Giáo án Vật lý 8 cả năm (20)

PH©N PHÈI CH­¬NG TR×NH VËT LÝ 8 TiÕt Bµi Tªn bµi 1 ChuyĨn ®éng c¬ häc 2 VËn tèc 3 ChuyĨn ®éng ®Ịu- ChuyĨn ®éng kh«ng ®Ịu 4 BiĨu diƠn lùc 5 Sù c©n b»ng lùc- Qu¸n tÝnh 6 Lùc ma s¸t 7 ¸p suÊt 8 ¸p suÊt chÊt láng- B×nh th«ng nhau 9 ¸p suÊt khÝ quyĨn KiĨm tra 1 tiÕt 10 Lùc ®Èy Acsimet 11 Thùc hµnh: NghiƯm l¹i lùc ®Èy Acimet 12 Sù nỉi 13 C«ng c¬ häc 14 §Þnh luËt vỊ c«ng 15 C«ng suÊt ¤n tËp KiĨm tra häc k× I 16 C¬ n¨ng: ThÕ n¨ng , ®éng n¨ng 17 Sù chuyĨn ho¸ vµ b¶o toµn c¬ n¨ng 18 C©u hái vµ bµi tËp tỉng kÕt ch­¬ng I: C¬ häc 19 C¸c chÊt ®­ỵc cÊu t¹o nh­ thÕ nµo 20 Nguyªn tư, ph©n tư chuuyĨn ®éng hay ®øng yªn 21 NhiƯt n¨ng 22 DÉn nhiƯt 23 §èi l­u, Bøc x¹ nhiƯt KiĨm tra 1 tiÕt 24 C«ng thøc tÝnh nhiƯt l­ỵng 25 Ph­¬ng tr×nh c©n b»ng nhiƯt 26 N¨ng suÊt to¶ nhiƯt cđa nhiªn liƯu 27 Sù b¶o toµn n¨ng l­ỵng trong c¸c qu¸ tr×nh c¬ vµ nhiƯt 28 §éng c¬ nhiƯt 29 C©u hái vµ bµi tËp tỉng kÕt ch­¬ng II: NhiƯt häc Tuần 1 Tiết 1 CHƯƠNG I: CƠ HỌC BÀI 1 : CHUYỂN ĐỘNG CƠ HỌC I.MỤC TIÊU: 1.Kiến thức: Biết được vật chuyển động hay đứng yên so với vật mốc. Biết được tính tương đối của chuyển động và đứng yên. Biết được các dạng của chuyển động. 2.Kĩ năng: Nêu được những thí dụ về chuyển động cơ học, về tính tương đối của chuyển động và đứng yên, những thí dụ về các dạng chuyển động. 3.Thái độ: Rèn luyện tính độc lập, tính tập thể, tinh thần hợp tác trong học tập. II.CHUẨN BỊ: Cho cả lớp: Hình vẽ 1.1, 1.2, 1.3 phóng to trên giấy A0 hoặc các hình ảnh về các dạng chuyển động trên máy chiếu (nếu có); Bảng phụ hoặc máy chiếu ghi các bài tập 1.1, 1.2, 1.3 SBT. Cho mỗi nhóm học sinh: Phiếu học tập hoặc bảng con. III.TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: 1.Ổn định lớp: Lớp trưởng báo cáo sĩ số. 3.Kiểm tra bài cũ: Không. 2.Bài mới: HOẠT ĐỘNG CỦA GV HOẠT ĐỘNG CỦA HS NỘI DUNG HĐ1: Tổ chức tình huống học tập. (2 phút) Tổ chức cho học sinh quan sát hình 1.1 SGK. Đặt vấn đề như SGK. HĐ2: Làm thế nào để biết một vật chuyển động hay đứng yên. (13 phút) Gọi 1 học sinh đọc C1. Tổ chức cho học sinh đọc thông tin SGK để hoàn thành C1. Thông báo nội dung 1 (SGK). Yêu cầu mỗi học sinh suy nghĩ để hoàn thành C2 và C3. Lưu ý: C2: Học sinh tự chọn vật mốc và xét chuyển động của vật khác so với vật mốc. C3: Vật không thay đổi vị trí so với vật mốc thì được coi là đứng yên. HĐ3: Tính tương đối của chuyển động và đứng yên. (10 phút) Treo hình 1.2 hoặc trình chiếu một hình ảnh khác tương tự. Hướng dẫn học sinh quan sát. Tổ chức cho học sinh suy nghĩ tìm phương án để hoàn thành C4, C5. Tổ chức cho học sinh hoạt động nhóm để hoàn thành C6. Cho đại diện lên ghi kết quả. Yêu cầu học sinh đứng tại chỗ trả lời C7. Thông báo: Tính tương đối của chuyển động và đứng yên. Kiểm tra sự hiểu bài của học sinh bằng C8: Mặt Trời và Trái Đất chuyển động tương đối với nhau, nếu lấy Trái Đất làm mốc thì Mặt Trời chuyển