Giáo án Vật lý 8 - Trường THCS Huổi Một

PHÂN PHỐI CHƯƠNG TRÌNH MÔN VẬT LÝ LỚP 8 Cả năm : 37 tuần (35 tiết) KHI: 19 tuần (17tiết) HKII: 18 tuần ( 18 tiết ) Tiết Bài Tên Bài học 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 HỌC KÌ I Chuyển động cơ học Vận tốc Chuyển động đều-chuyển động không đều Biểu diễn lực Sự cân bằng lực-Quán tính Lực ma sát Áp suất Áp suất chất lỏng-Bình thông nhau Áp suất khí quyễn Kiểm tra Lực đẩy Ác Si-Mét TH và KTTH: Nghiệm lại lực đẩy Ác-Si-Mét Sự nổi Công cơ học Định luật về công Ôn tập HKI Kiểm tra HKI HỌC KÌ II Công suất Cơnăng:Thếnăng, động năng Sự CH và BT cơ năng Tổng kết chương I Các chất được cấu tạo như thế nào? Nguyên tử, phân tử chuyễn động hay đứng yên? Nhiệt năng Kiểm tra Dẫn nhiệt Đối lưu-Bức xạ nhiệt Công thức tính nhiệt lượng Phương trình cân bằng nhiệt Năng suất toả nhiệt của nhiên liệu Sự BTNL trong các hiện tượng cơ và nhiệt Động cơ nhiệt Tổng kết Chương II Ôn tập HKII Kiểm tra HKII Ngµy so¹n: 15/ 8/ 2009 TiÕt 1 Ngµy giảng: 18/ 8/ 2009 Ch­¬ng 1: C¬ häc ChuyÓn ®éng c¬ häc 1. Môc tiªu a. KiÕn thøc - Nªu ®­îc nh÷ng vÝ dô vÒ chuyÓn ®éng c¬ häc trong ®êi sèng hµng ngµy. - Nªu ®­îc vÝ dô vÒ tÝnh t­¬ng ®èi cña chuyÓn ®éng vµ ®øng yªn, ®Æc biÖt x¸c ®Þnh tr¹ng th¸i cña vËt ®èi víi mçi vËt ®­îc chän lµm mèc. - Nªu ®­îc vÝ dô vÒ c¸c d¹ng chuyÓn ®éng c¬ häc th­êng gÆp: chuyÓn ®éng th¼ng, chuyÓn ®éng cong, chuyÓn ®éng trßn. 2. ChuÈn bÞ cña GV & HS - C¶ líp: tranh vÏ to h×nh 1.1&1.3 (SGK); 1 xe l¨n; 1 khóc gç. 1.Ổn định: 2.Bài cũ: 3.C¸c hoạt động: * Ho¹t ®éng 1: Tæ chøc ho¹t ®éng d¹y häc (5ph) - GV giíi thiÖu ch­¬ng tr×nh vËt lý 8 gåm 2 ch­¬ng: C¬ häc & NhiÖt häc. - Trong ch­¬ng 1 ta cÇn t×m hiÓu bao nhiªu vÊn ®Ò? §ã lµ nh÷ng vÊn ®Ò g×? - GV ®Æt vÊn ®Ò nh­ phÇn më ®Çu SGK. C¨n cø nµo ®Ó nãi vËt ®ã C§ hay ®øng yªn? - HS t×m hiÓu c¸c vÊn ®Ò cÇn nghiªn cøu. - Ghi ®Çu bµi. * Ho¹t ®éng 2: T×m hiÓu c¸ch x¸c ®Þnh vËt chuyÓn ®éng hay ®øng yªn (13ph) - Yªu cÇu HS lÊy 2 VD vÒ vËt chuyÓn ®éng vµ vËt ®øng yªn. T¹i sao nãi vËt ®ã chuyÓn ®éng (®øng yªn)? - GV: vÞ trÝ cña vËt ®ã so víi gèc c©y thay ®æi chøng tá