Giáo án Vật lý 11 cơ bản - Tiết 7 - Điện thế. Hiệu điện thế

Ngày soạn: Tiết 7 ĐIỆN THẾ. HIỆU ĐIỆN THẾ Lớp 11C Thứ Ngày Lớp 11E Thứ Ngày Lớp 11H Thứ Ngày I. Mục tiêu 1. Kiến thức - Nêu được ĐN và viết được biểu thức tính điện thế theo thế năng tĩnh điện và các biểu thức tính điện thế tại 1 điểm trong điện trường đều và trong điện trường bất kì - Nêu được định nghĩa và viết được các hệ thức liên hệ hiệu điện thế và công của lực điện với cường độ điện trường - Trình bày được khái niệm và nêu được đặc điểm của mặt đẳng thế 2. Kĩ năng: Giải được 1 số bài tập đơn giản về điện thế và hiệu điện thế 3. Thái độ: Tích cực tham gia xây dựng bài học II. Chuẩn bị 1 Giáo viên: Các dụng cụ minh hoạ cách đo hiệu điện thế tĩnh điện gồm: Một tĩnh điện kế, tụ điện có điện dung vài chục mF, 1 bộ acquy để tích điện cho tụ điện 2. Học sinh: Ôn lại cách tính công cơ học lớp 10 III. Tiến trình lên lớp 1. Ổn định tổ chức 2. Kiểm tra bài cũ( p) Nêu biểu thức tính công cơ học, mối liên hệ giữa độ biến thiên thế năng và công? 3. Bài mới Hoạt động 1( p): Điện thế Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh - Yêu cầu hs nhắc lại các công thức tính thế năng tĩnh điện - Phân tích vai trò từng thành phần trong công thức tính điện thế đặc trưng cho điện trường về phương diện tạo ra thế năng. - GV thông báo: đặc điểm này có thể khái quát hoá cho trường hợp thế năng tĩnh điện của điện tích q trong điện trường bất kì - HD hs đi đến định nghĩa điện thế - Tìm xem trong điện trường đều giữa 2 bản tụ điện, những điểm nào có cùng hiệu điện thế? - Trong điện trường do điện tích điểm gây ra những điểm nào có cùng hiệu điện thế? - Đơn vị của điện thế? - Điện thế có những đặc điểm gì? - Nêu 1 số VD cụ thể CM điện thế của điện trường tại một điểm phụ thuộc vào mốc điện thế. - Nhắc lại công thức tính thế năng tĩnh điện của 1 điện tích trong điện trường đều và trong điện trường của 1 điện tích điểm VM = WM/q = AM¥/q - HS thảo luận theo nhóm: phân tich các công thức đó để thấy có 1 thành phần không phụ thuộc q và 1 tp phụ thuộc q - Rút ra kết luận: VM = AM¥/q - Trả lời C1, chỉ ra đơn vị của điện thế? - Nêu định nghĩa đơn vị điện thế - Điện thế là 1 đại lượng đại số: nếu q>0 và AM¥ >0 thì VM >0 và ngược lại AM¥ <0 thì VM <0 + Thường chọn V = 0 ở đất và ở vô cùng Hoạt động 2( p): Hiệu điện thế Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh - HD hs xây dựng ĐN của U dựa vào A của lực điện trong dịch chuyển 1 điện tích giữa 2 điểm M, N và giới thiệu hình 5.1 UMN = VM – VN - HD thành lập công thức UMN = AMN / q Rút ra hệ quả A = qU - Cho hs tự suy ra đơn vị của hiệu điện thế - Làm TNo minh hoạ cách đo U tĩnh điện bằng tĩnh điện kế hình 5.2 sgk - HD xây dựng hệ thức giữa E và U (trên cơ sở hình 5.3) - Đưa ra kết luận và thông báo: hệ thức này vẫn được dùng cho điện trường không đều - HS tự xây dựng khái niệm - Tự xây dựng: dùng công thức UMN = VM – VN và biến đổi UMN = AM¥ /q - AN¥ /q = (AM¥ - AN¥ )/q vì AM¥ = AMN + AN¥ => UMN = AMN /q => kết luận sgk - hs tiếp thu và ghi chép vào vở - Quan sát TNo 5.2 nhận xét cách đo, các đại lượng liên quan và đơn vị đo - Xây dựng hệ thức giữa E và U dựa vào việc tính HĐT giữa 2 điểm nằm trên cùng 1 đường sức của điện trường đều AMN = qEd => AMN /q = Ed = UMN => E = UMN /d 4. Củng cố bài học( p) - Nêu lại kiến thức trọng tâm của bài - Làm bài tập 5,6 SGK- 29 5. Hướng dẫn về nhà( p) - Làm bài tập 7, 8, 9 sgk và các bài tập sbt - Tìm hiểu các loại tụ điện trong đời sống