Giáo án Vật lý 8 cả năm (24)

Chương I : CƠ HỌC Tiết :1 Tuần:1 Bài1: CHUYỂN ĐỘNG CƠ HỌC I-MỤC TIÊU: Kiến thức: Biết : vật chuyển động, vật đứng yên. Hiểu: vật mốc , chuyển động cơ học, tính tương đối của chuyển động, các dạng chuyển động. Vận dụng :nêu được những ví dụ về chuyển động cơ học trong đời sống hàng ngày, xác định trạng thái của vật đối với vật chọn làm mốc, các dạng chuyển động. Kỷ năng :giải thích các hiện tượng Thái độ:tích cực, tinh thần hợp tác trong hoạt động nhóm II-CHUẨN BỊ: GV:tranh hình 1.1, 1.2, 1.3. Bảng phụ ghi bài tập 1.1, 1.2 trang 3 SBT. HS xem bài trước ở nhà III-HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: HOẠT ĐỘNG CỦA THÇY Vµ TRß NỘI DUNG BÀI HỌC HĐ1: Tổ chức tình huống học tập: -Giới thiệu chung chương cơ học. -Đặt v/đ: Mặt Trời mọc đằng Đông, lặn đằng Tây.Như vậy có phải M.Trời chuyển động còn T.Đất đứng yên không? HS xem hình 1.1 HĐ2: Làm thế nào để biết một vật chuyển động hay đứng yên? Yêu cầu HS thảo luận câu C1 Vị trí các vật đó có thay đổi không? Thay đổi so với vật nào? àgiới thiệu vật mốc Gọi HS trả lời câu C2,C3 Yêu cầu HS cho ví dụ về đứng yên HĐ3:Tìm hiểu về tính tương đối của chuyển động và đứng yên: Cho Hs xem hình 1.2 Khi tàu rời khỏi nhà ga thì hành khách chuyển động hay đứng yên so với nhà ga, toa tàu? Cho HS điền từ vào phần nhận xét Trả lời C4,C5 cho HS chỉ rõ vật mốc Gọi HS trả lời C7 Vật chuyển động hay đứng yên phụ thuộc gì? Khi không nêu vật mốc thì hiểu đã chọn vật mốc là một vật gắn với Trái Đất HĐ4: Giới thiệu một số chuyển động thường gặp: Cho Hs xem tranh hình 1.3 Thông báo các dạng chuyển động như SGK Để phân biệt chuyển động ta dựa vào đâu? Yêu cầu HS hoàn thành C9 HĐ5: Vận dụng, củng cố, dặn dò: Hướng dẫn Hs trả lời câu C10, C11 Cho Hs xem bảng phụ câu 1.1, 1.2 sách bài tập Chuyển động cơ học là gì? Ví dụ. Ví dụ chứng tỏ một vật có thể chuyển động so với vật này nhưng đứng yên so với vật khác? *Về nhà: Bài tập 1.3, 1.4, 1.5, 1.6 SBT. Xem “có thể em chưa biết”. Chuẩn bị bài “Vận tốc” I-Làm thế nào để biết một vật chuyển động hay đứng yên? Để biết một vật chuyển động hay đứng yên người ta dựa vào vị trí của vật so với vật khác được chọn làm mốc Sự thay đổi vị trí của một vật theo thời gian so với vật khác gọi là chuyển động cơ học. II-Tính tương đối của chuyển động và đứng yên: Một vật có thể là chuyển động đối với vật này nhưng lại là đứng yên so với vật khác Chuyển động và đứng yên có tính tương đối tuỳ thuộc vào vật được chọn làm mốc. Người ta có thể chọn bất kì vật nào để làm mốc. III-Một số chuyển động thường gặp: Các dạng chuyển động cơ học thường gặp là chuyển động thẳng, chuyển động cong, chuyển động tròn IV-Vận dụng: C10:Ô tô: đứng yên so với người lái xe, chuyển động so người đứng bên đường và cột điện. Người lái xe: đứng yên so với ô tô, chuyển động so người đứng bên đường và cột điện. Người đứng bên đường: đứng yên so với cột điện , chuyển động so ôtô và người lái xe. Cột điện: đứng yên so với người đứng bên đường , chuyển động so ôtô và người lái xe. C11:có trường hợp sai, ví dụ như vật chuyển động tròn quanh vật mốc. IV-RÚT