Giáo án Tự chọn vật lý lớp 11CB - Trường THPT Nguyễn Trung Trực

Tuần: 1 Tiết:1 BÀI TẬP ĐIỆN TÍCH. ĐỊNH LUẬT COULOMB. ĐỊNH LUẬT BẢO TOÀN ĐIỆN TÍCH I. MỤC TIÊU 1. Kiến thức - Vận dụng định luật coulomb để giải bài tập về tương tác giữa hai điện tích. - Vận dụng thuyết electron để làm một số bài tập định tính. 2. Kĩ năng - Xác định được phương, chiều, độ lớn của lực tương tácgiữa hai điện tích . 3. Thái độ -Tính toán cân thận khi giải bài tập II. TRỌNG TÂM -Bài tập về định luật Cu lông III.CHUẨN BỊ 1. Giáo viên: Một số bài tập định tính và định lượng. 2. Học sinh Làm các bài tập trong sgk và một số bài tâp trong sách bài tập đã dặn ở tiết trước. III. TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC Hoạt động 1. ( 10 phút) Ổn định. Kiểm tra. Hệ thống kiến thức HOẠT ĐỘNG CỦA GV HOẠT ĐỘNG CỦA HS - Kiểm tra sĩ số -Yêu cầu HS viết biểu thức độ lớn và biểu diễn lực tương tác giữa hai điện tích q10 và q20 -Yêu cầu HS trình bày nội dung thuyết electron. Giải thích hiện t ượng nhiễm điện do hưởng ứng và do tiếp x úc - Yêu cầu HS trả l ời câu : 1.3; 2.6; trang 5,6 sách bài tập. - Báo học sinh vắng -Biểu diễn lực tương tác giữa hai điện tích : và hướng ra xa nhau. -Độ lớn: ( F12 =F21 = F) Hoạt động 2: ( 30 phút)Vận dụng HOẠT ĐỘNG CỦA GV-HS NỘI DUNG Bài 1(Bài8/10sgk) Cho HS đọc đề , tóm tắt đề và làm việc theo nhóm để giải bài 8/10sgk và Bài 2(1.6/4/SBT) Yêu cầu HS đọc và tóm tắt bài 1.6/4 sách bài tập. - Cho HS thảo luận và làm theo nhóm (có sự phân công giữa các nhóm) -Gợi ý: công thức Fht ? -Công thức tính Fhd? Bài 3: cho độ lớn q1 = q2 = 3.10-7 (C) cách nhau một khỏang r trong không khí thì hút nhau một lực 81.10-3(N). Xác định r? Biểu diễn lực hút và cho biết dấu của các điện tích? -Yêu cầu các nhóm cử đại diện lên trình bày bài giải. - Vieát bieåu thöùc ñònh luaät Coulomb, suy ra, thay soá ñeå tính q2 vaø ñoä lôùn cuûa ñieän tích q. - Cho h/s töï giaûi caâu b. Baøi 4 Cho hai điện tích q1=q2=5.10-16C được đặt cố định tại hai đỉnh của B, C của một tam giác đều có cạnh là 8cm. Các điện tích đặt trong không khí. a. xác định lực điện tác dụng lên điện tích q3=10-15C đặt tại đỉnh A của tam giác. b. câu trả lời sẽ thay đổi thế nào nếu q1= 5.10-16C. q2=-5.10-16? A B C A B C Hình a Hình b Bài 1(Bài8/10sgk) Độ lớn điện tích của mỗiquảcầu: ADCT: = k (1) q = =10-7 ( C ) Từ CT (1):r = = ....= 10 cm - q10 và q20 Bài 2(1.6/4/SBT) = = 1,6.10-19 ( C) a/ F = 5,33.10-7 ( N ) b/ Fđ = Fht 9.109= mr = = 1,41.1017 ( rad/s) c/ Fhd = G = = 1,14.1039 Vậy : Fhd F đ Baøi 3: HD a) Ta coù : F1 = k = k => q2 = = = 7,1.10-18 => |q| = 2,7.10-9 (C) b) Ta coù : F2 = k => r22 = = 2,56.10-4 => r2 = 1,6.10-2 (m) Baøi 4: HD a) Caùc ñieän tích q1 vaø q2 taùc duïng leân ñieän tích q1 caùc löïc vaø coù phöông chieàu nhö hình veõ vaø coù ñoä lôùn : F1 = F2 = Löïc toång hôïp do 2 ñieän tích q1 vaø q2 taùc duïng leân ñieän tích q1 laø : coù phöông chieàu nhö hình veõ a vaø coù ñoä lôùn : F = 2F1cosa , trong đó =600 = 2.cos300.9.109(N). b) Vec tơ cường độ điện trường tại đỉnh A của tam giác: F1 = F2 =9.109(V/m).