Giáo án Vật lý 11 - Tiết 3, 4: Điện trường và cường độ điện trường đường sức điện - GV: Đỗ Quang Sơn

Ngày soạn : 05/9 /07 Tiết : 3 +4 GV:Đỗ Quang Sơn Bài: điện trườngvà cường độ điện trường đường sức điện A/ Mục tiêu: - Học sinh trình bày được khái niệm sơ lược về điện trường -.------------phát biểu được định nghĩa về cường độ điện trường ;viết được công thức tổng quát và nói rõ được ý nghĩa của các đại lượng vật lý trong công thức đó .Nêu được đơn vị của cường độ điện trường và tính được cường độ điện trường của một điện tích điểm tại một điểm bất kỳ -.H/sinh nêu được các đặc điểm về ,phương ,chiều và độ lớn của véc tơ cường độ điện trường .Vẽ được vét tơ cường độ điện trường của một điện tích điểm -.H/sinh nêu được định nghĩa của đường sức điện và một vài đặc điểm quan trọng của các đường sức điện.Trình bày được khái niệm về điện trường đều . -H/sinh Vận dụng được các công thức về điện trường và nguyên lý chồng chất điện trường để giải một số bài tập đơn giản về tĩnh điện trường, B/Chuẩn bị 1) Giáo viên: - .Chuẩn bị một số t/nghiệm minh hoạ về sự mạnh yếu của lực tác dụng của một quả cầu mang điện lên một điện tích thử -.Hình vẽ các đường sức điện 2) Học sinh: - .Ôn lại định luật Culông và về tổng hợp lực C/Tiến trình Dạy- Học: Hoạt động 1: Kiểm tra bài cũ ........ Hoạt động của thầy Hoạt động của trò -.Đặt câu hỏi và yêu cầu học sinh trả lời : +.Nêu tương tác tĩnh điện ? Nêu nội dung,b/thức định luật Culông?vẽ hình minh hoạ tương tác giữa hai điện tích? +Trình bày p/ pháp tổng hợp hai véctơ lực? -.Nhớ lại kiến thức và trả lời câu hỏi của giáo viên -. Nhận xét câu trả lời của bạn Hoạt động 2: Tìm hiểu điện trường ........ Hoạt động của thầy Hoạt động của trò 1)Môi trường truyền tương tác điện - Yêu cầu học sinh đọc sgk và hiểu được môi trường truyền tương tác điện là điện trường 2)Khái niệm điện trường -.Yêu cầu học sinh : đọc khái niệm điện trường tr13/sgk -.Đặt câu hỏi yêu cầu học sinh trả lời : +.Điện trường là gì ? +.nguồn gốc của điện trường ? b)Tính chất cơ bản của điện trường -.Đặt câu hỏi yêu cầu học sinh trả lời : ( cbản) +.T/chât cơ bản của điện trường ? +.Phương pháp phát hiện điện trường ? - .đọc và hiểu được môi trường truyền t/tác điện là điện trường -.Đọc sgk ,hiểu được :Khái niệm điện trường ,t/chất cơ bản của điện trường là tác dụng lực điện lên điện tích khác đặt trong nó ,phương pháp phát hiện điện trường bằng điện tích thử -.Thảo luận và trả lời câu hỏi của giáo viên, nhận xét phần trả lời của các bạn Ghi nhận kiến thức Hoạt động 3: Nghiên cứu cường độ điện trường ........ Hoạt động của thầy Hoạt động của trò 1) khái nniệm cường độ điện trường -.Lấy ví dụ về điện trường của một điện tích điểm Lập luận như sgk để hình thành khái niệm c/đ đ/trường 2)Định nghĩa Tại một điểm trong điện trường lần lượt đặt các điện tích thử khác nhau +.Yêu cầu h/s nhận xét,so sánh : Phương ,chiều ,độ lớn của lực điện tác dụng lên các điện tích thử đó ? +.Hướng dẫn h/s lập tỷ số và so sánh độ lớn của các tỷ số đó +.Yêu cầu h/sinh đọc định nghĩa cđ đtrương tr16/sgk 3) véc tơ cường độ điện trường +.Hướng dẫn h/sinh so sánh các tỷ số :và nhận xét các véctơ thương tìm được ? +.Lập luận để đưa ra khái niệm về cường độ điện trường -.Yêu cầu học sinh :Đọc ,nhớ khái niệm về cường độ điện trường ? vẽ được vét tơ cường độ điện trường tại một điểm -.Yêu cầu h/sinh :Sử dụng kiến thức về tích véc tơ để so sánh phương, chiều của hai véc tơ với khi điện tích thử có giá trị dương, âm ( q0 ) 4) đ/ vị của cường độ điệntrường (làV/m) 5)Cường độ điện trường của một điện tích điểm -.Yêu cầu h/sinh : sử dụng định luật culông và biểu thức cđ đtrương( 3.1/sgk)để xây dựng công thức (3.3) - .Nhận xét biểu thức do h/ sinh xây dựng được Hết tiết 3 ( cơ bản) Tiết 4 (tiếp theo ) 6) Nguyên lí chồng chất điện trường -. Lấy ví dụ như sgk với giá trị của q1;q2và r xác định -. Yêu cầu h/sinh :vẽ từ đó dùng phép cộng véc tơ xác định - . Yêu cầu h/sinh :Đọc nội dung NLCCđiện trường (như sgk) Đọc sgk hiểu khái niệm cường độ điện trường Ghi nhận kiến thức -.Theo dõi quá trình xây dựngbiểu thức định nghĩa cường độ điện trường tại một điểm và hiểu được ý nghĩa của tỉ số E= -.