Giáo án Toán học lớp 6 - Tiết 14 - Bài 2: Tập hợp các số nguyên

Tuần 14 Ngày soạn: 08 /11/ 2008 Tiết 14 Ngày dạy: 10/11/2008 §2: TẬP HỢP CÁC SỐ NGUYÊN I/ MỤC TIÊU: 1. Kiến thức: - HS biÕt ®­ỵc tËp hỵp sè nguyªn bao gåm c¸c sè nguyªn d­¬ng, sè 0 vµ c¸c sè nguyªn ©m. - HS b­íc ®Çu hiĨu ®­ỵc cã thĨ dïng sè nguyªn ®Ĩ nãi vỊ c¸c ®¹i l­ỵng cã hai h­íng ng­ỵc nhau. - HS b­íc ®Çu cã ý thøc liªn hƯ bµi häc víi thùc tiƠn. 2. Kĩ năng: BiÕt biĨu diƠn sè nguyªn a trªn trơc sè, t×m ®­ỵc sè ®èi cđa sè nguyªn . II/ PHƯƠNG PHÁP: Vấn đáp, đặt và giải quyết vấn đề. III/ CHUẨN BỊ: - GV: Bµi so¹n, SGK, th­íc kỴ cã chia ®¬n vÞ , phÊn mµu, b¶ng phơ. - HS: SGK, dụng cụ học tập. IV/ TIẾN TRÌNH TIẾT DẠY: Hoạt động của GV Hoạt động của HS Ghi bảng Hoạt động 1: ỉn ®Þnh líp vµ kiĨm tra bµi cị ( 7’) §2: TẬP HỢP CÁC SỐ NGUYÊN I. Sè nguyªn + Sè nguyªn d­¬ng: 1; 2; 3.... (hoỈc cßn ghi : +1; +2; +3...) + Sè nguyªn ©m ; - 1; -2 ; -3.... + TËp hỵp gåm c¸c sè nguyªn d­¬ng, nguyªn ©m, vµ sè 0 ®­ỵc gäi lµ tËp hỵp sè nguyªn. KÝ hiƯu: Z = {…; -3; -2; -1; 0; 1; 2; 3; …} N Ì Z. Chĩ ý: (SGK) NhËn xÐt: Sè nguyªn th­êng ®­ỵc biĨu thÞ ®Ĩ diƠn t¶ c¸c ®¹i l­ỵng cã hai h­íng ng­ỵc nhau. ?1: (Treo b¶ng phơ) §iĨm C biĨu thÞ +4 km. §iĨm D biĨu thÞ -1 km. §iĨm E biĨu thÞ -4 km. ?2:Chĩ èc sªn c¸ch mỈt ®Êt: 2+3=5 m a/ Khi bÞ tơt xuèng 2m chĩ èc sªn c¸ch mỈt ®Êt: 5-3 = 2m. a/ Khi bÞ tơt xuèng 4m chĩ èc sªn c¸ch mỈt ®Êt: 5-4 = 1m. H×nh ?2. H×nh ?3. ?3: + Chĩ èc sªn ë c©u a, b c¸ch ®Ịu ®iĨm A 1m. + C©u a: Chĩ sªn c¸ch A 1m. C©u b: Chĩ sªn c¸ch A -1m. II. Sè ®èi -3 -2 -1 0 1 2 3 + §iĨm 1 vµ -1; 2 vµ -2; … c¸ch ®Ịu ®iĨm 0 vµ n»m vỊ 2 phÝa cđa 0. + 1 vµ -1; 2 vµ -2; … lµ c¸c sè ®èi nhau. + Hay 1 lµ sè ®èi cđa -1, -1 lµ sè ®èi cđa 1; 2 lµ sè ®èi cđa -2, -2 lµ sè ®èi cđa 2; … + Sè ®èi cđa 0 lµ 0. ?4. Sè ®èi cđa 7 lµ (-7) Sè ®èi cđa (-3) lµ 3 Bµi 9/71(SGK) Sè ®èi cđa +2 lµ -2. Sè ®èi cđa 5 lµ -5. Sè ®èi cđa -6 lµ 6. Sè ®èi cđa -1 lµ 1. Sè ®èi cđa -18 lµ 18. BTVN: - Häc bµi vµ lµm bµi 7, 8 ,10 trang 70, 71 SGK; 9, 12, 13, 15 trang 55, 56 SBT. - Xem tr­íc bµi “ Thø tù trong tËp hỵp c¸c sè nguyªn”. - YC HS lÊy 2 vÝ dơ thùc tÕ trong ®ã cã sè nguyªn ©m, gi¶i thÝch ý nghÜa cđa c¸c sè nguyªn ©m ®ã. GV YC HS kh¸c nhËn xÐt. - Lµm bµi tËp 8 (55 - SBT): VÏ 1 trơc sè vµ cho biÕt: Nh÷ng ®iĨm c¸ch ®iĨm 2 ba ®¬n vÞ? Nh÷ng ®iĨm n»m gi÷a c¸c ®iĨm - 3 vµ 4? YC HS kh¸c nhËn xÐt. - HS1: VÝ dơ ®é cao -30m nghÜa lµ thÊp h¬n mùc n­íc biĨn 30m. Cã -10000® nghÜa lµ nỵ 10000®. - HS nhËn xÐt. - HS 2: Lµm bt: - HS nhËn xÐt. Hoạt động 2: Sè nguyªn(15’) - VËy víi c¸c ®¹i l­ỵng cã 2 h­íng ng­ỵc nhau ta cã thĨ dïng sè nguyªn ®Ĩ biĨu thÞ chĩng. - GV giíi thiƯu sè nguyªn ©m, nguyªn d­¬ng, tËp hỵp sè nguyªn, kÝ hiƯu tËp hỵp sè nguyªn. - H·y lÊy vÝ dơ vỊ sè nguyªn d­¬ng, sè nguyªn ©m? Cho HS lµm bµi 6 trang 70 SGK. ( Gäi tõng HS tr¶ lêi, nªu lÝ do nÕu c©u tr¶ lêi lµ sai vµ sưa l¹i ®Ĩ thµnh c©u ®ĩng) - H·y nhËn xÐt vỊ mèi quan hƯ gi÷a tËp N vµ Z? Z N Z - Sè 0 cã lµ sè nguyªn ©m hay nguyªn d­¬ng ko? - YC HS ®äc chĩ ý SGK. - YC HS ®äc nhËn xÐt SGK. - Cho HS lµm bµi 7 trang 70. - C¸c ®¹i l­ỵng trªn ®· cã quy ­íc chung vỊ dÊu “+”; “-“. Tuy nhiªn trong thùc tÕ ta cã thĨ tù ®­a ra quy ­íc. - YC HS ®äc vÝ dơ (SGK) , xem h×nh 38. (b¶ng phơ). - YC lµm ?1. - Lµm ?2. - Lµm ?3. a/ Em cã nx g× vỊ kÕt qu¶ cđa ?2. b/ NÕu chän gèc trơc sè t¹i A, kÕt qu¶ thay ®ỉi ntn? Trong bµi to¸n trªn ®iĨm 1 vµ -1 c¸ch ®Ịu ®iĨm A vµ n»m vỊ 2 phÝa cđa ®iĨm A. NÕu biĨu diƠn trªn trơc sè th× 1 vµ -1 c¸ch ®Ịu gèc 0. ta nãi (+1) vµ (-1) lµ 2 sè ®èi nhau. - HS lÊy vÝ dơ. - HS lµm: -4 Ỵ N : Sai v× -4 ko ph¶I lµ sè tù nhiªn, nã lµ sè nguyªn ©m => -4 Ỵ Z. 4 Ỵ N: ®ĩng. 0 Ỵ Z: ®ĩng. 5 Ỵ N : ®ĩng. -1 Ỵ N: sai v× -1 lµ sè nguyªn ©m => -1 Ỵ Z 1 Ỵ N: ®ĩng. - TËp N Ì Z. - Sè 0 ko lµ sè nguyªn ©m, nguyªn d­¬ng. - HS ®äc chĩ ý. - HS ®äc nx. - HS: dÊu “+” biĨu thÞ ®Ønh nĩi Phan xi p¨ng cao h¬n mùc n­íc biĨn. DÊu “-“ biĨu thÞ ®¸y vÞnh Cam ranh thÊp h¬n mùc n­íc biĨn. - HS ®äc vÝ dơ. - HS lµm ?1: §iĨm C biĨu thÞ +4 km. §iĨm D biĨu thÞ -1 km. §iĨm E biĨu thÞ -4 km. - HS lµm ?2: Chĩ èc sªn c¸ch mỈt ®Êt: 2+3=5 m a/ Khi bÞ tơt xuèng 2m chĩ èc sªn c¸ch mỈt ®Êt: 5-3 = 2m. a/ Khi bÞ tơt xuèng 4m chĩ èc sªn c¸ch mỈt ®Êt: 5-4 = 1m. - HS lµm ?3: + Chĩ èc sªn ë c©u a, b c¸ch ®Ịu ®iĨm A 1m. + C©u a: Chĩ sªn c¸ch A 1m. C©u b: Chĩ sªn c¸ch A -1m. Hoạt động 3: Sè ®èi (10’) GV vÏ 1 trơc sè n»m ngang vµ yªu cÇu HS lªn b¶ng biĨu diƠn sè 1 vµ (-1), nªu nhËn xÐt. T­¬ng tù víi 2 vµ (-2) T­¬ng tù víi 3 vµ (-3) - Cã 1 vµ (-1) lµ 2 sè ®èi nhau hay 1 lµ sè ®èi cđa -1; -1 lµ sè ®èi cđa 1 GV yªu cÇu HS tr×nh bµy t­¬ng tù víi 2 vµ (-2), 3 vµ (-3) ... - Sè ®èi cđa 0? - YC HS lµm ?4: T×m sè ®èi cđa: 7; -3. -3 -2 -1 0 1 2 3 HS nhËn xÐt: §iĨm 1 vµ (-1) c¸ch ®Ịu ®iĨm 0 vµ n»m vỊ 2 phÝa cđa 0. NhËn xÐt t­¬ng tù víi 2 vµ (-2); 3 vµ (-3). - HS nªu: 2 vµ (-2) lµ hai sè ®èi nhau; 2 lµ sè ®èi cđa (-2); (-2) lµ sè ®èi cđa 2 ... - Sè ®èi cđa 0 lµ 0. - HS lµm: Sè ®èi cđa 7 lµ (-7) Sè ®èi cđa (-3) lµ 3. Hoạt động 4: Cđng cè (11’) - Ng­êi ta th­êng dïng sè nguyªn ®Ĩ biĨu thÞ c¸c ®¹i l­ỵng nh­ thÕ nµo? VÝ dơ. - TËp hỵp Z c¸c sè nguyªn bao gåm nh÷ng lo¹i sè nµo? - TËp N vµ tËp Z cã quan hƯ ntn? Cho vÝ dơ hai sè ®èi nhau. Trªn trơc sè, 2 sè ®èi nhau cã ®Ỉc ®iĨm g×? - Yc HS lµm bµi 9 trang 71 SGK. - HS: biĨu thÞ c¸c ®¹i l­ỵng cã hai h­íng ng­ỵc nhau. VÝ dơ: nhiƯt ®é trªn 00c, d­íi 00c; sè tiỊn cã, sè tiỊn nỵ; … - TËp hỵp Z gåm c¸c sè nguyªn d­¬ng , nguyªn ©m vµ sè 0. - TËp N lµ tËp con cđa tËp Z. - Sè 7 vµ -7. §iĨm 7 vµ -7 c¸ch ®Ịu ®iĨm 0 vµ n»m vỊ 2 phÝa cđa 0. - HS lµm bµi 9: Sè ®èi cđa +2 lµ -2. Sè ®èi cđa 5 lµ -5. Sè ®èi cđa -6 lµ 6. Sè ®èi cđa -1 lµ 1. Sè ®èi cđa -18 lµ 18. Hoạt động 5: Hướng dẫn về nhà(2’) - Häc bµi vµ lµm bµi 7, 8 ,10 trang 70, 71 SGK; 9, 12, 13, 15 trang 55, 56 SBT. - Xem tr­íc bµi “ Thø tù trong tËp hỵp c¸c sè nguyªn”.