Giáo án Vật lý 8 bài 16: Cơ năng - Trường THCS Liêng Trang

Tuần : 22 Ngày soạn : 05/01/2014 Tiết : 21 Ngày dạy : 09/01/2014 BÀI 16:CƠ NĂNG I . Mục tiêu : 1. Kiến thức: - Nêu được vật có khối lượng càng lớn, ở độ cao càng lớn thì thế năng càng lớn. - Nêu được ví dụ chứng tỏ một vật đàn hồi bị biến dạng thì có thế năng. - Nêu được vật có khối lượng càng lớn, vận tốc càng lớn thì động năng càng lớn. 2. Kĩ năng: - Thấy được một cách định tính , thế năng hấp dẫn phụ thuộc vào độ cao của vật so với mặt đất và động năng của vật phụ thuộc vào khối lượng và vận tốc của vật , tìm được ví dụ minh hoạ . 3. Thái độ: - Học tập nghiêm túc. II. Chuẩn bị : 1. Giáo viên: - Chuần bị nội dung bài giảng và các tài liệu liên quan. - Tranh mô hình thí nghiệm 16.a,b SGK - Thiết bị mô tả ở hình 16.2 gồm : lò xo lá tròn ; quả nặng ;một sợi dây ;thiết bị thí nghiệm mô tả ở hình 16 . 3 SGK. 2. Học sinh : - Đọc kĩ nội dung bài học trước ở nhà. - Học bài và làm bài tập ở nhà. III. Tổ chức hoạt động dạy và học : 1. Ổn định lớp : Kiểm tra sĩ số vệ sinh lớp . 8A1……….. 8A2…………. 8A3………….. 2. Kiểm tra bài cũ: Viết công thức tính công suất và giải thích rõ các đại lượng có trong công thức. 3. Tiến trình: Giáo viên tổ chức các hoạt động Hoạt động của học sinh Kiến thức cần đạt được Hoạt động 1: Giới thiệu bài mới Con người muốn hoạt động phải có năng lượng. Vậy năng lượng là gì? nó tồn tại dưới dạng nào thì bài học hôm nay chúng ta cùng nghiên cứu. HS chú ý lắng nghe. Hoạt động 2: Giới thiệu cơ năng. -Thông báo khái niệm cơ năng :Vật có khả năng thực hiện công cơ học ta nói vật đó có cơ năng , Đơn vị cơ năng là jun Nghiên cứu SGK. I . Cơ năng : Một vật có khả năng thực hiện công cơ học ta nói vật đó có cơ năng Hoạt động 3 : Hình thành khái niệm thế năng. -Quả nặng A nằm trên mặt đất có khả năng sinh công không ? -Chỉ vào hình 16 .b và nêu C1 điều khiển cả lớp thảo luận câu trả lời của học sinh . -Cơ năng này phụ thuộc vào gì ? Dẫn dắt hs bằng các câu hỏi để đi đến kết luận vật ỏ vị trí càng cao thì thế năng của vật càng lớn - GV trình diễn thí nghiệm mô tả ở hình 16.2 a và 16. 2b SGK -Giới thiệu thiết bị thí nghiệm - Tiến hành ném lò xo bằng cách kéo dây và đăt quả năng ở phía trên . - GV nêu C2 : yêu cầu hs thảo luận tìm phương án trả lời - Gợi ý tìm ra phương án khả thi -Nêu các câu hỏi phụ để học biết được nếu lò xo biến dạng đàn hồi càng lớn thì thế năng càng lớn à Thế năng này phụ thuộc vào độ biến dạng vào độ biến dạng đàn hồi của lò xo gọi là thế năng đàn hồi. - Quan sát hình trên bảng - Không thực hiện được công C1 :Quả năng A chuyển động xuống phía dưới làm căng sợi dây, sức căng của sợi dây làm thỏi gỗ B chuyển động , tức là thực hiện công , như vậy quả nặng A khi đưa lên một độ cao nào đó nó có khả năng thực hiên công tức là có cơ năng - Cả lớp thảo luận câu trả lời của cá nhân trả lời - Kết luận vật ỏ vị trí càng cao thì thế năng của vật càng lớn - Quan sát thí nghiệm của GV - Thu thập thông tin Khi kéo khoá thì lò xo đẩy miếng gỗ lên cao tức là lò xo khi biến dạng có cơ năng -Hs thảo luận tìm phương án trả lời - Thế năng này phụ thuộc vào độ biến dạng vào độ biến dạng đàn hồi của lò xo gọi là thế năng đàn hồi II. Thế năng 1 .Thế năng hấp dẫn C1 :Quả nặng A chuyển động xuống phía dưới làm căng sợi dây , sức căng của sợi dây làm thỏi gỗ B chuyển động , tức là thực hiện công , như vậy quả nặng A khi đưa lên một độ cao nào đó nó có khả năng thực hiên công tức là có cơ năng -Cơ năng của một vật phụ thuộc vào vị trí của vật so với mặt đất hoặc vị trí khác làm mốc để tính độ cao gọi là thế năng hấp dẫn .Thế năng hấp dẫn phụ thuộc vào vật mốc tính độ cao và trọng lượng của vật . Khi vật nằm trên mặt đất thì thế năng hấp dẫn của vật bằng không. 