KINH NGHIỆM: Tiết :2 Tuần:2 Bài2: VẬN TỐC I-MỤC TIÊU: Kiến thức Biết : vật chuyển động nhanh, chậm Hiểu: vận tốc là gì? Công thức tính vận tốc. Đơn vị vận tốc. Y nghĩa khái niệm vận tốc Vận dụng :công thức để tính quảng đường, thời gian trong chuyển động. Kỷ năng :tính toán, áp dụng công thức tính Thái độ:tích cực, tinh thần hợp tác trong hoạt động nhóm II-CHUẨN BỊ: Bảng phụ ghi bảng 2.1, bài tập 2.1 SBT. Tranh vẽ tốc kế III-HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: HOẠT ĐỘNG CỦA NỘI DUNG BÀI HỌC HĐ1: Tổ chức tình huống học tập, kiểm tra bài cũ: - Chuyển động cơ học là gì? BT 1.3 , 1 HS lên bảng -Đặt v/đ: làm thế nào để biết sự nhanh chậm của chuyển động HĐ2: Tìm hiểu về vận tốc? Cho HS xem bảng 2.1 Yêu cầu HS thảo luận câu C1,C2,C3 Từ C1,C2 à”quãng đường chạy được trong 1s gọi là vận tốc” Cùng một đơn vị thời gian, cho HS so sánh độ dài đoạn đường chạy được của mỗi HS Từ đó cho HS rút ra công thức tính vận tốc Cho biết từng đại lượng trong thức? -Từ công thức trên cho biết đơn vị vận tốc phụ thuộc vào các đơn vị nào? -Cho biết đơn vị quãng đường và đơn vị thời gian? -Yêu cầu HS trả lời C4 -Giới thiệu tốc kế hình 2.2 HĐ3: Vận dụng, củng cố, dặn dò: -Hướng dẫn HS vận dụng trả lời C5,C6,C7,C8 -Yêu cầu Hs làm bài 2.1 SBT -Hs nhắc lại ghi nhớ * Về nhà:bài tập 2.2,2.3,2.4, xem “có thể em chưa biết”, chuẩn bị bài “Chuyển động đều-chuyển động không đều” I-Vận tốc là gì? Quãng đường đi được trong 1 giây gọi là vận tốc. Độ lớn của vận tốc cho biết mức độ nhanh hay chậm của chuyển động và được xác định bằng độ dài quãng đường đi được trong một đơn vị thời gian. II-Côngthức tính vận tốc: v: vận tốc v = s:quãng đường t: thời gian III-Đơn vị vận tốc: Đơn vị của vận tốc là m/s và km/h 1km/h = m/s *Chú ý: IV-Vận dụng: C5 C6 C7 C8 C5:a) Mỗi giờ ôtô đi được 36km. Mỗi giờ xe đạp đi được 10,8km. Mỗi giây tàu hoả đi được 10m. b) Vận tốc ôtô: v = 36km/h = = 10m/s. Vận tốc xe đạp: v = 10,8km/h == 3m/s Vận tốc tàu hoả v=10m/s. Ôtô và tàu hoả chuyển động nhanh như nhau, xe đạp chuyển động chậm hơn. C6 : t =1,5h v = = = 54km/h == 15m/s s =81km Chỉ so sánh số đo vận tốc khi qui về cùng cùng loại đơn vị vận tốc. v = ?km/h, ? m/s C7: t = 40ph= h = h Quãng đường đi được:s = v.t =12. = 8 km v = 12km/h s = ? km C8: v = 4km/h Khoãng cách từ nhà đến nơi làm việc: t = 30ph = h s = v.t = 4. = 2 km s = ? km IV-RÚT KINH NGHIỆM: Ngày soạn:06/09/07 Ngày dạy :12/09/07 Tiết :3 Tuần:3 Bài3: CHUYỂN ĐỘNG ĐỀU CHUYỂN ĐỘNG KHÔNG ĐỀU I-MỤC TIÊU: Kiến thức: Biết : chuyển động của các vật có vận tốc khác nhau. Hiểu: chuyển động đều, chuyển động không đều. Đặc trưng của chuyển động này là vận tốc thay đổi theo thời gian. Vận dụng :nêu được những ví dụ về chuyển động không đều thường gặp. Tính vận tốc trung bình trên một quãng đường. Kỷ năng :mô tả thí nghiệm và dựa vào các dữ kiện ghi trong bảng 3.1 để trả lời các câu hỏi trong bài. Ap dụng công thức tính vận tốc. Thái độ:tích cực, tinh thần hợp tác trong hoạt động nhóm. II-CHUẨN BỊ: máng nghiêng, bánh xe, đồng hồ (TN hình 3.1) III-HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: KIỂM TRA 