= 9.109(N). Dựa vào hình b ta có: + Độ lớn: F=F1=F2=0,703.10-18(N). + Hướng: có phương song song với BC, và hướng từ B sang C. 4. Caâu hoûi, baøi taäp cuûng coá. 1. §é lín cña lùc t­¬ng t¸c gi÷a hai ®iÖn tÝch ®iÓm trong kh«ng khÝ A. tØ lÖ víi b×nh ph­¬ng kho¶ng c¸ch gi÷a hai ®iÖn tÝch. B. tØ lÖ víi kho¶ng c¸ch gi÷a hai ®iÖn tÝch. C. tØ lÖ nghÞch víi b×nh ph­¬ng kho¶ng c¸ch gi÷a hai ®iÖn tÝch. D. tØ lÖ nghÞch víi kho¶ng c¸ch gi÷a hai ®iÖn tÝch. 2. Hai ®iÖn tÝch ®iÓm b»ng nhau ®Æt trong ch©n kh«ng c¸ch nhau mét kho¶ng r = 2 (cm). Lùc ®Èy gi÷a chóng lµ F = 1,6.10 - 4 (N). §é lín cña hai ®iÖn tÝch ®ã lµ: A. q1 = q2 = 2,67.10-9 (μC). B. q1 = q2 = 2,67.10-7 (μC). C. q1 = q2 = 2,67.10-9 (C). D. q1 = q2 = 2,67.10-7 (C). 3. Hai ®iÖn tÝch ®iÓm b»ng nhau ®Æt trong ch©n kh«ng c¸ch nhau mét kho¶ng r1 = 2 (cm). Lùc ®Èy gi÷a chóng lµ F1 = 1,6.10-4 (N). §Ó lùc t­¬ng t¸c gi÷a hai ®iÖn tÝch ®ã b»ng F2 = 2,5.10-4 (N) th× kho¶ng c¸ch gi÷a chóng lµ: A. r2 = 1,6 (m). B. r2 = 1,6 (cm). C. r2 = 1,28 (m). D. r2 = 1,28 (cm). 4. Hai ®iÖn tÝch ®iÓm q1 = +3 (μC) vµ q2 = - 3 (μC),®Æt trong dÇu (ε = 2) c¸ch nhau mét kho¶ng r = 3 (cm). Lùc t­¬ng t¸c gi÷a hai ®iÖn tÝch ®ã lµ: A. lùc hót víi ®é lín F = 45 (N). B. lùc ®Èy víi ®é lín F = 45 (N). C. lùc hót víi ®é lín F = 90 (N). D. lùc ®Èy víi ®é lín F = 90 (N). 5. Höôùng daãn HS töï hoïc. Xem lại các bài tập đã giải - Làm bài tập sách bài tập còn lại - Chuẩn bị bài tập 2.1 đến 2.10 Chuaån bò baøi môùi Bài tập về điện trường V. RÚT KINH NGHIỆM. ..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... Tuần : 2 Tiết2 BÀI TẬP ĐIỆN TRƯỜNG VÀ CƯỜNG ĐỘ ĐIỆN TRƯỜNG. I. MỤC TIÊU. 1. Kiến thức - Tính được cường độ điện trường của m ột điện tích điểm tại một điểm bất kì. - Xác định được các đặc điểm về phương, chiều, độ lớn của vectơ cường độ điện trường và vẽ được vectơ cường độ đi ện trường. 2. Kĩ năng - Vận dụng được nguyên lí chồng chất của điện trường để giải một số bài tập đơn giản về điện trường tĩnh điện.( Xác định đươc vectơ cường độ điện trường do 2 điện tích cùng gây ra tại một điểm) 3. Thái độ -Tính toán cân thận khi giải bài tập II. TRỌNG TÂM -Bài tập về điện trường III. CHUẨN BỊ: 1. Giáo viên: - Giải các bài tập sách giáo khoa, sách bài tập để tìm ra phương pháp tối ưu cho từng dạng bài tập để hướng dẫn học sinh sao cho giải nhanh, chính xác - Chuẩn bị thêm một số câu hỏi trắc nghiệm để học sinh tự rèn luyện 2. Học sinh: - Xem lại các kiến thức đã học về thuyết electron - Chuẩn bị các bài tập sách giáo khoa, sách bài tập IV. TIẾN TRÌNH BÀI DẠY Hoạt động 1. ( 10 phút) Ổn định. Kiểm tra. Hệ thống kiến thức HOẠT ĐỘNG CỦA GV HOẠT ĐỘNG CỦA HS - Kiểm tra sĩ số - Kiểm tra bài cũ: + Điện trường là gì? Nhận biết điện trường? + Xác định vectơ cường độ điện trường do điện tích Q0 gây ra tại điệm M. + Phát