Giáo án Toán lớp 7 - Tiết 26: Đại lượng tỉ lệ nghịch

Phòng gd - Đt huyện ý yên trường thcs yên lộc Năm học: 2011 - 2012 Nhiệt liệt chào mừng các thầy cô giáo và các em học sinh về dự tiết dạy Tiết 26 : đại lượng tỉ lệ nghịch Người thực hiện: Đặng Hoài Thanh Kiểm tra bài cũ * Hãy phát biểu định nghĩa và tính chất của hai đại lượng tỉ lệ thụân. Nếu đại lượng y liên hệ với đại lượng x theo công thức y = kx ( k là một hằng số khác 0) thỡ ta nói y tỉ lệ thuận với x theo hệ số tỉ lệ k. Tớnh chaỏt: + Tổ soỏ hai giaự trũ tửụng ửựng cuỷa chuựng luoõn khoõng ủoồi. + Tổ soỏ hai giaự trũ baỏt kỡ cuỷa ủaùi lửụùng naứy luoõn baống tổ soỏ hai giaự trũ tửụng ửựng cuỷa ủaùi lửụùng kia. Traỷ lụứi: . Hóy viết cụng thức: Cạnh y (cm) theo cạnh x (cm) của hỡnh chữ nhật cú kớch thước thay đổi nhưng luụn cú diện tớch bằng 12 cm2 . Lượng gạo y (kg) trong mỗi bao theo x khi chia đều 500kg vào x bao. c) Vận tốc v (km/h) theo thời gian t (h) của một vật chuyển động đều trờn quóng đường 16 km. . Hóy viết cụng thức: a) Cạnh y (cm) theo cạnh x (cm) của hỡnh chữ nhật cú kớch thước thay đổi nhưng luụn cú diện tớch bằng 12 cm2. y x S = 12(cm2) x.y = 12 . Hóy viết cụng thức: b) Lượng gạo y (kg) trong mỗi bao theo x khi chia đều 500kg vào x bao; y y y y Tổng: 500 kg gạo … x bao . Hóy viết cụng thức: c) Vận tốc v (km/h) theo thời gian t (h) của một vật chuyển động đều trờn quóng đường 16 km. s = 16 km vt = 16 ĐL này ĐL kia Hằng số = y a x = hay x.y = Khi: (với a là hằng số khỏc 0) a Neỏu ủaùi lửụùng y lieõn heọ vụựi ủaùi lửụùng x theo coõng thửực hay x.y = a ( a laứ moọt haống soỏ khaực 0) thỡ ta noựi y tổ leọ nghũch vụựi x theo heọ soỏ tổ leọ a. ẹũnh nghúa: Baứi taọp 1: Caực coõng thửực sau ủaõy khoõng theồ hieọn ủaùi lửụùng y tổ leọ nghũch vụựi ủaùi lửụùng x d, x.y = -7 Chuự yự: Khi y tổ leọ nghũch vụựi x thỡ x cuừng tổ leọ nghũch vụựi y vaứ ta noựi hai ủaùi lửụùng ủoự tổ leọ nghũch vụựi nhau ?2 Cho bieỏt y tổ leọ nghũch vụựi x theo heọ soỏ tổ leọ -3,5. Hoỷi x tổ leọ nghũch vụựi y theo heọ soỏ tổ leọ naứo? Baứi taọp 2: Cho bieỏt hai ủaùi lửụùng y vaứ x tổ leọ nghũch vụựi nhau a, Tỡm heọ soỏ tổ leọ. b, Thay moói daỏu “ ?” trong baỷng treõn baống moọt soỏ thớch hụùp a, Vỡ x vaứ y laứ hai ủaùi lửụùng tổ leọ nghũch => x.y = a => x1.y1 = a => a = 2.30 = 60 Giaỷi: 20 15 12 b, Vỡ hai ủaùi lửụùng x vaứ y tổ leọ nghũch vụựi nhau theo heọ soỏ tổ leọ 60 => y = => y1 = = , y2 = = y2 = = 20 15 12 60 60 60 x1y1 = 2.30 = x2y2 =3.20 = x3y3 =4.15 = 60 x4y4 =5.12 = 60 60 60 60 Baứi taọp 2: Cho bieỏt hai ủaùi lửụùng y vaứ x tổ leọ nghũch vụựi nhau Giả sử y và x tỉ lệ nghịch với nhau Khi đú, với mỗi giỏ trị: x1, khỏc 0 của x ta cú một giỏ trị tương ứng của y . x1.y1 x2, x3, … … Do đú: = x2.y2 = x3.y3 = … = a => x1.y1 = a => x2y2 = a => x3y3 = a Nếu hai đại lượng tỉ lệ nghịch với nhau thỡ: Ta cú:  bằng nghịch đảo như thế nào? với tỉ số hai giỏ trị tương ứng của đại lượng kia Tỉ số hai giỏ trị bất kỡ của đại lượng này x1 x2 y1 x1 y1 x3 y3 y2 x1.y1 = x2.y2 = x3.y3 = … = a ; … Tớnh chaỏt: Neỏu hai ủaùi lửụùng tổ leọ nghũch vụựi nhau thỡ: + Tớch hai giaự trũ tửụng ửựng cuỷa chuựng luoõn khoõng ủoồi (baống heọ soỏ tổ leọ) + Tổ soỏ hai giaự trũ baỏt kỡ cuỷa ủaùi lửụùng naứy baống nghũch ủaỷo cuỷa tổ soỏ hai giaự trũ tửụng ửựng cuỷa ủaùi lửụùng kia. Bài tập 3: Trong các bảng sau bảng nào biểu diễn hai đại lượng tỉ lệ nghịch ? a) b) c) Bài tập 4: Cho p và q là hai đại lượng tỉ lệ nghịch. Biết hỏi bằng bao nhiêu ? Hãy chọn đáp án đúng trong các đáp án sau ? a) ; b) ; c) ; d) Baứi taọp 5: Cho bieỏt hai ủaùi lửụùng x vaứ y tổ leọ nghũch. ẹieàn soỏ thớch hụùp vaứo oõ vuoõng trong baỷng sau: Vỡ x vaứ y laứ hai ủaùi lửụùng tổ leọ nghũch x.y = a => x5.y5 = a a = 4.1,5 = 6 x.y = 6 (2,5ủ) Khi x1 = 0,5 => y1 =6 : 0,5 = 12 (1,5ủ) x2 =-1,2 => y2 = 6 : (-1,2) = -5 (1,5ủ) y3 = 3 => x3 = 6 : 3 = 2 (1,5ủ) y4 = -2 => x4 = 6:(-2) = -3 (1,5ủ) y6= 6 => x6 = 6: 6 = 1 (1,5ủ) 12 -5 2 -3 1 Giaỷi: Định nghĩa ở Lớp 4: Hai đại lượng tỉ lệ nghịch là hai đại lượng liên hệ với nhau sao cho khi đại lượng này tăng (hoặc giảm) bao nhiêu lần thì đại lượng kia giảm (hoặc tăng) bấy nhiêu lần Định nghĩa ở Lớp 7: Nếu đại lượng y liên hệ với đại lượng x theo công thức: (với a là hằng số khác 0) thì ta nói y tỉ lệ nghịch với x theo hệ số tỉ lệ a. VD: + khi x = – 3 thì Ta thấy: – 3 x tổ leọ nghũch vụựi y theo heọ soỏ tổ leọ a