động. HĐ4: Một số chuyển động thường gặp. (5 phút) Lần lượt treo các hình 1.3a, b, của hoặc chiếu các hình tương tự 1.3 cho học sinh quan sát. Nhấn mạnh: Quỹ đạo của chuyển động. Các dạng chuyển động. Tổ chức cho học sinh làm việc cá nhân để hoàn thành C9. HĐ5: Vận dụng – Củng cố – Dặn dò. (15 phút) Treo hình 1.4 (hoặc chiếu trên máy). Tổ chức cho học sinh hoạt động nhóm để hoàn thành C10 và C11. Lưu ý: Có sự thay đổi vị trí của vật so với vật mốc, vật chuyển động. Yêu cầu một số em nêu lại nội dung cơ bản của bài học. Dùng bảng phụ hoặc máy chiếu lần lượt cho học sinh làm các bài tập 1.1, 1.2, 1.3 SBT. Tổ chức học sinh hoạt động cá nhân, thảo luận trên lớp để hoàn thành 1.1, 1.2, 1.3 SBT. Dặn dò: Học thuộc nội dung ghi nhớ và làm các bài tập 1.4, 1.5, 1.6 SBT. Xem trước bài vận tốc. Quan sát. Hoạt động nhóm, tìm các phương án để giải quyết C1. Hoạt động cá nhân để trả lời C2 và C3 theo sự hướng dẫn của giáo viên. Thảo luận trên lớp để thống nhất C2 và C3. . Làm việc cá nhân trả lời C4, C5 theo hướng dẫn của giáo viên. Thảo luận trên lớp, thống nhất kết quả C4, C5. Cả lớp hoạt động nhóm nhận xét, đánh giá à thống nhất các cụm từ thích hợp để hoàn thành C6. (1) đối với vật này. (2) đứng yên. Cả lớp nhận xét à thống nhất C7. Làm việc cá nhân để hoàn thành C8. - Quan sát. Ghi nội dung 3 SGK vào vở. Làm việc cá nhân à tập thể lớp để hoàn thành C9. Quan sát. Hoạt động cá nhân à hoạt động nhóm để hoàn thành C10 và C11. Nhắc lại nội dung bài học. Hoạt động cá nhân à thảo luận lớp hoàn thành các bài tập trong SBT. I.Làm thế nào để biết một vật chuyển động hay đứng yên ? Ghi nội dung 1 vào vở. II.Tính tương đối của chuyển động và đứng yên Ghi nội dung 2 SGK vào vở. III.Một số chuyển động thường gặp. IV.Vận dụng. IV.RÚT KINH NGHIỆM: Tuần 2 Tiết 2 BÀI 2 : VẬN TỐC I.MỤC TIÊU: 1. - Học sinh biết được vận tốc là gì. Hiểu và nắm vững công thức tính vận tốc và vận dụng được để tính vận tốc của một số chuyển động thông thường. Vận dụng công thức để tính s và t. Sử dụng nhuần nhuyễn công thức để tính v, s, t. Biết dùng các số liệu trong bảng, biểu để rút ra những nhận xét đúng. Học sinh ý thức được tinh thần hợp tác trong học tập, tính cẩn thận trong tính toán. II.CHUẨN BỊ: Giáo viên phóng to bảng 2.1 và 2.2, hình vẽ tốc kế. III.TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: 1Ổn định lớp: Lớp trưởng báo cáo sĩ số. 2.Kiểm tra bài cũ: Một vật như thế nào thì gọi là đang chuyển động và như thế nào là đang đứng yên. Phát biểu tính tương đối của chuyển động và đứng yên. Cho ví dụ minh họa cho phát biểu trên. 3.Bài mới: Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Nội dung HĐ1: Tổ chức tình huống học tập (3 phút) Giáo viên đặt vấn đề: Một người đang đi xe đạp và một người đang chạy bộ, hỏi người nào chuyển động nhanh hơn ? Để có thể trả lời chính xác, ta cùng nghiên cứu bài vận tốc. HĐ2: Tìm hiểu về vận