biểu nội dung nguyên lí chồng chất điện trường? + Xác định vectơ cường độ điện trường do điện t ích Q0 gây ra tại điệm M. - Báo học sinh vắng - Trả bài Hoạt động 2: ( 30 phút)Vận dụng HOẠT ĐỘNG CỦA GV-HS NỘI DUNG - Bài 1 : Cường độ điện trường do 1 điện tích điểm +4.10-8 (C) gây ra tại một điểm A cách nó một khoảng r trong môi trường có hằng số điện môi 2 bằng 72.103 (V/m).Xác đ ịnh r? Vẽ A ? -Yêu cầu các nhóm cử đại diện lên trình bày bài giải. Bài 2( 13/21 sgk) -Yêu cầu HS đọc và tóm tắt bài 13/21 sgk. - Cho HS thảo luận nêu hướng làm (GV có thể gợi ý) - Cho đại diện các nhóm lên trình bày. Bài 3( 12/21 sgk) -Yêu cầu HS đọc và tóm tắt bài 12/21 sgk. - Cho HS thảo luận nêu hướng làm (GV có thể gợi ý : từ điều kiện phương ,chiều , độ lớn của 1 ,2 suy luận vị trí điểm C ) Cho đại diện các nhóm lên trình bày. Bài 4 - Cho HS chép đề : Cho hai điện tích điểm giống nhau, đặt cách nhau một khoảng 2cm trong chân không tương tác nhau một lực 1,8.10-4N. a/ Tìm độ lớn mổi điện tích. b/Tính khoảng cách giữa hai điện tích nếu lực tương tác giưã chúng 4.10-3N. -Yêu cầu các nhóm cử đại diện lên nêu hướng giải và trình bày bài giải. Bài 5: - Tại hai điểm A,B cách nhau 3cm trong không khí có hai điện tích điểm q1 =-q2 =8.10-8 (C); xác định cường độ điện trường tổng hợp gây ra tại M cách A , B :3cm. - Cho HS thảo luận nêu hướng làm (GV có thể gợi ý) - Cho đại diện các nhóm lên trình bày. Bài 1 q EA A E = r = = 5.10-2 m ⊕ Q Bài 2( 13/21 sgk) *1 : -phương : trùng với AC Chiều: hướng ra xa q1 - Độ lớn: E1=k= 9.105(V/m) *2 : -phương : trùng với BC Chiều: hướng về phía q2 -Độ lớn: E2=k= 9.105(V/m) 1vuông gốc2( ABC vuông tại C) Nên C là đường chéo của hình vuông có 2 cạnh 1 ,2 C có phương song song với AB,có độ lớn: EC = E1 = 12,7. 105(V/m) Bài 3( 12/21 sgk) Gọi C là vị trí mà tại đó C do q1 , q2 g ây ra b ằng 0. *q1 , q2 g ây ra t ại C : 1 ,2 ta có : C = 1 + 2 = 0 1 ,2 phải cùng phương , ngược chiều ,cùng độ lớn C thuộc đường thẳng nối q1 ,q2 cách q1 một khoảng x (cm)và cách q2 một khoảng x +10 (cm) Ta c ó : E1 = k = k= E2 64,6(cm) Bài 4 a/Độ lớn của mỗi điện tích: ADCT: = k == = =2.10-9 ( C ) b/ Khoảng cách giưã hai điện tích khi lực tương tác F’ = 4.10-3N : r’ = == 3.10-3 m Bài 5: *1 : -phương : trùng với AM Chiều: hướng ra xa q1 - Độ lớn: E1=k= 8.105(V/m) *2 : - Phương : trùng với BM - Chiều: hướng về phía q2 - Độ lớn: E2=E2= 8.105(V/m) 1hợp với2 một góc 1200 (ABM đều) Nên C là đường chéo của hình thoi có 2 cạnh 1 ,2 C có phương song song với AB,có chiều hướng từ AB,có độ lớn: EM = E1 = E2 = 8. 