Giáo án Toán học lớp 6 - Số học - Chương III

TuÇn: TiÕt: 69 Ngµy so¹n : Ngµy d¹y : Tªn bµi : Chương III: PHÂN SỐ §1. MỞ RỘNG KHÁI NIỆM PHÂN SỐ I. Mục tiêu: Kiến thức: HS thấy được sự giống nhau và khác nhau giữa khái niệm phân số đã học ở Tiiểu học và khái niệm phân số học ở lớp 6 Kỹ năng: HS viết được phân số mà tử và mẫu là số nguyên, thấy được số nguyên cũng là phân số có mẫu là 1 Thái độ: Giáo dục cho HS tính cẩn thận, chính xác, biết dùng phân số để biểu diễn một nội dung thực tế. II. Phương tiện dạy học: GV: Phấn màu, bảng phụ ghi sẵn đề bài tập HS: Chuẩn bị bảng nhóm, bút viết, ôn tập khái niệm phân số đã học ở Tiểu học. III. Tiến trình bài dạy: Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Ghi bảng Hoạt động 1: Giới thiệu sơ lược về chương III (4 phút). - Hãy cho một vài ví dụ về phân số đã được học ở Tiểu học. - Tử và mẫu của phân số là những số nào? - Nếu tử và mẫu là các số nguyên ví dụ: thì có phải là phân số không? - Khái niệm phân số được mở rộng như thế nào, làm thế nào để so sánh, tính toán, thực hiện các phép tính. Đó là nội dung của chương III. à Bài mới HS cho ví dụ: HS nghe GV giới thiệu chương III.  Hoạt động 2: Khái niệm về phân số (12 phút) - Một quả cam được chia thành 4 phần bằng nhau, lấy đi 1 phần, ta nói rằng: “đã lấy quả cam” - Yêu cầu HS cho ví dụ trong thực tế - Vậy có thể coi là thương của phép chia 1 cho 4 - Tương tự, nếu lấy -1 chia cho 4 thì có thương bằng bao nhiêu? - là thương của phép chia nào? - Vậy: ; ; ; …. Đều là các phân số. Vậy thế nào là một phân số? - So với khái niệm phân số đã học ở Tiểu học, em thấy khái niệm phân số đã được mở rộng như thế nào? - Có một điều kiện không thay đổi, đó là điều kiện nào? - Nhắc lại dạng tổng quát của phân số? HS lấy ví dụ trong thực tế: một cái bánh được chia thành 6 phần bằng nhau, lấy đi 5 phần, … -1 chia cho 4 có thương là: là thương của phép chia -3 cho -7 - Phân số có dạng với a, b Ỵ Z và b 0 - Phân số ở tiểu học cũng có dạng: với a, b Ỵ N và b 0 Điều kiện không thay đổi: b 0 I. Khái niệm về phân số: - Phân số có dạng với a, b Ỵ Z và b 0 - Ví dụ: ; ; ; …. đều là các phân số. 0 Hoạt động 3: Ví dụ (10 phút). - Hãy cho ví dụ về phân số? Cho biết tử và mẫu của từng phân số đó? - Ỵêu cầu HS làm ?2 Trong các cách viết sau, cách viết nào cho ta phân số: a) b) c) d) e) f) HS tự lấy ví dụ về phân số rồi chỉ ra tử và mẫu của các phân số đó. - HS trả lới, giải thích dựa theo dạng tổng quát của phân số. Các cách viết phân số: a) c) f) g) h) II. Ví dụ: Các cách viết phân số: a) c) f) g) h) g) h) là mét phân số, mà = 4. Vậy mọi số nguyên có thể viếr dưới dạng phân số hay không? Cho ví dụ? - Số nguyên có thể viết dưới dạng phân số Mọi số nguyên đều có thể viết dưới dạng phân số. Ví dụ: 2 = ; -5 = * Mọi số nguyên đều