Giáo án Vật lý 10 - Bài 8 - Đặc điểm chất lỏng

Chương II CHẤT LỎNG Mục đích yêu cầu chương : - Hiểu các đặc điểm vĩ mô của chất lỏng và có khái niệm ban đầu về cấu trúc phân tử và chuyển động trong chất lỏng. - Hiểu hiện tượng căng mặt ngoài, hiện tượng dính ướt và hiện tượng không dính ướt. Không yêu cầu đi vào cơ chế vi mô của hiện tượng này. - Biết cách xác định cácv đặc trưng của lực căng mặt ngoài: Phương chiều và độ lớn. - Hiểu được hiển tượng mao dẫn và giải thích được một cách vĩ mô hiện tựợng này. Lập được công thúc tính độ cao của cột chất lỏng trong ống mao dẫn. - Có khả năng vận dụng công thức về độ lớn của lực căng mặt ngoài và chiều cao của cột chất lỏng trong ống mao dẫn để giải bài tập có liên quan. Bài 8 ĐẶC ĐIỂM CHẤT LỎNG Mục đích yêu cầu: -Hiểu được các đặc điểm vĩ mô của chất lỏng và có khái niện ban đầu về cấu tạo phân tử và chuyển động nhiệât trong chất lỏng. -Bước đầu so sánh được cấu trúc phân tử và chuyển động nhiệt của chất lỏng, chất khí chất kết tinh chất vô định hình. Kiểm tra bài cũ: PHƯƠNG PHÁP -Em đã biết gì về đặc điểm chất lỏng? Có thể tích xác định nhưng không có hình dạng riêng. Chất lỏng có hình dạng phần bình chứa, dưới tác dụng của trọng lực. Vậy nếu khối chất lỏng không chịu tác dụng của trọng lực hhoặc các lực cản tác dụng lên nó cân bằng nhau thì nó dạng hình gì?Chất lỏng có thể tích riêng nên có những mặt giới hạn.Mặt giới này gồm mặt giới hạn tiếp xúc với bên trong trong bình chứa Em nào có thể nhắc lại đặc điểm cấu trúc phân tử của chất khí? à Phân tử chất khí chuyển động hỗn độn. Chất lỏng có thể chuyển sang trạng thái khí khi nào? Ta có thể giải thích dựa vào cấu trúc phân tử và chuyển động nhiệt của chất lỏng. NỘI DUNG 1. Hình dạng của khối chất lỏng: - Các khối chất lỏng có thể tích xác định nhưng không có hình dạng xác định riêng. - Dưới tác dụng của trọng lực khối chất lỏng có hình dạng của phần bình chứa. - Các khối chất lỏng ở trạng thái phi trọng lượng hoặc tác dụng của những lực cân bằng nhau đều có dạng hình cầu. - Ở những chỗ chất lỏng tiếp xúc với bình chứa mặt giới hạn của chất lỏng trùng với thành bên trong bình chứa. - Ở những chỗ chất lỏng không tiếp xúc với bình chứa ở mặt giới hạn gọi là mặt thóang. Thông thường mặt thoáng là mặt nằm ngang. 2. Cấu trúc phân tử của chất lỏng a. Sự sắp xếp phân tử và chuyển động nhiệt : - Mật độ phân tử trong chất lỏng gần bằng mặt độ phân tử trong chất rắn. - Khoảng cách giữa các phân tử rất nhỏ (khoảng kích thước phân tử). - Mỗi phân tử trong chất lỏng luôn dao động hỗn độn xung quanh vị trấn bằng xác định. Sau một khoảng thời gian nào đó do tương tácv với các phân tử ở gần, nó sẽ nhảy sang vị trí xác định khác và dao động xung quanh vị trí cần bằng mới này một thời gian lại lại nhảy sang vị trí xác định mới Chuyển động này gọi là chuyển động nhiệt của các phân tử trong chất lỏng. - Khi nhiệt độ của chất lỏng tăng thì chuyển động nhiệt tăng. b. Thời gian cư trú -Thời gian một phân tử dao động xung quanh một vị trí xác định, tính từ lúc đến tới lúc đi gọi là thời gian cư trú. - Nhiệt độ của chất lỏng càng cao thì thời gian cư trú càng ngắn, trật tự sắp xếp các phân tử thay đổi tính chất hỗn độn ngày càng tăng. Chất lỏng ở nhiệt độ cao có cấu trúc gần giống chất khí. - Ở nhiệt độ không cao cấu trúc chất lỏng gần giống cấu trúc chất vô định hình. - Thời gian cư trú trong chất vô định hình lớn hơn trong chất lỏng. Về cấu trúc có thể xếp chất vô định hình vào loại chất lỏng. - Sự chuyển từ trạng thái vô định hình sang trạng thái lỏùng tính liên tục không có sự thay đổi đột ngột về cấu trúcàChất vô định hình không có điểm nóng chảy. Củng cố: - Đặc điểm của khối chất lỏng là gì? - Chất lỏng có cấu trúc phân tử như thế nào? - Mô tả chuyển động nhiệt trong chất lỏng? - Tại sao có thể nói chất vô định hình có thể xem như chất lỏng?