Giáo án Toán lớp 6 - Hình học - Tiết 16: Góc

Ngày 12/1/2013 Tiết 16: góc I. Mục tiêu : Qua bài này học sinh cần : Biết góc là gì ? Góc bẹt là góc như thế nào ? Có kỹ năng vẽ góc, đọc tên góc, ký hiệu góc, nhận biết điểm nằm trong góc hoặc nằm ngoài góc II. Chuẩn bị của thầy và trò : GV : Thước thẳng, phấn màu HS : Thước thẳng III. Tiến trình dạy học : 1. Kiểm tra bài cũ Câu hỏi 1 : Cho đường thẳng a và 3 điểm A, B, C không thẳng hàng. Biết đoạn thẳng AB và BC đều cắt đường thẳng a, A,B, C đều không thuộc đường thẳng a. Đọc tên hai nửa mặt phẳng bờ a . D A Đoạn thẳng AC có cắt đường thẳng a không ? B Câu hỏi 2 : Cho hình vẽ bên, biết A, B, C thẳng hàng, Đọc tên hai nửa mặt phẳng có bờ là đường thẳng AC. C Đọc tên hai tia đối nhau E Tia BE nằm giữa hai tia nào ? Tia BC nằm giữa hai tia nào ? Tia BA có nằm giữa hai tia BD và BE không ? 2. Bài mới: Hoạt động của thầy Hoạt động của trò 1 : Định nghĩa góc - góc bẹt ? Các tia trên hình bài kiểm 2 có đặc điểm chung gì ? (chung gốc) GV: Ta gọi đó là góc ? Góc là gì ? GV giới thiệu khái niệm góc, đỉnh, cạnh của góc, ký hiệu và cách đọc tên góc. ? Cú mấy loại gúc. Đặc điểm từng loại gúc ? HS chỉ rõ hai cạnh của góc ABC. Định nghĩa: A Góc là hình gồm hai tia chung gốc . Ví dụ: x y y x x A y A Hs: Trên đây là các ví dụ về góc nhọn, góc tù, góc bẹt ? Nhận xét đặc điểm của hai cạnh góc này. GV: Giới thiệu góc bẹt. HS Làm bài tập ? SGK. ? Đọc tên, nêu đỉnh, cạnh của góc bẹt trong bài kiểm. ? éDBC có phải là góc bẹt không? Vì sao ? Góc Đỉnh Cạnh Ký hiệu xOy O Ox, Oy xOy, xOy MON O OM, ON éO, xOy ABC B BA, BC éABC * Góc bẹt là góc có hai cạnh là hai tia đối nhau 2. Vẽ góc ? Muốn vẽ được một góc ta cần phải biết các yếu tố nào ? (đỉnh, cạnh) ? Làm thế nào để vẽ được một góc ? (vẽ hai tia chung gốc) ? Làm thế nào để đặt tên góc gọn và ký hiệu các góc có chung đỉnh trên hình vẽ để dễ phân biệt. ? Quan sát hình 5 SGK, hãy viết các tên góc khác của các góc Ô1; Ô2 HS làm bài tập 8 SGK Hs: - Vẽ hai tia Ax và Ay chung gốc A x y z - Vẽ tiếp một tia Az không trùng với hai tia Ax , Ay 3. Điểm nằm bên trong góc HS quan sát hình 6 và trả lời các câu hỏi sau: + Các tia Ox, Oy có đối nhau không ? + Tia OM có nằm giữa hai tia Ox, Oy không ? ? GV giới thiệu khái niệm điểm nằm bên trong góc. ? Khi nào ta có điểm M nằm trong góc xÔy ? ? Vẽ hình minh hoạ HS làm bài tập 9 SGK. Hs: Tia OM có nằm giữa hai tia Ox, Oy khi đó ta nói điểm M nằm bên trong góc xOy * Điểm M nằm bên trong góc xOy khi và chỉ khi tia OM nằm giữa hai tia Ox và Oy O x y M . Vẽ hình 4. Củng cố - Dặn dò Vẽ góc tUv. Vẽ điểm N nằm bên trong góc tUv . Vẽ tia UN . Đọc tên các góc có trong hình vẽ. Ghi ký hiệu các góc đó. Làm bài tập 6 SGK tại lớp. HS học kỹ bài