có thể viết dưới dạng phân số. Ví dụ: 2 = ; -5 = Hoạt động 4: Củng cố (17 phút) Bài 1 tr.5 SGK: HS lên bảng gạch chéo hình và biểu diễn các phân số. Bài 5 tr.6 SGK: Dùng cả hai số 5 và 7 để viết thành phân số (mỗi số chỉ viết dược 1 lần). Tương tự đặt câu hỏi như vậy với hai số 0 và -2 Bài 6 tr6 SGK: Biểu thị các số dưới dạng phân số: a) của hình chữ nhật b) của hình vuông HS nhận xét và làm bài nhóm. và - Với hai số 0 và -2 ta viết được phân số: Bài 1 tr.5 SGK: a) của hình chữ nhật b) của hình vuông Bài 5 tr.6 SGK: HS nhận xét và làm bài nhóm. và - Với hai số 0 và -2 ta viết được phân số: Hoạt động 5: Hướng dẫn về nhà (1 phút) + Học bài trong vở ghi và trong SGK + BTVN: 77 tr.89 SGK + 113 à 117 (SBT)  TuÇn: TiÕt: 70 Ngµy so¹n : Ngµy d¹y : Tªn bµi : §2. PHÂN SỐ BẰNG NHAU I. Mục tiêu: Kiến thức: HS nhận biết được thế nào là hai phân số bằng nhau. Kỹ năng: Học sinh nhận dạng được các phân số bằng nhau và không bằng nhau, lập được các cặp số bằng nhau từ một đẳng thức tích. Thái độ: Giáo dục cho HS tính cẩn thận, chính xác. II. Phương tiện dạy học: GV: Phấn màu, bảng phụ HS: Chuẩn bị bảng nhóm, bút viết III. Tiến trình bài dạy: Ho¹t ®éng cđa thÇy Ho¹t ®éng cđa trß Ho¹t ®éng 1: KiĨm tra bµi cị (4 ph) - GV ®­a c©u hái lªn mµn h×nh. ThÕ nµo lµ ph©n sè? Ch÷a bµi tËp sè 4 ViÕt c¸c phÐp chia sau d­íi d¹ng ph©n sè; a) -3 : 5 b) (-2) : (-7) c) 2 : (-11) d) x : 5 víi x - Mét HS lªn b¶ng kiĨm tra. Tr¶ lêi c©u hái. Ch÷a bµi tËp sos 4 SBT. a) = b) = c) = d) = víi x Ho¹t ®éng 2: §Þnh nghÜa (12 ph) GV ®­a h×nh vÏ lªn mµn h×nh: Cã 1 c¸i b¸nh h×nh h÷ nhËt LÇn 1 LÇn 2 (phÇn t« ®Ëm lµ phÇn lÊy ®i) Hái mçi lÇn ®· lÊy ®i bao nhiªu phÇn c¸i b¸nh? NhËn xÐt g× vỊ 2 ph©n sè trªn ? V× sao? - GV: ë líp 5 ta ®· häc hai ph©n sè b»ng nhau. Nh­ng víi c¸c ph©n sè cã tư vµ mÉu lµ c¸c sè nguyªn, vÝ dơ vµ lµm thÕ nµo ®Ĩ biÕt ®­ỵc 2 ph©n sè nµy b»ng nhau hay kh«ng? §ã lµ néi dung bµi h«m nay, Sau ®ã, GV ghi ®Ị bµi. - Trë l¹i vÝ dơ trªn : Nh×n cỈp ph©n sè nµy em h·y ph¸t hiƯn cã c¸c tÝch nµo b»ng nhau? - H·y lÊy mét vÝ dơ kh¸c vỊ 2 ph©n sè b»ng nhau vµ kiĨm tra nhËn xÐt nµy. - Mét c¸ch tỉng qu¸t ph©n sè: khi nµo? §iỊu vÉn ®ĩng víi c¸c ph©n sè tư, mÉu lµ c¸c sè nguyªn. - GV yªu c©u HS ®äc ®Þnh nghÜa SGK. - GV ®­a ®Þnh nghÜa lªn mµn h×nh. - LÇn 1 lÊy ®i c¸i b¸nh. - LÇn 2 lÊy ®i c¸i b¸nh. - HS : - Hai ph©n sè trªn b»ng nhau v× cïng biĨu ®iƠn mét phÇn cđa c¸i b¸nh. - HS : Cã 1. 6 = 3. 2. HS: gi¶ sư lÊy : Cã 2. 10 = 5.4. - HS: ph©n sè nÕu ad= bc. - HS ®äc ®Þnh nghia SGK. nÕu ad= bc. Ho¹t ®éng 3: C¸c vÝ dơ (10 ph) - GV: C¨n cø vµo ®Þnh nghÜa trªn xÐt xem vµ cã b»ng nhau kh«ng? - H·y xÐt xem c¸c cỈp ph©n sè sau cã b»ng nhau kh«ng? vµ ; vµ . - GV yªu cÇu HS lµm c¸c bµi tËp: a) T×m x biÕt - HS : = v× (-3). (-8) = 4. 6 (=24) - HS: = v× (-1). 