Giáo án Vật lý 11 NC - Tiết 82 - Kính thiên văn

Ngµy so¹n : 1/5/08 TiÕt :82 GV: §ç Quang S¬n Bµi: kÝnh thiªn v¨n A/ Môc tiªu: Kiến thức: Trình bày được tác dụng của kính thiên văn, cấu tạo của kính thiên văn khúc xạ, cách ngắm chừng và cách sử dụng kính thiên văn khúc xạ. Tư duy: Tham gia vào việc đề xuấ nguyên tắc cấu tạo kính thiên văn cũng như các mô hình cấu tạo kính thiên văn. Tham gia xây dựng được biểu thức số bội giác của kính thiên văn trong trường hợp ngắm chừng ở vô cực. Kĩ năng: Rèn luyện kĩ năng vẽ ảnh của vật qua kính thiên văn và kĩ năng vận dụng các công thức về kính để tính toán xác định các đại lượng liên quan đến việc sử dụng kính thiên văn khúc xạ II. CHUẨN BỊ 1. GV - Một vài kính thiên văn khúc xạ có các số bội giác khác nhau (nếu có thể). - Một vài giá quang học, giá đỡ thấu kính và thấu kính hội tụ có các tiêu cự khác nhau (để có thể lắp thành mô hình kính thiên văn khúc xạ. - Phần mềm mô phỏng liên quan, máy vi tính, máy chiếu đa năng. - Nội dung ghi bảng Bài 54. KÍNH THIÊN VĂN Nguyên tắc cấu tạo kính Muốn tăng góc trông của kính để nhìn rõ các thiên thể ở xa thì trước hết phải tạo được một ảnh thật của thiên thể ở gần nhờ linh kiện quang học thứ nhất. Sau đó nhìn ảnh này qua linh kiện quang học thứ hai để thấy ảnh cuối cùng dưới gốc trong lớn hơn. +Định nghĩa và mô hình cấu tạo các loại kính TV Kính TV khúc xạ Định nghĩa:(SGK) Mô hình kính thiên văn khúc xạ (sơ đồ hình vẽ). Kính TV phản xạ Định nghĩa:(SGK) Mô hình kính TV phản xạ (sơ đồ hình vẽ) Cấu tạo và cách ngắm chừng -Cấu tạo: Kính TV khúc xạ chủ yếu gồm hai TK hội tụ. Vật kính có tiêu cự dài, thị kính có tiêu cự ngắn. Hai kính được lắp đồng trục ở hai đầu của một ống hình trụ. Khoảng cách giữa chúng có thể thay đổi được. -Ngắm chừng: Muốn ngắm chừng ảnh A2B2 trong giới hạn nhìn rõ của mắt , cần điều chỉnh thị kính đến gần hay xa vật kính sao cho ảnh này nằm trong giới hạn nhìn rõ của mắt. - Độ dài kính: O1O2 = f1 +f2 Số bội giác của kính trong trường hợp ngắm chừng ở vô cực 2. HS Ôn tập về tạo ảnh qua kính hội tụ, cách điều chỉnh kính hiển vi khi ngắm chừng. III. TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC Hoạt động 1(3 phút): Kiểm tra bài cũ Hoạt động học của HS Hoạt động dạy của GV Trả lời câu hỏi của HS Đặt câu hỏi cho HS: Khi ngắm chừng thì phải điều chỉnh kính hiển vi như thế nào? Nhận xét câu trả lời Hoạt động 2(20 phút): Nghiên cứu nguyên tắc cấu tạo của kính TV Hoạt động học của HS Hoạt động dạy của GV Ý thức được nhiệm vụ nhận thức (vấn đề) do Gv đặt ra. -Trả lời câu C2 và C3 - cá nhân suy nghĩ. Trao đổi trong nhóm, thống nhất chọn các cách giải quyết. Tranh luận để thống nhất đưa ra các mô hình cấu tạo kính TV. mô hình kính TV khúc xạ. mô hình kính TV phản xạ. mô hình ống nhòm. - HS quan sát vật qua kính để xác nhận tính đúng đắn của các mô hình đã thống nhất chọn Đặt vấn đề như trong sgk “trong nghiên cứu TV.... ....cấu tạo như thế nào?” Gợi ý cách giải quyết vấn đề: “Muốn tăng góc trông... trước hết...sau đó...”