105(V/m) 4. Caâu hoûi, baøi taäp cuûng coá. 1. Ph¸t biÓu nµo sau ®©y lµ kh«ng ®óng? A. §iÖn tr­êng tÜnh lµ do c¸c h¹t mang ®iÖn ®øng yªn sinh ra. B. TÝnh chÊt c¬ b¶n cña ®iÖn tr­êng lµ nã t¸c dông lùc ®iÖn lªn ®iÖn tÝch ®Æt trong nã. C. VÐct¬ c­êng ®é ®iÖn tr­êng t¹i mét ®iÓm lu«n cïng ph­¬ng, cïng chiÒu víi vect¬ lùc ®iÖn t¸c dông lªn mét ®iÖn tÝch ®Æt t¹i ®iÓm ®ã trong ®iÖn tr­êng. D. VÐct¬ c­êng ®é ®iÖn tr­êng t¹i mét ®iÓm lu«n cïng ph­¬ng, cïng chiÒu víi vect¬ lùc ®iÖn t¸c dông lªn mét ®iÖn tÝch d­¬ng ®Æt t¹i ®iÓm ®ã trong ®iÖn tr­êng. 2. §Æt mét ®iÖn tÝch ©m, khèi l­îng nhá vµo mét ®iÖn tr­êng ®Òu råi th¶ nhÑ. §iÖn tÝch sÏ chuyÓn ®éng: A. däc theo chiÒu cña ®­êng søc ®iÖn tr­êng. B. ng­îc chiÒu ®­êng søc ®iÖn tr­êng. C. vu«ng gãc víi ®­êng søc ®iÖn tr­êng. D. theo mét quü ®¹o bÊt kú. 3. C­êng ®é ®iÖn tr­êng g©y ra bëi ®iÖn tÝch Q = 5.10-9 (C), t¹i mét ®iÓm trong ch©n kh«ng c¸ch ®iÖn tÝch mét kho¶ng 10 (cm) cã ®é lín lµ: A. E = 0,450 (V/m). B. E = 0,225 (V/m). C. E = 4500 (V/m). D. E = 2250 (V/m). 4. Mét ®iÖn tÝch q = 10-7 (C) ®Æt t¹i ®iÓm M trong ®iÖn tr­êng cña mét ®iÖn tÝch ®iÓm Q, chÞu t¸c dông cña lùc F = 3.10-3 (N). C­êng ®é ®iÖn tr­êng do ®iÖn tÝch ®iÓm Q g©y ra t¹i ®iÓm M cã ®é lín lµ: A. EM = 3.105 (V/m). B. EM = 3.104 (V/m). C. EM = 3.103 (V/m). D. EM = 3.102 (V/m). 5. Höôùng daãn HS töï hoïc. Xem lại các bài tập đã giải - Làm bài tập sách bài tập còn lại - Chuẩn bị bài tập 3.1 đến 3.10 Chuaån bò baøi môùi Bài tập về công của lực điện. V. RÚT KINH NGHIỆM. ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ Tuần 3 Tiết 3 BÀI TẬP: CÔNG LỰC ĐIỆN TRƯỜNG. I. MỤC TIÊU. 1. Kiến thức - Tính được công của lực điện trường làm điện tích di chuyển. - Tính được thế năng điện tích trong điện trường 2. Kĩ năng - Vận dụng công thức liên hệ giữa công với độ giảm thế năng và độ tăng động năng - Rèn luyện ký năng giải bài tập 3. Thái độ -Tính toán cân thận khi giải bài tập II. TRỌNG TÂM -Bài tập về công của lực điện trường. III. CHUẨN BỊ: 1. Giáo viên: - Giải các bài tập sách giáo khoa, sách bài tập để tìm ra phương pháp tối ưu cho từng dạng bài tập để hướng dẫn học sinh sao cho giải nhanh, chính xác - Chuẩn bị thêm một số câu hỏi trắc nghiệm để học sinh tự rèn luyện 2. Học sinh: - Xem lại các kiến thức đã học về thuyết electron - Chuẩn bị các bài tập sách giáo khoa, sách bài tập III. TIẾN TRÌNH BÀI DẠY Hoạt động 1. ( 10 phút) Ổn định. Kiểm tra. Hệ thống kiến thức HOẠT ĐỘNG CỦA GV HOẠT ĐỘNG CỦA HS - Kiểm tra sĩ số - Kiểm tra bài cũ: + Viết công thức và nêu đặc điểm công cuả lực điện trong sự di chuyển cuả một điện tích trong một điện trường đều? + Công . - Báo học sinh vắng - Trả bài Hoạt động 2: ( 30 phút)Vận dụng HOẠT ĐỘNG CỦA GV-HS NỘI DUNG - Tính công AABC - Tính công AMNM - AMNM = AMN + ANM = 0. AMN , ANM phải thế nào? - Tính E? - T ính AND? - T ính ANP? -Cho HS đọc ,tóm tắt đề và đổi đơn vị. -Y/c học sinh thực hiện theo nhóm để đưa ra kết quả. -Cho HS đọc và tóm tắt đề. -Cho HS thảo luận để trả lời câu hỏi. *Cho một điện tích di chuyển trong một điện trường dọc theo một đường cong kín,xuất phát từ điểm A rồi trở lại điểm A.Công cuả lực điện bằng bao nhiêu?Nêu kết luận? GV: đọc đề: Một êlectron di chuyển tronh điện trường đều từ M sang N. Biết UMN=200V. Tính công của lực điện trường và công cần thiết