học theo SGK và làm các bài tập 7 và 10 SGK. Tiết sau: Số đo góc. Rút kinh nghiệm: .................................................................................................................................................................................................................................................................................................... Ngày 26/1/2013 Tiết 17 - 18: số đo góc I. Mục tiêu : Biết mỗi góc có một số đo xác định. Số đo góc bẹt bằng 1800. Định nghĩa góc vuông, góc tù, góc nhọn. Biết đo góc bằng thước đo góc và biết so sánh hai góc. Tập thói quen sử dụng dụng cụ đo góc một cách cẩn thận, chính xác. II. Chuẩn bị của thầy và trò : GV : Thước thẳng, phấn màu HS : Thước thẳng III. Tiến trình dạy học : 1. Kiểm tra bài cũ Câu hỏi 1 : Cho góc xOy. Trên tia Oy lấy điểm M. Vẽ tia Mz (Mz không phải là tia đối của tia My). Nêu tên các góc có trong hình vẽ. Mỗi góc chỉ rõ đỉnh và các cạnh. Có góc nào là góc bẹt không ? Hoạt động của thầy Hoạt động của trò 1 : Đo góc Gv: Giới thiệu dụng cụ để đo góc: thước đo góc. Gv: vẽ một góc xOy bất kỳ và hướng dẫn cách đo góc bằng thước đo góc rồi ghi kết quả. ? Một HS đo góc xOy đó bằng cách khác (chọn cạnh khác làm chuẩn) và ghi kết quả. ? HS đo các góc trong bài kiểm và ghi kết quả. ? Phát biểu nhận xét. ? Tại sao trên thước đo góc chỉ ghi các số đo từ 00 đến 1800 và có hai chiều ngược nhau. ? Làm ?1 ? Yêu cầu mổi hs vẽ một góc bất kỳ rồi đo số đo của góc đó Gv: Đi kiểm tra hs thực hiện và ó nhận xét về bài làm của hs HS: x O y xÔy = 600 Nhận xét : Mỗi góc có một số đo. Số đo của góc bẹt bằng 1800. Số đo của một góc không vượt quá 1800. ?1: Hs thực hiện tại chổ đo góc tạo bởi hai mủi kéo Hs thực hiện vẻ và đo góc 2. So sánh hai góc Gv: Cho éxOy và éx'O'y' Nếu éxOy = éx'O'y' hoặc éxOy < éx'O'y' thì ta suy ra điều gì ? Theo em để so sánh hai góc ta phải dựa vào điều gì ? HS đo số đo ba góc xOy, ABC và mIn. So sánh các số đo của các góc đó. Gv: Nêu kết quả so sánh các góc trên và kết luận so sánh các góc là so sánh các số đo các góc đó. HS làm bài tập ?2 Hs: Nếu éxOy = éx'O'y' Û số đo éxOy bằng số đo éx'O'y'. Nếu éxOy < éx'O'y' Û số đo éxOy nhỏ hơn số đo éx'O'y' Kết luận: So sánh hai góc là so sánh hai số đo của hai góc đó. Hs: Tiến hành đo rút ra kết luận là hai góc bằng nhau 3. Góc vuông, góc nhọn, góc tù ? Đưa lên các hình và yêu cầu hs lên đo số đo góc ? Góc bằng 90o gọi là góc gì ? Nhắc lại thế nào là góc vuông, góc nhọn, góc tù GV giới thiệu cho HS thước ê-ke và cách dùng ê-ke để vẽ góc vuông ? Hãy cho biết số đo các góc ABC, ACB, AIB trong hình 16 SGK. Gv: Giới thiệu h17 ? Hãy lấy ví dụ về góc vuông, nhọn, tù trong thực tiển Hs: Bt: Đo các góc sau. éxOy = 90o