15’: ĐỀ: 1) 5m/s = .km/h 10km/h = .m/s 2) Công thức tính vận tốc? 3) Một người đi xe đạp với vận tốc 15km/h trong thời gian 10 phút. Tính quãng đường người đó đi được? v = 15km/h t =10 ph= h (2đ) S =? Quãng đường người đó đi được: S = v.t (2đ) S = 15. (1đ) S = 2,5 km (1đ) ĐÁP ÁN: 1) 5m/s = 18km/h (1đ) 10km/h = 2,78m/s (1đ) 2) Công thức: (1đ) v: vận tốc S: quãng đường đi được (1đ) t: thời gian Thời gian HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH NỘI DUNG BÀI HỌC 15ph 15ph 10ph 5ph HĐ1: Kiểm tra bài cũ, tổ chức tình huống học tập,: (Cho HS làm kiểm tra 15 phút) - Đặt vấn đề như SGKàcho HS tìm thí dụ về hai loại chuển động này HĐ2: Tìm hiểu về chuyển động đều và chuyển động không đều: -Khi xe máy, xe ôtô chạy trên đường vận tốc có thay đổi không?- Giới thiệu thí nghiệm hình 3.1. -Cho HS ghi kết quả đo được lên bảng 3.1 - Cho HS rút ra nhận xét . - Từ nhận xét trên GV thông báo định nghĩa chuyển động đều, chuyển động không đều. - GV nhận xét. HĐ3: Tìm hiểu về vận tốc trung bình của chuyển động không đều -Từ kết quả thí nghiệm H3.1 cho HS tính quãng đường khi bánh xe đi trong mỗi giây(AB, BC, CD ) -Hướng dẫn HS tìm khái niệm vận tốc trung bình. - Nêu được đặc điểm củavận tốc trung bình. -Hướng dẫn HS tìm hiểu và trả lời câu C3 HĐ4: Vận dụng, củng cố: - Hướng dẫn HS trả lời câu C4, C5, C6, C7 SGK - GV dánh giá lại Vận tốc trung bình trên đường dốc: vtb1 = = = 4m/s Vận tốc trung bình trên đường ngang: vtb2 = ==2,5m/s Vận tốc trung bình trên cả đoạn đường: vtb ===3,3m/s - Định nghĩa chuyển động đều, chuyển động không đều? Công thức tính vận tốc trung bình? *Về nhà:bài tập3.1, 3.2, 3.3, 3.4, xem “có thể em chưa biết”, chuẩn bị bài “Biểu diễn lực” - HS tìm hiểu thông tin - Trả lời câu hỏi -HS quan sát thí nghiệm ( nếu đủ dụng cụ thì cho HS hoạt động nhóm) - Đo những quãng đường mà trục bánh xe lăn được trong những khoãng thời gian bằng nhau. - HS trả lời câu C1,C2. - HS nhận xét câu trả lời của bạn -Dựa vào kết quả TN ở bảng 3.1 tính vận tốc trung bình trong các quãng đường AB, BC, CD -Trả lời câu C3: tính vAB, vBC, vCD à nhận xét :bánh xe chuyển động nhanh lên -HS thảo luận nhóm -HS trình bày phần trả lời -HS khác nhận xét I-Chuyển động đều và chuyển động không đều: -Chuyển động đều là chuyển động mà vận tốc có độ lớn không thay đổi theo thời gian. - Chuyển động không đều là chuyển động có vận tốc thay đổi theo thời gian. II-Vận tốc trung bình của chuyển động không đều: - Trong chuyển động không đều trung bình mỗi giây, vật chuyển động được bao nhiêu mét thì đó là vận tốc trung bình của chuyển động . - Vận tốc trung bình trên các quãng đường chuyển động không đều thường khác nhau. - Vận tốc trung bình trên cả đoạn đường khác trung bình cộng của các vận tốc trên cả đoạn đường - Vận tốc trung bình tính theo công thức:vtb = III-Vận dụng: C4 C5 C6 C7 C5: s 1= 120m t1=30s s2 = 60m t2 = 24s vtb1=? vtb2=? vtb =? IV-RÚT KINH NGHIỆM: Tieát :4 Tuaàn:4 Ngaøy soaïn: Ngaøy daïy : Baøi4: BIEÅU DIEÃN LÖÏC I-MUÏC TIEÂU: Kieán thöùc: Bieát : löïc coù theå laøm vaät bieán daïng, löïc coù theå laøm thay ñoåi chuyeån ñoäng