Giáo án Vật lý 10 (cơ bản) - Trường THPT Nông Cống

Tiết 1+2 BÀI TẬP ĐỊNH LUẬT CULÔNG I.MỤC TIÊU - Nắm và vận dụng được định luật Culong để giải thích và giải được các bài tập về tương tác điện - Rèn luyện kĩ năng tính toán và suy luận II.CHUẨN BỊ 1/ Giáo viên: Một số dạng bài tập về tương tác định 2/ Học sinh: Nắm kĩ nội dung của bài định luật Culong III.LÊN LỚP 1/ Ổn định lớp Hoaït ñoäng 1 (10 phuùt) : Kieåm tra baøi cuõ vaø toùm taét nhöõng kieán thöùc lieân quan ñeán caùc baøi taäp caàn giaûi 1/ Xác định các đại lượng liên quan đến lực tương tác: Áp dụng công thức F = k.q1q2εr2 Phương: Trùng với đường thẳng nối giữa hai điện tích điểm ấy Chiều: Hướng vào nhau nếu hay điện tích trái dấu, hướng ra xa nếu hai điện tích cùng dấu * Lực tương tác tổng hợp tổng hợp: 2/ Cân bằng điện tích: Xét 2 điện tích điểm q1 và q2 đặt tại A và B tác dụng lên điện tích q0 thì Độ lớn: F10 = F20 (1) - Nếu q1 và q2 cùng dấu thì vị trí đặt q0 trong đoạn q1 và q2: r1 + r2 = AB (2) Từ (1) và (2) => Vị trí đặt điện tích q0 - Nếu q1 và q2 trái dấu thì vị trí đặt q0 ngoài đoạn AB và gần về phía điện tích có độ lớn nhỏ hơn + Nếu |q1| > |q2| thì: r1 – r2 = AB (3). Từ (1) và (3) suy ra vị trí đặt q0 + Nếu |q1| < |q2| thì: r2 – r1 = AB (4). Từ (1) và (4) suy ra vị trí đặt q0 Hoaït ñoäng 2 (5 phuùt) :Hướng dẫn giaûi caùc caâu hoûi traéc nghieäm Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Noäi dung cô baûn Giaûi thích löïa choïn. Giaûi thích löïa choïn. HS theo doõi vaø naém caùch laäp luaän Caâu 5 trang 10 : D Caâu 6 trang 10 : C Hoaït ñoäng 3 (25 phuùt) : Giaûi caùc baøi taäp Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Noäi dung cô baûn Đặt câu hỏi phát vấn : - Đề bài cho những đại lượng nào? - Điện tích của hai quả cầu xác định như thế nào? - Từ công thức: => q = . - Hãy xác định vị trí đặt q3 tại C ở đâu? Vì sao? - Điện tích q3 chịu tác dụng của những lực nào? Và do điện tích nào gây ra? - Đặc điểm của lực điện trường như thế nào? - CT tính độ lớn của lực điện trường ? - Lực tổng hợp tác dụng lên q3 xác định thế nào? - Cách tính lực tổng hợp ? - Độ lớn của F xác định thế nào? HS theo dõi GV tóm tắt và trả lời câu hỏi - Đề cho: khoảng cách r = 10cm = 0,1m q1 = q2 = q HS xác định vị trí các điểm - Vì CA + CB = AB => C nằm trên phương AB và như hình - Điện tích q3 do các điện tích q1 và q2 tác dụng lên là - có: + Điểm đặt tại C + Phương AC, chiều A → C + Độ lớn: - Học sinh trả lời .. - Lực tổng hợp: - Tính hợp lực theo quy tắc hình bình hành - Vì cùng phương, chiều với => F = F1 + F2 = 0,18 N Bài 8 Trang 10 SGK Điện tích của hai quả cầu Ta có: = 10-7 C Bài tập bổ sung : 2/ Hai điện tích điểm q1 = 8.10-8 C,q2 = -8.10-8C đặt tại hai điểm A, B trong không khí AB = 6cm. Tính lực tác dụng lên q3 = 8.10-8 C trong các trường hợp sau: a/ CA = 4cm, CB = 2cm b/ CA = 4cm , CB = 10cm c/ CA = 8cm; CB = 10cm a/ Các lực do q1, q2 tác dụng lên q3 là có phương, chiều như hình: - Độ lớn: = 36.10-3N = 144.10-3N - Lực tổng hợp: Vì cùng phương, chiều với => F = F1 + F2 = 0,18 N Hoaït