tốc (15 phút) Treo bảng 2.1 lên bảng, học sinh làm C1. Cho một nhóm học sinh thông báo kết quả ghi vào bảng 2.1 và cho các nhóm khác đối chiếu kết quả. Tại sao có kết quả đó ? Cho học sinh làm C2 và chọn một nhóm thông báo kết quả, các nhóm khác đối chiếu kết quả trong bảng 2.1. Cho học sinh so sánh độ lớn các giá trị tìm được ở cột 5 trong bảng 2.1. Thông báo các giá trị đó là vận tốc và cho học sinh phát biểu khái niệm về vận tốc. Cho học sinh dùng khái niệm vận tốc để đối chiếu với cột xếp hạng, có sự quan hệ gì ? Thông báo thêm một số đơn vị quãng đường là km, cm và một số đơn vị thời gian khác là phút, giờ và giây. Cho học sinh làm C3. HĐ3: Lập công thức tính vận tốc. (8 phút) Giới thiệu các kí hiệu v, s, t và dựa vào bảng 2.1 gợi ý cho học sinh lập công thức. (cột 5 được tính bằng cách nào ?) Hãy giải thích lại các kí hiệu. Cho học sinh từ công thức trên hãy suy ra công thức tính s và t. HĐ4: Giới thiệu tốc kế. (3 phút) Đặt các câu hỏi: Muốn tính vận tốc ta phải biết gì ? Quãng đường đo bằng dụng cụ gì ? Thời gian đo bằng dụng cụ gì ? Trong thực tế người ta đo bằng một dụng cụ gọi là tốc kế. Treo hình 2.2 lên bảng. Tốc kế thường thấy ở đâu ? HĐ5: Tìm hiểu đơn vị vận tốc. (5 phút) Treo bảng 2.2 lên bảng, gợi ý cho học sinh nhận xét cột 1 và tìm ra các đơn vị vận tốc khác theo C1. Giải thích cách đổi từ đơn vị vận tốc này sang đơn vị vận tốc khác. Cần chú ý: 1km = 1000m = 1 000 000 cm. 1h = 60ph = 3600s. HĐ6: Vận dụng. (9 phút) Cho học sinh làm C5a, b chọn một vài học sinh thông báo kết quả. Rút ra nhận xét nếu các kết quả có sự khác nhau. Cho học sinh làm C6, C7, C8, chọn vài học sinh thông báo kết quả. Rút ra nhận xét nếu các kết quả có sự khác nhau. Trở lại trường hợp đầu tiên: Một người đi xe đạp trong 3 phút được 450m. Một người khác chạy bộ 6km trong 0,5 giờ. Hỏi người nào chạy nhanh hơn ? Cho 3 nhóm học sinh tính vận tốc người đi xe đạp. Cho 3 nhóm học sinh tính vận tốc người chạy bộ. Cho học sinh đúc kết lại khi nào thì hai người chạy nhanh, nhanh hơn ? chậm hơn ? bằng nhau? Dặn dò: Làm bài tập 2.3, 2.4, 2.5 SBT. Dự đoán và trả lời cá nhân, có thể nêu ra 3 trường hợp: Người đi xe đạp chuyển động nhanh hơn. Người đi xe đạp chuyển động chậm hơn. Hai người chuyển động bằng nhau. Xem bảng 2.1 trong SGK và thảo luận nhóm. Theo lệnh của giáo viên nêu ý kiến của nhóm mình và trả lời cách xếp hạng dựa vào thời gian chạy 60m. Tính toán cá nhân, trao đổi nhau thống nhất kết quả, nêu ý kiến của nhóm mình. Làm việc cá nhân, so sánh được các quãng đường đi được trong 1 giây. Phát biểu theo suy nghĩ cá nhân. Quãng đường đi được trong một giây gọi là vận tốc . Làm việc theo nhóm, vận tốc càng lớn chuyển động càng nhanh. Làm việc cá nhân: Chuyển động Nhanh hay chậm Quãng đường đi được Trong một đơn vị Trả lời cá nhân: lấy 60m chia cho thời gian chạy. Thảo luận nhóm suy ra. s = v.t , . Trả lời cá