gọi là góc vuông. éxOy < 90o gọi là góc nhọn. éxOy > 90o gọi là góc tù. éxOy = 180o gọi là góc bẹt. Kết luận: * Góc có số đo bằng 900 gọi là góc vuông. * Góc nhỏ hơn góc vuông là góc nhọn. * Góc nhỏ hơn góc bẹt và lớn hơn góc vuông là goc tù. Hs: éABC là góc nhọn éACB là góc vuông éAIB là góc tù HS: Quan sát h17 để nhận biết được các loại góc vuông, góc nhọn, góc tù 4. Củng cố ? Thế nào là một góc vuông, góc nhọn, góc tù, góc bẹt ? Bài 11: ? Đo số đo các góc xOy; xOz; xOt trong h18 ? Yêu câu 3 hs đứng tại chổ đọc số đo các góc Bài 12: ? Yêu cầu 3 hs lần lượt lên đo ? Yêu cầu một hs khác so sánh Gv: Nhận xét Bài 13: ? Yêu cầu 3 hs lần lượt lên đo Bài 14: ? Cho hs nhận xét sau đó yêu cầu hs đo lại để kiểm tra két quả Gv: Nhận xét Hs: * Góc có số đo bằng 900 gọi là góc vuông. * Góc nhỏ hơn góc vuông là góc nhọn. * Góc nhỏ hơn góc bẹt và lớn hơn góc vuông là goc tù. Hs: éxOy = 50o éxOz = 100o éxOt = 130o Hs: éABC =éACB =éCAB = 600 Hs: éKLI =éLKI = 450 éKIL = 900 Hs: Góc 1 và 5 vuông Góc 3 và 6 nhọn Góc 2 bẹt Góc 4 tù 5. Dặn dò Nắm vững cách sử dụng thước đo góc để xác định số đo của một góc , so sánh hai góc, và nhận biết được góc vuông, góc nhọn, góc tù, góc bẹt. Làm các bài tập 13, 15 và 16 SGK ở nhà. Rút kinh nghiệm: ................................................................................................................................................................................................................................................................................................. Ngày 27/1/2013 Tiết 19: vẽ góc cho biết số đo I. Mục tiêu : Qua bài này học sinh cần : Nắm được kiến thức cơ bản: Trên một nửa mặt phẳng bờ chứa tia Ox, bao giờ cũng vẽ được một và chỉ một tia Oy sao cho góc xÔy = m0 (00 < m < 1800) và trên một nửa mặt phẳng bờ chứa tia Ox, nếu xÔy < xÔz thì tia Oy nằm giữa hai tia Ox và Oz . Có kỹ năng vẽ được một góc khi biết trước số đo của nó bằng thước đo góc và thước thẳng. Có ý thức đo, vẽ cẩn thận , chính xác. II. Chuẩn bị của thầy và trò : Thước đo góc, thước dài III. Tiến trình dạy học : 1. Kiểm tra bài cũ Câu hỏi 1 : Vẽ góc xOy. Cho biết số đo của góc đó. Vẽ tia Oz nằm giữa hai tia Ox và Oy. Đọc tên hai góc kề có trong hình vẽ. Cho biết số đo của góc xÔz . Tính số đo của góc zÔy ? Câu hỏi 2 : Trên hai cạnh của góc xÔy lần lượt lấy hai điiểm A và B. Trên đoạn thẳng AB lấy điểm M bất kỳ. Vẽ tia Oz đi qua M. Tia Oz có nằm giữa hai tia Ox và Oy không ? b) Giả sử xÔy = 800, yÔz = 600. Hãy tính yÔz ? 