Giáo án Vật lí Lớp 9 Tiết 48

Ngµy so¹n : 27/2/2011 Ngµy gi¶ng : 9AB: 2/3 TiÕt 48 Bµi 44: THẤU KÍNH Ph©n kú. I.Môc tiªu : 1.Kiến thức: - Nhận dạng được thấu kính phân kì. - Vẽ được đường truyền của hai tia sáng đặc biệt qua thấu kính phân kì. - Vận dụng kiến thức đã họcgiải thích một vài hiện tượng đã học trong thực tiễn. 2.Kĩ năng: - Biết tiến hành TN dựa vào các yêu cầu của kiến thức trong SGK. Từ đó rút ra được đặc điểm của thấu kính phân kì. - Rèn được kĩ năng vẽ hình. 3. Thái độ: Nghiêm túc, cộng tác với bạn để thực hiện được thí nghiệm. II. ChuÈn bÞ : 1. GV - 1 thấu kính phân kì tiêu cự khoảng 12 cm. - 1 giá quang học được gắn hộp kính đặt thấu kính và gắn hộp đèn laser. - 1 nguồn điện 12V - Đèn laser dùng ở mức 9V. - Dự kiến ghi bảng : Đặc điểm của thấu kính phân kì về hình dạng và đặc điểm đường truyền. 2.HS - Học bài cũ và đọc trước bài mới III. TiÕn tr×nh lªn líp: Ho¹t ®éng cña trß Trî gióp cña thÇy H§1: KiÓm tra : ? Đối với thấu kính hội tụ thì khi nào ta thu được ảnh thật, khi nào ta thu được ảnh ảo của vật ? ? Nêu cách dựng ảnh của một vật sáng trước thấu kính hội tụ? H§2: Nªu vÊn ®Ò. - §­a ra c©u tr¶ lêi. ? Thấu kính phân kì có đặc điểm gì khác với thấu kính hội tụ. H§3: T×m hiÓu ®/®iÓm cña TKPK. I. §Æc ®iÓm cña thÊu kÝnh ph©n kú. 1.Quan sát và tìm cách nhận biết. C1: Có thể nhận biết TKHT bằng một trong ba cách sau: - Dùng tay nhận biết độ dày phần rìa so với độ dày phần giữa của thấu kính. nếu thấu kính có phần rìa mỏng hơn thì đó là TKHT. - Đưa thấu kính lại gần dòng chữ trên trang sách. Nếu nhìn qua thấu kính thấy hình ảnh dòng chữ to hơn so với dòng chữ đó khi nhìn trực tiếp thì đó là TKHT. - Dùng thấu kính hứng ánh sáng mặt trời hoặc ánh sáng ngọn đèn đặt ở xa lên màn hứng. Nếu chùm sáng đó hội tụ trên màn thì đó là TKHT. C2: TKPK có độ dày phần rìa lớn hơn phần giữa. 2.Thí nghiệm: Hình 44.1. - Chiếu một chùm sáng tới song song theo phương vuông góc với mặt của một TKPK-Chùm tia ló là chùm phân kì. - Kí hiệu TKPK: Y/c HS trả lời C1. Thông báo về TKPK. Y/c 2 HS nêu nhận xét về hình dạng của TKPK và so sánh với TKHT. Tiến hành TN như hình 44.1 SGK cho HS quan s¸t để trả lời C3. Thông báo hình dạng mặt cắt và kí hiệu TKPK. H§4: T×m hiÓu trôc chÝnh, quang t©m, tiªu ®iÓm, tiªu cù cña TKPK. II. Trôc chÝnh, quang t©m, tiªu ®iÓm, tiªu cù cña thÊu kÝnh ph©n kú. Trục chính: ∆ Quang tâm: O Tiêu điểm: F, F/. 4. Tiêu cự: OF = OF/ = f F O F’ I K Quan sát TN trên và cho biết trong ba tia tới TKPK, tia nào đi qua thấu kính không bị đổi hướng? Y/c HS đọc SGK phần thông báo về trục chính và trả lời câu hỏi: Trục chính của thấu kính có đặc điểm gì? Y/c HS đọc phần thông báo khái niệm quang tâm và trả lời câu hỏi: Quang tâm của một thấu kính có đặc điểm gì? Y/c HS tự đọc phần thông báo khái niệm tiêu điểm và trả lời câu hỏi sau: Tiêu điểm của thấu kính phân kì được xác định như thế nào? Nó có đặc điểm gì khác với tiêu điểm của TKHT? Gäi HS đọc phần thông báo khái niệm tiêu cự và trả lời câu hỏi: Tiêu cự của thấu kính là gì? H§5: VËn dông – cñng cè. III. VËn dông. S S’ F F’ C8: Kính cận là TKPK Có thể nhận biết bằng một trong hai cách sau: - Phần rìa của thấu kính này dày hơn phần giữa. - Đặt thấu kính này gần dòng chữ. Nhìn qua kính thấy ảnh dòng chữ nhỏ hơn so với khi nhìn trực tiếp dòng chữ đó. C9: Thấu kính phân kì có những đặc điểm trái ngược với TKHT: - Phần rìa của TKPK dày hơn phần giữa. - Chùm sáng tới // với trục chính của TKPK, cho chùm tia ló phân kì. - Khi để TKPK vào gần dòng chữ trên trang sách, nhìn qua thấu kính ta thấy hình ảnh dòng chữ bé đi so với khi nhìn trực tiếp Y/c HS lên bảng vẽ C7 Trong tay em có một kính cận thị. Làm thế nào để biết đó là thấu kính hội tụ hay phân kì? Thấu kính phân kì có những đặc điểm gì khác so với thấu kính hội tụ? HDVN - Học phần ghi nhớ. - Làm các bài tập 44-45. -T×m hiÓu bµi 45 IV. Bµi häc kinh nghiÖm .............................................................................................................................. .............................................................................................................................. .............................................................................................................................. .............................................................................................................................. .............................................................................................................................. .............................................................................................................................. ..............................................................................................................................