12 = 4. (-3) (= -12) . v× 3.7 5.(-4) HS lµm bµi tËp a) -2.6 = 3. x x = - 4. b) T×m ph©n sè b»ng ph©n sè c) LÊy vÝ dơ vỊ 2 ph©n sè b»ng nhau. - GV yªu c©u ho¹t ®éng nhãm lµm ?1 vµ ?2 vµ t×m x biÕt b) c) HS tù lÊy vÝ dơ vỊ 2 ph©n sè b»ng nhau. - HS ho¹t ®éng theo nhãm. 1? v× 1. 12 = 4.3 v× 2.8 = 3.6 v× (-3).(-15) = 5.9 v× 4.9 3. (-12) 2? v× -2.5 5.2 T×m x biÕt x.21 = 6.7 x = Ho¹t ®éng 4: Luyªn tËp - cđng cè (18 ph) - Trß ch¬i: GV cư 2 ®éi tr­ëng. Néi dung: T×m c¸c cỈp ph©n sè b»ng nhau trong c¸c ph©n sè sau: LuËt ch¬i : 2 ®éi mçi ®éi 3 ng­êi, mçi ®éi chØ cã 1 bĩt (hoỈc phÊn)chuyỊn tay nhau viÕt lÇn l­ỵt tõ ng­êi nay sang ng­êi kh¸c. §éi nµo hoµn thµnh nhanh h¬n vµ ®ĩng lµ th¾ng. - Bµi 8 Cho a, b . Chøng minh r»ng c¸c cỈp ph©n sau ®©y lu«n b»ng nhau: a) vµ ; b ) vµ Rĩt ra nhËn xÐt? ¸p dơng: Bµi 9 ViÕt mçi ph©n sè sau ®©y thµnh mét ph©n sè b»ng nã cã mÉu d­¬ng: . - GV rĩt ra nhËn xÐt: VËy ta cã thĨ viÕt ph©n sè cã mÉu ©m thµnh mét ph©n sè b»ng nã cã mÉu d­¬ng: - GV yªu cÇu HS lµm trªn phiÕu häc tËp bµi 6 vµ 7 (a,d) 1) T×m x, y biÕt: a) b) 2) §iỊn sè thÝch hỵp vµo « vu«ng a) d) Bµi tËp :Thư trÝ th«ng minh Tõ ®¼ng thøc : 2. (-6) = (- 4).3 h·y lËp c¸c cỈp ph©n sè b»ng nhau. GV gỵi ý HS tù nghiªn cøu bµi 10 2 ®éi tr­ëng HS thµnh lËp ®éi. HS: Hai ®éi tham gia trß ch¬i, mçi ®éi 3 ng­êi (cã thĨ lÊy 1 ®éi nam, 1 ®éi n÷ hoỈc lÊy ®éi theo tỉ, trªn tinh th©n xung phong ) KÕt qu¶: . a) = v× a.b = (- a).(- b) b) = v× (-a).b =(-b).a NhËn xÐt :nÕu ®ỉi dÊu c¶ tư vµ mÉu cđa mét ph©n sè th× ta ®­ỵc mét ph©n sè b»ng ph©n sè ®ã. HS lµm bµi tËp: - HS c¶ líp lµm bµi trªn phiÕu häc tËp. KÕt qu¶ : 1) a) x = 2; b) y = -7. 2) a) d) - HS tù ®äc bµi 10 SGK råi t×m c¸c cỈp ph©n sè b»ng nhau. KÕt qu¶: Ho¹t ®«ng 5: H­íng dÉn vỊ nhµ (1 ph) - N¾m v÷ng ®Þnh nghÜa 2 ph©n sè b»ng nhau - Bµi tËp sè 7 (b,c), 10 Bµi 9,10,11,12,13,14 - ¤n tËp tÝnh chÊt c¬ b¶n cđa ph©n sè  TuÇn: TiÕt: 71 Ngµy so¹n : Ngµy d¹y : Tªn bµi : §4. TÍNH CHẤT CƠ BẢN cđa ph©n sè I. Mục tiêu: N¾m v÷ng tÝnh chÊt c¬ b¶n cđa ph©n sè. VËn dơng ®­ỵc tÝnh chÊt c¬ b¶n cđa ph©n sè ®Ĩ gi¶I mét bµi tËp ®¬n gi¶n, viÕt ®­ỵc mét ph©n sè cã mÉu ©m thµnh ph©n sè b»ng nã vµ cã mÉu d­¬ng. B­¬c ®Çu cã kh¸i niƯm vỊ sè h÷u tû. II ChuÈn bÞ: GV: Phấn màu, bảng phụ ghi tÝnh chÊt c¬ b¶n cđa ph©n sè vµ c¸c bµi tËp vËn dơng HS: Chuẩn bị bảng nhóm, bút viết III. Tiến trình bài dạy: Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Hoạt động 1: Kiểm tra bài cũ (7 phút). ?1 ThÕ nµo lµ hai ph©n sè b»ng nhau? ViÕt d¹ng tỉng qu¸t. Lµm bµi tËp: §iỊn sè thÝch hỵp vµo « vu«ng: ?2 – Ch÷a bµi tËp 12 trang 5 SGK GV- cho HS nhËn xÐt cho ®iĨm. (GV gi÷ l¹i kÕt qu¶ bµi tËp HS 1 ®Ĩ nªu vÊn ®Ị bµi míi. + HS1: lªn b¶ng tr¶ lêi c©u hái vµ lµm bµi tËp. Hai ph©n sè b»ng nhau: nÕu a.d = b.c Bµi tËp: +HS2: Ch÷a bµi 12 SGK/5 Tõ ®¼ng thøc 2.36 = 8.9 ta cã Hoạt động 2: NhËn xÐt (10 phút) Dùa vµo ®Þnh nghÜa hai ph©n sè b»ng nhau , ta biÕn ®ỉi mét ph©n sè ®· cho thµnh mét ph©n sè b»ng nã mµ tư vµ mÉu thay ®ỉi. Ta cịng cã thĨ lµm ®­ỵc ®iỊu nµy dùa vµo tÝnh chÊt c¬ b¶n cđa ph©n sè. GV- Ta cã Em h·y nhËn xÐt: ta ®· nh©n c¶ tư vµ mÉu cđa ph©n sè thø nhÊt víi bao nhiªu ®Ĩ ®­ỵc ph©n sè thø hai? GV ghi b¶ng: Tõ ®ã em rĩt ra nhËn xÐt. GV Thùc hiƯn t­¬ng tù cỈp ph©n sè trªn: ta cã: Rĩt ra nhËn xÐt. Dùa vµo nhËn xÐt trªn lµm bµi ?1 Gi¶i thÝch v× sao: GV- Cho HS tr¶lêi miƯng bµi ?2 HS Ta ®· nh©n c¶ tư vµ mÉu cđa ph©n sè thø nhÊt víi (-3) ®Ĩ ®­ỵc ph©n sè thø 2. HS _ NhËn xÐt: NÕu ta nh©n c¶ tư vµ mÉu cđa ph©n sè … HS – NÕu ta chia c¶ tư vµ mÉu cđa ph©n sè cho … Hoạt động 3: TÝnh chÊt c¬ b¶n cđa ph©n sè (15 phút) GV- Trªn c¬ së tÝnh chÊt c¬ b¶n cđa ph©n sè ®· häc ë tiĨu häc, dùa vµo c¸c vÝ dơ trªn víi c¸c ph©n sè cã tư vµ mÉu lµ c¸c sè nguyªn, em h·y rĩt ra tÝnh chÊt c¬ b¶n cđa ph©n sè? GV ®­a ra tÝnh chÊt c¬ b¶n cđa ph©n sè (b¶ng phơ) GV nhÊm m¹nh ®iỊu kiƯn cđa sè nh©n, sè chia trong c«ng thøc. víi m Ỵ Z, m ≠ 0 víi n Ỵ ¦C(a,b) GV Dùa vµo tÝnh chÊt c¬ b¶n cđa ph©n sè h·y gi¶i thÝch v× sao GV: Nh­ vËy ta cã thĨ viÕt bÊt kú mét ph©n sè cã mÉu ©m thµnh ph©n sè cã mÉu d­¬ng b»ng c¸ch nh©n c¶ tư vµ mÉu cđa ph©n sè ®ã víi (-1) GV cho HS ho¹t ®éng nhãm lµm 1) bµi ?3 ViÕt mçi ph©n sè sau thµnh mét ph©n sè b»ng nã cã mÉu d­¬ng. HS ®­a ra tÝnh chÊt Hs – Ta ®· nh©n c¶ tư vµ mÉu víi (-1) ViÕt ph©n sè thµnh 5 ph©n sè kh¸c b»ng nã. Hái cã thĨ viÕt ®­ỵc bao nhiªu ph©n sè nh­ vËy? GV Cho ®¹i diƯn 2 nhãm tr×nh bµy (mçi nhãm mét c©u) Hái thªm: PhÐp biÕn ®ỉi trªn dùa trªn c¬ së nµo? Vëy ph©n sè cã ®¶m b¶o tháa m·n ®iỊu kiƯn cã mÉu d­¬ng hay kh«ng Tõ kÕt qu¶ bµi 2 GV kÕt luËn: Nh­ vËy mçi ph©m sè cã v« sè ph©n sè kh¸c b»ng nã. C¸c ph©n sè b»ng nhau lµ c¸ch viÕt kh¸c nhau cđa cïng mét sè, ng­êi ta gäi lµ sè h÷u tû (c¸c em sÏ nghiªn cøu ë líp trªn) Cã thĨ viÕt ®­ỵc v« sè ph©n sè nh­ thÕ (nhãm 1) Dùa vµo tÝnh chÊt c¬ b¶n cđa ph©n sè – ta nh©n c¶ tư vµ mÉu víi (-1) Cã v× b -b >0 Hoạt động 4: Củng cố (10 phút) GV ? nh¾c l¹i tÝnh chÊt ¬ b¶n cđa ph©n sè Cho HS lµm bµi tËp 11 SGK trang 11 Hoạt động 5: Hướng dẫn về nhà (1 phút) Häc bµi n¾m ch¾c tÝnh chÊt c¬ b¶n cđa ph©n sè Lµm c¸c bµi tËp 12, 13, 14 SGk / 11 Bµi tËp 20, 21, 23, 24 SBT/6-7 Nghiªn cøu bµi rut gän ph©n sè. TuÇn: TiÕt: 72 Ngµy so¹n : Ngµy d¹y : Tªn bµi : §. Rĩt gän ph©n sè I. Mục tiêu: HS hiĨu thÕ nµo lµ rĩt gän ph©n sè vµ biÕt c¸ch rĩt gän ph©n sè HS hiĨu thÕ nµo lµ ph©n sè tèi gi¶n vµ biÕt c¸ch ®­a ph©n sè vỊ d¹ng tèi gi¶n. B­íc dÇu cã kü n¨ng rĩt gän ph©n sè,cã ý thøc viÕt ph©n sè ë d¹ng tèi gi¶n. II. Phương tiện dạy học: GV: §Ìn chiÕu vµ phim giÊy trong (hoỈc b¶ng phơ) ghi