Giáo án Văn 7 kì 1

Ngày soạn: Ngày giảng: Tiết 1 VĂN BẢN: CỔNG TRƯỜNG MỞ RA Theo Lý Lan I.Mục tiêu cần đạt 1. Kiến thức - Tình cảm sâu nặng của cha mẹ, gia đình với con cái, ý nghĩa lớn lao của nhà trường đối với cuộc đời mỗi con người, nhất là với tuổi thiếu niên, nhi đồng. - Lời văn biểu hiện tâm trạng người mẹ đối với con trong văn bản. 2. Kỹ năng: - Đọc – hiểu một văn bản biểu cảm được viết như những dòng nhật ký của người mẹ. - Phân tích một số chi tiết tiêu biểu diễn tả tâm trạng của người mẹ trong đêm chuẩn bị cho ngày khai trường đầu tiên của con. - Liên hệ vận dụng khi viết một bài văn biểu cảm. 3.Thái độ. Thấy được tình mẫu tử thiêng liêng, biết yêu thương gia đình và bố mẹ. II. Các kĩ năng sống được rèn luyện trong bài . KN giao tiếp, nhận thức. hợp tác, ra quyết định. III.Phương pháp, phương tiện dạy và học. 1. Phương pháp: Vấn đáp, đàm thoại, thuyết trình, nêu vấn đề 2.Phương tiện : Bảng nhóm, bảng phụ, tài liệu tham khảo liên quan...... IV.Tến trình dạy và học. 1.Ổn định tổ chức. 2.Kiểm tra bài cũ. 3.Dạy bài mới. Hoạt động của thầy và trò Nội dung bài học Hoạt động 1 : Hướng dẫn đọc, hiểu chung. - Gv đọc mẫu 1 đoạn rồi gọi hs đọc tiếp. ? Giải nghĩa 1 số từ khó? GV tích hợp với giải nghĩa từ, từ mượn, từ địa phương. “ Cổng trưởng mở ra” thuộc kiểu văn bản nào? - Em hiểu thế nào về văn bản “Nhật dụng”? Kể tên những văn bản nhật dụng đã học ở lớp 6? - GV: Giới thiệu nội dung văn bản nhật dụng 7; là những vấn đề về quyền trẻ em, nhà trường, phụ nữ, văn hóa, giáo dục. ? Phương thức biểu đạt chính của văn bản là gì? ? Tác phẩm được viết theo dòng cảm xúc của lòng mẹ với con yêu. Dòng cảm xúc ấy được thể hiện qua ngôi kể nào? Tác dụng của ngôi kể này? ? Văn bản chia làm mấy đoạn? -Đ1: Từ đầu … “ngày đầu năm học”:Tâm trạng của hai mẹ con trong đêm trước ngày khai trường của con. -Đ2: tiếp theo đến hết :Ấn tượng tuổi thơ và liên tưởng của mẹ. ? Từ văn bản đã đọc, em hãy tóm tắt đại ý của bài. Hoạt động 2: Hướng dẫn HS tìm hiểu chi tiết văn bản. ? Tóm tắt ngắn gọn nội dung văn bản? (VB viết về ai, về việc gì?). ? Tâm trạng của mẹ và của con được thể hiện qua những chi tiết nào? Và có gì khác? Gợi : ? Hãy tìm những chi tiết thể hiện tâm trạng của con? Phân tích và cho biết đó là tâm trạng gì? ? Em có nhận xét gì về cách miêu tả tâm trạng trẻ thơ của tác giả? ? Còn mẹ thì sao? Tác giả miêu tả tâm trạng người mẹ cũng rất tinh tế, chính xác. Đó là tâm trạng của hầu hết những người cha người mẹ yêu con trước những việc quan trọng của cuộc đời con. ? Em hãy tìm những chi tiết miêu tả hành động của mẹ? ? Vậy theo em, vì sao người mẹ lại không ngủ được, lại trằn trọc? Gợi: ? Người mẹ không ngủ được vì lo lắng cho con hay vì lí do nào khác? ? Vì sao những kỷ niệm ấy lại hiện ra trong đêm trước ngày khai trường của con? ? Tại sao mẹ lại nghĩ tới ngày khai trường ở Nhật Bản? Ngày ấy có gì giống và khác ở Việt Nam? ? Có phải người mẹ đang nói trực tiếp với con không. ? Theo em, người mẹ đang tâm sự với ai? ( Người mẹ nói một mình, giọng độc thoại là giọng chủ đạo