Giáo án Vật lý 11 - Bài 59: Qui tắc len – xơ định luật fa - Ra - đây về cảm ứng từ

Tiết : Bài 59 : QUI TẮC LEN – XƠ ĐỊNH LUẬT FA-RA-ĐÂY VỀ CẢM ỨNG TỪ MỤC TIÊU : Hiểu và vận dụng được qui tắc Len – Xơ để xác định được chiều dòng điện cảm ứng . Vận dụng được công thức tính suất điện động cảm ứng . PHƯƠNG PHÁP GIẢNG DẠY : Phương pháp thực nghiệm và nêu vấn đề .. THIẾT BỊ , ĐỒ DÙNG DẠY HỌC : Một ống dây . Một thanh nam châm Một điện kế Một vòng dây Một biến trở Một ngắt điện Một bộ pin hay ắcqui IV. TIẾN TRÌNH GIẢNG DẠY PHÂN PHỐI THỜI GIAN PHẦN LÀM VIỆC CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐÔNG CỦA HỌC SINH GHI CHÚ NỘI DUNG GHI BẢNG TỔ CHỨC ,ĐIỀU KHIỂN Kiểm tra bài cũ và kiến thức cũ liên quan với bài mới (3’) Trả lời câu hỏi SGk Làm bài tập 1,2,3, SGK Kiểm tra và đánh giá Nghiên cứu bài mới Thí nghiệm : SGK Nhận xét Khi nam châm tiến gần về phía ống dây Þ Từ trường của dòng điên cảm ứng ngăn cản nam châm lại gần nó . Khi nam châm tiến ra xa ống dây Þ Từ trường của dòng điên cảm ứng ngăn cản nam châm ra xa nó . Quy tắc Len – Xơ . Dòng điện cảm ứng có chiều sao cho từ trường của nó có tác dụng chống lại nguyên nhân đã sinh ra nó Định luật Fa ra đây về cảm ứng điện từ Thực nghiệm chứng tỏ suất điện động cảm ứng trongmạch điện kín tỉ lệ với tốc độ biến thiên từ thông qua mạch . Biểu thức Trong đó : * x : suất điện động cảm ứng ( V ). * k : hệ số tỉ lệ (Trong hệ SI thì k = 1 ) DF : độ biến thiên từ thông qua diện tích giới hạn bởi một vòng dây ( Wb ). Dt : khoảng thời gian trong đó từ thông biến thiên ( s ). :Tốc độ biến thiên của từ thông Nếu áp dụng qui tắc LEN-XƠ thì biểu thức trên được viết dưới dạng : Công thức trên biểu thị định luật Fa ra đây Dấu ( - ) biểu thị qui tắc LEN-XƠ bài này gồm có hai mục. Mục thứ nhất nêu lên quy tắc Len_xơ. Mục thứ hai nói về suất điện động cảm ứng Chiều của dòng điện cảm ứng Mục đích cuối cùng của mục này là phát biểu quy tắt Len-xơ. Để đi đến quy tắc đó trức hết làm thí nghiệm theo sơ đồ như trên Hình 59.1 SGK Nhưng trức hết khi làm thí nghiệm cần phải chỉ a sự tương ứng giữa chiều dòng điện qua điện kế và phía lệt của im điện kế. Nghĩa là GV phải giới thiệu trướcđể học sinh biết về sự tương ứng đó. Nhưng tốt nhất GV giới thiệu về sự tương ứng đó không phải bằng lời nói mà bằng một thí nghiệm phụ trên lớp.Mắc ộng dây nối tiếp với điện kế rồi sau đó nối hai đầu mạch điện vừa mắc vào hai cực của acquy. Bằng cách đó, học sinh sẽ biết sự tương ứng giữa chiều dòng điện qua điện kế và phía lệch của kim điện kế. Sau đó GV tiến hành thí nghiệm như trong SGK. Quan sát phía lệch của kim điện kế thì biết được chiều dòng điện qua điện kế, cũng có nghĩa là chiều dòng điện cảm ứng trong ống dây. biết được chiều dòng điện cảm ứng trong ống dây thì ta biết được cực của ống dây. Trong trừng hợp cụ thể thí nghiệm đã trình bàytrên hình 59.1 SGK, GV gọi ý để học sinh nhận ra rằng với chiều dòng điện như trên hình 59.1a SGK thì đầu 1 của ống dây là cực Bắc, còn trên hình 59.1b SGK thì đầu 1 của ống dây là cực Nam. Bước tiếp theo, GV cần làm sao cho học sinh nhận ra rằng trong trường hợp thứ nhất từ trường của dòng điện cảm ứng như ngăn cản nam châm lại gần ống dây, hợp thứ hai từ trường của dòng điện cảm ứng lại như ngăn cản nam châm ra xa nó. Rút ra đực quy tắc đó thì việc đi đến phát biểu thành lời về quy tắc Len-xơ không còn khó khăn gì nữa. Trả lới Củng cố bài giảng Dặn dò của học sinh (5’) Yêu cầu nhắc lại : Nhấn mạnh các nội dung quan trọng . Trả lời câu hỏi và làm bài tập SGK Chuẩn bị bài mới” “ HS tư lưc {{{{{{{{{{]{{{{{{{{{{