quy t¾c rĩt gÞ ph©n sè, ®Þnh nghÜa ph©n sè tèi gi¶n vµ c¸c bµi tËp. b¶ng ho¹t ®éng nhãm. HS: GiÊy trong, bĩt d¹. III. TiÕn tr×nh d¹y häc Ho¹t ®éng cđa thÇy Ho¹t ®éng cđa trß Ho¹t ®éng 1: KiĨm tra bµi cị (8 ph) GV nªu c©u hái kiĨm tra: - HS1: Ph¸t biĨu tÝnh chÊt c¬ b¶n cđa ph©n sè. ViÕt d¹ng tỉng qu¸t. Ch÷a bµi tËp sè 12 §iỊn sè thÝch hỵp vµo « vu«ng. - HS2: Ch÷a bµi tËp 19 vµ 23 (a) trang 6 SBT Bµi 19 SBT: (tr¶ lêi miƯng) Khi nµo 1 ph©n sè cã thĨ viÕt d­íi d¹ng 1 sè nguyªn. Hai HS lªn b¶ng kiĨm tra - HS 1: Tr¶ lêi c©u hái. ViÕt: víi m víi n ¦C(a,b). Ch÷a bµi tËp 12 a) :3 b) .4 = = :3 .4 c) : d) = = : - HS2 ch÷a bµi tËp. - Bµi 19 SBT. Mét ph©n sè cã thĨ viÕt d­íi d¹ng 1 sè nguyƯn nÕu tư chia hÕt cho mÉu Cho vÝ dơ. Bµi 23 (a) SBT: Gi¶i thÝch t¹i sao c¸c ph©n sè sau b»ng nhau a) (hoỈc tư lµ béi cđa mÉu). VÝ dơ : - Bµi 23 (a) SBT :7 = :7 :13 = :13 Ho¹t ®éng 2: C¸ch rĩt gän ph©n sè (10 ph) - GV: Trong bµi tËp 23 (a) ta ®· biÕn ®ỉi ph©n sè thµnh ph©n sè, ®¬n gi¶n h¬n sè ban ®Çu nh­ng vÉ b»ng nã. VËy c¸ch rĩt gän ph©n sè nh­ thÕ nµo vµ lµm thÕ nµo ®Ĩ cã ph©n sè tèi gi¶n ®ã lµ néi dung bµi h«m nay. - GV: ghi ®Ị bµi. VÝ dơ 1: XÐt ph©n sè H·y rĩt gän ph©n sè - GV ghi l¹i c¸ch lµm cđa HS Trªn c¬ së nµo em lµm ®­ỵc nh­ vËy? GV: vËy ®Ĩ rĩt gän mét ph©n sè ta ph¶i lµm thÕ nµo? VÝ dơ 1: Rĩt gän ph©n sè . - GV yªu cÇu HS lµm Rĩt gän c¸c ph©n sè sau: a) b) c) d) - GV: Qua c¸c vÝ dơ vµ bµi tËp trªn h·y rĩt ra quy t¾c rĩt gän ph©n sè. - GV yªu cÇu HS nh¾c l¹i quy t¾c ®ã. - GV ®­a "Quy t¾c rĩt gän lªn mµn h×nh". - HS: nghe GV ®Ỉt vÊn ®Ị. - HS: (Cã thĨ rĩt gän tõng b­íc, cịng cã thĨ rĩt gän ngay mét lÇn) :2 :7 = = :2 :7 :14 = :14 C¬ së: dùa trªn tÝnh chÊt c¬ b¶n cđa ph©n sè. - HS: ®Ĩ rĩt ra mét ph©n sè ta ph¶i chia c¶ tư vµ mÉu cđa ph©n sè cho mét ­íc chung cđa chĩng. - HS : - HS lµm Gäi 1 HS lªn b¶ng lµm c©u a, b: 1 HS kh¸c lµm c©u c, d. a) b) c) d) - HS nªu quy t¾c rĩt gän ph©n sè (trang 12 SGK)  Ho¹t ®éng 3: ThÕ nµo lµ ph©n sè tèi gi¶n (15 ph) - GV: ë c¸c bµi tËp trªn t¹i sao dõng l¹i kÕt qu¶: - H·y t×m ­íc chung cđa tư vµ mÉu cđa mçi ph©n sè. - §ã lµ c¸c ph©n sè tèi gi¶n. VËy thÕ nµo lµ ph©n sè tèi gi¶n? - GV yªu c©u HS lµm T×m c¸c ph©n sè tèi gi¶n trang c¸c ph©n sè sau: - Lµm thÕ nµo ®Ĩ ®­a 1 ph©n sè ch­a tèi gi¶n vỊ d¹ng ph©n sè tèi gi¶n? Yªu cÇu HS rĩt gän c¸c ph©n sè ®Õn tèi gi¶n. - Khi rĩt gän ta sÏ chia c¶ tư vµ mÉu cđa ph©n sè cho 3. Sè chia : 3 quan hƯ víi tư vµ mÉu cđa ph©n sè nh­ thÕ nµo? - Khi rĩt gän ta ®· chia c¶ tư vµ mÉu cđa ph©n sè cho 4. Sè chi : 4 quan hƯ víi gi¸ trÞ tuyƯt ®èi cđa tư vµ mÉu lµ vµ nh­ thÕ nµo? - GV: vËy ®Ĩ rĩt gän mét lÇn mµ thu ®­ỵc kÕt qu¶ lµ ph©n sè tèi gi¶n, ta ph¶i lµm nh­ thÕ nµo? - Quan s¸t c¸c ph©n sè tèi gi¶n nh­ em thÊy tư vµ mÉu quan hƯ thÕ nµo víi nhau. - Ta