ñoäng4 (5 phuùt) Giao nhiệm vụ về nhà HOẠT ĐỘNG CỦA G.V HOẠT ĐỘNG CỦA HS Xem laïi caùc baøi taäp ñaõ giaûi Laøm tieáp caùc baøi taäp trắc nghiệm Xem laïi caùc baøi taäp ñaõ giaûi Ghi caùc baøi taäp veà nhaø laøm : 1/ Chất nào sau đây không có hằng số điện môi? A. Sắt B. nước nguyên chất C. giấy D. thủy tinh 2/ Hai quả cầu nhỏ tích điện có điện tích lần lượt là q1 và q2 tác dụng với nhau một lực bằng F trong chân không. Nhúng hệ thống vào chất lỏng có hằng số điện môi . Để lực tác dụng giữa hai quả cầu vẫn bằng F thì khoảng cách giữa chúng phải bằng: A. giảm 3 lần B. tăng 9 lần C. giảm 9 lần D. tăng 3 lần 3/ Hai điện tích điểm trong chân không cách nhau 4cm đẩy nhau một lức F = 10N. Để lực đẩy giữa chúng là 2,5N thì khoảng cách giữa chúng là: A. 1cm B. 4cm C. 8cm D. không tính được RUÙT KINH NGHIEÄM TIEÁT DAÏY : . . . . . . . Tiết 3+4. BÀI TẬP CƯỜNG ĐỘ ĐIỆN TRƯỜNG. ĐIỆN TÍCH I.MỤC TIÊU - Vận dụng được các công thức xác định lực điện trong điện trường đều và xác định điện trường do điện tích điểm gây ra - Giải được một số dạng toán của điện trường: Tìm điện trường tổng hợp, xác định vị trí cường độ điện trường bằng 0 - Rèn luyện kĩ năng tính toán và suy luận cho học sinh II.CHUẨN BỊ 1/ Giáo viên: Một số dạng bài tập về xác định lực và cường độ điện trường tổng hợp 2/ Học sinh: Ôn lại cưởng độ điện trường và các công thức lượng giác II. TIEÁN TRÌNH DAÏY – HOÏC Hoaït ñoäng 1 (10 phuùt) : Kieåm tra baøi cuõ vaø toùm taét nhöõng kieán thöùc lieân quan ñeán caùc baøi taäp caàn giaûi 1/Lực điện trường tác dụng lên một điện tích điểm có độ lớn: F = q.E (E: cường độ điện trường tại điểm đặt q ) 2/ Cường độ điện trường tạo bởi một điện tích: Điểm đặt: tại điểm đang xét Phương: đường thẳng nối điện tích điểm với điểm đang xét Chiều: + Hướng ra xa q nếu q > 0 + Hướng về phía q nếu q < 0 3/ Nguyên lý chồng chất điện trường: Điện trường tổng hợp : Tổng hợp hai vecto: . Độ lớn: Hoaït ñoäng 2 (10 phuùt) :Hướng dẫn giaûi caùc caâu hoûi traéc nghieäm Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Noäi dung cô baûn Giaûi thích löïa choïn. Giaûi thích löïa choïn. HS tự giải câu 2 ( BT định lượng ) 1/ Độ mạnh yếu của điện trường tại một điểm được xác định bởi: A. đường sức điện B. độ lớn điện tích thử C. cường độ điện trường D. hằng số điện môi 2/ Một điện tích điểm q = 5.10-9C, đặt tại điểm M trong điện trường, chịu tác dụng của một lức điện F = 3.10-4N. Biết 2 điện tích đặt trong chân không, cường độ điện trường tại M bằng: A. 6.104V/m B. 3.104 V/m C. 5/3.104 V/m D. 15.104 V/m Hoaït ñoäng 3 (25 phuùt) : Giaûi caùc baøi taäp Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Noäi dung cô baûn Câu hỏi ? - Ta dung cách nào xác định lực tương tác giữa hai điện tích? Xác định cường độ điện trường: - Xác định vị trí M ? - Cường độ điện trường tại M do những điện tích nào gây ra? Phương, chiều và độ lớn của các vecto cường độ điện trường đó? - Cường độ điện trường tổng hợp xác định như thế nào? ( có thể gợi ỳ : nguyên lý chồng chất ) - Yêu cầu học sinh lên bảng thực