Hieåu: löïc laø ñaïi löôïng vectô, caùch bieåu dieãn löïc Vaän duïng :bieåu dieãn ñöôïc caùc löïc, dieãn taû ñöôïc caùc yeáu toá cuûa löïc. Kyû naêng :veõ vectô bieåu dieãn löïc Thaùi ñoä:tích cöïc, tinh thaàn hôïp taùc trong hoaït ñoäng nhoùm tính caån thaän. II-CHUAÅN BÒ: xe con, thanh theùp, nam chaâm, giaù ñôû (H4.1); H4.2 III-HOAÏT ÑOÄNG DAÏY HOÏC: HOAÏT ÑOÄNG CUÛA GIAÙO VIEÂN NOÄI DUNG BAØI HOÏC HÑ1: Kieåm tra baøi cuõ, toå chöùc tình huoáng hoïc taäp,: 1/Kieåm tra:Theá naøo laø chuyeån ñoäng ñeàu vaø chuyeån ñoäng khoâng ñeàu? Vaän toác cuûa chuyeån ñoäng khoâng ñeàu ñöôïc tính nhö theá naøo? BT 3.1 2/Tình huoáng: Löïc coù theå laøm bieán ñoåi chuyeån ñoäng, maø vaän toác xaùc ñònh söï nhanh chaäm vaø caû höôùng cuûa chuyeån ñoäng. Vaäy löïc vaø vaän toác coù lieân quan naøo khoâng? -Ví duï: Vieân bi thaû rôi, vaän toác vieân bi taêng daàn nhôø taùc duïng naøo Muoán bieát ñieàu naøy phaûi xeùt söï lieân quan giöõa löïc vôùi vaän toác. HÑ2: Tìm hieåu moái quan heä giöõa löïc vaø söï thay ñoåi vaän toác: + Löïc coù theå laøm vaät bieán daïng + Löïc coù theå laøm thay ñoåi chuyeån ñoäng => nghóa laø löïc laøm thay ñoåi vaän toác - Yeâu caàu HS cho moät soá ví duï - Höôùng daãn HS laøm thí nghieäm hình 4.1 vaø quan saùt hieän töôïng hình 4.2 HÑ3: Thoâng baùo ñaëc ñieåm löïc vaø caùch bieåu dieãn löïc baèng vectô: -Thoâng baùo: + löïc laø ñaïi löôïng vectô + caùch bieåu dieãn vaø kí hieäu vectô löïc - Nhaán maïnh : + Löïc coù 3 yeáu toá. Hieäu quaû taùc duïng cuûa löïc phuï thuoäc vaøo caùc yeáu toá naøy(ñieåm ñaët, phöông chieàu, ñoä lôùn) + Caùch bieåu dieãn vectô löïc phaûi theå hieän ñuû 3 yeáu toá naøy. - Vectô löïc ñöôïc kí hieäu baèng ( coù muõi teân ôû treân). - Cöôøng ñoä cuûa löïc ñöôïc kí hieäu baèng chöõ F (khoâng coù muõi teân ôû treân) - Cho HS xem ví duï SGK (H4.3) HÑ4: Vaän duïng, cuûng coá, daën doø: - Yeâu caàu HS toùm taét hai noäi dung cô baûn - Höôùng daãn HS traû lôøi caâu C2, C3 vaø toå chöùc thaûo luaän nhoùm. - Yeâu caàu HS thuoäc phaàn ghi nhôù Cuûng coá, daën doø: - Löïc laø ñaïi löôïng vectô, vaäy bieåu dieãn löïc nhö theá naøo? - Veà nhaø hoïc baøi vaø laøm baøi taäp 4.1--> 4.5 SGK, chuaån bò baøi “Söï caân baèng löïc, quaùn tính” Chuyeån ñoäng ñeàu, khoâng ñeàu (5ñ) Coâng thöùc (3ñ) 3.1 C (2ñ) I- Khaùi nieäm löïc: - Löïc coù theå laøm: bieán daïng vaät, thay ñoåi chuyeån ñoäng. II- Bieåu dieãn löïc: 1/ Löïc laø moät ñaïi löôïng vectô: - Moät ñaïi löôïng vöøa coù ñoä lôùn, vöøa coù phöông vaø chieàu laø moät ñaïi löôïng vectô. 2/ Caùch bieåu dieãn vaø kí hieäu vectô löïc: a- Löïc laø ñaïi löôïng vectô ñöôïc bieåu dieãn baèng muõi teân coù: - Goác laø ñieåm ñaët cuûa löïc - Phöông vaø chieàu laø phöông vaø chieàu cuûa löïc. - Ñoä daøi bieåu thò cöôøng ñoä cuûa löïc theo tæ xích cho tröôùc. b- Vectô löïc ñöôïc kí hieäu baèng ( coù muõi teân). Cöôøng ñoä cuûa löïc ñöôïc kí hieäu baèng chöõ F (khoâng coù muõi teân) III-Vaän duïng: 10N C2: A B 5000N C3:a) : ñieåm ñaët taïi A, phöông thaúng ñöùng, chieàu töø döôùi leân, cöôøng ñoä löïc F1=20N b) : ñieåm ñaët taïi B, phöông naèm