để đưa một êlectron từ M đến N Bài 1: (Câu 4.7) AABC = AAB + ABC = q E d1 + qEd2 = -0.108.10-6J Với E = 100V/m d1 = Abcos300 = 0,173m d2 = BC cos1200 = -0,2 m Bài 2:(Câu 4.8 ) AMNM = AMN + ANM = 0 Þ AMN = - ANM Bài 3 (Câu 4.9) a. A = qEd Þ E = 104V/m AND = qE.ND = 6,4.10-18J b. ANP = ( 9,6+6,4).10-18 =16.10-18J Bài 4 ( 5/25) Ta có: A = qEd với d = -1 cm A= 1,6.10-18 J Chọn đáp án D Bài 5 ( 6/25) Gọi M,N là hai điểm bất kì trong điện trường . Khi di chuyển điện tích q từ M đến N thì lực điện sinh công AMN.Khi di chuyển điện tích từ N trở lại M thì lực điện sinh công ANM. Công tổng cộng mà lực điện sinh ra: A = AMN + ANM = 0 (Vì công A chỉ phụ thuộc vị trí cuả điểm M vàN) BT bổ sung: Công cuả lực điện bằng 0 vì lúc này hình chiếu cuả điểm đầu và điểm cuối đường đi trùng nhau tại một điểm d = 0 A = qEd = 0 K.Luận: Nếu điện tích di chuyển trên một đường cong kín thì lực điện trường không thực hiện công. Bài 6: Giải: Công của lực điện trường: AMN=q.UMN=-1,6.10-19.200=-3,2.10-17(J). Công của lực điện trường âm nên đây là công cản . Vậy công cần thiết để đưa êlectron từ M đến N là: A’=-A= 3,2.10-17(J). 4. Caâu hoûi, baøi taäp cuûng coá. 1. C«ng thøc x¸c ®Þnh c«ng cña lùc ®iÖn tr­êng lµm dÞch chuyÓn ®iÖn tÝch q trong ®iÖn tr­êng ®Òu E lµ A = qEd, trong ®ã d lµ: A. kho¶ng c¸ch gi÷a ®iÓm ®Çu vµ ®iÓm cuèi. B. kho¶ng c¸ch gi÷a h×nh chiÕu ®iÓm ®Çu vµ h×nh chiÕu ®iÓm cuèi lªn mét ®­êng søc. C. ®é dµi ®¹i sè cña ®o¹n tõ h×nh chiÕu ®iÓm ®Çu ®Õn h×nh chiÕu ®iÓm cuèi lªn mét ®­êng søc, tÝnh theo chiÒu ®­êng søc ®iÖn. D. ®é dµi ®¹i sè cña ®o¹n tõ h×nh chiÕu ®iÓm ®Çu ®Õn h×nh chiÕu ®iÓm cuèi lªn mét ®­êng søc. 2. Ph¸t biÓu nµo sau ®©y lµ kh«ng ®óng? A. C«ng cña lùc ®iÖn t¸c dông lªn mét ®iÖn tÝch kh«ng phô thuéc vµo d¹ng ®­êng ®i cña ®iÖn tÝch mµ chØ phô thuéc vµo vÞ trÝ ®iÓm ®Çu vµ ®iÓm cuèi cña ®o¹n ®­êng ®i trong ®iÖn tr­êng. B. HiÖu ®iÖn thÕ gi÷a hai ®iÓm trong ®iÖn tr­êng lµ ®¹i l­îng ®Æc tr­ng cho kh¶ n¨ng sinh c«ng cña ®iÖn tr­êng lµm dÞch chuyÓn ®iÖn tÝch gi÷a hai ®iÓm ®ã. C. HiÖu ®iÖn thÕ gi÷a hai ®iÓm trong ®iÖn tr­êng lµ ®¹i l­îng ®Æc tr­ng cho ®iÖn tr­êng t¸c dông lùc m¹nh hay yÕu khi ®Æt ®iÖn tÝch thö t¹i hai ®iÓm ®ã. D. §iÖn tr­êng tÜnh lµ mét tr­êng thÕ. 3. Mèi liªn hÖ gi­a hiÖu ®iÖn thÕ UMN vµ hiÖu ®iÖn thÕ UNM lµ: A. UMN = UNM. B. UMN = - UNM. C. UMN =. D. UMN = . 4. Hai ®iÓm M vµ N n»m trªn cïng mét ®­êng søc cña mét ®iÖn tr­êng ®Òu cã c­êng ®é E, hiÖu ®iÖn thÕ gi÷a M vµ N lµ UMN, kho¶ng c¸ch MN = d. C«ng thøc nµo sau ®©y lµ kh«ng ®óng? A. UMN = VM - VN. B. UMN = E.d C. AMN = q.UMN D. E = UMN.d 5. C«ng cña lùc ®iÖn tr­êng lµm di chuyÓn mét ®iÖn tÝch gi÷a hai ®iÓm cã hiÖu ®iÖn thÕ U = 2000 (V) lµ A = 1 (J). §é lín cña ®iÖn tÝch ®ã lµ A. q = 2.10-4 (C). B. q = 2.10-4 (μC). C. q = 5.10-4 (C). D. q = 5.10-4 (μC). 6. Mét ®iÖn tÝch q = 1 (μC) di chuyÓn tõ ®iÓm A ®Õn ®iÓm B trong ®iÖn tr­êng, nã thu ®­îc mét n¨ng l­îng W = 0,2 (mJ). HiÖu ®iÖn thÕ gi÷a hai ®iÓm A, B lµ: A. U = 0,20 (V). B. U = 0,20 (mV). C. U = 200 (kV). D. U = 200 (V). 