hiện ? GV hướng dẩn vẽ hình các trường hợp tam giác HS trả lời : Ta dùng ĐL Coulomb : và thực hiện phép tính 2/ Xác định cường độ điện trường a/ M trung điệm AB: MA = MB = 10cm = 10.10-2 m - Cường độ điện trường tại M do q1 và q2 gây ra là: có: + Phương: đường thẳng AB + Chiều: M → B + Độ lớn: có: + Phương: đường thẳng AB + Chiều: M → B + Độ lớn: - Cường độ điện trường tổng hợp: Điện trường tổng hợp : HS thực hiện các câu còn lại Hai điện tích điểm q1 = 4.10-8C và q2 = - 4.10-8C nằm cố định tại hai điểm AB cách nhau 20 cm trong chân không. 1/ Tính lực tương tác giữa 2 điện tích. 2/ Tính cường độ điện trường tại: a/ điểm M là trung điểm của AB. b/ điểm N cách A 10cm, cách B 30 cm. c/ điểm I cách A 16cm, cách B 12 cm. d/ điểm J nằm trên đường trung trực của AB cách AB một đoạn 10 cm Lực tương tác giữa 2 điện tích: 2/ Cường độ điện trường tại M: a/ Vectơ cđđt do điện tích q1; q2 gây ra tại M có: - Điểm đặt: Tại M. q1 q2 M - Phương, chiều: như hình vẽ : - Độ lớn: - Vectơ cường độ điện trường tổng hợp: Vì nên ta có E = E1M + E2M = Hoaït ñoäng4 (5 phuùt) Giao nhiệm vụ về nhà HOẠT ĐỘNG CỦA G.V HOẠT ĐỘNG CỦA HS Xem laïi caùc baøi taäp ñaõ giaûi Laøm tieáp caùc baøi taäp trắc nghiệm Xem laïi caùc baøi taäp ñaõ giaûi Ghi caùc baøi taäp veà nhaø laøm : RUÙT KINH NGHIEÄM TIEÁT DAÏY : . . . . . . . Tiết 5+6. BÀI TẬP CƯỜNG ĐỘ ĐIỆN TRƯỜNG. ĐIỆN TÍCH (tiếp) I.MỤC TIÊU - Vận dụng được các công thức xác định lực điện trong điện trường đều và xác định điện trường do điện tích điểm gây ra - Giải được một số dạng toán của điện trường: Tìm điện trường tổng hợp, xác định vị trí cường độ điện trường bằng 0 - Rèn luyện kĩ năng tính toán và suy luận cho học sinh II.CHUẨN BỊ 1/ Giáo viên: Một số dạng bài tập về xác định lực và cường độ điện trường tổng hợp 2/ Học sinh: Ôn lại cưởng độ điện trường và các công thức lượng giác II. TIEÁN TRÌNH DAÏY – HOÏC Hoaït ñoäng 1 (5 phuùt) : toùm taét nhanh nhöõng kieán thöùc lieân quan ñeán caùc baøi taäp caàn giaûi ( CT như tiết 2 ) Hoaït ñoäng 2 (10 phuùt) :Hướng dẫn giaûi caùc caâu hoûi traéc nghieäm Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Noäi dung cô baûn GV hướng dẫn HS tự giải, nhận xét. HS tự giải ( BT định lượng ) 1/ Một điện tích q = 5.10-9C đặt tại một điệm M trong điện trường , chịu tác dụng của một lực F = 3.10-4N. cường độ điện trường tại M là: A. 6.104 V/m B. 3.104 V/m C. 5/3.104 V/m D. 15.104 V/m 2/ Cho hai điện tích q1 = 9.10-7 C và q2 = -10-7C đặt cố định và cách nhau đoạn 20cm. Vị trí có cường độ điện trường gây ra bởi hệ bằng không: A. cách q1 10cm và q2 10cm B. Cách q1 20cm và q2 20cm C. cách q1 10cm và q2 30cm D. cách q1 30cm và q2 10 cm Hoaït ñoäng 3 (25 phuùt) : Giaûi caùc baøi taäp Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Noäi dung cô baûn GV đọc đề, HS ghi vào vở, GV tóm tắt lên bảng - Cường độ điện trường tại I do những điện tích nào gây ra? - Hãy xác định phương, chiều và độ lớn của các điện tích đó? - Gọi học sinh lên bảng thực hiện - Cường độ điện trường tổng hợp tại I xác định thế