ngang, chieàu töø traùi sang phaûi, cöôøng ñoä löïc F2=30N c) : ñieåm ñaët taïi C, phöông nghieâng moät goùc 300 so vôùi phöông naèm ngang, chieàu höôùng leân (nhö hình veõ), cöôøng ñoä löïc F3=30N . IV-RUÙT KINH NGHIEÄM: Ngaøy soaïn Ngaøy daïy Tieát :5 Tuaàn:5 Baøi 5: SÖÏ CAÂN BAÈNG LÖÏC- QUAÙN TÍNH I-MUÏC TIEÂU: Kieán thöùc: Bieát: ñöôïc hai löïc caân baèng, bieát bieåu dieãn hai löïc caân baèng baèng vec tô. Bieát ñöôïc quaùn tính. Hieåu: taùc duïng cuûa löïc caân baèng khi vaät ñöùng yeân vaø khi chuyeån ñoäng vaø laøm thí nghieäm kieåm tra ñeå khaúng ñònh :’’vaät chòu taùc duïng cuûa hai löïc caân baèng thì vaän toác khoâng ñoåi, vaät seõ chuyeån ñoäng thaúng ñeàu”. Vaän duïng: ñeå neâu moát soá ví duï veà quaùn tính. Giaûi thích ñöôïc hieän töôïng quaùn tính. Kỹû naêng: chính xaùc khi bieåu dieãn hai löïc treân moät vaät, tính caån thaän khi laøm thí nghieäm. Thai độ:tích cực khi laøm thí nghieäm vaø khi hoaït ñoäng nhoùm. II-CHUAÅN BÒ: Duïng cuï thí nghieäm nhö hình 5.3 vaø 5.4 SGK. Tranh veõ 5.1, hình veõ ñeå bieåu dieãn caùc löïc ôû hình 5.2. III-HOAÏT ÑOÄNG DAÏY HOÏC: HOAÏT ÑOÄNG CUÛA GIAÙO VIEÂN NOÄI DUNG BAØI HOÏC HÑ 1:Kieåm tra baøi cuõ. Toå chöùc tình huoáng hoïc taäp: -Löïc laø moät ñaïi löôïng vec tô ñöôïc bieåu dieãn nhö theá naøo? bieåu dieãn löïc cuûa vaät coù phöông naèm A 10N ngang, chieàu sang phaûi coù ñoä lôùn baèng 20N Toå chöùc tình huoáng: - Döïa vaøo hình 5.1 ñeå ñaët vaán ñeà . - Ghi caâu traû lôøi cuûa HS leân goùc baûng. HÑ2:Tìm hieåu veà löïc caân baèng: GV treo hình veõ saún ôû hình 5.2 -Goïi HS bieåu dieãn caùc löïc H.5.2 -Caùc löïc taùc duïng coù caân baèng nhau khoâng? -Luùc naøy caùc vaät ñoù chuyeån ñoäng hay ñöùng yeân? -Neáu vaät ñang chuyeån ñoäng maø chòu taùc duïng cuûa hai löïc caân baèng, vaät seõ nhö theá naøo? -Yeâu caàu HS traû lôøi caâu C1 -Hai löïc caân baèng laø gì? -Hai löïc caân baèng taùc duïng leân vaät ñang ñöùng yeân coù laøm vaân toác cuûa vaät ñoù thay ñoåi khoâng? -Vaäy khi vaät ñang chuyeån ñoäng maø chæ chòu taùc duïng cuûa löïc caân baèng thì hai löïc naøy coù laøm vaän toác cuûa vaät thay ñoåi khoâng? -Giôùi thieäu thí nghieäm A-tuùt -Laøm thí nghieäm nhö hình 5.3 -Höôùng daãn hs traû lôøi C2,C3,C4 -Moät vaät ñang chuyeån ñoäng maø chòu taùc duïng cuûa hai löïc caân baèng seõ nhö theá naøo? HÑ3:Tìm hieåu veà quaùn tính Taïo tình huoáng:oâ toâ, taøu hoaû, xe maùy baét ñaàu chuyeån ñoäng coù ñaït vaän toác lôùn ngay ñöôïc khoâng? -Khi thaéng gaáp xe coù döøng laïi ngay ñöôïc khoâng? -Tìm thí duï töông töï trong thöïc teá ? -Qua nhöõng thí duï treân ta coù nhaän xeùt gì? -GV thoâng baùo tieáp :vì moïi vaät ñeàu coù quaùn tính HÑ4: Vaän duïng, cuûng coá, daën doø: -Höôùng daãn HS hoaït ñoäng nhoùm caâu C6, C7 -Laàn löôït cho HS traû lôøi caùc muïc trong C8 -Neáu coøn thôøi gian GV laøm thöïc haønh muïc e trong caâu C8 -Gôïi yù cho HS neâu theâm öùng duïng cuûa quaùn tính trong thöïc teá. *Cuûng coá: -Hai löïc caân baèng nhau laø hai löïc nhö theá naøo? - Khi coù löïc caân baèng vaät ñang ñöùng yeân, vaät ñang chuyeån ñoäng seõ nhö theá naøo? -Quaùn tính