5. Höôùng daãn HS töï hoïc. Xem lại các bài tập đã giải - Làm bài tập sách bài tập còn lại - Chuẩn bị bài tập 3.1 đến 3.10 Chuaån bò baøi môùi Bài tập về điện thế- hiệu điện thế V. RÚT KINH NGHIỆM. Tuần 4 Tiết 4 BÀI TẬP ĐIỆN THẾ. HIỆU ĐIỆN THẾ I. MỤC TIÊU. 1. Kiến thức - Vận dụng định luật coulomb để giải bài tập về tương tác giữa hai điện tích. - Vận dụng thuyết electron để làm một số bài tập định tính. 2. Kĩ năng - Xác định được phương, chiều, độ lớn của lực tương tácgiữa hai điện tích . 3. Thái độ -Tính toán cân thận khi giải bài tập - Vận dụng công thức tính điện thế, hiệu điện thế - Liên hệ giữa công và hiệu điện thế - Vận dụng công thức liên hệ giữa hiệu điện thế và cường độ điện trường - Rèn luyện ký năng giải bài tập II. TRỌNG TÂM -Bài tập về điện thế- hiệu điện thế. II. CHUẨN BỊ: 1. Giáo viên: - Giải các bài tập sách giáo khoa, sách bài tập để tìm ra phương pháp tối ưu cho từng dạng bài tập để hướng dẫn học sinh sao cho giải nhanh, chính xác - Chuẩn bị thêm một số câu hỏi trắc nghiệm để học sinh tự rèn luyện 2. Học sinh: - Xem lại các kiến thức đã học về điện thế, hiệu điện thế - Chuẩn bị các bài tập sách giáo khoa, sách bài tập III. TIẾN TRÌNH BÀI DẠY Hoạt động 1. ( 10 phút) Ổn định. Kiểm tra. Hệ thống kiến thức HOẠT ĐỘNG CỦA GV HOẠT ĐỘNG CỦA HS - Kiểm Tra Sĩ Số - Kiểm Tra Bài Cũ: + Viết Công Thức Tính Điện Thế, Hiệu Điện Thế? + Liên Hệ Hiệu Điện Thế Và Cường Độ Điện Trường - Củng cố kiến thức từ câu trả lời của học sinh - Báo học sinh vắng - Trả bài Hoạt động 2: ( 30 phút)Vận dụng HOẠT ĐỘNG CỦA GV-HS NỘI DUNG - Lực tác dụng? - Hướng của P, F? - q tích điện gì? - Tính q? - Xác định điện tích các bản? Giải thích? - Theo định lý động năng ta có biểu thức nào? - Tính U? - Tính U? - Giải thích? GV: đọc đề: Một hạt bụi mang điện tích âm có khối lượng m=10-8g, nằm cân bằng trong khoảng giữa hai bản kim loại đặt song song cách nhau 10cm và có hiệu điện thế U= 100V. Xác định vectơ cường độ điện trường E ở khoảng giữa hai bản kim loại và điện tích của hạt bụi đó. Lấy g=10m/s2. GV: đọc đề: Một giọt có khối lượng m=320g mang điện tích dương q chuyển động thẳng đều trong điện trường đều ở giữa hai bản kim loại phẳng nằm ngang cách nhau một khoảng d= 40cm và được nối với hai cực nguồn điện có hiệu điện thế U=4kV. Xác định chiều của vec tơ cường độ điện trường E và số e bị mất của giọt dầu. Bài 1(Câu 5.6 ) - Hạt bụi nằm cân bằng dưới tác dụng của trọng lực và lực điện - P hướng xuống nên F hướng lên do đó q > 0 ĐK cân bằng: P = F Bài 2(Câu 5.8) a. Để e tăng tốc bản A phải đẩy còn bản B phải hút e Þ Bản A: âm; bản B dương b. Ta có: Bài 3(Câu 5.9) a. U = Ed = 750V b. Không thể dùng hiệu điện thế này để thắp sáng đèn vì nếu nối bóng với điểm trên cao và điểm ở mặt đất thì các dây nối và bóng đèn có cùng điện thế nên không có dòng điện. Bài 4: Hạt bụi chịu tác dụng của hai lực: Trọng lực: Lực tĩnh điện: với (V/m). Bài 5: Trọng lực: Lực tĩnh điện: với (V/m). Điều kiện cân bằng: mg=qE(C) Số e bị mất của giọt dầu: Vậy hướng thẳng đứng lên trên; giọt dầu mất 2.1015 electron. 