Giáo án Vật lý 1 - Tiết 01: Điện tích, định luật Cu lông

Ch­¬ng I : ®iÖn tÝch - ®iÖn tr­êng ®iÖn tÝch , ®Þnh luËt cu l«ng I. MỤC TIÊU 1. Kiến thức: - N¾m ®­îc c¸c c¸ch lµm nhiÔm ®iÖn cho mét vËt - §Þnh luËt Cul«ng 2. Kĩ năng: - VËn dông ®Þnh luËt Cu l«ng gi¶i mét sè bµi to¸n ®¬n gi¶n - Gi¶i thÝch c¸c hiÖn t­îng ®iÖn trong ®êi sèng vµ trong kÜ thuËt 3. Thái độ: - Tác phong làm việc khoa học, độc lập nghiên cứu. Chủ động tích cực trong học tập. II. PHƯƠNG PHÁP - Dieãn giaûng, vaán ñaùp, - Giaûi quyeát vaán ñeà, thaûo luaän nhoùm III. CHUẨN BỊ 1. Giáo viên: - C¸c thÝ ngiÖm vÒ hiÖn t­îng nhiÔm ®iÖn do cä x¸t, do tiÕp xóc vµ do h­ëng øng 2. Học sinh: - Đọc và tìm hiểu về các hiện tượng nhiễm điện ở SGK 3. Gợi ý công nghệ thông tin - Soạn câu hỏi trắc nghiệm cho phần kiểm tra bài cũ, luyện tập củng cố. - Tổng hợp các dạng bài tập theo sơ đồ và phương pháp giải. IV. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC 1. Ổn định tổ chức lớp - GV kiểm tra sỉ số 2. Kiểm tra bài củ: - Giới thiệu chương trình vật lý lớp 11 3. Bài mới - Đặt vấn đề: Tìm hiểu về sự nhiễm điện của các vật và định luật Culông Hoạt động 1: hai lo¹i ®iÖn tÝch. Sù nhiÔm ®iÖn cña c¸c vËt Hoạt động của GV và HS Nội dung kiến thức GV: Nãi vÒ hai lo¹i ®iÖn tÝch: §iÖn tÝch d­¬ng vµ ®iÖn tÝch ©m GV: H­íng dÉn häc sinh lµm thÝ nghiÖm: HS: Quan s¸t thÝ nghiÖm thÇy lµm, vµ rót nhËn xÐt vÒ sù t­¬ng t¸c cña c¸c ®iÖn tÝch cïng dÊu vµ kh¸c dÊu HS: * LÊy thanh thuû tinh hay thanh nhùa cä x¸t vµo lôa vµ len d¹ vµ ®­a l¹i gÇn c¸c mÈu giÊy nhá NhiÔm ®iÖn do tiÕp xóc NhiÔm ®iÖn do h­ëng øng GV: Cã nhËn xÐt g× vÒ sù kh¸c nhau cña c¸c vËt nhiÔm ®iÖn do c¸c c¸ch? HS: KiÓm chøng b»ng thùc nghiÖm vµ ®­a ra nhËn xÐt. a) Cã hai lo¹i ®iÖn tÝch: §iÖn tÝch d­¬ng vµ ®iÖn tÝch ©m + Hai ®iÖn tÝch cïng dÊu th× ®Èy nhau + Hai ®iÖn tÝch kh¸c dÊu nhau th× hót nhau + §¬n vÞ cña ®iÖn tÝch: C + §iÖn tÝch cña electron lµ ®iÖn tÝch ©m vµ cã gi¸ trÞ lµ e=1,6.20-19 C: §©y lµ ®iÖn tÝch nhá nhÊt, mét vËt bÊt k× mang ®iÖn tÝch th× ®Òu cã gi¸ trÞ lµ sè nguyªn lÇn ®iÖn tÝch e ( ®iÖn tÝch nguyªn tè ) b) Sù nhiÔm ®iÖn cña c¸c vËt * NhiÔm ®iÖn do cä x¸t: Sau khi cä x¸t th× thanh thuû tinh vµ thanh nhùa ®Òu cã thÓ hót c¸c mÈu giÊy nhÑ. Ta nãi chóng ®· bÞ nhiÔm ®iÖn do cä x¸t. * NhiÔm ®iÖn do tiÕp xóc: * NhiÔm ®iÖn do h­ëng øng c) C¸c nhËn xÐt: *NhiÔm ®iÖn do cä x¸t vµ do tiÕp xóc th× ®iÖn tÝch cña vËt thay ®æi, nhiÔm ®iÖn do h­ëng øng th× ®iÖn tÝch cña vËt kh«ng ®æi Hoạt động 2 : ®Þnh luËt cu l«ng Hoạt động của GV và HS Nội dung kiến thức GV: Mô tả cấu tạo và hoạt động của chiếc cân xoắn. HS: Quan sát cấu tạo và nắm được nguyên tắc hoạt động của cân xoắn. GV: Khái niệm thế nào là điện tích điểm * Nêu con đường tìm ra định luật Cu- lông HS: Theo các bàn thảo luận và tìm kết quả r q1 q2 r q1 q2 GV: Cho học sinh làm một vài ví dụ để áp dụng xác định chiều và độ lớn lược tương tác giữa hai điện tich a) Nội dung định luật Cu- lông Độ lớn của lực tương tác giữa hai điện tích điểm tỉ lệ thuận với tích độ lớn của hai điện tích và tỉ lệ nghịch với bình phương khoảng cáh giữa chúng Phương của lực tương tác giữa hai điện tích điểm là đường thẳng nối hai điện tích điẻm đó. Hai điện tích cùng dấu thì đẩy nhau và hai điện tích khác dấu thì hút nhau. b) Biểu thức của định luật Trong đó: k: hệ số tỉ lệ; có giá trị k=9.109 r: Khoảng cách các điện tích Hoạt động 3 : Lùc t­¬ng t¸c c¸c ®iÖn tÝch trong ®iÖn m«i Hoạt động của GV và HS Nội dung kiến thức GV: Ýnghĩa của hằng số điện môi HS: Cho ta biết lực tương tác giữa hai điện tích trong môi trường đó nhỏ hơn lực tương tác của hai điện tích đó trong chân không bao nhiêu lần - Lực tương tác giữa các điện tích trong điện môi 4. Cuûng coá vaø luyeän taäp. GV: - Nêu câu hỏi tóm tắt kiến thức đã học. - Hướng dẫn học sinh trả lời các câu hỏi HS: - Nắm lại các kiến thức và phương pháp giải các bài tập cơ bản về tương tác giữa các điện tích 5. Höôùng daãn hoïc sinh töï hoïc ôû nhaø - Hoïc baøi củ, làm các bài tập ở SGK, SBT -Chuaån bò baøi môùi: Thuyết electron. Định luật bảo toàn điện tích + Ôn lại nội dung cấu tạo nguyên tử + Chuẩn bị các thí nghiệm về hiện tượng nhiễm điện