nào? + Xác định phương, chiều của cường độ điện trường tổng hợp? + Độ lớn của E tổng hợp xác định thế nào? Gọi C là điểm có cddt tổng hợp bằng 0 - Nêu cách xác định vị trí của M khi vecto CĐĐT tại đó bằng 0 ? - Yêu cầu học sinh lên bảng thực hiện? GV hướng dẫn HS vẽ hình các vecto, HS thực hiện phần còn lại. - Cường độ điện trường tại I do q1 và q2 gây ra là và có điểm đặt tại I và có phương chiều và độ lớn ( Học sinh lên bảng thực hiện) - Học sinh trả lời và lên bảng thực hiện HS nhắc lại - và cùng phương, ngược chiều => C nằm trên đường thẳng AB - Vì q1 và q2 trái dấu nên C nằm ngoài AB và vì |q1| > |q2| nên C nằm gần q2 - Học sinh lên bảng thực hiện q1 q2 A B M d d Bài Tập 1 : Tại hai điểm A và B đặt hai điện tích điểm q1 = 20và q2 = -10 cách nhau 40 cm trong chân không. a) Tính cường độ điện trường tổng hợp tại trung điểm AB. b) Tìm vị trí cường độ điện trường gây bởi hai điện tích bằng 0 ? 1/ Tính lực tương tác giữa 2 điện tích. Gọi và vecto là cường độ điện trường do q1 và q2 gây ra tại trung điểm A, B. - Điểm đặt : tại I - Phương, chiều : như hình vẽ q1 q2 A B I E1 E E2 - Độ lớn : - Gọi là vecto cường độ điện trường tổng hợp tại I : Vậy : E = E1 + E2 = 6,75.106 V/m. b) Gọi C là điểm có cddt tổng hợp là vecto cddt do q1 và q2 gây ra tại C. Có : q1 q2 A B C x Do q1 > |q2| nên C nằm gần q2 Đặt CB = x , có : Bài Tập 2 : Hai điện tích điểm q1 = 1.10-8 C và q2 = -1.10-8 C đặt tại hai điểm A và B cách nhau một khoảng 2d = 6cm. Điểm M nằm trên đường trung trực AB, cách AB một khoảng 3 cm. a) Tính cường độ điện trường tổng hợp tại M. b) Tính lực điện trường tác dụng lên điện tích q = 2.10-9 C đặt tại M. Hoaït ñoäng4 (5 phuùt) Giao nhiệm vụ về nhà HOẠT ĐỘNG CỦA G.V HOẠT ĐỘNG CỦA HS Xem laïi caùc baøi taäp ñaõ giaûi Laøm tieáp caùc baøi taäp trắc nghiệm Xem laïi caùc baøi taäp ñaõ giaûi Ghi caùc baøi taäp veà nhaø laøm : RUÙT KINH NGHIEÄM TIEÁT DAÏY : . . . . . . . Tiết 7+8. BÀI TẬP. CÔNG CỦA LỰC ĐIỆN I.MỤC TIÊU - Vận dụng được các công thức tính công của lực điện để giải các bài tập về công - Rèn luện kĩ năng tính toán và suy luaận của học sinh II.CHUẨN BỊ 1/ Giáo viên: Một số bài toán về công của lực điện và phương pháp giải 2/ Học sinh: Ôn lại công thức tính công và định lí động năng III. TIEÁN TRÌNH DAÏY – HOÏC Hoaït ñoäng 1 (5 phuùt) : toùm taét nhanh nhöõng kieán thöùc lieân quan ñeán caùc baøi taäp caàn giaûi - Coâng cuûa löïc ñieän trong ñieän tröông ñeàu : AMN= qFd - Theá naêng cuûa moät ñieän tích trong ñieän tröôøng : WM = AM Theá naêng tæ leä thuaän vôùi q Hoaït ñoäng 2 (10 phuùt) :Hướng dẫn giaûi caùc caâu hoûi traéc nghieäm Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Noäi dung cô baûn GV hướng dẫn HS tự giải, nhận xét. HS tự giải ( BT định lượng ) 1/ Một electron bay từ điểm M đến điểm N trong điện trường đều, giữa hai điểm có hiệu điện thế UMN = 250V. công do lực điện sinh ra là A. 6,4.10-19 J B. – 2,5.10-17 J C. 400eV D. – 400eV 2/ Một electron được tăng tốc từ trạng thái đứng yên nhờ hiệu điện thế U = 50V. Vận tốc cuối mà