Giáo án Vật lí 11 - Tiết 16, Bài 9 - Định luật ôm đối với toàn mạch

Ngày soạn :.................................. Ngày giảng:.................. Tiết 16 :§ 9. ĐỊNH LUẬT ÔM ĐỐI VỚI TOÀN MẠCH I. MỤC TIÊU 1. Kiến thức - Phát biểu được quan hệ suất điện động của nguồn và tổng độ giảm thế trong và ngoài nguồn - Phát biểu được nội dung định luật Ôm cho toàn mạch. - Tự suy ra được định luật Ôm cho toàn mạch từ định luật bảo toàn năng lượng. - Trình bày được khái niệm hiệu suất của nguồn điện. 2. Kĩ năng - Mắc mạch điện theo sơ đồ. - Giải các dạng Bài tập có liên quan đến định luật Ôm cho toàn mạch. II. CHUẨN BỊ 1. Giáo viên - Dụng cu: Thước kẻ, phấn màu. - Bộ thí nghiệm định luật Ôm cho toàn mạch. - Chuẩn bị phiếu câu hỏi. 2. Học sinh: Đọc trước bài học mới. III. TIẾN TRÌNH DẠY – HỌC 1.Ổn định lớp : Lớp : Vắng : .............. Lớp : Vắng : .............. 2. Kiểm tra bài cũ Hoạt động 1 ) : Kiểm tra bài cũ : Công và công suất toả nhiệt của vật dẫn khi có dòng điện chạy qua ? Công và công suất của nguồn điện ? Hoạt động 2 : Thực hiện thí nghiệm để lấy số liệu xây dựng định luật. Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Nội dung cơ bản Mắc mạch điện. Thực hiện thí nghiệm. Ghi bảng số liệu. Quan sát mạch điện. Đọc các số liệu. Lập bảng số liệu. I. Thí nghiệm I(A) 0 0,1 0,2 0,3 0,4 0,5 U(V) 3,2 3,0 2,8 2,6 2,4 2,2 Hoạt động 3 : Tìm hiểu định luật Ôm đối với toàn mạch. Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Nội dung cơ bản Xử lí số liệu để rút ra kết quả. Yêu cầu thực hiện C1. Nêu kết quả thí nghiệm. Yêu cầu thực hiện C2. Yêu cầu học sinh rút ra kết luận. Từ hệ thức (9.3) cho học sinh rút ra biểu thức định luật. Yêu cầu học sinh phát biểu định luật . Yêu cầu học sinh thực hiện C3. Ghi nhận kết quả. Thực hiện C1. Ghi nhận kết quả. Thực hiện C2. Rút ra kết luận. Biến đổi để tìm ra biểu thức (9.5). Phát biểu định luật. Thực hiện C3. II. Định luật Ôm đối với toàn mạch Thí nghiệm cho thấy : UN = U0 – aI = E - aI (9.1) Với UN = UAB = IRN (9.2) gọi là độ giảm thế mạch ngoài. Thí nghiệm cho thấy a = r là điện trở trong của nguồn điện. Do đó : E = I(RN + r) = IRN + Ir (9.3) Vậy: Suất điện động có giá trị bằng tổng các độ giảm điện thế ở mạch ngoài và mạch trong. Từ hệ thức (9.3) suy ra : UN = IRN= E – It (9.4) và I = (9.5) Cường độ dòng điện chạy trong mạch điện kín tỉ lệ thuận với suất điện động của nguồn điện và tỉ lệ nghịch với điện trở toàn phần của mạch đó. Hoạt động 4 : Tìm hiểu hiện tượng đoản mạch, mối liên hệ giữa định luật Ôm với toàn mạch và định luật bảo toàn và chuyển hoá năng lượng, hiệu suất của nguồn điện. Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Nội dung cơ bản Giới thiệu hiện tượng đoản mạch. Yêu cầu học sinh thực hiện C4. Lập luận để cho thấy có sự phù hợp giưac định luật Ôm đối với toàn mạch và định luật bảo toàn và chuyển hoá năng lượng. Giới thiệu hiệu suất nguồn điện. Yêu cầu học sinh thực hiện C5. Ghi nhận hiện tượng đoản mạch. Thực hiện C4. Ghi nhận sự phù hợp giưac định luật Ôm đối với toàn mạch và định luật bảo toàn và chuyển hoá năng lượng. Ghi nhận hiệu suất nguồn điện. Thực hiện C5. III. Nhận xét 1. Hiện tượng đoản mạch Cường độ dòng điện trong mạch kín đạt giá trị lớn nhất khi RN = 0. Khi đó ta nói rằng nguồn điện bị đoản mạch và I = (9.6) 2. Định luật Ôm đối với toàn mạch và định luật bảo toàn và chuyển hoá năng lượng Công của nguồn điện sản ra trong thời gian t : A = E It (9.7) Nhiệt lượng toả ra trên toàn mạch : Q = (RN + r)I2t (9.8) Theo định luật bảo toàn năng lượng thì A = Q, do đó từ (9.7) và (9.8) ta suy ra I = Như vậy định luật Ôm đối với toàn mạch hoàn toàn phù hợp với định luật bảo toàn và chuyển hoá năng lượng. 3. Hiệu suất nguồn điện H = Hoạt động 6 (5 phút) : Củng cố, giao nhiệm vụ về nhà. Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Cho học sinh tóm tắt những kiến thức cơ bản đã học trong bài. Yêu cầu học sinh về nhà làm các bài tập từ 4 đến 7 trang 54 sgk và 9.3, 9.4 sbt. Tóm tắt những kiến thức cơ bản. Ghi các bài tập về nhà.