Ax không trùng nhau. Vì hai tia không chung gốc. c) Hai tia Ox, Oy không đối nhau vì không tạo thành một đường thẳng. 3. Củng cố (4’): Tia là gì? Khi nào hai tia được gọi là đối nhau? Trùng nhau? x y R · A · B · C · – Hướng dẫn HS làm bài tập 22 b; c SGK a) b) 4. Hướng dẫn về nhà (1’): - HS nắm vững ba khái niệm : Tia, hai tia đối nhau, hai tia trùng nhau. - Làm bài tập 23, 24, 28, 29, 31 trang 113, 114 SGK - Về nhà luyện vẽ thành thạo các trường hợp: Hai tia đối nhau, hai tia chung gốc không đối nhau, hai tia trùng nhau. Giảng lớp 6: 12/10/2012 Tiết 7 §6. ĐOẠN THẲNG I. Mục tiêu: 1. Kiến thức: Biết định nghĩa đoạn thẳng 2. Kỹ năng: Hs biết vẽ đoạn thẳng. - Biết nhận dạng đoạn thẳng cắt đoạn thẳng, cắt đường thẳng, cắt tia - Biết mô tả hình vẽ bằng các cách diễn đạt khác nhau. 3. Thái độ: Vẽ hình cẩn thận, chính xác II. Chuẩn bị: * Giáo viên: Giáo án, SGK, thước thẳng. * Học sinh: Vở ghi , dụng cụ học tập, chuẩn bị bài III. Tiến trình dạy học: 1. Kiểm tra bài cũ (5’): Thế nào là một tia? Em hãy lên bảng vẽ một tia? Vậy tia 0x giới hạn ở đâu? (giới hạn ở gốc 0, nhưng không giới hạn “về phía x” 2. Bài mới: Giới thiệu bài Hoạt động của thầy và trò Nội dung Hoạt động 1: Vẽ đoạn thẳng, đoạn thẳng AB là gì ? (12’) - Gv: Cho HS đánh dấu hai điểm A, B trên giấy. Đặt cạnh thước thẳng đi qua hai điểm A và B, rồi lấy đầu chì vạch theo cạnh thước từ A đến B - Gv: Nét chì trên trang giấy, nét phấn trên bảng là hình ảnh đoạn thẳng AB. - Gv: Trong khi vẽ đoạn thẳng AB đầu bút chì đã đi qua những điểm nào? - Gv: Qua cách vẽ em hãy cho biết đoạn thẳng AB là gì? - Gv: Cách gọi tên của đoạn thẳng ntn? - Gv: Lưu ý: khi gọi tên đoạn thẳng ta gọi tên hai đầu mút của nó, thứ tự tùy ý. - Gv: Cho hai điểm C và D, hãy vẽ đoạn thẳng và gọi tên đoạn thẳng đó - Gv: Vậy phần giới hạn của đoạn thẳng CD ở đâu? Lưu ý : Khi vẽ đoạn thẳng phải vẽ rõ hai mút Hoạt động 2: Bài tập (5’) Cho HS làm bài tập 33 trang 115 SGK - Gv: Gọi một HS đọc đề. - Gv: Gọi 1 vài HS đứng tại chỗ trình bày HS nhận xét kết quả của bạn - Gv: Uốn nắn và thống nhất cách trình bày cho học sinh Hoạt động 3: Tìm hiểu quan hệ giữa Đoạn thẳng với đoạn thẳng, với tia, với đường thẳng (13’) - Gv: Cho HS quan sát hình vẽ để nhận dạng hai đoạn thẳng cắt nhau. - Gv: Hình vẽ a cho biết gì? - Gv: Hai đoạn thẳng cắt nhau khi nào? Giao điểm của hai đoạn thẳng không trùng với mút nào ? của hai đoạn thẳng. - Gv: Hình b, c cũng vẽ hai đoặn thẳng cắt nhau, nhưng chúng khác hình vẽ a ở điểm nào? - Gv: Hai đoạn thẳng cắt nhau là hai đoạn thẳng có điểm chung. - Gv: Em có nhận xét gì về quan hệ giữa tia và đoạn thẳng? - Gv: Cho HS mô tả hình vẽ a - Gv: Hãy nêu vị trí giao điểm của đoạn thẳng AB và tia 0x trong mỗi trường hợp - Gv: Khi đoạn thẳng cắt tia thì giữa chúng có điểm chung nào không? HS quan sát và nêu đặc điểm của trường hợp tia cắt đoạn thẳng. - Gv: Đoạn thẳng cắt tia khi chúng có một điểm chung. - Gv: Tương tự như trên đoạn thẳng cắt đường thẳng thì có điểm đặc biệt gì? - Gv: Cho HS quan sát hình vẽ để nhận dạng đoạn thẳng cắt đường thẳng. - Gv: Hãy nêu vị trí giao điểm của đoạn thẳng AB và đường thẳng a Hoạt động 4: Luyện tập (5’) - Gv: Cho HS đọc đề bài và nêu yêu cầu của bài toán - Gv: Cho HS lên bảng trình bày - Gv: Cho HS nhận xét và bổ sung thêm. - Gv: Uốn nắn và thống nhất cách trình bày cho học sinh A · B · 1. Đoạn thẳng AB là gì ? Đoạn thẳng AB là hình gồm điểm A, điểm B và tất cả các điểm nằm giữa A, B. Đoạn thẳng AB còn gọi là đoạn thẳng BA. - Hai điểm A, B gọi là hai mút (hoặc hai đầu) của đoạn thẳng AB Bài tập 33 trang 115 SGK a) Hình gồm hai điểm và tất cả các điểm nằm giữa R, S được gọi là đoạn thẳng RS. Hai điểm R, S được gọi là hai mút của đoạn thẳng RS. b) Đoạn thẳng PQ là hình gồm điểm P, điểm Q và tất cả các điểm nằm giữa P và Q. 2. Đoạn thẳng, cắt đoạn thẳng, cắt tia, cắt đường thẳng C · I · D · A · B · (a) a) Đoạn thẳng cắt đoạn thẳng A · B · · C · D (b) AB và CD cắt nhau tại I. I là giao điểm A · D · B · C (c) A · · B 0 · x K · (a) b) Đoạn thẳng cắt tia: 0 · · B · A x (b) đoạn thẳng AB và tia 0x cắt nhau tại K. K gọi là giao điểm B · · A 0 · (c) A · 0 · B x (d) H · A · · B a (a) c) Đoạn thẳng cắt đường thẳng : · B a (b) · A Đoạn thẳng AB và đường thẳng a cắt nhau tại H. H là giao điểm Bài tập 34 trang 116 SGK Hướng dẫn A · B · C · a