phuï thuoäc vaøo yeáu toá naøo? * Veà nhaø: -Hoïc kyõ phaàn ghi nhôù(noäi dung ghi baøi) -Laøm caùc baøi taäp trong saùch baøi taäp -Tham khaûo muïc //coù theå em chöa bieát// -Xem baøi ‘’Löïc ma saùt’’ 1N 0.5N I- Löïc caân baèng: 2.5N 1.Hai löïc caân baèng laø gì? Hai löïc caân baèng laø hai löïc cuøng ñaët treân moät vaät, coù cöôøng ñoä baèng nhau, phöông cuøng naèm treân moät ñöôøng thaúng, chieàu ngöôïc nhau. 2.Taùc duïng cuûa hai löïc caân baèng leân moät vaät ñang chuyeån ñoäng a) Thí nghieäm kieåm tra: (SGK) b) Keát luaän:Döôùi taùc duïng cuûa caùc löïc caân baèng, moät vaät ñang ñöùng yeân seõ tieáp tuïc ñöùng yeân; ñang chuyeån ñoäng seõ chuyeån ñoäng thaúng ñeàu. II-Quaùn tính: -Khi coù löïc taùc duïng, moïi vaät khoâng theå thay ñoåi vaän toác ñoät ngoät ñöôïc vì coù quaùn tính. III- Vaän duïng: C6:buùp beâ ngaõ veà phía sau. Khi ñaåy xe,chaân buùp beâ chuyeån ñoäng cuøng xe, do quaùn tính neân ñaàu vaø thaân buùp beâ chöa kòp chuyeån ñoäng C7:buùp beâ ngaõ veà phía tröôùc.Xe döøng lai, chaân buùp beâ döøng lai cuøng xe ,do quaùn tính neân thaân buùp beâ coøn chuyeån ñoäng veà tröôùc. C8: Do quaùn tính: a- neân haønh khaùch khoâng theå ñoåi höôùng theo xe kòp b-thaân ngöôøi tieáp tuïc chuyeån ñoäng ñi xuoáng c-möïc tieáp tuïc chuyeån ñoäng xuoáng ñaàu ngoøi buùt d-ñaàu buùa tieáp tuïc chuyeån ñoäng neân ngaäp vaøo caùn buùa e-coác chöa kòp thay ñoåi vaän toác khi ta giaät maïnh giaáy ra khoûi coác IV-RUÙT KINH NGHIEÄM: Tieát :6 Ngaøy soaïn: Ngaøy daïy : Baøi6: LÖÏC MA SAÙT I-MUÏC TIEÂU: Kieán thöùc: Bieát ñöôïc löïc ma saùt Hieåu: ma saùt tröôït, ma saùt laên, ma saùt nghæ vaø ñaëc ñieåm cuûa moãi loaïi Vaän duïng: phaùt hieän ma saùt nghæ baèng thí nghieäm, phaân tích moät soá hieän töôïng veà löïc ma saùt coù lôïi vaø coù haïi trong ñôøi soáng vaø kyõ thuaät. Caùch khaéc phuïc tai haïi cuûa löïc ma saùt vaø vaän duïng ích lôïi cuûa löïc ma saùt Kyõ naêng: laøm thí nghieäm, quan saùt, phaân tích. Thaùi ñoä: höùng thuù laøm thí nghieäm, hôïp taùc hoaït ñoäng nhoùm II-CHUAÅN BÒ: Duïng cuï thí nghieäm H6.2 cho moãi nhoùm(löïc keá, maùng goã, quaû caân III-HOAÏT ÑOÄNG DAÏY HOÏC HOAÏT ÑOÄNG CUÛA GIAÙO VIEÂN NOÄI DUNG HÑ1: Kieåm tra baøi cuõ, toå chöùc tình huoáng hoïc taäp,: * Kieåm tra baøi cuõ: HS1: Hai löïc caân baèng laø hai löïc nhö theá naøo? Buùp beâ ñang ñöùng yeân treân xe, baát chôït ñaåy xe chuyeån ñoäng veà phía tröôùc. Buùp beâ seõ ngaõ veà phía naøo? Taïi sao? HS2: Hai löïc caân baèng laø hai löïc nhö theá naøo? Ñaåy xe cuøng buùpbeâ chuyeån ñoäng roài baát chôït döøng laïi. Buùp beâ seõ ngaõ veà phía naøo? Taïi sao? *Toå chöùc tình huoáng: Ñaët vaán ñeà nhö phaàn môû baøi SGK HÑ2: Tìm hieåu veà löïc ma saùt: -Khi naøo coù löïc ma saùt? Caùc loaïi ma saùt thöôøng gaëp? -GV cho ví duï: khi thaéng xe, keùo moät vaät treân maët ñöôøng (ta thaáy coù löïc caûn trôû chuyeån ñoäng khi coï saùt leân vaät khaùc -> ma saùt tröôït) -Löïc ma saùt tröôït xuaát hieän khi naøo? -Keå moät soá thí duï veà veà ma saùt tröôït? -Töông töï GV cung caáp thí duï roài phaân tích söï xuaát hieän , ñaëc ñieåm cuûa