nhân: Phải biết quãng đường, thời gian. Đo bằng thước. Đo bằng đồng hồ. Tốc kế gắn trên xe gắn máy, ôtô, máy bay Làm việc cá nhân và lên bảng điền vào chỗ trống các cột khác. Làm việc cả lớp, có so sánh nhận xét các kết quả của nhau. Làm việc cá nhân, thông báo kết quả và so sánh, nhận xét các kết quả của nhau. Làm việc cá nhân, đối chiếu kết quả trong nhóm và thông báo kết quả theo yêu cầu của giáo viên. I.Vận tốc là gì ? II.Công thức tính vận tốc: s = v.t , III.Đơn vị vận tốc. Tuần 3 Tiết 3 BÀI 3 : CHUYỂN ĐỘNG ĐỀU – CHUYỂN ĐỘNG KHÔNG ĐỀU I.MỤC TIÊU: Phát biểu được định nghĩa chuyển động đều, chuyển động không đều. Nêu ví dụ của từng loại chuyển động. Xác định được dấu hiệu đặc trưng của chuyển động không đều là: Vận tốc thay đổi theo thời gian. Tính được vận tốc trung bình trên một đoạn đường. II.CHUẨN BỊ: Mỗi nhóm gồm: Máng nghiêng, bánh xe có trục quay, đồng hồ điện tử, bảng. III.TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: 1.Ổn định lớp: 2.Kiểm tra bài cũ: (3 phút) Độ lớn vận tốc cho biết gì ? Viết công thức tính vận tốc, giải thích các kí hiệu và đơn vị của các đại lượng trong công thức. 3.Bài mới: Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Nội dung HĐ1: Tổ chức tình huống học tập. (4 phút) Nêu hai nhận xét về độ lớn vận tốc của chuyển động đầu kim đồng hồ và chuyển động của xe đạp khi em đi từ nhà đến trường. Vậy: Chuyển động của đầu kim đồng hồ tự động là chuyển động đều, chuyển động của xe đạp khi đi từ nhà đến trường là chuyển động không đều. HĐ2: Tìm hiểu về chuyển động đều và chuyển động không đều. (15 phút) Giáo viên hướng dẫn học sinh lắp ráp thí nghiệm hình 3.1. Cần lưu ý vị trí đặt bánh xe tiếp xúc với trục thẳng đứng trên cùng của máng. Một học sinh theo dõi đồng hồ, một học sinh dùng viết đánh dấu vị trí của trục bánh xe đi qua trong thời gian 3 giây, sau đó ghi kết quả thí nghiệm vào bảng 3.1. Cho học sinh trả lời C1, C2. HĐ3: Tìm hiểu về vận tốc trung bình của chuyển động không đều. (12 phút) Yêu cầu học sinh tính trung bình mỗi giây trục bánh xe lăn được bao nhiêu mét trên các đoạn đường AB, BC, CD. Giáo viên yêu cầu học sinh đọc phần thu thập thông tin mục II. Giáo viên giới thiệu công thức Vtb . Lưu ý: Vận tốc trung bình trên các đoạn đường chuyển động không đều thường khác nhau. Vận tốc trung bình trên cả đoạn đường thường khác trung bình cộng của các vận tốc trung bình trên các quãng đường liên tiếp của cả đoạn đường đó. HĐ4: Vận dụng. Học sinh làm việc cá nhân với C4. Học sinh làm việc cá nhân với C5. Học sinh làm việc cá nhân với C6. HĐ5: Củng cố – Dặn dò. (3 phút) Nhắc lại định nghĩa chuyển động đều và chuyển động không đều. Về nhà làm câu C7 và bài tập ở SBT. Học phần ghi nhớ ở SGK. Xem phần có thể em chưa biết. Xem lại khái niệm lực ở lớp 6, xem trước bài biểu diễn lực. Chuyển động của đầu kim đồng hồ tự động có vận tốc không thay đổi theo thời