Giáo án Vật lý 11 - CT nâng cao - Tiết 49 - Tương tác giữa hai dòng điện thẳng song song. Định nghĩa đơn vị ampe

Tiết: 49 Ngày soạn: / /2013 BÀI 26: TƯƠNG TÁC GIỮA HAI DÒNG ĐIỆN THẲNG SONG SONG. ĐỊNH NGHĨA ĐƠN VỊ AMPE Mục tiêu Kiến thức: - Sử dụng được quy tắc bàn tay trái xác định chiều của lực từ tác dụng lên đoạn dòng điện để giải thích vì sao hai dòng điện cùng chiều thì đẩy nhau, hai dòng điện ngược chiều thì hút nhau. - Thành lập được công thức xác định lực từ tác dụng lên một đơn vị chiều dài của dòng điện. - Phát biểu được định nghĩa đơn vị Am-pe. Kỹ năng: - Vận dụng được công thức xác định lực từ tác dụng lên một đơn vị chiều dài của dòng điện để giải một số bài toán đơn giản. - Giải thích nguyên nhân hai dây dẫn có dòng điện lại hút hoặc đẩy nhau. - Tìm được lực tương tác giữa hai dây dẫn. Thái độ: Có thái độ nghiêm túc, tích cực, chủ động trong học tập, yêu thích môn học. Phương pháp Kết hợp phương pháp phát vấn và phương pháp thuyết trình và phương pháp trực quan. Chuẩn bị Giáo viên: Giáo án, SGK. Học sinh: Chuẩn bị bài theo yêu cầu của giáo viên. Tiến trình lên lớp Ổn định lớp: Nắm sĩ số Lớp 11A: Kiểm tra bài củ: Không Nội dung bài mới: Đặt vấn đề: Chúng ta đã biết hai nam châm cùng cực thì đẩy nhau trái cực thì hút nhau. Hai dòng điện cũng tương tác với nhau. Vậy hai dòng điện cùng chiều và hai dòng điện ngược chiều tương tác với nhau như thế nào ta sẽ tìm hiểu trong tiết hôm nay. Triển khai bài mới: HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ NỘI DUNG KIẾN THỨC Hoạt động 1: Giải thích tương tác giữa hai dòng điện thẳng song song GV vẽ hình 31.1 (chưa xác định cảm ứng từ và lực từ) lên bảng. Yêu cầu HS xác định cảm ứng từ và lực từ tác dụng lên mỗi đoạn dây rồi rút ra kết luận HS lên bảng, xác định cảm ứng từ (theo quy tắc nắm tay phải) và lực từ tác dụng lên mỗi đoạn dây (quy tắc bàn tay trái): + Cảm ứng từ của dòng I1 tại các điểm trên dây PQ: ^ (MNPQ), hướng từ sau ra phía trước mặt phẳng hình vẽ. + Lực từ tác dụng lên dây PQ: Î (MNPQ), chiều hướng sang trái, nghĩa là nó bị hút về phía dòng điện MN. Tương tự, HS xác định được cũng hút MN về phía PQ Vậy hai dòng điện song song, cùng chiều thì hút nhau. HS tiến hành tương tự, xác định được cảm ứng từ, lực từ tác dụng lên mỗi đoạn dây Þ chúng sẽ hút nhau. HS: Giải thích trường hợp hai dây dẫn song song, ngược chiều. - Yêu cầu HS tiến hành tương tự trường hợp cùng chiều. 1. Tương tác từ a. Giải thích thí nghiệm - Hai dòng điện cùng chiều thì hút nhau Hai dòng điện ngược chiều thì đẩy nhau Hoạt động 2: Tính độ lớn của lực từ tác dụng lên mỗi đơn vị dài của dòng điện; Định nghĩa đơn vị cường độ dòng điện Am-pe. GV: Cảm ứng từ của dòng I1 gây ra tại điểm A trên PQ được tính theo công thức nào? GV: Sử dụng công thức nào để viết biểu thức độ lớn của lực từ tác dụng lên đoạn CD? GV: Độ lớn của lực từ tác dụng lên một đơn vị chiều dài của dòng điện I2 bằng bao nhiêu? GV lưu ý cho HS công thức (*) áp dụng được cho cả trường hợp lực tác dụng lên dòng điện I1. GV: Yêu cầu HS dựa vào công thức (*) định nghĩa đơn vị cường độ dòng điện Am-pe.(gợi ý khi I1 = I2 = I, r = 1m, F = 2.10-7 thì I = ? ) Bổ sung, định nghĩa như SGK b. Công thức tính lực tương tác giữa hai dòng điện thẳng song song. Gọi I1, I2 là cường độ dòng điện tương ứng trong dây MN và dây PQ (như hình 31.1). Gọi là chiều dài của đoạn CD trên dây I2 + Dây dẫn MN có I1, PQ có I2. Cảm ứng từ tại A ( đặt dây PQ) + Chiều dài CD là , lực tác dụng lên CD: + Lực tác dụng lên 1 mét chiều dài: (*) 2. Định nghĩa đơn vị Ampe I1= I2= I, F = 2.10-7N, r= 1m thì I= 1A Định nghĩa Ampe: SGK Củng cố: Yêu cầu HS làm vào vở bài tập 1,2/156, 157 SGK, gọi 2 HS lên bảng giải và đánh giá. 5. Dặn dò * Trả lời được các câu hỏi 1,2,3,4/156; làm các bài tập 3, 4/157* Bài mới: “Kiểm tra 1 tiết” Nội dung ôn tập: Dòng điện trong chất bán dẫn. Đặc điểm của các dụng cụ bán dẫn Từ trường. Phương chiều của lực từ tác dụng lên dòng điện Từ trường của một số dòng điện có dạng đơn giản. Tương tác giữa hai dòng điện thẳng song song.