2 . Thế năng đàn hồi : C2 : Cơ năng phụ thuộc vào độ biến dạng đàn hồi gọi là cơ năng đàn hồi , cơ năng đàn hồi phụ thuộc vào độ biến dạng đàn hồi của vật Hoạt động 4: Khái niệm động năng. - GV tiến hành làm thí nghiệm - Giới thiệu dụng cụ và mục đích làm thí nghiệm - Thực hiện thao tác : Cho quả cầu A lăn trên máng nghiêng đập vào miếng gỗ B sau đó yêu cầu hs trả lời C3 , C4 ,C 5 - GV tiếp tục làm thí nghgiệm cho quả cầu lăn ở vị trí cao hơn và yêu cầu hs trả lới C6 - GV tiếp tục làm thí nghiệm thay quả cầu A bằng quả cầu A’ có khối lượng > quả cầu A cùng thả cùng một vị trí cao như quả cầu A , yêu cầu hs quan sát và trả lời C7,C8 GV Nhấn mạnh :Động năng của một vật phụ thuộc vào khối lượng và vận tốc của vật Chú ý cho hs:Động năng và thế năng là hai dạng của cơ năng .một vật vừa có thể vừa có động năng , vừa có cơ năng . Cơ năng lúc đó bằng tổng động năng và thế năng C3 :Quả cầu A lăn xuống đập vào miếng gỗ B làm miếng gỗ B chuyển động một đoạn C4 : Quả cầu A tác dụng một lực lên miếng gỗ B tức là đã sinh ra một công cơ học vậy quả cầu có cơ năng C5 : ……sinh công (thực hiện công) …… C6 : Quả cầu A rơi ở vị trí cao hơn nên vận tốc của nó lớn à Đập vào miếng gỗ B lớn hơn trước C7 :Miếng gỗ B chuyển động một quãng đường dài hơn Như vạy công của quả cầu A’ lớn hơn công của quả cầu A thực hiện lúc trước C8 :Động năng của vật phụ thuộc vào khối lượng và vận tốc của vật III. Động năng 1.Khi nào vật có động năng ? Thí nghiệm 1 C3 :Quả cầu A lăn xuống đập vào miếng gỗ B làm miếng gỗ B chuyển động một đoạn C4 : Quả cầu A tác dụng một lực lên miếng gỗ B tức là đã sinh ra một công cơ học vậy quả cầu có cơ năng C5 : ……sinh công (thực hiện công) …… Động năng : Cơ năng của một vật do chuyển động mà có gọi là động năng . 2. Động năng của một vật phụ thuộc vào yều tố nào Thí nghiệm 2 C6 : So với thí nghiệm 1 lần này quả cầu chuyển động được một đoạn dài hơn , như vậy khả năng thực hiện công của quả cầu A lần này lớn hơn trước . Quả cầu A rơi ở vị trí cao hơn nên vận tốc của nó lớn à Đập vào miếng gỗ B lớn hơn trước à Động năng của quả cầu A phụ thuộc vào vận tốc của nó . Vận tốc càng lớn thì động năng càng lớn C7 :Miếng gỗ B chuyển động một quãng đường dài hơn Như vạy công của quả cầu A’ lớn hơn công của quả cầu A thực hiện lúc trước .à Động năng của quả cầu còn phụ thuộc vào khối lượng C8 :Động năng của vật phụ thuộc vào khối lượng và vận tốc của vật Kết luận :Vật có khối lượng càng lớn và chuyển động càng nhanh thì động năng càng lớn Hoạt động 5 : Vận dụng - Yêu cầu hs làm bài tập C9 , C10 và thảo luận câu trả lời cho nhau. - HD Hs trả lời. C9 :Vật đang chuyển động trong khung trung , con lắc lò xo dao động C10: a- thế năng ; b- động năng c- thế năng IV . Vận dụng C9 :Vật đang chuyển động trong không trung , con lắc lò xo dao động C10: a- thế năng ; b- động năng; c- thế năng IV.Củng cố: - Nêu các dạng cơ năng vừa học - Lấy ví dụ về vật vừa có động năng, vừa có thế năng. - Đọc có thể em chưa biết. - Chuẩn bị bài mới. V. Hướng dẫn về nhà: - Ôn lại kiến thức cũ. - Làm bài tập trong SBT. - Chuẩn bị bài mới. VI: RÚT KINH NGHIỆM: ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………