4. Caâu hoûi, baøi taäp cuûng coá. 1. Mét ªlectron chuyÓn ®éng däc theo ®­êng søc cña mét ®iÖn tr­êng ®Òu. C­êng ®é ®iÖn tr­êng E = 100 (V/m). VËn tèc ban ®Çu cña ªlectron b»ng 300 (km/s). Khèi l­îng cña ªlectron lµ m = 9,1.10-31 (kg). Tõ lóc b¾t ®Çu chuyÓn ®éng ®Õn lóc vËn tèc cña ªlectron b»ng kh«ng th× ªlectron chuyÓn ®éng ®­îc qu·ng ®­êng lµ: A. S = 5,12 (mm). B. S = 2,56 (mm). C. S = 5,12.10-3 (mm). D. S = 2,56.10-3 (mm). 2. HiÖu ®iÖn thÕ gi÷a hai ®iÓm M vµ N lµ UMN = 1 (V). C«ng cña ®iÖn tr­êng lµm dÞch chuyÓn ®iÖn tÝch q = - 1 (μC) tõ M ®Õn N lµ: A. A = - 1 (μJ). B. A = + 1 (μJ). C. A = - 1 (J). D. A = + 1 (J). 5. Höôùng daãn HS töï hoïc. Xem lại các bài tập đã giải - Làm bài tập sách bài tập còn lại - Chuẩn bị bài tập 6.1 đến 6.10 Chuaån bò baøi môùi Bài tập về tụ điện V. RÚT KINH NGHIỆM. Tuần 5 Tiết 5: BÀI TẬP TỤ ĐIỆN. GHÉP TỤ ĐIỆN. I. MỤC TIÊU. 1. Kiến thức - Vận dụng công thức tính điện dung của tụ - Vận dụng công thức tính năng lượng điện trường bên trong tụ 2. Kĩ năng - Giải được bài tập ghép tụ điện - Rèn luyện ký năng giải bài tập 3. Thái độ -Tính toán cân thận khi giải bài tập II. TRỌNG TÂM -Bài tập về điện dung, ghép tụ điện. III. CHUẨN BỊ: 1. Giáo viên: - Giải các bài tập sách giáo khoa, sách bài tập để tìm ra phương pháp tối ưu cho từng dạng bài tập để hướng dẫn học sinh sao cho giải nhanh, chính xác - Chuẩn bị thêm một số câu hỏi trắc nghiệm để học sinh tự rèn luyện 2. Học sinh: - Xem lại các kiến thức đã học về tụ điện, ghép tụ - Chuẩn bị các bài tập sách giáo khoa, sách bài tập IV. TIẾN TRÌNH BÀI DẠY Hoạt động 1. ( 15 phút) Ổn định. Kiểm tra. Hệ thống kiến thức HOẠT ĐỘNG CỦA GV HOẠT ĐỘNG CỦA HS - Kiểm tra sĩ số - Kiểm tra bài cũ: + Điện dung tụ? + Năng lượng điện trường - Củng cố kiến thức từ câu trả lời của học sinh - Bổ sung: Ghép Tụ 1. Gheùp noái tieáp * Coù n tuï C0 gioáng nhau 2. Gheùp song song * Coù n tuï C0 maéc song song Cb = n C0 - Báo học sinh vắng - Trả bài Hoạt động 2: ( 25 phút)Vận dụng HOẠT ĐỘNG CỦA GV-HS NỘI DUNG - Tính Q? - Tính E? - Sau khi tíc điện, 2 bản tụ có điện tích thế nào? - Vậy tốn công khi tăng hay giảm khoảng cách 2 bản tụ? - Tính Qmax? - Umax = ? - Tính điện tích trước khi ghép? - Điện tích sau khi ghép? - Hiệu điện thế hai tụ thế nào? - Tính U’? - Tính Q1 - Tính Q2 Bài 4: Tụ c1 = 0,5F được tích điện đến hiệu điện thế U1= 90V rồi ngắt ra khỏi nguồn.sau đó tụ c1 được mắc song song với tụ c2 = 0,4F chưa tích điện.Tính năng lượng của tia lửa điện phát ra khi hai tụ nối với nhau. GV: yêu cầu HS tóm tắt,nêu phương án giải HS: trả lời Bài 1(Câu 6.7) a. Q = C.U = 6.10-8C E = U/D = 6.104V/m b. Khi tíc điện cho tụ hai bản tích điện trái dấu nên giữa chúng có lục hút. do vậy phải tốn