gian. Chuyển động của xe đạp khi đi từ nhà đến trường có độ lớn vận tốc thay đổi theo thời gian. Đọc định nghĩa ở SGK. Cho ví dụ. Nhóm trưởng nhận dụng cụ thí nghiệm và bảng 3.1. Các nhóm tiến hành thí nghiệm ghi kết quả vào bảng 3.1. Các nhóm thảo luận trả lời câu C1: Chuyển động của trục bánh xe trên đoạn đường DE, EF là chuyển động đều, trên các đoạn đường AB, BC, CD là chuyển động không đều. C2: a – Chuyển động đều. b, c, d – chuyển động không đều. Các nhóm tính đoạn đường đi được của trục bánh xe sau mỗi giây trên các đoạn đường AB, BC, CD. Học sinh làm việc cá nhân với câu C3. . I.Định nghĩa: SGK II.Vận tốc trung bình của chuyển đông không đều: C3: Từ A đến D chuyển động của trục bánh xe nhanh dần III.Vận dụng: C4: Chuyển động của ôtô từ Hà Nội đến Hải Phòng là chuyển động không đều. 50km/h là vận tốc trung bình của xe. C5: Vận tốc của xe trên đoạn đường dốc là: Vận tốc của xe trên đoạn đường ngang: Vận tốc trung bình trên cả hai đoạn đường: C6: Quãng đường tàu đi được: S = V.t = 30.5 = 150km. Ngµy d¹y: TiÕt 4: BiĨu diƠn lùc I. Mơc tiªu: -Nªu ®­ỵc vÝ dơ thĨ hiƯn lùc t¸c dơng lµm thay ®ỉi vËn tèc cđa vËt -NhËn biÕt ®­ỵc lùc lµ ®¹i l­ỵng vect¬ -BiĨu diƠn ®­ỵc vect¬ lùc II. ChuÈn bÞ: Nh¾c HS ®äc l¹i kiÕn thøc cđa bµi Lùc-Hai lùc c©n b»ng III. Ho¹t ®éng d¹y häc: 1) ỉn ®Þnh líp: 2) KiĨm tra bµi cị: ? ThÕ nµo lµ chuyĨn ®éng ®Ịu, chuyĨn ®éng kh«ng ®Ịu ? VËn tèc trung b×nh chđa chuyĨn ®éng kh«ng ®Ịu ®­ỵc tÝnh nh­ thÕ nµo? 3) Néi dung bµi míi: Ho¹t ®éng cđa ThÇy Ho¹t ®éng cđa trß Néi dung ghi b¶ng Ho¹t ®éng 1: Tỉ chøc t×nh huèng häc tËp: -GV ®Ỉt vÊn ®Ị nh­ ë ®Çu bµi vµ ®Ỉt thªm c©u hái:? Lùc vµ vËn tèc cã liªn quan g× nhau kh«ng Ho¹t ®éng 2: ¤n l¹i kh¸i niƯm lùc vµ t×m hiĨu vỊ mèi quan hƯ gi÷a lùc vµ sù thay ®ỉi vËn tèc -GV giíi thiƯu nh­ ë SGK. -Yªu cÇu HS thùc hiƯn c©u C1. Ho¹t ®éng 3: Th«ng b¸o ®Ỉc ®iĨm cđa lùc vµ c¸ch biĨu diƠn lùc b»ng vect¬: -Yªu cÇu HS nh¾c l¹i c¸c ®Ỉc ®iĨm cđa lùc ®· häc ë líp 6. -Yªu cÇu HS ®äc SGK mơc 1 vµ GV giíi thiƯu. -Yªu cÇu HS däc SGK mơc 2 vµ tr¶ lêi c©u hái: ? BiĨu diƠn vect¬ lùc nh­ thÕ nµo? Dïng c¸i g×? BiĨu diƠn nh÷ng yÕu tè nµo? -GV ghi b¶ng. -GV treo h×nh 4.3, lÊy vÝ dơ gi¶ng cho HS c¸c yÕu tè cđa lùc ë mịi tªn Ho¹t ®éng 4: VËn dơng: -GV ®Ỉt c©u hái h­íng dÉn HS tr¶ lêi c¸c kiÕn thøc c¬ b¶n cđa bµi häc. -H­íng dÉn HS lµm 2 c©u C2, C3 SGK. -HS theo dâi, dù ®o¸n -HS theo dâi. -HS lµm theo nhãm ph©n tÝch c©u 1. -HS nh¾c l¹i. -HS ®äc SGK, theo dâi, ghi vë. -HS®äc SGK th¶o luËn vµ tr¶ lêi c©u hái -HS ghi vë. -HS quan s¸t tranh theo dâi. -HS tr¶ lêi theo c©u hái cu¶ GV. -HS lµm viƯc c¸ nh©n c©u C2, c©u C3. TiÕt 4: BiĨu diƠn lùc I)¤n l¹i kh¸i niƯm lùc: II)BiĨu diƠn lùc: 1)Lùc lµ mét ®¹i l­ỵng vect¬: Mét ®¹i l­ỵng võa cã é lín, võa cã ph­¬ng vµ chiỊu lµ mét ®¹i l­ỵng vect¬. Lùc lµ mét ®¹i l­ỵng vect¬ 2)C¸ch biĨu diƠn vµ kÝ hiƯu vect¬ lùc: a)BiĨu diƠn vect¬ lùc