của văn bản. Nhân vật là nhân vật tâm trạng, nhân vật trữ tình. Người mẹ không trực tiếp nói với người con hoặc với ai cả. Người mẹ nhìn con ngủ, như tâm sự với con nhưng thật ra là đang nói với chính mình, đang tự ôn lại kỷ niệm của riêng mình.) ? Cách viết này có tác dụng gì. Cách viết này làm nổi bật được tâm trạng, khắc họa được tâm tư, tình cảm, những suy nghĩ sâu kín của bà mẹ mà đôi khi khó nói ra bằng những lời trực tiếp. ? Em thấy người mẹ trong bài là người mẹ như thế nào? Cảm nghĩ của em? ? Theo em, câu văn nào trong bài nói lên tầm quan trọng của nhà trường đối với thế hệ trẻ? ? Kết thúc bài, người mẹ nghĩ đến ngày mai đứa con đến trường vào một thế giới kỳ diệu. Em đã bước vào thế giới đó 6 năm, hãy cho biết thế giới kỳ diệu đó là gì? (Thế giới kì diệu của hiểu biết phong phú là tri thức, tư tưởng, đạo đức và những tình cảm mới, con người mới, quan hệ mới, sẽ đến với con như tình thầy trò, bè bạn,… mà nhà trường đem lại cho em.) GV: Có thể khẳng định: Mọi nhân tài xưa nay đều được vun trồng trong thế giới kì diệu đó. Hoạt động 3: Hướng dẫn tổng kết. ? Hãy nêu những đặc điểm tiêu biểu về nội dung vâ nghệ thuật của văn bản. -HS :Tìm hiểu và trình bầy. -GV :Bổ sung và yêu cầu đọc ghi nhớ sgk I. Đọc, hiểu chung. 1. Đọc 2. Chú thích 3. Thể loại. Văn bản nhật dụng -Thể kí 4.Phương thức biểu đạt: biểu cảm. 4. Bố cục: 2 đoạn II. Tìm hiểu văn bản: 1.Tâm trạng của người con - Hăng hái dọn dẹp đồ chơi…Háo hức. … Giấc ngủ đến với con dễ dàng Vô tư thanh thản, ngủ ngon lành. 2. Tâm trạng của người mẹ. - Trìu mến quan sát những việc làm của con, vỗ về để con ngủ, xem lại những thứ đã chuẩn bị cho con. - Mẹ: thao thức, không ngủ, suy nghĩ triền miên. - Mẹ thương yêu con, lo lắng, hồi hộp, xúc động. - Nhớ lại ngày khai trường đầu tiên của mình. -> Mẹ có tấm lòng sâu nặng, quan tâm sâu sắc đến con -> người mẹ yêu con vô cùng 3.Vai trò của nhà trường với thế hệ trẻ - Thế giới của ước mơ và khát vọng - Thế giới của niềm vui ... --> nhà trường là tất cả tuổi thơ Nhà trường có vị trí quan trọng đối với sự phát triển của thế hệ trẻ và phát triến của đất nước. III. Tổng kết: 1.Nội dung 2.Nghệ thuật 3.Ghi nhớ (sgk) 4. Củng cố. -GV khái quát lại nội dung chính và đặc điểm nghệ thuật tiêu biểu của văn bản -Cảm nghĩ của em về người mẹ trong văn bản : Cổng trường mở ra. 5. Dặn dò: -Về nhà làm các bài tập trong vở bài tập. -Soạn văn bản : Mẹ tôi. Ngày soạn: Ngày giảng: Tiết 2 Văn bản: MẸ TÔI (E- A- mi - xi) I.Mục tiêu cần đạt 1. Kiến thức - Cách giáo dục vừa nghiêm khắc vừa tế nhị, có lí và có tình của người cha khi con mắc lỗi - Nghệ thuật biểu cảm trực tiếp qua hình thức một bức thư . 