rĩt ra c¸c chĩ ý sau, khi rĩt gän mét ph©n sè. Gäi 1 HS ®äc chĩ ý trang 14 SGK. - HS: v× c¸c ph©n sè nµy kh«ng rĩt gän ®­ỵc n÷a. - ¦íc chung cđa tư vµ mÉu cđa mçi ph©n sè chØ lµ - Ph©n sè tèi gi¶n (hay ph©n sè kh«ng rĩt gän ®­ỵc n÷a) lµ ph©n sè mµ tư vµ mÉu chØ cã ­íc chung lµ 1 vµ (-1). - HS lµm bµi tËp , tr¶ lêi miƯng: Ph©n sè tèi gi¶n lµ: - HS: ta ph¶i tiÕp tơc rut gän cho ®Õn tèi gi¶n. - HS: 3 lµ ¦CNN(3;6)sè chia lµ ¦CLN nhÊt cđa tư vµ mÉu. - HS: 4 lµ ¦CLN(4;12)sè chia lµ ¦CLN cđa gi¶ trÞ tuyƯt ®èi cđa tư vµ mÉu. - HS: ta ph¶i chia c¶ tư vµ mÉu cđa ph©n sè cho ¦CLN cđa c¸c gi¸ trÞ tuyƯt ®èi cđa chĩng. - C¸c ph©n sè tèi gi¶n cã gi¸ trÞ tuyƯt ®èi cđa tư vµ mÉu lµ hai sè nguyªn tè cïng nhau. - 1 HS ®äc phÇn "Chĩ ý " SGK.  Ho¹t ®éng 4: LuyƯn tËp cđng cè (10 ph) - GV yªu cÇu HS ho¹t ®éng nhãm lµm bµi tËp 15 vµ 17 (a, d) trang 15 SGK. - GV quan s¸t c¸c nhãm ho¹t ®éng vµ nh¾c nhë, gãp ý. HS cã thĨ rĩt gän tõng b­íc, cịng cã thĨ rĩt gän 1 lÇn ®Õn ph©n sè tèi gi¶n. - GV yeu cÇu 2 nhãm tr×nh bµy lÇn l­ỵt 2 bµi . HS ho¹t ®éng nhãm. - Bµi 15 : Rĩt gän c¸c ph©n sè. Bµi 17 (a, d) - HS: Rĩt gän nh­ vËy lµ sai v× c¸c biĨu thøc trªn cã thĨ coi lµ 1 ph©n sè, ph¶i biÕn ®ỉi tư, mÉu thµnh tÝch th× míi rĩt gän ®­ỵc. bµi nµy sai v× ®· rĩt gän á d¹ng tỉng. Ho¹t ®éng 5: H­íng dÉn vỊ nhµ (2 ph) Häc thuéc quy t¾c rĩt gän ph©n sè. N¾m v÷ng thÕ nµo lµ ph©n sè tèi gi¶n vµ lµm thÕ nµo ®Ĩ cã ph©n sè tèi gi¶n. Bµi tËp vÇ nhµ sè 16;17 (b,c,e), 18, 19 ,20 trang 15 SGK. bµi 25, 26 trang 7SBT. ¤n tËp ®Þnh nghÜa ph©n sè b»ng nhau. tÝnh chÊt c¬ b¶n cđa ph©n sè, rĩt gän ph©n sè.  TuÇn: TiÕt: 73 Ngµy so¹n : Ngµy d¹y : Tªn bµi : §. LUYỆN TẬP I. Mục tiêu: Kiến thức: Củng cố định nghĩa phân số bằng nhau, tính chất cơ bản của phân số, phân số tối giản. Kỹ năng: Rèn luyện kỹ năng rút gọn, so sánh phân số, lập phân số bằng phân số cho trước. Thái độ: Giáo dục cho HS tính cẩn thận, chính xác khi rút gọn phân số, có ý thức viết phân số ở dạng tối giản, biết áp dụng rút gọn phân số vào một số bài tóan có nội dung thực tế. II. Phương tiện dạy học: GV: Phấn màu, bảng phụ ghi sẵn quy tắc rút gọnphân số, định nghĩa phân số tối giản và các bài tập. HS: Chuẩn bị bảng nhóm, bút viết, ôn tập kiến thức từ đầu chương. III. Tiến trình bài dạy: Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Ghi bảng Hoạt động 1: Kiểm tra bài cũ (8 phút). GV ghi đề kiểm tra lên bảng phụ: HS1: - Nêu quy tắc rút gọn một phân số? Việc rút gọn phân số là dựa trên cơ sở nào? - Làm bài tập 25a, d tr.7 SBT: Rút gọn thành phân số tối giản: a) d) HS lên bảng trả lời câu hỏi và làm bài tập, HS dướp lớp làm bài tập vào bảng phụ HS1: Trả lời câu hỏi và làm bài tập: a) d) HS2: - Thế nào là phân số tối giản? - Làm bài 19 tr.15 SGK Đổi ra mét vuông (viết dưới dạng phân số tối