Đọc và nhớ định nghĩa cường độ điện trường Từ đó xác định được phương và chiều của véc tơ cường độ điện trường - Từ việc xác định ...vá so sánh phương ,chiều ,độ lớn của các véc tơ thương : Thảo luận Kết hợp với nghe giáo viên phân tích ,về ý nghĩa của tỷ số đó và đọc sgk hiểu được: các yếu tố xác định véc tơ cđ đtrường cường độ điện trường Biết cách vẽ véc tơ cường độ điện trường do một điện tích điểm gây ra tại một điểm khi q> 0; q< 0 Trả lời câu hỏi C1/tr17/ Thảo luận và trả lời câu hỏi của g/viên -.Nhớ và sử dụng được đ/ vị của cường độ điện trường trong hệ đo lường SI là (V/m) Ghi nhận kiến thức -.Xây dựng công thức tính cường độ điện trường do một điện tích điểm gây ra E=k. Thảo luận và ghi nhận kiến thức -. Ghi nhớ ví dụ ,vẽ được các véc tơ cđ đ trường tại điểm ( M) mà ta xét - . Đọc và nhớ nguyên lí chồng chất điện trường Ghi nhận kiến thức Hoạt động 4: .Tìm hiểu đường sức điện ....... Hoạt động của thầy Hoạt động của trò 1) Hình ảnh các đường sức điện -. Yêu cầu h/sinh đọc t/nghiệm (H3.5/sgk) -.Diễn giảng nêu bật ý nghĩa hình ảnh các đường sức điện 2) Định nghĩa -.Yêu cầu h/sinh :Đọc định nghĩa Đ S Đ tr18/sgk 3) Hình dạng đường sức của một số điện trường -.Nêu cách vẽ đ s đ (Như hình 3.6... và 3.9 /tr19/ sgk) 4) Các t/chất của đường sức điện -. Yêu cầu h/sinh : đọc sgk và trả lời các câu hỏi +.Số đường sức điện vẽ được đi qua một điểm trong điện trường ? +.Điểm xuất phát và điểm tận cùng của đường sức điện? +. Qui ước : Dùng độ mau thưa của đường sức điện để mô tả mức mạnh yếu của điện trường ? Nêu kết luận chuẩn kiến thức *)Điện phổ -.Giới thiệu thí nghiệm để quan sát điện phổ ( H3.5 tr18/sgk) và nêu sự tương đồng giữa hình vẽ đường sức điện với điện phổ quan sát được qua thí nghiệm -.Đọc sgk và quan sát hình ảnh các đường sức điện - Hiểu :Đường sức điện giúp quan sát điện trường một cách trực quan,mô tả đựơc hình dạng của điện trường -.Đọc sgk nhớ được định nghĩa đường sức điện Thảo luận kết hợp với đọc sgk để hiểu được bốn t/chất của đường sức điện -.Trả lời câu hỏi của giáo viên Ghi nhận kiến thức -. Sử dụng qui ước và hình vẽ (3.8và 3.9 ) để trả lời câu hỏi C2 Ghi nhớ cách làm thí nghiệm ,quan sát (H3.5/tr18 /sgk ) -thí nghiệm về địên phổ Hiểu được hiện tượng Ghi nhận kiến thức Hoạt động 5: Tìm hiểu điện trường đều ........ Hoạt động của thầy Hoạt động của trò -. Yêu cầu học sinh : +.Đọc K/N điện trường đều tr20 /sgk +. Từ K/N về điện trường đều ,và đường sức của điện nêu t/c của điện trường đều -.Giới thiệu tầm quan trọng của điệntrường đều trong việc N/C điện trường ở những bài sau -. Giới thiệu cách tạo ra điện trường đều trong thực tế và vẽ hình minh hoạ (H 3.10) -.Đọc và thảo luận để hiểu khái niệm, t/c điện trường đều -. Trả lời câu hỏi của giáo viên Ghi nhận kiến thức Hoạt động 6: Củng cố vận dụng Hoạt động của thầy Hoạt động của trò -.Yêu cầu h/sinh : +.đọc phần kết luận tr20/sgk +.Trả lời câu hỏi từ 1...8/tr20/sgk -. đọc phần kết luận sgk -.Trả lời câu hỏi trong trong sgk/tr20 Hoạt động 7 : Hướng dẫn bài về nhà Hoạt động của thầy Hoạt động của trò yêu cầu h/sinh làm bài tập tr21/sgk chuẩn bị giờ bài tập Ghi nhớ bài về nhà Kết thúc tiết 3