2. Kĩ năng - Đọc - hiểu một văn bản dưới hình thức một bức thư. - Phân tích một số chi tiết liên quan đến hình ảnh người cha ( tác giả bức thư và người mẹ nhắc đến trong bức thư. 3.Thái độ. Thấy được vai trò và tình cảm thiêng liêng mà bố mẹ dành cho con cái. II. Các kĩ năng sống được rèn luyện trong bài . - Tự nhận thức và xác định được giá trị của lòng nhân ái, tình thương và trách nhiệmcủa cá nhân với hạnh phúc gia đình. - Giao tiếp phản hồi, lắng nghe tích cực, trình bày suy nghĩ, ý tưởng, cảm nhận của bản thân về cách ứng xử thể hiện tình cảm của các nhân vật,giá trị nội dung và nghệ thuật của văn bản III.Phương pháp, phương tiện dạy và học. 1. Phương pháp: Vấn đáp, đàm thoại, thuyết trình, nêu vấn đề 2.Phương tiện : Bảng nhóm, bảng phụ, tài liệu tham khảo liên quan...... IV.Tến trình dạy và học. 1.Ổn định tổ chức. 2.Kiểm tra bài cũ. 3.Dạy bài mới. Hoạt động của thầy và trò Nội dung bài học Hoạt động 1 : Hướng dẫn đọc, hiểu chung. -GV :Dọc mẫu và hướng dẫn học sinh đọc. -HS :Nghe và đọc. -H :Em hãy nêu vài nét tiêu biểu về cuộc đời và sự nghiệp của tác giả. -HS : Dựa vào sgk trình bầy. -GV : yêu cầu giải thích một sồ từ khó. ? Văn bản được trích từ tác phẩm nào ? ?" Những tấm lòng cao cả " mang ý nghĩa giáo dục nào? ? Tại sao nội dung vb là bức thư người bố gửi cho con , nhưng nhan đề lại lây tên Mẹ tôi ? GV : Cho HS tóm tắt lại văn bản HS : Thảo luận nhóm sau đo trình bày HS: Phát biểu. Gv: Định hướng. Hoạt động 2: Hướng dẫn HS đọc và tìm hiểu văn bản. GV: Cùng hs đọc toàn bộ vb ( trong khi đọc thể hiện hết tâm tư và tình cảm của người cha trước lỗi lầm của con và sự tôn trọng của ông đối với vợ mình) Hs : Nêu , gv : Định hướng. ? Giải nghĩa của các từ khó?* Lễ độ , Hối hận ? Hình ảnh người mẹ của En-ri-cô hiện lên qua những chi tiết nào trong vb ? ? Em cảm nhận về người mẹ trong vb như thế nào chất đó được biểu hiện như thế nào ở mẹ em ? hoặc một người mẹ VN nào mà em biết ? Hs: Tự bộc lộ. ? Em hãy nêu bố cục của văn bản ? Nêu nội dung từng phần? GV : Gọi hs đọc đoạn 2 . ? Tìm những từ ngữ thể hiện thái độ của người bố đối với En-ri-cô? ? Qua đó em thấy thái độ của bố đối với En-ri-cô ntn? HS:Thả lời ?Theo em điều gì khiến En-ri-cô xúc động khi đọc thư bố .Trong 4 lí do đã nêu trong phần tìm hiểu vb sgk? HS : Lựa chọn đáp án. ? Em hiểu được điều gì qua lời khuyên nhủ của bố ? ? Theo em tại sao người bố không nói trực tiếp mà lại viết thư ? HS : Thảo luận (3’) trình bày . Gv : Định hướng. GV: Tích hợp giáo dục: Qua bức thư người bố gửi cho En-ri – cô em rút ra được bài học gì ? HS : Phát biểu. HS: Đọc thêm VB “Thư gửi mẹ” và “Vì sao hoa cúc có nhiều cánh nhỏ”. Hoạt động 3:Hướng dẫn tổng kết ? Hãy nêu những đặc điểm tiêu biểu về nội dung vâ nghệ thuật của văn bản. -HS :Tìm hiểu và trình bầy. -GV :Bổ sung và yêu cầu đọc ghi nhớ sgk I. Đọc, hiểu chung. 1. Đọc 2. Chú thích -Tác giả(sgk) -Từ khó(sgk) 3.Tác phẩm: - Những tấm lòng cao cả là tác phẩm nổi tiếng nhất trong sự nghiệp sáng tác của ông. 4.Thể loại : Vb nhật dụng . 5. Tóm tắt II.Đọc, hiểu chi tiết 1. Bố cục: Chia 3 phần : - Từ đầu đến "sẽ ngày mất con" : Tình yêu thương của người mẹ đối với En- ri- cô . - Tiếp theo đến "yêu thương đó" : Thái độ của người cha . - Còn lại : Lời nhắn nhủ của người cha . 