electron đạt được là: A. 420 000 m/s B. 4,2.106 m/s C. 2,1.105 m/s D. 2,1.106 m/s Hoaït ñoäng 3 (25 phuùt) : Giaûi caùc baøi taäp Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Noäi dung cô baûn GV cho HS đọc đề, GV tóm tắt trên bảng Cho HS nhắc lại các CT: - Công của lực điện xác định thế nào? ( hướng của và hướng dịch chuyển) - Vận tốc của điện tích khi đập vào bản âm xác định thế nào? - Công ABC được tính thế nào? + Tính công trên đoạn AB ? + Tính công trên đoạn BC ? HS đọc đề và ghi tóm tắt Công của lực điện: A = q.E.d Với d là hình chiếu của lên hướng dịch chuyển Áp dụng định lí động năng: => v2 = ? A = A + A A = qEd - Học sinh lên bảng xác định góc giữa và hướng dịch chuyển A = qEd - Thực hiện tính toán Bài Tập 1 : Hai bản kim loại phẳng song song mang điện tích trái dấu đặt cách nhau 2cm. Cường độ điện trường giữa hai bản là E = 3000V/m. Sát bản mang điện dương, ta đặt một hạt mang điện dương có khối lượng m = 4,5.10-6 g và có điện tích q = 1,5.10-2 C.tính a) Công của lực điện trường khi hạt mang điện chuyển động từ bản dương sang bản âm. b) Vận tốc của hạt mang điện khi nó đập vào bản âm. Lược giải a/ Công của lực điện trường là: A= qEd = 0,9 J. b/ Vận tốc của hạt mang điện - Áp dụng định lý động năng m/s. Bài Tập 2 : Ñieän tích q =4.10C chuyeån trong ñieän tröôøng ñeàu coù cöôøng ñoä E =100 V/m theo ñöôøng gaáp khuùc ABC.Ñoaïn AB daøi 20cm vaø vectô ñoä dôøi laøm vôùi ñöôøng söùc 1 goùc 30.Ñoaïn BC daøi 40cm vaø vectô ñoä dôøi laøm vôùi caùc ñöôøng söùc ñieän 1 goùc 120.Tính coâng ABC? Lược giải Công của lực điện trường: + A = A + A A = qEd ; d = ABcos30= 0,173 m. A = 0,692.10J + A = qEd ; d= BCcos120= -0,2m A = -0,8.10J. Vaäy: A = -0,108.10J Hoaït ñoäng4 (5 phuùt) Giao nhiệm vụ về nhà HOẠT ĐỘNG CỦA G.V HOẠT ĐỘNG CỦA HS Xem laïi caùc baøi taäp ñaõ giaûi Laøm tieáp caùc baøi taäp trắc nghiệm Xem laïi caùc baøi taäp ñaõ giaûi Ghi caùc baøi taäp veà nhaø laøm : RUÙT KINH NGHIEÄM TIEÁT DAÏY : . . . . . . . Tiết 9+10 BÀI TẬP HIỆU ĐIỆN THẾ I.MỤC TIÊU - Nắm và vận dụng được các công thức tính hiệu điện thế để giải các bài tập về điện thế và hiệu điện thế - Rèn luyện kĩ năng tính toán và suy luận của học sinh II.CHUẨN BỊ 1/ Giáo viên: Các dạng bài tập về hiệu điện thế 2/ Học sinh: Ôn các công thức tính công, hiệu điện thế III. TIEÁN TRÌNH DAÏY – HOÏC Hoaït ñoäng 1 (10 phuùt) : toùm taét nhanh nhöõng kieán thöùc lieân quan ñeán caùc baøi taäp caàn giaûi - Ñieän theá taïi ñieåm M : VM = - Ñaëc ñieåm cuûa ñieän theá : Ñieän theá laø ñaïi löôïng ñaïi soá. + Neáu > 0 thì VM > 0. + Neáu < 0 thì VM < 0. + Ñieän theá cuûa ñaát vaø moät ñieåm ôû voâ cöïc thöôøng ñöôïc choïn laøm moác ( baèng O) - UMN = VM – VN UMN = - UMN = = Ed Hay : Hoaït ñoäng 2 (10 phuùt) :Hướng dẫn giaûi caùc caâu hoûi traéc nghieäm Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Noäi dung cô baûn GV hướng dẫn HS tự giải, nhận xét. HS tự giải câu 2, 3, 4 ( BT định lượng ) Câu 1 : Khi ñoä lôùn ñieän tích thöû ñaët taïi moät ñieåm taêng leân gaáp ñoâi thì ñieän theá taïi ñieåm ñoù : A . Khoâng ñoåi . B . Taêng gaáp ñoâi . C . Giaûm moät nöõa . D . Taêng gaáp boán Câu 2 : Hiệu điện thế giữa hai điểm trong điện trường UMN cho biết: A. khả năng thực hiện công của điện trường đó B. khả năng thực hiện công giữa hai điểm M, N C. khả năng thực hiện công khi có điện tích di chuyển trong điện trường D. khả năng thực hiện công khi có điện tích di chuyển từ M đến N Câu 3 : Điện trường ở sát mặt đất có cường độ là 150V/m và hướng thẳng đứng từ trên xuống. Hiệu điện thế giữa một điểm ở độ cao 5m và mặt đất: A. 30V B. 50V C. 150V D. 750V Câu 4 : Một electron bay với vận tốc 1,5.107 m/s từ một điểm có điện thế 800V theo hướng các đường sức . Bỏ qua trọng lực tác dụng lên electron. Điện thế tại điểm mà tại đó electron dừng lại bằng? A. 162V B. 0V C. 200V D. 150V Hoaït ñoäng 3 (20 phuùt) : Giaûi caùc baøi taäp Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Noäi dung cô baûn GV cho HS đọc đề, GV tóm tắt trên bảng - Công của điện trường được tính bằng công thức nào? Lưu ý cho HS hướng dịch chuyển của điện tích Điện tích dương ? Điện tích âm ? Ý nghĩa của hai giá trị công tính ở câu a và b là gì? GV cho HS đọc đề, GV tóm tắt trên bảng Nhận xét gì về tam giác ABC ? - Sự tương quan giữa các cạnh? - Từ đó suy ra UBA và UAC ? - Tìm cường độ điện trường ? Cường độ điện trường tại A do những cường độ điện trường nào gây ra? - Xác định cường độ điện trường tổng hợp ? HS đọc đề và ghi tóm tắt - Học sinh trả lời và lên bảng thực hiện Điện tích dương di chuyển cùng chiều điện trường, điện tích âm thì ngược lại Học sinh suy nghĩ và trả lời là nửa tam giác đều HS trả lời : => UBA = UBC = 120V, UAC = 0 Cường độ điện trường tại A là điện trường tổng hợp của cường độ điện trường đều và do điện tích q gây ra Bài Tập 1 : Hiệu điện thế giữa hai điểm M, N trong điện trường là UMN = 100V. a) Tính công điện trường làm dịch chuyển proton từ M đến N. b) Tính công điện trường làm dịch chuyển electron từ M đến N. c) Nêu ý nghĩa sự khác nhau trong kết quả tính được theo câu a và câu b. Giải a/ Công điện trường thực hiện proton dịch chuyển từ M đến N. J b/ Công điện trường thực hiện electron dịch chuyển từ M đến N. E A C B c/ A1 > 0, có nghĩa là điện trường thực sự làm việc dịch chuyển proton từ M đến N. A2 < 0, điện trường chống lại sự dịch chuyển đó, muốn đưa electron từ M đến N thì ngoại lực phải thực hiện công đúng bằng 1,6.10-17 J. Bài Tập 2 : ABC là một tam giác vuông góc tại A được đặt trong điện trường đều .Biết , AB . BC = 6cm,UBC = 120V a). Tìm UAC,UBA và độ lớn . b). Đặt thêm ở C một điện tích q = 9.10-10 C.Tính cường độ điện trường tổng hợp tại A Giải a/ là ½ tam giác đều, vậy nếu BC = 6cm.=>: BA = 3cm và AC = UBA = UBC = 120V, UAC = 0 E = . b/ = 5000V/m. Hoaït ñoäng4 (5 phuùt) Giao nhiệm vụ về nhà HOẠT ĐỘNG CỦA G.V HOẠT ĐỘNG CỦA HS Củng cố lại các CT lien quan giữa cđđt và Hđt cho Hs Xem laïi caùc baøi taäp ñaõ giaûi Laøm tieáp caùc baøi taäp trắc nghiệm Xem laïi caùc baøi taäp ñaõ giaûi Ghi caùc baøi taäp veà nhaø laøm : RUÙT KINH NGHIEÄM TIEÁT DAÏY : . . . . Tiết 11+12. BAØI TAÄP TUÏ ÑIEÄN I. MUÏC TIEÂU 1. Kieán thöùc : - Coâng cuûa löïc ñieän - Ñieän theá, hieäu ñieän theá, lieân heä giöõa hieäu ñieän theá vaø cöôøng ñoä ñieän tröôøng. - Tuï ñieän, ñieän dung cuûa tuï ñieän, naêng löôïng cuûa tuï ñieän ñaõ ñöôïc tích ñieän. 