ma saùt laên, ma saùt nghæ. Yeâu caàu HS traû lôøi C3 Cho Hs laøm thí nghieäm theo nhoùm H6.2 , traû lôøi caâu hoûi C4 -> ma saùt nghæ Löïc ma saùt nghæ xuaát hieän khi naøo? Keå ra moät soá ví duï veà ma saùt nghæ? HÑ3: Tìm hieåu veà ích lôïi vaø taùc haïi cuûa löïc ma saùt trong ñôøi soáng vaø kyõ thuaät: -Cho HS xem H6.3, yeâu caàu HS traû lôøi caâu C6 -Cho HS keå töøng loaïi ma saùt vaø caùch khaéc phuïc -Töông töï cho HS xem H6.4, yeâu caàu HS phaùt hieän ích lôïi cuûa ma saùt trong töøng tröôøng hôïp HÑ4: Vaän duïng, cuûng coá daën doø: -Yeâu caàu HS thaûo luaän nhoùm caâu C8, C9 -Khi naøo xuaát hieän löïc ma saùt tröôït, ma saùt laên, ma saùt nghæ? -Löïc ma saùt khi naøo coù lôïi, khi naøo coù haïi? -Veà nhaø hoïc baøi theo phaàn ghi nhôù, laøm baøi taäp 6.1 -> 6.5 SBT I-Khi naøo coù löïc ma saùt: 1/ Löïc ma saùt tröôït: -Löïc ma saùt tröôït sinh ra khi moät vaät chuyeån ñoäng tröôït treân beà maët moät vaät khaùc Ví duï: khi thaéng nhanh, baùnh xe tröôït treân maët ñöôøng 2/ Löïc ma saùt laên: -Löïc ma saùt laên sinh ra khi moät vaät laên treân beà maët cuûa vaät khaùc Ví duï: baùnh xe quay treân maët ñöôøng 3/ Löïc ma saùt nghæ: -Löc ma saùt nghæ giöõ cho vaät khoâng tröôït khi vaät bò taùc duïng cuûa löïc khaùc Ví duï: duøng löïc keùo vaät naëng treân ñöôøng nhöng vaät khoâng dòch chuyeån II-Löïc ma saùt trong ñôøi soáng vaø kyõ thuaät: 1/Löïc ma saùt coù theå coù haïi Coù theå gaây caûn trôû chuyeån ñoäng Ví duï: H6.3 2/Löïc ma saùt coù theå coù lôïi: Khi laøm nhöõng coâng vieäc caàn coù löïc ma saùt Ví duï: vieát baûng III-Vaän duïng: C8: a) Khi ñi treân saøn ñaù hoa môùi lau deã ngaõ vì löïc ma saùt nghæ giöõa saøn vôùi chaân ngöôøi raát nhoû. Ma saùt naøy coù ích. b) löïc ma saùt giöõa ñöôøng vaø lôùp oâtoâ nhoû, baùnh xe bò quay tröôtï treân ñöôøng. Tröôøng hôïp naøy caàn löïc ma saùt -> ma saùt coù lôïi. c) Giaøy moøn do ma saùt giöõa ñöôøng vaø giaøy. Löïc ma saùt trong tröông hôïp naøy coù haïi. d) Khía raûnh maët lôùp oâtoâ saâu hôn lôùp xe ñaïp ñeå taêng ñoä ma saùt giöõa lôùp vôùi maët ñöôøng. Ma saùt naøy coù lôïi e) Boâi nhöïa thoâng ñeå taêng ma saùt. C9: IV-RUÙT KINH NGHIEÄM: Ngaøy soaïn: Ngaøy daïy Tieát :7 Baøi7: AÙP SUAÁT I-MUÏC TIEÂU: Kieán thöùc: Bieát: aùp löcï laø löcï eùp coù phöông vuoâng goùc maët bò eùp Hieåu ñöôïc aùp suaát phuï thuoäc vaøo aùp löïc vaø dieän tích bò eùp, coâng thöùc tính aùp suaát, ñôn vò aùp suaát. Vaän duïng coâng thöùc tính aùp suaát. Caùch laøm taêng, giaûm aùp suaát trong ñôøi soáng , giaûi thích moät soá hieän töôïng ñôn giaûn thöông gaëp. Kyõ naêng kheùo leùo khi ñaët vieân gaïch laøm TN H7.4 Thaùi ñoä tích cöïc khi laøm thí nghieäm, hôïp taùc khi hoaït ñoäng nhoùm. II-CHUAÅN BÒ: -Tranh H7.1, 7.2, 7.3 - Moãi nhoùm 1 chaäu ñöïng caùt haït nhoû( hoaëc boät mì), 3 mieáng kim loaïi hình hoäp chöõ nhöït ( hoaëc 3 mieáng goã) III-HOAÏT ÑOÄNG DAÏY HOÏC: HOAÏT ÑOÄNG CUÛA GIAÙO VIEÂN NOÄI DUNG BAØI HOÏC HÑ1: Kieåm tra baøi cuõ, toå chöùc tình huoáng hoïc taäp,: Kieåm tra baøi cuõ: phaân bieät löïc ma saùt tröôït, ma saùt laên, ma saùt nghæ? Cho ví duï veà