2. Phân tích a.Hoàn cảnh người bố viết thư - En-ri-cô nhỡ thốt ra lời thiếu lễ độ với mẹ khi cô giáo đến nhà . - Để giúp con suy nghĩ kĩ ,nhận ra và sửa lỗi lầm , bố đã viết thư cho En-ri-cô. b.Tình thương của người mẹ dành cho En-ri-cô. - Dành hết tình yêu thương cho con , quên mình vì con. c.Thái độ của người cha đối với En- ri-cô -Cảnh cáo nghiêm khắc lỗi lầm của En-ri-cô : - Gợi lại hình ảnh lớn lao và cao cả của người mẹ và làm nổi bật vai trò của người mẹ trong gia đình . ->Vừa dứt khoát như ra lệnh,vừa mềm mại như khuyên nhủ . Mong muốn con hiểu được công lao , sự hi sinh vô bờ bến của mẹ. Lời khuyên của bố : - Yêu cầu con sửa lỗi lầm . + Không bao giờ thốt ra một lời nói nặng với mẹ . + Con phải xin lỗi mẹ. + Con hãy cầu xin mẹ hôn con. ->Lời khuyên nhủ chân tình sâu sắc . III. Tổng kết: 1..Nghệ thuật : - Sáng tạo nên hoàn cảnh xảy ra chuyện -Lựa chọn hình thức biểu cảm trực tiếp, có ý nghĩa giáo dục, thể hiện thái độ nghiêm khắc của người cha đối với con. 2. Ý nghĩa văn bản : -Người mẹ có vai trò vô cùng quan trọng trong gia đình. -Tình yêu thương, kính trọng cha mẹ là tình cảm thiêng liêng nhất đối với mỗi con người. 3. Ghi nhớ sgk 4. Củng cố. -GV khái quát lại nội dung chính và đặc điểm nghệ thuật tiêu biểu của văn bản 5. Dặn dò: -Về nhà làm các bài tập trong vở bài tập. - Soạn bài “ Cuộc chia tay của những con búp bê”. Ngày soạn: Ngày giảng: Tiết 3 Tõ ghÐp I. Môc tiªu cÇn ®¹t: - Gióp HS n¾m ®­îc cÊu t¹o cña tõ ghÐp chÝnh phô, tõ ghÐp ®¼ng lËp; ®Æc ®iÓm vÒ nghÜa cña tõ ghÐp chÝnh phô, tõ ghÐp ®¼ng lËp. - RÌn kÜ n¨ng nhËn diÖn c¸c lo¹i tõ ghÐp; më réng, hÖ thèng ho¸ vèn tõ; sö dông tõ ghÐp phï hîp víi hoµn c¶nh gia tiÕp. - Gi¸o dôc HS ý thøc khi sö dông tõ. * TÝch hîp : TV: NghÜa cña tõ ,VB: “ Cæng tr­êng më ra” II. C¸c kÜ n¨ng sèng c¬ b¶n ®­îc gi¸o dôc: 1.Giao tiÕp ph¶n håi: tr×nh bµy, trao ®æi vÒ c¸ch cÊu t¹o, nghÜa cña tõ ghÐp chÝnh phô, tõ ghÐp ®¼ng lËp; 2 Ra quyÕt ®Þnh: nhËn vµ biÕt c¸ch dïng c¸c laäi tõ ghÐp khi cÇn thiÕt. III.Phương pháp, phương tiện dạy và học. 1. Phương pháp: VÊn ®¸p, th¶o luËn, gi¶i quyÕt vÊn ®Ò, thùc hµnh cã h­íng dÉn; KÜ thuËt chia nhãm, giao nhiÖm vô, ®Æt c©u hái 2.Phương tiện : Bảng nhóm, bảng phụ, tài liệu tham khảo liên quan...... IV.Tến trình dạy và học. 1.Ổn định tổ chức. 2.Kiểm tra bài cũ. 3.Dạy bài mới. Ho¹t ®éng cña thÇy- trß Néi dung Ho¹t ®éng1. H×nh thµnh kiÕn thøc míi HS quan s¸t, ®äc vÝ dô H. Hai ®o¹n trÝch trªn trÝch tõ v¨n nµo? H. Trong caùc töø gheùp “Baø ngoaïi”, “Thôm phöùc” ôû ví duï treân tieáng naøo laø tieáng chính? Tieáng naøo laø tieáng phuï boå sung tieáng chính ? GV h­íng dÉn HS ph©n tÝch tõ ë tõng VD H1. Thöû so saùnh : + Baø ngoaïi + Baø noäi Chuùng ta thaáy baø ngoaïi vaø baø noäi cã ®iÓm g× chung vµ cã ®iÓm nµo kh¸c nhau vÒ nghÜa? HS: chung neùt nghóa laø baø nhöng nghóa cuûa baø ngoaïi vaø baø noäi khaùc nhau laø do taùc duïng boå sung nghóa cuûa tieáng ï “ngoaïi” “noäi”, tieáng boå sung nghóa laø tieáng phuï, tieáng ñöôïc boå sung laø tieáng chính. H2:Töông töï :+ Thôm phöùc + Thôm ngaùt H. Em cã nhËn g× vÒ trÆt tù c¸c tiÕng trong c¸c tõ võa ph©n tÝch? GV: Nhö vaäy, töø gheùp coù tieáng chính (ñöùng tröôùc) vaø tieáng phuï (ñöùng sau) boå sung nghóa cho tieáng chính thì