2. Kyõ naêng : - Giaûi ñöôïc caùc baøi toaùn tính coâng cuûa löïc ñieän. - Giaûi ñöôïc caùc baøi toaùn tính hieäu ñieän theá, lieân heä giöõa E, U vaø A. - Giaûi ñöôïc caùc baøi toaùn veà moái lieân heä giöõa Q, C, U vaø W II. TIEÁN TRÌNH DAÏY – HOÏC Hoaït ñoäng 1 (10 phuùt) : Kieåm tra baøi cuõ vaø toùm taét nhöõng kieán thöùc lieân quan ñeán caùc baøi taäp caàn giaûi + Khaùi nieäm ñieän theá, hieäu ñieän theá, lieân heä giöõa U vaø E. + Caùc coâng thöùc cuûa tuï ñieän. + Neâu ñònh nghóa tuï ñieän, ñieän dung cuûa tuï ñieän. Hoaït ñoäng 2 (10 phuùt) : Giaûi caùc caâu hoûi traéc nghieäm Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Noäi dung cô baûn Yeâu caàu hs traû lôøi taïi sao choïn C. Yeâu caàu hs traû lôøi taïi sao choïn D. Yeâu caàu hs traû lôøi taïi sao choïn B. Yeâu caàu hs traû lôøi taïi sao choïn D. Yeâu caàu hs traû lôøi taïi sao choïn D. Giaûi thích löïa choïn. Giaûi thích löïa choïn. Giaûi thích löïa choïn. Giaûi thích löïa choïn. Giaûi thích löïa choïn. Caâu 1 trang 13 : C Caâu 2 trang 13 : D Caâu 3 trang 13 : B Caâu 4 trang 13 : D Caâu 5 trang 13 : D Hoaït ñoäng 3 (20 phuùt) : Giaûi caùc baøi taäp Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Noäi dung cô baûn Cho hoïc sinh phaân tích maïch Phaân tích vaø tính ñieän dung cuûa boä tuï? Höôùng daãn ñeå hoïc sinh tính ñieän tích cuûa moãi tuï ñieän. Yeâu caàu hoïc sinh tính ñieän tích cuûa moãi tuï khi ñaõ tích ñieän. Höôùng daãn ñeå hoïc sinh tính ñieän tích, ñieän dung cuûa boä tuï vaø hieäu ñieän theá treân töøng tuï khi caùc baûn cuøng daáu cuûa hai tuï ñieän ñöôïc noái vôùi nhau. Höôùng daãn ñeå hoïc sinh tính ñieän tích, ñieän dung cuûa boä tuï vaø hieäu ñieän theá treân töøng tuï khi caùc baûn traùi daáu cuûa hai tuï ñieän ñöôïc noái vôùi nhau. Phaân tích maïch. Tính ñieän dung töông ñöông cuûa boä tuï. Tính ñieän tích treân töøng tuï. Tính ñieän tích cuûa moãi tuï ñieän khi ñaõ ñöôïc tích ñieän. Tính ñieän tích cuûa boä tuï Tính ñieän dung cuûa boä tuï. Tính hieäu ñieän theá treân moãi tuï. Tính ñieän tích cuûa boä tuï Tính ñieän dung cuûa boä tuï. Tính hieäu ñieän theá treân moãi tuï. Baøi 6 trang 14 SBT a) Ñieän dung töông ñöông cuûa boä tuï Ta coù : C12 = C1 + C2 = 1 + 2 = 3(mF) C = = 2(mF) b) Ñieän tích cuûa moãi tuï ñieän Ta coù : Q = q12 = q3 = C.U = 2.10-6.30 = 6.10-5 (C) U12 = U1 = U2 = = 20 (V) q1 = C1.U1 = 10-6.20 = 2.10-5 (C) q2 = C2.U2 = 2.10-6.20 = 4.10-5 (C) Baøi 7 trang 14SBT Ñieän tích cuûa caùc tuï ñieän khi ñaõ ñöôïc tích ñieän q1 = C1.U1 = 10-5.30 = 3.10-4 (C) q1 = C2.U2 = 2.10-5.10 = 2.10-4 (C) a) Khi caùc baûn cuøng daáu cuûa hai tuï ñieän ñöôïc noái vôùi nhau Ta coù Q = q1 + q2 = 3.10-4 + 2.10-4 = 5.10-4 (C) C = C1 + C2 = 10-5 + 2.10-5 = 3.10-5 (C) U = U’1 = U’2 = = 