b»ng mét mịi tªn cã: - Gèc lµ ®iĨm mµ lùc t¸c dơng lªn vËt. - Ph­¬ng vµ chiỊu lµ ph­¬ng vµ chiỊu cđa lùc. - §é dµi biƠu diƠn c­êng ®é cđa lùc theo mét tØ xÝch cho tr­íc. b)Vect¬ lùc ®­ỵc kÝ hiƯu b»ng mét ch÷ F cã mịi tªn ë trªn F. C­êng ®é lùc ®­ỵc kÝ hiƯu F. III)VËn dơng: 4)DỈn dß: Häc bµi theo vë ghi. Lµm c¸c bµi tËp 4.1 ®Õn 4.5 SBT vµ vë BT. §äc tr­íc bµi 5. Ngµy d¹y: 08/10/2005 TiÕt 5: Sù c©n b»ng lùc - qu¸n tÝnh I. Mơc tiªu: *KiÕn thøc: -Nªu ®­ỵc mét sè vÝ dơ vỊ 2 lùc c©n b»ng, nhËn biÕt ®Ỉc ®iĨm cđa 2 lùc c©n b»ng vµ biĨu thÞ b»ng vect¬ lùc. -Dù ®o¸n vµ lµm thÝ nghiƯm kiĨm tr¶ dù ®o¸n ®Ĩ kh¼ng ®Þnh: VËt chÞu t¸c dơng cđa 2 lùc c©n b»ng th× vËn tèc kh«ng thay ®ỉi, vËt sÏ ®øng yªn hoỈc chuyĨn ®éng ®Ịu m·i m·i. -Nªu ®­ỵc thÝ dơ vỊ qu¸n tÝnh. Gi¶i thÝch ®­ỵc hiƯn t­ỵng qu¸n tÝnh. *KÜ n¨ng: -BiÕt suy ®o¸n -KÜ n¨ng tiÕn hµnh thÝ nghiƯm ph¶i cã t¸c phong nhanh nhĐn, chuÈn x¸c. *Th¸i ®é: Nghiªm tĩc, hỵp t¸c khi lµm vƯc. II. ChuÈn bÞ: -Dơng cơ cđa thÝ nghiƯm Atut -Bĩp bª, xe l¨n. -Cho HS «n l¹i lùc c©n b»ng ë líp 6 III. Ho¹t ®éng d¹y häc: 1) ỉn ®Þnh líp: 2) KiĨm tra bµi cị: ? V× sao gäi lùc lµ ®¹i l­ỵng vect¬? BiĨu diƠn vect¬ lùc nh­ thÕ nµo? Lµm bµi tËp 4.4 SBT ? BiĨu diƠn träng lùc cđa mét vËt A cã ®é lín 150N, tØ xÝch tuú chän? 3) Néi dung bµi míi: Ho¹t ®éng cđa ThÇy Ho¹t ®éng cđa trß Néi dung ghi b¶ng Ho¹t ®éng 1: Tỉ chøc t×nh huèng häc tËp: -Yªu cÇu HS ®äc SGK, quan s¸t h×nh 5.1 tr¶ lêi: Bµi häc nµy nghiªn cøu vÊn ®Ị g×? Ho¹t ®éng 2: Nghiªn cøu lùc c©n b»ng: -Hai lùc c©n b»ng lµ g×? T¸c dơng cđa hai lùc c©n b»ng lªn vËt ®øng yªn th× vËn tèc cđa vËt nh­ thÕ nµo? -Yªu cÇu HS ph©n tÝch t¸c dơng cđa c¸c lùc c©n b»ng lªn c¸c vËt ë c©u 1 SGK. GV vÏ 3 vËt lªn b¶ng yªu cÇu HS lªn biĨu diƠn. ?Qua 3 thÝ dơ trªn, em thÊy khi 2 lùc c©n b»ng t¸c dơng lªn vËt ®øng yªn th× vËn tèc vËt nh­ thÕ nµo? ?Nguyªn nh©n lµm cho vËn tèc vËt thay ®ỉi lµ g×? ?VËy khi 2 lùc c©n b»ng t¸c dơng lªn vËt th× vËn tèc cđa vËt nh­ thÕ nµo. -Yªu cÇu HS ®äc SGK vµ dù ®o¸n. -Yªu cÇu HS lµm thÝ nghiƯm kiĨm tra: +Cho HS ®äc SGK phÇn thÝ nghiƯm, quan s¸t h×nh 5.3 +GV giíi thiƯu dơng cơ thÝ nghiƯm +M« t¶ qu¸ tr×nh thÝ nghiƯm +TiÕn hµnh thÝ nghiƯm -Yªu cÇu HS tr¶ lêi c¸c c©u C2, C3, C4. -Yªu cÇu HS dùa vµo kÕt qu¶ thÝ nghiƯm nªu nhËn xÐt, ®èi chiÕu dù ®o¸n. Ho¹t ®éng 3: Qu¸n tÝnh lµ g×? VËn dơng qu¸n tÝnh trong ®s vµ kt -Yªu cÇu HS ®äc nhËn xÐt SGK -Yªu cÇu HS nªu thªm vµi vÝ dơ chøng minh nhËn xÐt trªn. -Cho mçi nhãm lµm thÝ nghiƯm ë c©u C6, c©u C7 vµ gi¶i thÝch kÕt qu¶. -Yªu cÇu th¶o luËn theo nhãm tr¶ lêi c©u 8. -HS ®äc SGK, quan s¸t h×nh nªu vÊn ®Ị nghiªn cøu vÊn ®Ị bµi häc. -HS nhí l¹i kiÕn thøc líp 6, tr¶ lêi. -HS th¶o luËn ph©n tÝch. -3 HS lªn b¶ng biĨu diƠn. -HS tr¶ lêi -HS tr¶ lêi: Lùc -HS dù ®o¸n. -HS ®äc SGK, h×nh 5.3 -HS theo dâi -HS theo dâi -HS quan s¸t ®äc kÕt qu¶ -HS th¶o luËn theo nhãm tr¶ lêi -HS nhËn xÐt ®çi chiÕu -HS lµm thÝ nghiƯm theo nhãm, th¶o luËn tr¶ lêi c©u 6, c©u 7. -HS th¶o luËn tr¶ lêi TiÕt 5: Sù c©n b»ng lùc qu¸n tÝnh I)Lùc c©n b»ng: 1)Hai lùc c©n b»ng lµ g×? Hai lùc c©n b»ng lµ hai lùc cïng t¸c dơng lªn mét vËt, cïng ph­¬ng nh­ng ng­ỵc chiỊu, cã c­êng ®é b»ng nhau. Hai lùc c©n b»ng t¸c dơng lªn vËt ®ang ®øng yªn th× vËt sÏ ®øng yªn m·i. 2)T¸c dơng cđa hai lùc c©n b»ng lªn mét vËt ®ang chuyĨn ®éng Mét vËt ®ang chuyĨn ®éng mµ chÞu t¸c dơng cđa hai lùc c©n b»ng th× sÏ tiÕp tơc chuyĨn ®éng th¼ng ®Ịu m·i m·i. II)Qu¸n tÝnh: 1)NhËn xÐt: Khi cã lùc t¸c dơng, mäi vËt ®Ịu kh«ng thĨ thay ®ỉi vËn tèc ®ét ngét v× mäi vËt ®Ịu cã qu¸n tÝnh. 2)VËn dơng: 4) Cịng cè: ? Hai lùc c©n b»ng cã ®Ỉc ®iĨm nh­ thÕ nµo? ? VËt ®øng yªn, chuyĨn ®éng chÞu t¸c dơng cđa hai lùc c©n b»ng th× vËn tèc nh­ thÕ nµo? ? VËn dơng qu¸n tÝnh gi¶i thÝch c¸c hiƯn t­ỵng? 5)DỈn dß: Häc bµi theo “ghi nhí” Lµm l¹i c©u 8 ë SGK Lµm bµi tËp 5.1 ®Õn 5.8 SBT §äc mơc “cã thĨ em ch­a biÕt” Ngµy d¹y:15/10/2005 TiÕt 6: Lùc ma s¸t I. Mơc tiªu: *KiÕn thøc: NhËn biÕt lùc ma s¸t lµ mét lo¹i lùc c¬ häc. Ph©n biƯt ®­ỵc ma s¸t tr­ỵt, ma s¸t l¨n, ma s¸t nghØ, ®Ỉc ®iĨm cđa mçi lo¹i Lµm thÝ nghiƯm ph¸t hiƯn ma s¸t nghØ Ph©n tÝch ®­ỵc mét sè hiƯn t­ỵng vỊ lùc ma s¸t cã lỵi, cã h¹i trong ®êi sèng kÜ thuËt. Nªu ®­ỵc c¸ch kh¾c phơc t¸c h¹i cđa lùc ma s¸t vµ vËn dơng Ých lỵi cđa lùc nµy. *KÜ n¨ng: RÌn kÜ n¨ng ®o lùc, ®Ỉc biƯt lµ Fms II. ChuÈn bÞ: -C¶ líp: Tranh vÏ c¸c vßng bi, tranh vÏ mét ng­êi - Mçi nhãm: 1 lùc kÕ, miÕng gç, 1 qu¶ c©n, 1 xe l¨n, 2 con l¨n III. Ho¹t ®éng d¹y häc: 1) ỉn ®Þnh líp: 2) KiĨm tra bµi cị: ? Mét vËt chÞu t¸c dơng cđa hai lùc c©n b»ng th× sÏ nh­ thÕ nµo ? Lµm bµi tËp 5.1, 5.2 SBT ? Qu¸n tÝnh lµ g×? Lµm bµi tËp 5.3 vµ 5.8 3) Néi dung bµi míi: Ho¹t ®éng cđa ThÇy Ho¹t ®éng cđa trß Néi dung ghi b¶ng Ho¹t ®éng 1: T¹o t×nh huèng häc tËp: -Y/c HS ®äc t×nh huèng ë SGK -GV th«ng b¸o cho HS biÕt trơc b¸nh xe bß ngµy x­a lµ chØ cã ỉ trơc vµ trơc b»ng gç nªn xe rÊt nỈng khi kÐo ? VËy trong c¸c ỉ trơc xe bß, xe «t« ngµy nay ®Ịu cã ỉ bi, dÇu mì..cã t¸c dơng g×? Ho¹t ®éng 2: nghiªn cøu khi nµo cã lùc ma s¸t: -Y/c HS ®äc SGK phÇn 1, nhËn xÐt lùc ma s¸t tr­ỵt xuÊt hiƯn khi nµo, ë ®©u? -Cho HS th¶o luËn vµ nhËn xÐt. GV chèt l¹i ? VËy nãi chung, Fms tr­ỵt xuÊt hiƯn khi nµo -Y/c HS lµm c©u C1 -Y/c HS ®äc phÇn 2 ? Fms l¨n xuÊt hiƯn gi÷a hßn bi vµ mỈt sµn khi nµo? y/c HS lµm C2 ? VËy nãi chung lùc ma s¸t l¨n xuÊt hiƯn khi nµo -Y/c HS lµm C3: ph©n tÝch h×nh 6.1 ? NhËn xÐt vỊ c­êng ®é Fms tr­ỵt vµ Fms l¨n -Y/c HS ®äc SGK phÇn HD thÝ nghiƯm - Cho HS tiÕn hµnh thÝ nghiƯm vµ ®äc kÕt qu¶ -Y/c HS tr¶ lêi C4, gi¶i thÝch -GV HD , gỵi ý ®Ĩ HS t×m ra lùc Fk c©n b»ng Fms -Th«ng b¸o vỊ Fmsn. -Y/c HS vỊ nhµ lµm c©u C5 Ho¹t ®éng 3: Nghiªn cøu lùc ma s¸t trong ®êi sèng vµ trong kÜ thuËt: -Y/c HS lµm C6 +HS nªu ®­ỵc t¸c h¹i +Nªu ®­ỵc c¸ch kh¾c phơc -Y/c HS lµm C7 Ho¹t ®éng 