Giáo án Vật lý 8 tiết 20 bài 16: Cơ năng

Ngày 3/1/10 Tiết 20 Bài 16 . CƠ NĂNG I MỤC TIÊU CẦN ĐẠT : - Kiến thức: - Tìm được ví du minh họa ch các khái niệm: cơ năng, thế năng, động năng - Thế năng hấp dẫn phụ thuộc vào độ cao của vật so với mặt đất - Kĩ năng : - Quan sát - Phân tích và vận dụng kiến thức đã học để giải thích hiện tượng - Thái độ : Sôi nổi tìm ví dụ, hứng thú trong học tập II. CHUẨN BỊ: GV - Tranh phóng to hình 16.1a và 16.1b, hình 16.4(SGK) - 1hòn bi thép, 1 máng nghiêng, 1miếng gỗ, 1 cục đất nặn. HS - Lò xo thép uốn thành vòng tròn,1 miếng gỗ nhỏ, 1 bao diêm. III ..KIỂM TRA BÀI CŨ: - Viết công thức tính công suất . Giải thích kí hiệu và ghi rõ đơn vị của từng đại lượng trong công thức . - Bài tập 15.1 SBT IV. TIẾN TRÌNH BÀI DẠY Nội dung Hoạt động của Giáo viên Hoạt động của Học sinh I.Cơ năng: - Khi một vật có khả năng thực hiện công cơ học ta nói vật đó có cơ năng. - Cơ năng được đo bằng đơn vị Jun II.Thế năng: 1-Thế năng hấp dẫn: C1: A chuyển động xuống phía dưới, làm căng sợi dây làm thỏi gỗ chuyển động. Quả nặng A sinh công do đó nó có cơ năng * Cơ năng của vật phụ thuộc vào vị trí của vật so với mặt đất hoặc so với một vị trí khác được chọn làm mốc để tính độ cao gọi là thế năng hấp dẫn. +Vật ở càng cao so với vật mốc thì thế năng hấp dẫn càng lớn + Tại mặt đất thế năng hấp dẫn = 0 2- Thế năng đàn hồi - Cơ năngcủa vật phụ thuộc vào độ biến dạng của vật gọi là thế năng đàn hồi. - Thế năng đàn hồi phụ thuộc vào độ biến dạng đàn hồi của vật III. Động năng: 1- Khi nào vật có động năng Một vật chuyển động có khả năng thực hiện công Cơ năng.Cơ năng này là động năng 2- Động năng của vật phụ thuộc vào những yếu tố nào? Động năng của vật phụ thuộc vào khối lượng và vận tốc chuyển động của vật IV.Vận dụng : C10: a. Chiếc cung được gương có thế năng b. Nước chảy từ trên cao xuống có động năng c. Nước bị ngăn trên đập cao có thế năng Hoạt động1: Tổ chức tình huống học tập Và tìm hiểu khái niệm cơ năng GV: Đặt vấn đề như SGK GV:- Yêu cầu HS đọc phần thông báo , trả lời câu hỏi + Khi nào một vật có cơ năng + Đơn vị đo cơ năng Hoạt động 2:Hình thành khái niệm Thế năng -GV: Cho HS xem tranh 161.a. Quả nặng A có sinh công ? -GV: Cho HS quan sát tranh 161b - GV: Hướng dẫn HS thảo luận trả lời câu C1(SGK) - Khi A đưa lên càng cao công của lực kéo B ( B chuyển động dài hơn) - Thông báo Cơ năng của vật ở trên cao so với mặt đất .Gọi là Thế năng - Vật có khả năng thực hiện công càng lớn thế năng của nó càng lớn. - Gợi ý HS nêu ví dụ minh họa. Tìm hiểu thế năng đàn hồi GV: Cho HS tiến hành TN hình 16.2 cho học sinh quan sát lò xo lá tròn đã được nén .Nêu câu hỏi : + Lúc này lò xo có cơ năng không ? + Bằng cách nào để biết lò xo có cơ năng? GV: Thông báo cơ năng của lò xo trong trường hợp này cũng gọi là thế năng .Thế năng phụ thuộc vào độ biến dạng dàn hồi của vật gọi là thế năng đàn hồi . GV: Khắc sâu bằng ví dụ .Khi ta ấn tay vào cục đất nặn cục đất biến dạng cục đất này có thế năng đàn hồi không ? GV: Hãy cho biết các dạng thế năng .Thế năng đàn hồi phụ thuộc vào yếu tố nào Hoạt động 3:Hình thành khái niệm động năng- GV: Giới thiệu TN hình 16.3. GV: Yêu cầu HS mô tả hiện tượng GV:Cho HS thảo luận nhóm trả lời câu C4,C5 -GV: Thông báo khái niệm Động năng Hoạt động 4: Vận dụng – Củng cố GV: Cho HS trả lời câu C9,C10 GV: củng cố Cơ năng là gì ? Cơ năng có mấy dạng ? Thế năng là gì ? Thế năng có mấy dạng ?Thế năng phụ thuộc vào yếu tố nào ? Động năng là gì ? Động năng có mấy dạng ?Động năng của vật phụ thuộc vào yếu tố nào ? Tìm hiểu cơ năng HS: Đọc phần thông báo của mục I - Trả lời câu hỏi HS quan sát tranh trả lời câu hỏi Quả nặng năm trên mặt đất không có khả năng sinh công. - HS quan sát tranh 161.b – Thảo luận - Trả lời câu C1 - Nêu được quả nặng A sinh công. Có cơ năng - Trả lời được: Khi A càng cao .Khả năng sinh công càng lớn HS nhắc lại:khi nào vật có thế năng hấp dẫn - Thế năng hấp dẫn phụ thuộc vào những yếu tố: + Mốc tính độ cao + khối lượng của vật - Thế năng của vật nằm tại mặt đất = 0 HS thảo luận đưa ra câu trả lời + Lò xo có cơ năng vì nó có khả năng sinh công cơ học + Cách nhận biết : Đặt miếng gỗ lên trên lò xo và dùng diêm đốt cháy sợi dây len.Khi sợi len đứt lò xo đẩy miếng gỗ bay lên thực hiện công lò xo có cơ năng - HS làm TN kiểm tra phương án để nhận thấy lực đàn hồi của lò xo có khả năng sinh công HS làm TN: ở cục đất nặn làm đất nặn biến dạng xem đất nặn biến dạng có khả năng sinh công không? HS : - Quan sát , mô tả dụng cụ và cách tiến hành TN - Dự đón hiện tượng xảy ra. - Làm TN: + Mô tả hiện tượng xảy ra. + HS : Quan sát làm TN + Trả lời câu hỏi C3, C4 ,C5 + Nhắc lại khi nào vật có động năng HS :Thảo luận nhóm trả lời câu C9,C10 V.HƯỚNG DẪN TỰ HỌC: Bài vừa học Bài sắp học:Sự chuyển hóa và bảo toàn cơ năng -Học thuộc bài và phần ghi nhớ Thả quả bóng rơi từ độ cao h Hãy quan sát và tìm hiểu -Đọc mục “Có thể em chưa biết” Sự chuyển hóa giữa động năng và thế năng khi nó rơi -Làm bài tập 16.1đến 16.5 SBT -Tại vị trí nào động năng lớn nhất ?Thế năng lớn nhất ?