16,7 (V) b) Khi caùc baûn traùi daáu cuûa hai tuï ñieän ñöôïc noái vôùi nhau Ta coù Q = q1 - q2 = 3.10-4 - 2.10-4 = 10-4 (C) C = C1 + C2 = 10-5 + 2.10-5 = 3.10-5 (C) U = U’1 = U’2 = = 3,3 (V) Hoaït ñoäng4 (5 phuùt) Giao nhiệm vụ về nhà HOẠT ĐỘNG CỦA G.V HOẠT ĐỘNG CỦA HS Xem laïi caùc baøi taäp ñaõ giaûi Laøm tieáp caùc baøi taäp trắc nghiệm Xem laïi caùc baøi taäp ñaõ giaûi Ghi caùc baøi taäp veà nhaø laøm : RUÙT KINH NGHIEÄM TIEÁT DAÏY : . . . . . . . Tiết 13+14. BAØI TAÄP OÂN CHÖÔNG I I. MUÏC TIEÂU 1. Kieán thöùc : + OÂn laïi caùc coâng thöùc cuûa chöông I + Vaän duïng caùc coâng thöùc naøy giaûi moät soá baøi taäp lieân quan . + Heä thoáng ñöôïc kieán thöùc cô baûn trong chöông II. TIEÁN TRÌNH DAÏY – HOÏC Hoaït ñoäng 1 (10 phuùt) : Giaûi caùc caâu hoûi traéc nghieäm Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Noäi dung cô baûn Yeâu caàu hs traû lôøi taïi sao choïn C. Yeâu caàu hs traû lôøi taïi sao choïn A. Yeâu caàu hs traû lôøi taïi sao choïn A. Giaûi thích löïa choïn. Giaûi thích löïa choïn. Giaûi thích löïa choïn. Traû lôøi moät soá caâu traéc nghieäm sau : 1/ Khi khoaûng caùch giöõa 2 ñieän tích ñieåm trong chaân khoâng giaûm xuoáng 2 laàn thì ñoä lôùn löïc Culoâng : A. Taêng 4 laàn . B. Taêng 2 laàn. C. Giaûm 4 laàn . D. Giaûm 2 laàn. 2/ Vaät bò nhieãm ñieän do coï saùt vì khi coï saùt : A. Electron chuyeån töø vaät naøy sang vaät khaùc. B. Vaät bò noùng leân . C. Caùc ñieän tích töï do ñöôïc tao ra trong vaät . D. Caùc ñieän tích bò maát ñi . 3/ Coâng cuûa löïc ñieän tröôøng khaùc 0 khi ñieän tích : A. Dòch chuyeån giöõa 2 ñieåm khaùc nhau caét caùc ñg söùc . B. Dòch chuyeån vôùi caùc ñg söùc trong ñieän tröôøng ñeàu C. Dòch chuyeån heát ñöôøng cong kín trong ñieän tröôøng . D. Dòch chuyeån heát quyõ ñaïo troøn trong ñieän tröôøng Hoaït ñoäng 2 (30 phuùt) : Giaûi caùc baøi taäp Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Noäi dung cô baûn Cho HS ghi vaø toùm taét ñeà Tính laàn löôït CÑÑT do q1, q2 gaây ra ñieåm M ? veõ bieãu dieãn caùc vectô E1, E2 leân hình? Nhaéc laïi nguyeân lí choàng chaát ñieän tröôøng ? Cho HS duøng quy taéc hình bình haønh coäng caùc vecto Cho HS ghi vaø toùm taét ñeà Yeâu caàu HS tính CÑÑT döïa vaøo coâng thöùc U = Ed => E = ? tính ñieän tích, ñieän dung cuûa boä tuï vaø hieäu ñieän theá treân töøng tuï khi caùc baûn traùi daáu cuûa hai tuï ñieän ñöôïc noái vôùi nhau? HS toùm taét ñeà HS tính ñoä lôùn CÑÑT HS veõ hình EM = E1 + E1 HS aùp duïng quy taéc HBH ñeå giaûi phaàn coøn laïi HS toùm taét ñeà HS vieát caùc CT HS töï suy ra CT HS leân baûng giaûi BT * Baøi 1: Hai ñieän tích q1 = 210-6C , q2 = - 810-8C ñaët trong chaân khoâng taïi 2 ñieåm A ,B . AB = 10cm. a. Tính CÑÑT toång hôïp taïi M laø trung ñieåm cuûa AB. b. Tìm nhöõng ñieåm maø taïi ñoù CÑÑT toång hôïp baèng khoâng. c. Ñaët q3 = q1 taïi M thì q3 chòu moät löïc toång hôïp laø bao nhieâu . Nhuùng heä thoáng treân vaøo ñieän moâi coù = 2 thì löïc naøy thay ñoåi theá naøo ? Giaûi a. HS tính ñöôïc E1 , E2 sau ñoù veõ hình ruùt ra ñöôïc neân