löïc ma saùt? Toå chöùc tình huoáng nhö SGK HÑ2: Hình thaønh khaùi nieäm aùp löïc: Cho HS xem H7.2 : ngöôøi, tuû, taùc duïng leân nhaø nhöõng löïc nhö theá naøo? Nhöõng löïc ñoù goïi laø aùp löïc. Vaäy aùp löïc laø gì? Yeâu caàu HS traû lôøi caâu C1 Höôùng daãn HS tìm ví duï khaùc HÑ3: Tìm hieåu aùp suaát phuï thuoäc nhöõng yeáu toá naøo? -Höôùng daãn HS laøm thí nghieäm nhö H7.4 veà söï phuï thuoäc cuûa aùp suaát vaøo F vaø S Muoán bieát söï phuï thuoäc cuûa aùp suaát (p) vaøo dieän tích (S) phaûi laøm TN theá naøo? Muoán bieát söï phuï thuoäc cuûa aùp suaát (p) vaøo F thì phaûi laøm TN theá naøo? Cho caùc nhoùm laøm TN, ñaïi dieän nhoùm ñieàn vaøo baûng 7.1 Töø TN treân ruùt ra keát luaän gì? (C3) HÑ4: Giôùi thieäu coâng thöùc tính aùp suaát p: Thoâng baùo khaùi nieäm aùp suaát vaø coâng thöùc tính aùp suaát Yeâu caàu HS cho bieát teân, ñôn vò töøng ñaïi löôïng F, S Döïa vaøo coâng thöùc => ñôn vò cuûa aùp suaát Thoâng baùo ñôn vò paxcan (Pa) HÑ5: Vaän duïng, cuûng coá, daën doø: * Höôùng daãn HS thaûo luaän nhoùm traû lôøi C4, C5 Cho 2 nhoùm trình baøy G cho HS nhaän xeùt vaø ghi lôøi giaûi ñuùng *Goïi HS nhaéc laïi: Aùp löïc laø gì? Coâng thöùc tính aùp suaát? Ñôn vò aùp suaát? *Daën doø: Hoïc baøi, ñoïc “Coù theå em chöa bieát”, laøm baøi taäp 7.1 à 7.6 I- Aùp löïc laø gì? -Aùp löïc laø löïc eùp coù phöông vuoâng goùc vôùi maüt bò eùp Ví duï: aùp löïc cuûa ngöôøi, tuû, baøn gheá taùc duïng leân neàn nhaø II- Aùp suaát: 1/ Taùc duïng cuûa aùp suaát phuï thuoäc vaøo nhöõng yeáu toá naøo? Aùp löïc (F) Dieän tích bò eùp (S) Ñoä luùn (h) F2 > F1 S2 = S1 h2 > h1 F3 = F1 S3 < S1 h3 > h1 Keát luaän: Taùc duïng cuûa aùp suaát caøng lôùn khi aùp löïc caøng maïnh vaø dieän tích bò eùp caøng nhoû 2/ Coâng thöùc tính aùp suaát: -Aùp suaát laø ñoä lôùn cuûa aùp löïc treân moät ñôn vò dieän tích bò eùp p = -Neáu F =1N; S= 1m2 thì p = 1N/m2 =1Pa Vaäy: Ñôn vò aùp suaát laø N/m2 goïi laø paxcan (Pa) 1Pa = 1N/m2 III-Vaän duïng: -C4: löôõi dao caøng moõng thì dao caøng saéc, vì döôùi taùc duïng cuûa cuøng moät aùp löïc, neáu dieän tích bò eùp caøng nhoû thì taùc duïng cuûa aùp suaát caøng lôùn (dao deã caét goït caùc vaät) -C5 -Aùp suaát cuûa xe taêng leân maët ñöôøng: px = = =226666,6 N/m2 -Aùp suaát cuûa oâtoâ leân maët ñöôøng: po = = 800000 N/m2 px xe taêng chaïy ñöôïc treân ñaát meàm Maùy keùo naëng hôn oâtoâ nhöng chaïy ñöôïc treân ñaát meàm laø do maùy keùo duøng xích coù baûn roäng neân aùp suaát gaây ra bôûi troïng löôïng cuûa maùy keùo nhoû. Coøn oâtoâ duøng baùnh (dieän tích bò eùp nhoû) neân aùp suaát gaây bôûi troïng löôïng cuûa oâtoâ lôùn hôn. IV-RUÙT KINH NGHIEÄM: Tieát :8 Tuaàn: 8 Ngaøy soaïn:12/10/06 Ngaøy daïy :18/10/06 Baøi8: AÙP SUAÁTCHAÁT LOÛNG BÌNH THOÂNG NHAU I-MUÏC TIEÂU: Kieán thöùc: Bieát aùp suaát cuûa vaät raén taùc duïng theo phöông cuûa löïc Hieåu: aùp suaát chaát loûng gaây ra theo moïi phöông; hieåu coâng thöùc tính aùp suaát chaát loûng, nguyeân taéc bình thoâng nhau, caùc ñaïi löôïng vaø ñôn vò trong coâng thöùc Vaän duïng coâng thöùc tính aùp suaát chaát loûng ñeå giaûi baøi taäp, vaän du