công để tăng khoảng cách hai bản bài 2(Câu 6.8) Bài 3(Câu 6.9) Ta có: Q = CU = 20.10-6.200 = 4.10-3C Sau khi ghép: Q = Q1 + Q2 (1) U’ = U1 = U2 (2) (1) (C1 + C2)U’= 4.10-3C Þ U’ = 133V * Điện tích của tụ C1: Q1 = C1U’ = 2,67.10-3C * Điện tích của tụ C2 Q2 = C2U’ = 1,33.10-3C Bài 4: Tóm tắt c1 = 0,5F, U1= 90V c2 = 0,4F Mắc song song Tính W? HD: Gọi U’ là hiệu điện thế các tụ sau khi nối với nhau Theo định luật bảo toàn điện tích: Q’1+ Q’2= Q1 C1U’ +C2U’=C1U1 Suy ra: U’ = 50V Năng lượng tụ điện trước khi nối nhau: W1= C1U12= 2025J Năng lượng tụ điện sau kghi nối với nhau W’= C1U’2 +C2U’2=1125J Năng lượng tia lửa điện tạo ra khi nối hai tụ với nhau W= W1- W’= 900J 4. Caâu hoûi, baøi taäp cuûng coá. 1. Ph¸t biÓu nµo sau ®©y lµ kh«ng ®óng? A. Tô ®iÖn lµ mét hÖ hai vËt dÉn ®Æt gÇn nhau nh­ng kh«ng tiÕp xóc víi nhau. Mçi vËt ®ã gäi lµ mét b¶n tô. B. Tô ®iÖn ph¼ng lµ tô ®iÖn cã hai b¶n tô lµ hai tÊm kim lo¹i cã kÝch th­íc lín ®Æt ®èi diÖn víi nhau. C. §iÖn dung cña tô ®iÖn lµ ®¹i l­îng ®Æc tr­ng cho kh¶ n¨ng tÝch ®iÖn cña tô ®iÖn vµ ®­îc ®o b»ng th­¬ng sè gi÷a ®iÖn tÝch cña tô vµ hiÖu ®iÖn thÕ gi÷a hai b¶n tô. D. HiÖu ®iÖn thÕ giíi h¹n lµ hiÖu ®iÖn thÕ lín nhÊt ®Æt vµo hai b¶n tô ®iÖn mµ líp ®iÖn m«i cña tô ®iÖn ®· bÞ ®¸nh thñng. 2. §iÖn dung cña tô ®iÖn kh«ng phô thuéc vµo: A. H×nh d¹ng, kÝch th­íc cña hai b¶n tô. B. Kho¶ng c¸ch gi÷a hai b¶n tô. C. B¶n chÊt cña hai b¶n tô. D. ChÊt ®iÖn m«i gi÷a hai b¶n tô. 3. Mét tô ®iÖn ph¼ng gåm hai b¶n tô cã diÖn tÝch phÇn ®èi diÖn lµ S, kho¶ng c¸ch gi÷a hai b¶n tô lµ d, líp ®iÖn m«i cã h»ng sè ®iÖn m«i ε, ®iÖn dung ®­îc tÝnh theo c«ng thøc: A. B. C. D. 4. Mét tô ®iÖn ph¼ng, gi÷ nguyªn diÖn tÝch ®èi diÖn gi÷a hai b¶n tô, t¨ng kho¶ng c¸ch gi÷a hai b¶n tô lªn hai lÇn th× A. §iÖn dung cña tô ®iÖn kh«ng thay ®æi. B. §iÖn dung cña tô ®iÖn t¨ng lªn hai lÇn. C. §iÖn dung cña tô ®iÖn gi¶m ®i hai lÇn. D. §iÖn dung cña tô ®iÖn t¨ng lªn bèn lÇn. 5. Bèn tô ®iÖn gièng nhau cã ®iÖn dung C ®­îc ghÐp nèi tiÕp víi nhau thµnh mét bé tô ®iÖn. §iÖn dung cña bé tô ®iÖn ®ã lµ: A. Cb = 4C. B. Cb = C/4. C. Cb = 2C. D. Cb = C/2. 6. Bèn tô ®iÖn gièng nhau cã ®iÖn dung C ®­îc ghÐp song song víi nhau thµnh mét bé tô ®iÖn. §iÖn dung cña bé tô ®iÖn ®ã lµ: A. Cb = 4C. B. Cb = C/4.C. Cb = 2C. D. Cb = C/2. 5. Höôùng daãn HS töï hoïc. Xem lại các bài tập đã giải - Làm bài tập sách bài tập còn lại, b ài t ập I.1 đ ến I.15 - Chuẩn bị bài tập 7.1 đến 7.16 Chuaån bò baøi môùi Bài tập về dòng điện không đổi. IV. RÚT KINH NGHIỆM Tuần 6 Tiết 6: BÀI TẬP DÒNG ĐIỆN KHÔNG ĐỔI I. MỤC TIÊU. 1.Kieán thöùc - Vận dụng công thức tính cường độ dòng điện - Sử dụng công thức tính suất điẹn động của nguồn điện. 2. Kó naêng - Rèn luyện kó năng giải bài tập. 3. Thaùi ñoä Tích cöïc laøm baøi taäp II.TROÏNG TAÂM Baøi taäp doøng ñieän khoâng ñoåi III. CHUẨN BỊ: 1. Giáo viên: - Giải các bài tập sách giáo khoa, sách bài tập để tìm ra phương pháp tối ưu cho từng dạng bài tập