Giáo án Vật lý 11 - Bài 12: Kính thiên văn

Tiết : _ _ _ _ Bài 12 : KÍNH THIÊN VĂN Mục tiêu : Nắm được tác dụng của kính thiên văn , cấu tạo của kính thiên văn khúc xạ và của kính thiên văn phản xạ , cách ngắm chừng ở vô cực và cách sử dụng kính thiên văn khúc xạ Tham gia vào việc đề xuất nguyên tắc cấu tạo kính thiên văn cũng như mô hình cấu tạo kính thiên văn . Tham gia vào việc xây dựng được biểu thức độ bội giác của kính thiên văn trong trường hợp ngắm chứng ở vô cực . Rèn luyện kỷ năng vẽ vật qua thấu kính thiên văn và kĩ năng tính toán xác định các đại lượng liên quan đến việc sử dụng hính thiên văn khúc xạ . II. Phương Pháp Giảng Dạy : Phương pháp thực nghiệm và niêu vấn đề .. III. Thiết bị , đồ dùng dạy học . Tranh vẽ SGK IV. Tiến Trình Giảng dạy Phân phối thời gian Phần làm việc của Giáo Viên Hoạt đông của học sinh Ghi chú Nội dung ghi bảng Tổ chức ,điều khiển Kiểm tra bài cũ và kiến thức cũ liên quan với bài mới (3’) Trả lời câu hỏi SGk Làm bài tập 1,2,3,4,5 SGK Kiểm tra và đánh giá Kí hiệu gương cầu lõm 0 Kí hiệu gương cầu lồi 0 Nghiên cứu bài mới(20’) Sơ đồ của ống nhòm Galiê và sự tạo ảnh của vật qua ống nhòm Galiê. A2 O1 F2 F'1 O2 B A B1 A1 B2 B A B2 O1 F2 O2 A2 F'1 F'2 B1 A1 Sơ đồ và sự tạo ảnh qua kính thiên văn Kê-ple Sơ đồ mặt cắt kính thiên văn Cassegrain F1 F2 Sơ đồ mặt cắt kính thiên văn Niu–Tơn Sơ đồ nguyên lý kính thiên văn phản xạ và sự tạo ảnh qua kính B B2 O1 F2 O2 A2 F'1 F'2 A A2 O1 F2 F'1 O2 F'2 B A B A B1 A1 B2 Sơ đồ kính thiên văn khúc xạ và sự tạo ảnh khi ngắm chừng ở vô cực . 7’ 10’ Nguyên tắc cấu tạo kính thiên văn Muốn tăng góc trông của kính để nhìn rõ các thiên thể ở xa trước hết phải tạo được một ảnh thật của thiên thể ở gần nhờ linh kiện quan học thứ nhất. Sau đó nhìn ảnh này qua linh kiện quang học thứ hai để lấy ảnh cuối cùng dưới góc trông lớn hơn Định nghĩa và mô hình cấu tạo của môi trường kính thiên văn: SGK Kính TV khúc xạ Định nghĩa: Mô hình kính thiên văn khúc xạ (sơ đồ và hình vẽ) Kính thiên văn phản xạ Định nghĩa: Mô hình kính thiên văn phản xạ (sơ đồ và hình vẽ) Cấu tạo và cách ngắm chừng Kính TV khúc xạ Cấu tạo : kính thiên văn khúc xạ chủ yếu gồm hai thấu kính hội tụ. Vậ kính có tiêu cự dài, thị kính có tiêu cự ngắn. Hai kính được lắp đồng trục ở hai đầu của một ống hình trụ. Khoảng cách giữa chúng có thể thay đổi đuợc. Ngắ ém chừng : muốn ngắm chừng ảnh A2B2 trong giới hạn nhì n rõ của mắt, cần điều chỉnh thị kính nằm gần hay xạ vật kính sao cho ảnh này nằm trong ggiới hạn nhìn rõ của mắt. Ngắm chừng ở vô cực khái niệm “Độ dài kính”. Kính thiên văn phản xạ Cấu tạo : (SGK) Ngắm chừng : (SGK) Ưu điểm kính thiên văn phản xạ (SGK) Độ bội giác Đặt vấn đề như trong SGK Gợi ý cách giải quất vấn đề :’muốn tăng góc trông trước hết sau đó’ (SGK) Trong các loại linh kiện đã học, linh kiện nào có thể tạo ảnh thật của các vật ở rất xa ta? v..v Linh kiện nào tạo được ảnh của ảnh thật này dưới một góc lớn hơn? Tổ chức thảo luận nhóm xác định linh kiện nào là linh kiện 1, linh kiện nào là linh kiện 2 Tổ chức tranh luận giữa các nhóm trên phạm vi lớp để thống nhất đưa ra các mô hính cấu tạo kính hiên văn Sử dụng hình vẽ mẫu hay phần mềm mô hình trực quan) các mô hình do HS đưa ra Lắp đặt và giới thiệu các mô hình vật chất chức năng của các loại kính đó để kiểm tra tính đúng đắn của các mô hình HS đã thống nhất chọn. Thông báo cấu tạo của kính và nhấn mạnh các điểm chi tiết hơn so với mô hình. Cho học sinh xem các hình vẽ, hình chụp kính thiên văn khúc xạ. Giới thiệu cặp lăng kính phản xạ toàn phần để đổi chiều ảnh. Thông báo (hoặc mô phỏng bằng phần mềm) cách điều chỉnh kính khi ngắm chừng. Thông báo (hoặc mô phỏng bằng phần mềm) Thông báo cấu tạo Đưa ra sơ đồ cấu tạo khác (kính TV Niutơn và Cassegrain) Tương tự như ở kính thiên văn khúc xạ Thông báo Yêu cầu học sinh xây dựng biểu thức độ bội giác của kính thiên văn khúc xạ và phản xạ ngắm chừng ở vô cực. Yù thức được nhiệm vụ nhận thức Cá nhân suy nghĩ trao đổi trong nhóm, thống nhất chọn các cách giải quyết (vẽ hình vào giấy trong) Tranh luận để thống nhất đưa ra các mô hình cấu tạo kính thiên văn Mô hình kính thiên văn khúc xạ Mô hình kính thiên văn phản xạ Mô hình ống nhòm Đại diện học sinh quan sát vật qua kính để xác nhận tính đúng đắn của các mô hình dã thống nhất chọn Ghi nhớ Quan sát Ghi nhớ (hoặc quan sát hình ảnh mô phỏng) Ghi nhớ (hoặc quan sát hình ảnh mô phỏng) Ghi nhớ Ghi nhớ (hoặc quan sát) Ghi nhớ Tự lực xây dựng biểu thức Yêu cầu HS trả lời câu hỏi H2 (SGK) Yêu cầu HS trả lời câu hỏi H3 (SGK) Giờ nghỉ cacù học sinh khác quan sát vật qua kính. Yêu cầu học sinh trả lời câu hỏi H4 (SGK) Yêu cầu học sinh trả lời câu hỏi H5 (SGK) Yêu cầu HS trã lời câu hỏi H1 SGK Củng cố bài giảng Dặn dò của học sinh (5’) Yêu cầu học sinh trả lời câu hỏi H5 (SGK) Yêu cầu học sinh trả lời một số câu hỏi và làm bài tập (SGK) Chuẩn bị tiết bài tập SGK Tư lực làm việc {{{{{{{{{{ ] {{{{{{{{{{