ñoù laø töø gheùp chính phuï. HS ®äc vÝ dô 2 H. Caùc em cho bieát trong caùc töø gheùp “quaàn aùo”, “traàm boång” ñaâu laø chính, ñaâu laø phuï? (khoâng phaân ra ñöôïc) GV: Vaäy caùc töø ôû ví duï c,d chuùng ta khoâng theå phaân ra ñöôïc tieáng phuï, tieáng chính. Caùc tieáng ñeàu bình ñaúng vôùi nhau veà maët ngöõ phaùp. Nhöõng töø gheùp nhö vaäy ngöôøi ta goïi laø töø gheùp ñaúng laäp. H. Qua c¸c vÝ dô, caùc em thaáy coù maáy loaïi töø gheùp? - Em naøo coù theå nhaéc laïi cho coâ theá naøo laø töø gheùp chính phuï? LÊy vÝ dô - Theá naøo laø töø gheùp ñaúng laäp? Laáy ví du.ï HS ®äc l¹i 4 vÝ dô H. So s¸nh nghÜa cña tõ bµ ngo¹i víi nghÜa cña bµ, nghÜa cña tõ th¬m phøc víi nghÜa cña th¬m vµ rót ra nhËn xÐt? H. So s¸nh nghÜa cña tõ quÇn ¸oi , trÇm bæng víi nghÜa cña c¸c tiÕng t¹o nªn nã? H. Qua vÝ dô, h·y nhËn xÐt nghÜa cña tõ ghÐp chÝnh phô, nghÜa cña tõ ghÐp ®¼ng lËp? Ho¹t ®éng2. LuyÖn tËp: GV h­íng dÉn, HS lµm bµi c¸ nh©n GV tæ chøc thi gi÷a hai ®éi : Ai nhanh h¬n HS tham gia GV nhËn xÐt, ®¸nh gi¸ HS suy nghÜ, tr¶ lêi HS líp nhËn xÐt, bæ sung HS th¶o luËn nhãm, tr×nh bµy Líp nhËn xÐt, bæ sung GV chèt I. C¸c lo¹i tõ ghÐp a. VÝ dô * VD1: - Meï coøn nhôù söï noân nao, hoài hoäp khi cuøng baø ngoaïi ñi tôùi gaàn ngoâi tröôøng vaø noãi chôi vôi hoát hoaûng khi coång tröôøng ñoùng laïi. - Coám khoâng phaûi …, caùi muøi thôm phöùc cuûa luùa môùi, cuûa hoa coû daïi ven bôø. NhËn xÐt : - bµ ngo¹i : + bµ : tiÕng chÝnh + ngo¹i : tiÕng phô th¬m phøc : + th¬m : tiÕng chÝnh + phøc : tiÕng phô - TiÕng chÝnh ®øng tr­íc, tiÕng phô ®øng sau, tiÕng phô bæ sung ý nghÜa cho tiÕng chÝnh. * VD2 : - Vieäc chuaån bò quaàn aùo môùi, giaøy noùn môùi … ngaøy khai tröôøng. - Meï khoâng lo … tieáng ñoïc baøi traàm boång NhËn xÐt : - C¸c tõ ghÐp : quÊn ¸o, trÇm bæng kh«ng ph©n ra ®­îc tiÕng chÝnh, tiÕng phô. C¸c tiÕng cã vai trß b×nh ®¼ng nhau vÒ mÆt ng÷ ph¸p. b. Ghi nhí : ( Sgk- 14) II. NghÜa cña tõ ghÐp a. VÝ dô : SGK * VD1 : - bµ : ng­êi ®µn bµ sinh ra mÑ hoÆc cha - bµ ngo¹i : ng­êi ®µn bµ sinh ra mÑ -> nghÜa hÑp h¬n - th¬m : cã mïi nh­ h­¬ng cña hoa, dÔ chÞu, lµm cho ng­êi ta thÝch ngöi - th¬m phøc : mïi th¬m bè lªn m¹nh mÏ, hÊp dÉn-> nghÜa hÑp h¬n * VD2 :- quÇn ¸o : quÇn vµ ¸o nãi chung - trÇm bæng : ( ©m thanh) lóc trÇm lóc bæng, nghe rÊt ªm tai -> NghÜa kh¸iqu¸t h¬n nghÜa c¸c tiÕng t¹o nªn nã. b. Ghi nhí (sgk)  III. LuyÖn tËp Bµi 1:+ Töø gheùp chính phuï goàm: laâu ñôøi, xanh ngaét, nhaø aên, cöôøi nuï + Töø gheùp ñaúng laäp: suy nghó, chaøi löôùi, caây coû, aåm öôùt, ñaàu ñuoâi Bµi 2: Ñieàn theâm ñeå taïo töø gheùp: - Buùt: buùt bi, buùt möïc, buùt chì - Thöôùc: thöôùc keû, thöôùc goã - Möa: möa raøo, möa phuøn - Laøm: laøm raãy, laøm ruoäng - AÊn: aên yù, aên aûnh - Traéng: traéng phau, traéng xoùa Bµi 3: nói s«ng, nói ®åi ; ham muèn, ham thÝch... Bµi 4. Cã thÓ nãi mét cuèn s¸ch, mét cuèn vë v× s¸ch vµ vë lµ nh÷ng danh tõ chØ sù tån t¹i d­íi d¹ng c¸ thÓ, cã thÓ ®Õm ®­îc. Cßn s¸ch vë lµ tõ ghÐp ®¼ng lËp cã nghÜa tæng hîp chØ chung c¶ laäi nªn kh«ng thÓ nãi mét cuèn s¸ch vë. 4. Cñng