2. Bài mới: Hoạt động của thầy Hoạt động của trò 1. Vẽ góc trên nửa mặt phẳng ? HS nêu cách đo số đo của một góc cho trước . GV đặt vấn đề ngược lại : giả sử biết số đo của góc xÔy = 400 thì làm thế nào để vẽ được góc xOy ? GV hướng dẫn cách sử dụng thước đo góc và thước thẳng để vẽ chính xác góc xOy theo từng bước cụ thể. ? Có thể xác định được mấy tia Oy tạo với tia Ox một góc bằng 400 trên một nửa mặt phẳng bờ chứa tia Ox ? ? Thực hiện ví dụ 2 Hs: Nhắc lại cách đo một góc Nhận xét : 400 Trên một nửa mặt phẳng bờ chứa tia Ox, bao giờ cũng vẽ được một và chỉ một tia Oy sao cho góc xOy = m0 (00 < m < 1800) Hs: Chỉ xác định được một tia Oy tạo với tia Ox một góc bằng 400 trên một nửa mặt phẳng bờ chứa tia Ox 2. Vẽ hai góc trên nữa mặt phẳng ? Trên một nửa mặt phẳng, hãy vẽ hai góc xOy = 300 và xÔz = 700. ? Tia Oy có nằm giữa hai tia Ox và Oy không ? ? So sánh hai góc xÔy và xÔz . ? Phát biểu nhận xét. ? Nêu các cách chứng tỏ một tia nằm giữa hai tia còn lại. (tia cắt đoạn thẳng nối hai điểm bất kỳ trên hai tia còn lại - tia còn lại trong ba tia chung gốc có hai tia đối nhau - có thể cộng góc được - có thể so sánh hai góc trên cùng một nửa mặt phẳng) . HS làm bài tập 27 SGK. ? Biết éBOA = 1450 và éCOA = 550 khi đó tia nào nằm giữa hai tia còn lại ? Tính éCOB n0 m0 Nhận xét : Trên hình vẽ, xÔy = m0, xÔz = n0 vì m0 < n0 nên tia Oy nằm giữa hai tia Ox và Oz Bài 27: Vì 1450 > 550 nên tia OC nằm giữa hai tia OA và OB ị éBOA= éAOC + éCOB ịéCOB = éBOA- éAOC mà éBOA = 1450 và éCOA = 550 ị éCOB = 1450 - 550 = 900 3. Củng cố Trên một nửa mặt phẳng bờ chứa đoạn thẳng AB , hãy vẽ góc CAB = 600 . Trên một nửa mặt phẳng bờ chứa đoạn thẳng AB nhưng không chứa tia AC, hãy vẽ góc DAB = 400. Tia nào nằm giữa hai tia còn lại ? Vì sao ? Tính số đo góc CAD. 4. Dặn dò HS học thuộc lòng hai nhận xét trong SGK và nhớ kỹ các cách chứng tỏ tia nằm giữa hai tia còn lại . Làm các bài tập 25, 26, 28, 29 SGK. Ngày 27/1/2013 Tiết 20: khi nào thì XOy + yOz = xoz I. Mục tiêu : Qua bài này học sinh cần : Nắm được điều kiện để cộng hai góc, biết địng nghĩa hai góc phụ nhau, bù nhau, kề nhau, kề bù . Rèn luyện kỹ năng nhận biết hai góc phụ nhau, bù nhau, kề nhau, kề bù; biết cộng số đo hai góc kề nhau. Có thái độ vẽ, đo cẩn thận chính xác. II. Chuẩn bị của thầy và trò : Thước thẳng, thước đo góc III. Tiến trình dạy học : 1. Kiểm tra bài cũ Câu hỏi 1 : Cho góc xOy. Vẽ tia Oz nằm giữa hai tia Ox, Oy. Đọc tên và ghi ký hiệu các góc có trong hình vẽ. Cho biết số đo các góc đó . So sánh xÔy với tổng của xÔz, zÔy . 