giản)25 dm2; 36 dm2; 450 cm2; 575 cm2. GV: yêu cầu HS nói rõ cách rút gọn các phân số. Sau đó GV yêu cầu 3 HS đem bài lên bảng và sửa bài của HS dưới lớp. HS2: Nêu định nghĩa phân số tối giản. 25 dm2 36 dm2 = 450 cm2 575 cm2 HS nhận xét bài của các bài trên bảng. Hoạt động 2: Cách rút gọn phân số (35 phút) Bài 20 tr.15 SGK Tìm các cặp phân số bằng nhau trong các phân số sau đây: - Để tìm các cặp phân số bằng nhau, ta nên làm như thế nào? - Ngoài cách trên còn cách nào khác? -HS hoạt động nhóm bài 21 tr.15 SGK trong các phân số sau, tìm phân số không bằng phân số nào trong các phân số còn lại? GV thu bài củ từng nhóm và nhận xét cho điểm từng nhóm. Ta cần rút gọn các phân số đến tối giản rồi so sánh. ; - Dựa vào định nghĩa hai phân số bằng nhau. HS hoạt động theo nhóm, tự trao đổi để tìm cách giải quyết. Rút gọn phân số: Vậy và Bài 20 tr.15 SGK ; Bài 21 tr.15 SGK Vậy và Bài 22 tr.15 SGK: Điền số thích hợp vào ô: ; Bài 27 tr.16 SGK Đố: Một học sinh rút gọn như sau: Đúng hay sai? - Nếu sai hãy rút gọn lại? Bài 27 tr.7 SBT: Rút gọn: a) b) c) d) GV hướng dẫn HS làm bài HS tính nhẩm ra kết quả và giải thích cách làm của mình. - Có thể dùng định nghĩa 2 phân số bằng nhau. - Hoặc áp dụng tính chất cơ bản của phân số. Làm như trên là sai vì đã rút gọn ở dạng tổng, phải thu gọn tử và mẫu, rồi chia cả tử và mẫu cho ước chung khác 1 và -1 của chúng. a) b) c) d) Bài 22 tr.15 SGK Bài 27 tr.16 SGK Làm như trên là sai vì đã rút gọn ở dạng tổng, phải thu gọn tử và mẫu, rồi chia cả tử và mẫu cho ước chung khác 1 và -1 của chúng. Bài 27 tr.7 SBT: a) b) c) d) Hoạt động 5: Hướng dẫn về nhà (1 phút) + Ôn tập lại tính chất cơ bản của phân số, cách rút gọn phân số, lưu ý không được rút gọn phân số ở dạng tổng quát. + BTVN: 23, 25, 26 tr.16 SGK + 29, 31 à 34 tr.7 (SBT) TuÇn: TiÕt: 74 Ngµy so¹n : Ngµy d¹y : Tªn bµi : §. LUYỆN TẬP I. Mục tiêu: Kiến thức: Tiếp tục củng cố khái niệm phân số bằng nhau, tính chất cơ bản của phân số, phân số tối giản Kỹ năng: Rèn luyện kỹ năng thành lập các phân số bằng nhau, rút gọn phân số ở dạng biểu thức, chứng minh một phân số chứa chữ là tối giản, biểu diễn các phần đoạn thẳng bằng hình học. Thái độ: Giáo dục cho HS tính cẩn thận, chính xác khi rút gọn phân số, cò ý thức viết phân số ở dạng tối giản, phát triển tư duy HS. II. Phương tiện dạy học: GV: Phấn màu, bảng phụ ghi các bài tập. HS: Chuẩn bị bảng nhóm, bút viết III. Tiến trình bài dạy: Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Ghi bảng Hoạt động 1: Kiểm tra bài cũ (8phút). GV ghi đề kiểm tra lên bảng phụ: HS1: Làm bài 34 tr.8 SBT tìm tất cả các phân số bằng phân số và có mẫu là số tự nhiên nhỏ hơn 19. - Tại sao không nhân với 5? Không nhân với các số nguyên âm? 2 HS lên bảng trả lời câu hỏi và làm bài tập, HS dướp lớp