Giáo án Vật lý 10 (cơ bản) - Bài 2: Chuyển động thẳng đều

BÀI 2: CHUYỂN ĐỘNG THẲNG ĐỀU Chuyển động thẳng đều O M1 + M2 + Thời gian chuyển động của vật trên quãng đường M1M2 là: Quãng đường vật đi được là: Tốc độ trung bình Đơn vị của tốc độ trung bình là: m/s Chuyển động thẳng đều Chuyển động thẳng đều là chuyển động có quỹ đạo là đường thẳng và có tốc độ trung bình như nhau trên mọi quãng đường. Quãng đường đi được trong chuyển động thẳng đều Trong chuyển động thẳng đều, quãng đường đi được tỉ lệ thuận với thời gian chuyển động . Phương trình chuyển động và đồ thị tọa độ - thời gian của chuyển động thẳng đều Phương trình chuyển động thẳng đều O A + M Tọa độ của chất điểm tại thời điểm t: Đồ thị tọa độ thời gian của chuyển động thẳng đều TIẾN TRÌNH DẠY HỌC Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Hoạt động 1: Đặt vấn đề Nếu dùng tăm tạo ra một giọt nước rất nhỏ trên mặt một bình chia độ đựng dầu ăn thì giọt nước sẽ chuyển động thẳng đều xuống dưới. vật chuyể động thẳng đều là gì? làm thế nào để kiểm tra xem chuyển động của giọt nước có thực sự là chuyển động thẳng đều hay ko? Để tìm câu trả lời chúng ta cùng vào bài 2: chuyển động thẳng đều. Nhận thức vấn đè cần nghiên cứu Tìm hiểu khái niệm chuyển động thẳng đều O M1 + M2 + Xét một chất điểm chuyển động trên một trục Ox , lấy chiều dương là chiều của Ox. Ta chỉ xét chuyển động của vật theo một chiều nhất định đó là chiều của Ox. Giả sử tại thời điểm vật đi qua điểm có tọa độ M1 có tọa độ . Tại thời điểm vật đi qua điểm có tọa độ M2 có tọa độ . Thời gian chất điểm chuyển động từ M1 đến M2 được tính ntn? Quãng đường mà vật đi được trong khoảng thời gian t là đoạn nào? Quãng đường s được tính ntn? Tốc độ trung bình của vật trên quãng đường s được tính bằng công thức nào? Như đã được học thì tốc độ trung bình của vật cho chúng ta biết mức độ nhanh hay chậm của chuyển động Đơn vị của tốc độ trung bình là gì? Nhắc lại khái niêm chuyển động đều (đã học ở lớp 8). Vậy chuyển động thẳng đều là chuyển động ntn? Quãng đường vật đi dược trong chuyển động thẳng đều được tính bằng công thức nào? Từ công thức này có kết luận gì về mối quan hệ giữa s và t? Để xác định tọa độ của một vật tại thời điểm bất kì trong chuyển động thẳng đều chúng ta có thể sử dụng một phương trình toán học. và phương trình này được gọi là phương trình chuyển động. vậy phương trình chuyển động của một vật chuyển động thẳng đều có dạng như thế nào chúng ta sang phần II. Phương trình chuyển động và đồ thị tọa độ - thời gian của chuyển động thẳng đều M1M2 m/s chuyển động đều là chuyển động mà vận tốc có độ lớn (tốc độ) không đổi theo thời gian. Chuyển động thẳng đều là chuyển động có quỹ đạo là đường thẳng và có tốc độ trung bình như nhau trên mọi quãng đường. Trong chuyển động thẳng đều, quãng đường đi được tỉ lệ thuận với thời gian chuyển động . Hoạt động 3: Tìm hiểu Phương trình chuyển động và đồ thị tọa độ - thời gian của chuyển động thẳng đều O A + M Xét một chất điểm M xuất phát từ điểm A trên đường thẳng Ox, chuyển động thẳng đều theo phương Ox với vận tốc . Điểm A cách gốc tọa độ một khoảng . Lấy mốc thời gian là lúc chất điểm bắt đầu chuyển động. Tọa độ x của chất điểm sau thời gian được xác định bằng cách nào? Gợi ý: Sau khoảng thời gian t chất điểm đi được quãng đường là bao nhiêu? Ban đầu chất điểm cách gốc tọa độ một khoảng , vậy sau khoảng thời gian t thì chất điểm cách gốc tọa độ một khoảng được tính theo công thức nào? Phương trình này được gọi là phương trình chuyển động thẳng đều. Nếu A trùng với gốc tọa độ thì phương trình chuyển động thẳng đều được viết ntn? Để biểu diễn chuyển động của một chất điểm theo phương diện hình học người ta sử dụng đồ thị tọa độ thời gian. Vậy đồ thị tọa độ - thời gian của chuyển động thẳng đều có dạng ntn chúng ta cùng sang phần 2. Đồ thị tọa độ thời gian của chuyển động thẳng đều Từ phương trình chuyển động chúng ta thấy tọa độ là một hàm bậc nhất theo thời gian? Hàm này có dạng giống với hàm toán học nào? Trong hệ tọa độ Oxy thì hàm có hình dạng ntn? Vậy trong hệ tọa độ ( gồm trục tọa độ và trục thời gian ) thì hàm tọa độ theo thời gian sẽ có dạng ntn? Đường thẳng này đi qua những điểm đặc biệt nào? Cho HS làm thử một bài tập về vẽ đồ thị. (bài tập ví dụ trong mục II.2) Nó là một đường thẳng đi qua điểm (o;b) và điểm(;0) Là một đường thẳng (;0) và (0;) Hoạt động 4: Vận dụng – củng cố Cho hs làm các bt 6,7,8,9 Nhấn mạnh những nội dung quan trọng mà HS cần nắm được Giao nhiệm vụ về nhà