4: VËn dơng: -Y/c Hs lµm C8 vµo vë BT trong 5’. Gäi HS tr¶ lêi, líp nhËn xÐt, GV chèt l¹i -Y/c HS lµm tiÕp C9. Ho¹t ®éng 5: Cđng cè: ? Lùc ma s¸t cã mÊy lo¹i, mçi lo¹i xuÊt hiƯn khi nµo? ? Nªu t¸c h¹i vµ lỵi Ých cđa ma s¸t vµ c¸ch lµm t¨ng, gi¶m ma s¸t. -Y/c 2 HS ®äc Ghi nhí -§äc t×nh huèng -HS tr¶ lêi theo hiĨu biÕt - §äc SGK, nhËn xÐt. -HS th¶o luËn nhËn xÐt -HS tr¶ lêi -Lµm C1 -§äc SGK, phÇn2 -HS th¶o luËn tr¶ lêi -Lµm C2 -Tr¶ lêi -HS lµm C3, tr¶ lêi Fms tr­ỵt, Fms l¨n -§äc SGK vµ n¾m c¸ch lµm thÝ nghiƯm -TiÕn hµnh thÝ nghiƯm theo nhãm, ®äc kÕt qu¶ -HS th¶o luËn C4, ®¹i diƯn gi¶i thÝch -Lµm bµi theo gỵi ý -Theo dâi vµ ghi vë -HS vỊ nhµ lµm C5 -HS lµm viƯc c¸ nh©n C6, ph©n tÝch h×nh 6.3 a, b, c -Lµm C7 -HS lµm C8 vµo vëBT, tr¶ lêi c©u hái, líp nhËn xÐt. -HS tr¶ lêi c¸ nh©n theo c©u hái cđa GV -§äc ghi nhí TiÕt 6: Lùc ma s¸t I. Khi nµo cã lùc ma s¸t: 1/ Ma s¸t tr­ỵt: Lùc ma s¸t tr­ỵt (Fms tr­ỵt) xuÊt hiƯn khi mét vËt tr­ỵt trªn mỈt mét vËt kh¸c 2/ Ma s¸t l¨n: Lùc ma s¸t l¨n ( Fms l¨n) xuÊt hiƯn khi mét vËt l¨n trªn mỈt mét vËt kh¸c -C­êng ®é Fms tr­ỵt > c­êng ®é Fms l¨n 3/ Lùc ma s¸t nghØ: Lùc c©n b»ng víi lùc kÐo trong Tn lµ lùc ma s¸t nghØ +Lùc ma s¸t nghØ xuÊt hiƯn gi÷ cho vËt kh«ng bÞ tr­ỵt khi vËt bÞ mét lùc kh¸c t¸c dơng II. Lùc ma s¸t trong ®êi sèng vµ trong kÜ thuËt: Lùc ma s¸t cã thĨ cã h¹i: Lùc ma s¸t cã thĨ cã Ých: III. VËn dơng: DỈn dß: - Häc bµi theo ghi nhí + Vë ghi - §äc phÇn “ Cã thĨ em ch­a biÕt” - Lµm bµi tËp 6.1 ®Õn 6.5 SBT - §äc tr­íc bµi 7 Ngµy d¹y: 22/10/2005 TiÕt 7: ¸p suÊt I. Mơc tiªu: KT: -Ph¸t biĨu ®Þnh nghÜa ¸p lùc vµ ¸p suÊt -ViÕt ®­ỵc c«ng thøc tÝnh ¸p suÊt , nªu ®­ỵc tªn vµ ®¬n vÞ c¸c ®¹i l­ỵng cã mỈt trong c«ng thøc -VËn dơng ®­ỵc c«ng thøc tÝnh ¸p suÊt ®Ĩ gi¶i c¸c bµi tËp ®¬n gi¶n vỊ ¸p lùc vµ ¸p suÊt. -Nªu ®­ỵc c¸ch lµm t¨ng, gi¶m ¸p suÊt trong ®s vµ kt, dïng nã ®Ĩ gi¶i thÝch ®­ỵc mét sè hiƯn t­ỵng ®¬n gi¶n th­êng gỈp KN: L¸m thÝ nghiƯm xÐt mèc quan hƯ gi÷a ¸p suÊt vµ hai yÕu tè lµ s vµ f II. chuÈn bÞ: Mçi nhãm: Mét khay ®ùng c¸t (bét) Ba miÕng kim lo¹i h×nh ch÷ nhËt. C¶ líp: Tranh vÏ h×nh 7.1, 7.3 B¶ng kÏ 7.1 III. ho¹t ®éng d¹y häc: 1) ỉn ®Þnh: 2) KiĨm tra bµi cị: ? Lùc ma s¸t xuÊt hiƯn khi nµo? Nªu thÝ dơ? ? Lµm bµi tËp 6.1, 6.2, 6.3 SBT. 3) Néi dung bµi míi: Ho¹t ®éng cđa thÇy Ho¹t ®éng cđa trß Néi dung ghi b¶ng Ho¹t ®éng 1: T¹o t×nh huèng häc tËp: -GV treo tranh 7.1 SGK vµ ®v® nh­ ë SGK Ho¹t ®éng 2: Nghiªn cøu ¸p lùc lµ g×? -Yªu cÇu HS ®äc th«ng b¸o ë SGK cho HS nhËn xÐt nh÷ng lùc nµy so víi mỈt ®Êt vỊ ph­¬ng cđa nã. ? ¸p lùc lµ g×? -Yªu cÇu HS lµm c©u 1 SGK -Cuèi cïng chèt l¹i c¸c lùc ph¶i cã ph­¬ng vu«ng gãc víi mỈt bÞ Ðp. Cßn mỈt bÞ Ðp cã thĨ lµ mỈt ®Êt, mỈt t­êng. Ho¹t ®éng 3: Nghiªn cøu ¸p suÊt: -GV cã thĨ gùi ý cho HS: KÕt qu¶ t¸c dơng cđa ¸p lùc lµ ®é lĩn xuèng cđa vËt. -XÐt kÕt qu¶ t¸c dơng cđa ¸p lùc vµo 2 yÕu tè lµ f vµ s -Yªu cÇu HS nªu ph­¬ng ¸