cố,dặn dò. - GV nh¾c l¹i kiÕn thøc cÇn nhí - Yªu cÇu HS vÒ nhµ lµm bµi tËp cßn l¹i, häc bµi - T×m hiÓu „ Liªn kÕt trong v¨n b¶n“ Ngày soạn: Ngày giảng TiÕt 4 Liªn kÕt trong v¨n b¶n I. Môc tiªu cÇn ®¹t: - Gióp HS n¾m ®­îc kh¸i niÖm liªn kÕt trong v¨n b¶n, yªu cÇu vÒ liªn kÕt trong v¨n b¶n - RÌn kÜ n¨ng nhËn diÖn vµ ph©n tÝch tÝnh liªn kÕt cña c¸c v¨n b¶n; viÕt c¸c bµi v¨n cã tÝnh liªn kÕt. - Gi¸o dôc HS ý thøc khi t¹o lËp v¨n b¶n * Träng t©m: TÝnh liªn kÕt trong v¨n b¶n * TÝch hîp : -VB: “ Cæng tr­êng më ra”, “ MÑ t«i” -KiÕn thøc vÒ TLV ®· häc ë líp 6 II. C¸c kÜ n¨ng sèng c¬ b¶n ®­îc gi¸o dôc: 1.Giao tiÕp ph¶n håi: tr×nh bµy, trao ®æi vÒ tÝnh liªn kÕt cña v¨n b¶n vµ ph­¬ng tiÖn liªn kÕt trong v¨n b¶n. 2 Ra quyÕt ®Þnh: nhËn diÖn vµ biÕt c¸ch dïng c¸c ph­¬ng tiÖn liªn kÕt khi t¹o lËp v¨n b¶n ®Ó v¨n b¶n cã tÝnh liªn kÕt III.Phương pháp, phương tiện dạy và học. 1. Phương pháp: VÊn ®¸p, th¶o luËn, gi¶i quyÕt vÊn ®Ò, thùc hµnh cã h­íng dÉn; KÜ thuËt chia nhãm, giao nhiÖm vô, ®Æt c©u hái 2.Phương tiện : Bảng nhóm, bảng phụ, tài liệu tham khảo liên quan...... IV.Tến trình dạy và học. 1.Ổn định tổ chức. 2.Kiểm tra bài cũ. 3.Dạy bài mới. Ho¹t ®éng cña thÇy- trß Néi dung Ho¹t ®éng1. H×nh thµnh kiÕn thøc míi HS ®äc ®o¹n v¨n H. NÕu bè En- ri- c« chØ viÕt nh­ vËy th× En - ri- c« cã hiÓu diÒu bè muèn nãi kh«ng? H. V× sao En- ri- c« ch­a hiÓu ý bè? -V× c©u v¨n viÕt ch­a ®óng ng÷ ph¸p -V× c©u v¨n néi dung ch­a thËt râ rµng -V× gi÷a c¸c c©u ch­a cã sù liªn kÕt. GV gi¶i thÝch cho HS thÊy râ h¬n trong tr­êng hîp nµy v× sao kh«ng hiÓu H. Muèn cho ®o¹n v¨n cã thÓ hiÓu ®­îc th× ®o¹n v¨n ph¶i cã tÝnh chÊt g×? GV: Còng nh­ chØ cã tr¨m ®èt tre ®Ñp ®Ï th× còng ch­a ®¶m b¶o sÏ cã mét c©y tre. Muèn cã c©y tre tr¨m ®èt th× tr¨m ®èt tre kia ph¶i ®­îc nèi liÒn. T­¬ng tù thÕ, kh«ng thÓ cã mét v¨n b¶n nÕu c¸c c©u, c¸c ®o¹n trßn ®ã kh«ng ®­îc nèi liÒn. Nh­ vËy, mét VB muèn ®­îc hiÓu, muèn thËt sù trë thµnh v¨n b¶n th× kh«ng thÓ nµo kh«ng liªn kÕt. H. TÝnh liªn kÕt cã vai trß nh­ thÕ nµo trong v¨n b¶n? HS ®äc ghi nhí 1 HS ®äc l¹i VD p1 H. Do thiÕu ý g× mµ ®o¹n v¨n trë nªn khã hiÓu? H. Tõ ®ã em thÊy, v¨n b¶n tr­íc hÕt ph¶i cã sù liªn kÕt vÒ ph­¬ng diÖn nµo? H. ChØ cã sù liªn kÕt vÒ néi dung ®· ®ñ ch­a? HS ®äc VD 2 H. §äc ®o¹n v¨n vµ cho biÕt c¸c c©u ®· cã sù liªn kÕt ch­a? H. H·y söa l¹i ®Ó ®o¹n v¨n cã nghÜa? - > viÖc chÐp sai vµ thiÕu lµm cho ®o¹n v¨n rêi r¹c. H. VËy côm tõ b©y giê vµ con ®ãng vai trß g×?( lµ c¸c tõ ng÷ lµm ph­¬ng tiÖn liªn kÕt) GV:Côm tõ b©y giê nèi víi côm tõ mét ngµy kia ë c©u 1.tõ con lÆp l¹i tõ con ë c©u 2 nhê vËy mµ c¶ ba c©u g¾n bã víi nhau-> sù g¾n bã Êy lµ tÝnh liªn kÕt hay m¹ch v¨n. H. Qua vÝ dô trªn cho biÕt c¸c c©u trong ®o¹n v¨n, c¸c ®o¹n trong v¨n b¶n cÇn dïng c¸c ph­¬ng tiÖn nµo? H.Tr×nh bµy c¸c ph­¬ng tiÖn liªn kÕt trong v¨n b¶n? Ho¹t ®éng 2: LuyÖn tËp GV Gäi HS ®äc yªu cÇu bµi tËp H . H·y s¾p xÕp l¹i theo thø tù hîp lý ®Ó t¹o thµnh mét ®o¹n v¨n cã tÝnh liªn kÕt chÆt chÏ? GV uèn n¾n treo ®¸p ¸n Gv cho HS ®äc bµi tËp Th¶o luËn nhãm Gäi HS tr×nh bµy NhËn xÐt treo ®¸p ¸n ( VÒ néi dung cã thÓ tån t¹i 2 c©u1-2 nh­ng ®Õn c©u2-3kh«ng cïng néi dung>< víi nhau. C©u 3-4 kh«ng cã sù liªn quan ®Õn néi dung kh¸i qu¸t. H VËy c©u v¨n, ®o¹n v¨n cã tÝnh liªn kªt chÆt chÏ víi nhau ph¶i ®¶m b¶o ®iÒu kiÖn nµo? H ®iÒn nh÷ng tõ thÝch hîp vµo chç trèng ®Ó c¸c c©u liªn kÕt chÆt chÏ víi nhau? GV treo b¶ng phô gäi HS lªn ®iÒn NhËn xÐt Treo ®¸p ¸n H Qua viÖc ®iÒn tõ h·ychØ râ phÐp liªn kÕt? H “®ªm nay mÑ kh«ng ngñ ®­îc. Ngµy mai lµ ngµy khai tr­êng líp mét cña con” Cã ng­êi nhËn xÐt: Sù liªn kÕt gi÷a hai c©u trªn h×nh nh­ kh«ng chÆt chÏ. VËy mµ chóng vÉn ®Æt c¹nh nhau trong v¨n b¶n: “ cæng tr­êng më ra” em h·y gi¶ thÝch t¹i sao? I. TÝnh liªn kÕt cña v¨n b¶n 1. VÝ dô: ( SGK-17) - C¸c c©u kh«ng cã sù liªn kÕt ( mÆc dï ®óng vÒ ng÷ ph¸p) nªn En- ri- c« kh«ng hiÓu ®­îc ý bè. - §o¹n v¨n cã thÓ hiÓu ®­îc khi gi÷a c¸c c©u trong ®o¹n v¨n ph¶i cã tÝnh liªn kÕt ( g¾n bã vµ nèi liÒn víi nhau) 2. Ghi nhí; ( SGK- nd1) II. Ph­¬ng tiÖn liªn kÕt trong v¨n b¶n 1.VÝ dô: ( SGK- 17, 18) * VD1: - Caùc caâu trong ñoaïn trích khoâng coù cuøng noäi dung, moãi caâu ñeà caäp ñeán moät vaán ñeà, gheùp caùc caâu laïi thaønh nhöõng vaán ñeà khaùc nhau. -> Liªn kÕt vÒ néi dung, ý nghÜa: c¸c c©u, c¸c ®o¹n trong v¨n b¶n ph¶i thèng nhÊt g¾n bã víi nhau vÒ néi dung. * VD2: - Ch­a cã sù liªn kÕt -Söa l¹i: + Bæ sung côm tõ „ cßn b©y giê“ vµo tr­íc c©u2 + C©u 3thay tõ “®øa trΔ b»ng tõ “ con”. -> C¸c c©u , c¸c ®o¹n v¨n cÇn dïng tõ ng÷ phï hîp ®Ó liªn kÕt => Ph­¬ng tiÖn liªn kÕt. 2. Ghi nhí:( SGK- 18) II. LuyÖn tËp Bµi tËp 1 XÕp theo thø tù: 1-4-2-5-3. Bµi tËp 2 C¸c c©u trong ®o¹n ch­a cã tÝnh liªn kÕt v×: + VÒ h×nh thøc ng«n ng÷ c¸c c©u cã vÎ liªn kÕt víi nhau. + VÒ néi dung : c¸c c©u ch­a cã sù thèng nhÊt vÒ néi dung- Kh«ng cã “ mét sîi d©y t­ t­ëng” nµo nèi liÒn víi c¸c c©u v¨n ®ã Bµi tËp 3 Bµ ¬i! ch¸u th­êng vÒ ®©y, ra v­ên,®øng d­íi gèc na, gèc æi mong t×m l¹i nh÷ng h×nh bãng cña bµ vµ nhí l¹i ngµy nµo bµ trång c©y, ch¸u ch¹y lon ton bªn bµ. Bµ b¶o khi nµo c©y cã qu¶ bµ sÏ dµnh qu¶ to nhÊt ngon nhÊt cho ch¸u nh­ng ch¸u l¹i b¶o qu¶ to nhÊt, ngon nhÊt ph¶i ®Ó phÇn bµ. ThÕ lµ bµ «m ch¸u vµo lßng h«n ch¸u mét c¸i thËt kªu. 4. Cñng cố,dặn dò. -Muèn cho ®o¹n v¨n ®äc lªn dÔ hiÓu cÇn ph¶i cã tÝnh chÊt g× ? Cã nh÷ng ph­¬ng tiÖn liªn kÕt nµo? -Häc thuéc ghi nhí, lµm bµi tËp cßn l¹i, ®äc bµi ®äc thªm - Lµm bµi tËp còn lại trong sgk và vở bài tập Duyệt của BGH Ngày soạn: Ngày giảng TiÕt 5 Cuéc chia tay cña nh÷ng con bóp bª - Kh¸nh Hoµi – I- Môc tiªu cÇn ®¹t: - Gióp HS thÊy ®­îc nh÷ng t×nh c¶m anh em ruét thÞt th¾m thiÕt, ch©n thµnh, s©u nÆng vµ nçi ®au ®ín xãt xa cña c¸c b¹n nhá ch¼ng may r¬i vµo hoµn c¶nh gia ®×nh bÊt h¹nh- bè mÑ li dÞ.; ThÊy ®­îc ®Æc s¾c nghÖ thuËt cña v¨n b¶n: c¸ch kÓ chuyÖn ch©n thËt c¶m ®éng... - RÌn kÜ n¨ng ®äc- hiÓu v¨n b¶n truyÖn ; kÓ vµ tãm t¾t truyÖn - Gi¸o dôc t×nh c¶m yªu th­¬ng , lßng vÞ tha ®øc hy sinh; sù c¶m th«ng, chia sÎ víi nh÷ng ng­êi bÊt h¹nh. * TÝch hîp: - QuyÒn cña trÎ em trong “ c«ng ­íc LHQ vÒ quyÒn trÎ em”... -GDMT: M«i tr­êng gia ®×nh vµ sù ¶nh h­ëng ®Õn trÎ em - TLV: Bè côc, m¹ch l¹c v¨n b¶n, ng«i kÓ lêi kÓ trong v¨n tù sù. II. C¸c kÜ n¨ng sèng c¬ b¶n ®­îc gi¸o dôc: 1. Tù nhËn thøc vµ x¸c ®Þnh ®­îc gi¸ trÞ cña lßng nh©n ¸i, t×nh th­¬ng vµ tr¸ch nhiÖm c¸ nh©n víi h¹nh phóc cña gia ®×nh. 2. Giao tiÕp, l¾ng nghe tÝch cùc: tr×nh bµy suy nghÜ, c¶m nhËn cña b¶n th©n vÒ c¸ch øng xö thÓ hiÖn t×nh c¶m cña c¸c nh©n vËt, gi¸ trÞ néi dung vµ nghÖ thuËt cña v¨n b¶n III.Phương pháp, phương tiện dạy và học. 1. Phương pháp:vÊn ®¸p, thuyÕt tr×nh, th¶o luËn ; ®éng n·o 2.Phương tiện : Bảng nhóm, bảng phụ, tài liệu tham khảo liên quan...... IV.Tến trình dạy và học. 1.Ổn định tổ chức. 2.Kiểm tra bài cũ. 3.Dạy bài mới. Ho¹t ®éng cña thÇy- trß Néi dung Ho¹t ®éng1. §äc, hiÓu chó thÝch (15’) GV h­íng dÉn HS ®äc: cÇn ph©n biÖt râ lêi kÓ, lêi ®èi tho¹i gi÷a c¸c nh©n vËt, chó ý tõ ng÷ miªu t¶ diÔn biÕn t©m tr¹ng nh©n vËt Thµnh vµ thuû - Cã thÓ cho HS ®äc ph©n vai: Thµnh- Thuû HS ®äc theo yªu cÇu GV nhËn xÐt, uèn n¾n H. Nªu xÊt xø cña v¨n b¶n? HS nªu GV chèt GV h­íng dÉn Hs t×m hiÓu nghÜa cña mét sè tõ khã HS t×m hiÓu dùa vµo chó thÝch SGK H. V¨n b¶n nµy thuéc lo¹i v¨n b¶n nµo? HS tr¶ lêi H. TruyÖn viÕt vÒ ai, viÖc g×? Ai lµ nh©n vËt chÝnh trong c©u chuyÖn? H. TruyÖn ®­îc kÓ ë ng«i thø mÊy? T¸c dông cña viÖc lùa chän ng«i kÓ Êy? HS ph¸t biÓu . Ho¹t ®éng3. §äc, hiÓu v¨n b¶n H. TruyÖn viÕt vÒ cuéc chia tay cña Thµnh vµ Thuû, l¹i lÊy nhan ®Ò lµ ‘’  Cuéc chia tay cña nh÷ng con bóp bª ‘’, theo em cã phï hîp kh«ng ? V× sao ? HS th¶o luËn, tr×nh bµy suy nghÜ HS líp nhËn xÐt, bæ sung GV chèt ý  GV: Tªn truyÖn g¾n víi néi dung vµ chñ ®Ò cña truyÖn, ®ång thêi t¹o ra sù bÊt ngê nªn dÔ l«i cuèn, hÊp dÉn ng­êi ®äc. Ho¹t ®éng 3. LuyÖn tËp : H: Em biÕt c©u tôc ng÷, ca dao nµo nãi vÒ t×nh c¶m anh em? I. §äc, hiÓu chó thÝch 1. §éc: 2. Chó thÝch: * XuÊt xø cña VB:” Cuéc chia tay cña nh÷ng con bóp bª” cña t¸c gi¶ Kh¸nh Hoµi lµ truyÖn ng¾n ®­îc trao g¶i Nh× trong cuéc thi th¬- v¨n viÕt vÒ quyÒn trÎ em * Tõ khã: 3. ThÓ lo¹i: V¨n b¶n nhËt dông. §©y lµ mét truyÖn ng¾n. 4. Nh©n vËt, sù viÖc, ng«i kÓ: -TruyÖn viÕt vÒ Thµnh- Thuû vµ cuéc chia tay gi÷a hai anh em - Nh©n vËt chÝnh: Thµnh, Thuû - TruyÖn ®­îc kÓ ë ng«i thø nhÊt, nh©n vËt x­ng “ t«i” lµ Thµnh -> thÓ hiÖn ch©n thùc, chÝnh x¸c, s©u s¾c, tinh tÕ nh÷ng diÔn biÕn t©m lÝ trong t©m hån trÎ th¬ II. §äc, hiÓu v¨n b¶n 1. ý nghÜa nhan ®Ò cña truyÖn: -Bóp bª lµ ®å ch¬i ­a thÝch cña trÎ nhá, chóng gîi ra thÕ giíi cña trÎ em -Nh÷ng con bóp bª còng nh­ hai anh em Thµnh, Thuû trong s¸ng, v« téi... l¹i ph¶i chia tay - T×nh huèng chia hai con bóp bª lµ t×nh huèng béc lé s©u s¾c t×nh c¶m g¾n bã, yªu th­¬ng nhau cña hai anh em. * LuyÖn tËp: -Anh em nh­ thÓ tay ch©n R¸ch lµnh ®ïm bäc hai th©n vui vÇy -Anh em nµo ph¶i ng­êi xa Cïng chung b¸c mÑ mét nhµ cïng vui 4. Cñng cố,dặn dò. -Gv kh¸i qu¸t l¹i néi dung giê häc -Nh¾c nhë c¸c em vÒ häc bµi vµ so¹n bµi. -Yªu cÇu häc sinh vÒ nhµ tãm t¾t l¹i v¨n b¶n. T×m hiÓu tiÕp Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: TiÕt 6 Cuéc chia tay cña nh÷ng con bóp bª