2. Bài mới: Hoạt động của thầy Hoạt động của trò 1. Khi nào thì tổng số đo hai góc xOy và xOz bằng số đo góc xOz Gv: HS thử nhận xét kết quả so sánh ở bài kiểm với một bộ ba tia bất kỳ trong đó có một tia nằm giữa hai tia còn lại. ? Khi nào thì xÔz + zÔy = xÔy ? GV giới thiệu ý "ngược lai" và phát biểu hoàn chỉnh tính chất cộng hai góc. ? Khi có một tia nằm giữa hai tia khác, làm thế nào để xác định số đo bao góc với số lầm đo ít nhất ? ? Nêu cách chứng tỏ một tia nằm giữa hai tia khác. GV hỏi: Nếu éABC = éABD + éDBC thì có thể nói tia nào nằm giữa hai tia nào ? HS làm bài tập số 18 SGK ? Biết tia OA nằm giữa hai tia OB và OC thì ta có được dẳng thức gì Hs: x z y O Ta có: xÔy = xÔz + zÔy . Hs: xÔz + zÔy = xÔy khi tia Oz nằm giữa hai tia Ox và Oy Nhận xét: Nếu tia Oz nằm giữa hai tia Ox và Oy thì xÔz + zÔy = xÔy. Ngược lại nếu xÔz + zÔy = xÔy thì tia Oz nằm giữa hai tia Ox và Oy. Hs: Dựa vào nhận xét trên khi có một tia nằm giữa hai tia khác thì ta chỉ cần đo hai góc là sẻ biết số đo của 3 góc. Hs: Nếu éABC = éABD + éDBC thì BD nằm giữa hai tia BA và BC. Hs: OA nằm giữa hai tia OB và OC nên éBOC = éAOB + éAOC ? Tính éBOC khi có éBOA= 450 và éAOC= 320 mà éBOA= 450 và éAOC= 320 ị éBOC = 450 + 320 = 770 Vậy éBOC = 770 O y z y 2. Hai góc kề nhau, hai góc phụ nhau, hai góc bù nhau, hai góc kề bù GV giới thiệu lần lượt các góc phụ nhau, hai góc kề nhau, hai góc bù nhau, hai góc kề bù Hai góc có chung một cạnh có kề nhau không ? Phải bổ sung thêm điều kiện gì nữa để hai góc đó kề nhau ? ? Hai góc phụ nhau (bù nhau) có bắt buộc phải kề nhau không ? ? Hai cạnh không phải là cạnh chung của hai góc kề bù có phải là hai tia đối nhau không ? ? HS nêu tên các loại góc, các góc, các cạnh có trong hình 25 và 26 SGK. HS làm bài tập ?2 SGK. * Hai góc kề nhau là hai góc có một cạnh chung và hai cạnh còn lại nằm trên hai nữa mặt phẳng đối nhau bờ là cạnh chung. * Hai góc phụ nhau là hai góc có tổng số đo bằng 900 * Hai góc bù nhau là hai góc có tổng số đo bằng 1800 * Hai góc kề bù là hai góc vừa kề nhau vừa bù nhau ?2: Hai góc kề bù có tổng số đo bằng 1800 3. Củng cố ? Hãy chỉ ra các mối quan hệ giữa các góc có trong từng hình vẽ sau: n t z v y x P O Q M Hình 3 Hình 2 Hình 1 HS làm tại lớp bài tập 19 SGK. ? Điền vào chỗ trống trong các phát biểu sau: Nếu tia AE nằm giữa hai tia AF và AK thì ................................ Hai góc ............................ (.............................) có tổng bằng 900 (1800) Hai góc có một cạnh chung và hai cạnh còn lại là hai tia đối nhau gọi là ............. ................................................ , chúng có tổng số đo bằng số đo của góc ............ 3. Dặn dò HS học bài theo SGK . Làm các bài tập 20 - 23 SGK. Hướng dẫn bài 23: tính số đo góc NAP trước rồi tính số đo góc PAQ. Rút kinh nghiệm: ...................................................................................................................................................................................................................................................................................................