làm bài tập vào bảng phụ HS 1: Rút gọn: Nhân cả tử và mẫu của với 2; 3; 4 ta được: HS 2: Làm bài 31 tr.7 SBT Sau đó GV yêu cầu 3 HS đem bài lên bảng và sửa bài của HS dưới lớp. HS 2: Lượng nước cần phải bơm tiếp cho đầy bể là: 5000 lít – 3500 lít = 1500 lít Vậy lượng nước cần bơm tiếp bằng: của bể. HS nhận xét bài của các bài trên bảng. Hoạt động 2: Luyện tập (35 phút) Bài 25 tr.16 SGK Viết tất cả các phân số bằng mà tử và mẫu số là các số tự nhiên có hai chữ số. B1 ta làm gì? B2 ta làm gì ? Bài 26 tr.16 SGK - Đoạn thẳng AB gồm bao nhiêu đơn vị độ dài? - . Vậy CD dài bao nhiêi đơn vị độ dài? Vẽ hình. Tương tự tính độ dài của EF, GH, IK. Vẽ các đoạn thẳng. Bài 24 tr.16 SGK Tìm các số nguyên x và y biết - Hãy rút gọn phân số B1 ta rút gọn phân số. B2 Nhân cả tử và mẫu của phân số với cùng một số tự nhiên sao cho tử và mẫu của nó là các số tự nhiên có hai chữ số. Có bao nhiêu phân số thỏa mãn đề bài? HS: đoạn thẳng AB gồm 12 đơn vị độ dài. CD = .12 = 9 (đơn vị độ dài) EF = .12 = 10 (đvị độ dài) GH = .12 = 6 (đvị độ dài) IK = .12 = 15 (đvị độ dài) Bài 25 tr.16 SGK Rút gọn: = Có 6 phân số từ đến là thỏa mãn đề bài. Bài 26 tr.16 SGK CD = .12 = 9 (đơn vị độ dài) EF = .12 = 10 (đvị độ dài) GH = .12 = 6 (đvị độ dài) IK = .12 = 15 (đvị độ dài) Bài 24 tr.16 SG - Vậy ta có: Tính x? Tính y? Bài 23 tr.16 SGK Cho tập hợp A = {0; -3; 5} Viết tập hợp B các phân số mà m,n Ỵ A (nếu có 2 phân số bằng nhau thì chỉ viết 1 lần) Trong các số -3; 5; 0 ta có thể lấp được những phân số nào? Viết tập hợp B. Bài 36 tr.8 SBT: Rút gọn: Yêu cầu HS hoạt động nhóm - GV gợi ý: Muốn rút gọn các phân số này ta phải làm như thế nào? - Gợi ý để HS tìm được thừa số chung của tử và mẫu GV nhận xét bài của từng nhóm và cho điểm - Tử số n có thể nhận 0; -3 ; 5, mẫu số có thể là -3; 5. - Ta lập được các phân số: - Ta phải phân tích cả tử và mẫu thành tích Bài 23 tr.16 SGK - Tử số n có thể nhận 0; -3; 5, mẫu số có thể là -3; 5. - Ta lập được các phân số: Bài 36 tr.8 SBT Hoạt động 5: Hướng dẫn về nhà (1 phút) + Ôn tập tính chất cơ bản của phân số, cách tìm BCNN của hai hay nhiều số để tiết sau học bài “Quy đồng mẫu nhiều phân số”. + BTVN: 33, 35, 37, 38, 40 tr.8,9 SBT  TuÇn: TiÕt: 75 Ngµy so¹n : Ngµy d¹y : Tªn bµi : §5. QUY ĐỒNG MẪU NHIỀU PHÂN SỐ I. Mục tiêu: Kiến thức: HS hiểu thế nào là quy đồng mẫu nhiều phân số, nắm bắt được các bước tiến hành quy đồng mẫu nhiều phân số. Kỹ năng: Có kỹ năng quy đồng mẫu của các phân số (các phân số này có mẫu là số không quá 3 chữ số) Thái độ: Giáo dục cho HS tính cẩn thận, chính xác khi quy đồng mẫu nhiều phân số, HS có ý thức làm việc theo quy trình, có thói quen tự học. II. Phương tiện dạy học: GV: Phấn màu, bảng phụ ghi sẵn quy tắc rút gọnphân số, định nghĩa phân số tối giản và các bài tập. HS