(sgk). Yêu cầu HS trả lời câu hỏi C2 và C3. Gợi ý thêm để HS có thể trả lời câu hỏi C2 và C3. Trong các loại linh kiện đã học, linh kiện nào có thể tạo ảnh thật của các vật ở rất xa ta.?... Linh kiện nào tạo được ảnh của ảnh thật này dưới một góc lớn hơn? Tổ chức thảo luận nhóm xác định linh kiện nào là linh kiện 1, linh kiện nào là linh kiện 2? - Tổ chức tranh luận giữa các nhóm trên phạm vi lớp để thống nhất đưa ra các mô hình cấu tạo kính TV. - Sử dụng các hình vẽ mẫu và phần mềm mô phỏng trực quan các mô hình do HS đưa ra.. - lắp đặt và giới thiệu các mô hình của các loại kính đó để kiểm tra tính đúng đắn của các loại mô hình HS đã thống nhất chọn. Hoạt động 3(7 phút): Trình bày, mô phỏng cấu tạo và cách ngắm chừng. Hoạt động học của HS Hoạt động dạy của GV - Tìm hiểu, ghi nhớ cấu tạo của kính TV. - Quan sát, mô tả cấu tạo của kính TV - Thông báo cấu tạo của kính và nhấn mạnh các điểm chi tiết hơn so với mô hình. - Cho HS xem các hình vẽ, hình chụp kính TV khúc xạ. Giới thiệu cặp lăng kính phản xạ toàn phần để đổi chiều ảnh. - thông báo và mô phỏng bằng phần mềm cách điều chỉnh kính khi Hoạt động 1(3 phút): Ki Củng cố và vận dụng kiến thức. Hoạt động học của HS Hoạt động dạy của GV -Tự lực làm việc. - Trình bày lời giải theo yêu cầu của GV - Yêu cầu HS trả lời các câu hỏi và giải bài tập trong SGK. - Gợi ý phương hướng giải. Hoạt động 1(3 phút): Ki Củng cố và vận dụng kiến thức. Hoạt động học của HS Hoạt động dạy của GV -Tự lực làm việc. - Trình bày lời giải theo yêu cầu của GV - Yêu cầu HS trả lời các câu hỏi và giải bài tập trong SGK. - Gợi ý phương hướng giải. Hoạt động 5: Tìm hiểu sự lưu ảnh của mắt (3 phút) HOẠT ĐỘNG CỦA HS HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS tìm hiểu sự lưu ảnh và ứng dụng của sự lưu ảnh trong thực tế, trả lời - GV cho HS tự tìm hiểu trong SGK Hoạt động 6: Củng cố, dặn dò (4 phút) HOẠT ĐỘNG CỦA HS HOẠT ĐỘNG CỦA GV - Thảo luận trả lời - Ghi nhận kiến thức: Điểm cực cận, điểm cực viễn, khoảng cực cận, khoảng nhìn rõ của mắt. Điều kiện nhìn rõ của mắt. - Về nhà: + Học bài, cho HS một số câu hỏi trắc nghiệm + Ôn tập: cách khắc phục tật cận thị và lão thị trong chương trình vật lý lớp 9. - Các bài tập trắc nghiệm 1+2 SGK IV: Rút kinh nghiệm: V : Bổ sung : B/ChuÈn bÞ: 1) Gi¸o viªn: 2) Häc sinh: C/TiÕn tr×nh D¹y- Häc: Ho¹t ®éng 1: ........ Ho¹t ®éng cña thÇy Ho¹t ®éng cña trß Ho¹t ®éng 2: ........ Ho¹t ®éng cña thÇy Ho¹t ®éng cña trß Ho¹t ®éng 3: ........ Ho¹t ®éng cña thÇy Ho¹t ®éng cña trß Ho¹t ®éng 4: ........ Ho¹t ®éng cña thÇy Ho¹t ®éng cña trß Ho¹t ®éng 5: ........ Ho¹t ®éng cña thÇy Ho¹t ®éng cña trß Ho¹t ®éng 6: ........ Ho¹t ®éng cña thÇy Ho¹t ®éng cña trß Ho¹t ®éng 7: ........ Ho¹t ®éng cña thÇy Ho¹t ®éng cña trß