vËt ®ã ®ang chuyÓn ®éng vµ vÞ trÝ kh«ng thay ®æi chøng tá vËt ®ã ®øng yªn. - Yªu cÇu HS tr¶ lêi C1. - Khi nµo vËt chuyÓn ®éng? - GV chuÈn l¹i c©u ph¸t biÓu cña HS. NÕu HS ph¸t biÓu cßn thiÕu (thêi gian), GV lÊy 1 VD 1 vËt lóc chuyÓn ®éng, lóc ®øng yªn ®Ó kh¾c s©u kÕt luËn. - Yªu cÇu HS t×m VD vÒ vËt chuyÓn ®éng, vËt ®øng yªn vµ chØ râ vËt ®­îc chän lµm mèc (tr¶ lêi c©u C2&C3). - C©y bªn ®­êng ®øng yªn hay chuyÓn ®éng? - HS nªu VD vµ tr×nh bµy lËp luËn vËt trong VD ®ang C§ (®øng yªn): quan s¸t b¸nh xe quay, nghe tiÕng m¸y to dÇn,.... - HS tr¶ lêi C1: Muèn nhËn biÕt 1 vËt C§ hay ®øng yªn ph¶i dùa vµo vÞ trÝ cña vËt ®ã so víi vËt ®­îc chän lµm mèc (v.mèc). Th­êng chän Tr¸i §Êt vµ nh÷ng vËt g¾n víi Tr¸i §Êt lµm vËt mèc. HS rót ra kÕt luËn: VÞ trÝ cña vËt so víi vËt mèc thay ®æi theo thêi gian th× vËt chuyÓn ®éng so víi vËt mèc gäi lµ chuyÓn ®éng c¬ häc (chuyÓn ®éng). - HS t×m VD vËt chuyÓn ®éng vµ vËt ®øng yªn tr¶ lêi c©u C2 & C3. C3: VÞ trÝ cña vËt so víi vËt mèc kh«ng thay ®æi theo thêi gian th× vËt vËt ®ã ®­îc coi lµ ®øng yªn. * Ho¹t ®éng 3: T×m hiÓu vÒ tÝnh t­¬ng ®èi cña chuyÓn ®éng vµ ®øng yªn (10ph) - Cho HS quan s¸t H1.2(SGK). Yªu cÇu HS quan s¸t vµ tr¶ lêi C4,C5 &C6. Chó ý: Yªu cÇu HS chØ râ vËt chuyÓn ®éng hay ®øng yªn so víi vËt mèc nµo? -Tõ vÝ dô minh ho¹ cña C7.Yªu cÇu HS rót ra nhËn xÐt (Cã thÓ lµm TN víi xe l¨n,1 khóc gç , cho HS quan s¸t vµ nhËn xÐt) - GV nªn quy ­íc:Khi kh«ng nªu vËt mèc nghÜa lµ ph¶i hiÓu ®· chän vËt mèc lµ vËt g¾n víi Tr¸i §Êt . - HS quan s¸t H1.2,th¶o luËn vµ tr¶ lêi C4,C5 &®iÒn tõ thÝch hîp vµo C6: (1) chuyÓn ®éng ®èi víi vËt nµy. (2) ®øng yªn. - HS lÊy VD minh ho¹ (C7) tõ ®ã rót ra NX: Tr¹ng th¸i ®øng yªn hay chuyÓn ®éng cña vËt cã tÝnh chÊt t­¬ng ®èi. - C8: MÆt trêi thay ®æi vÞ trÝ so víi mét ®iÓm mèc g¾n víi Tr¸i ®Êt. V× vËy coi MÆt trêi C§ khi lÊy mèc lµ Tr¸i ®Êt. (MÆt trêi n»m gÇn t©m cña th¸i d­¬ng hÖ vµ cã khèi l­îng rÊt lín nªn coi MÆt trêi lµ ®øng yªn). * Ho¹t ®éng 4: Giíi thiÖu mét sè chuyÓn ®éng th­êng gÆp (7ph) - GV dïng tranh vÏ h×nh ¶nh c¸c vËt chuyÓn ®éng (H1.3-SGK) hoÆc lµm thÝ nghiÖm vÒ vËt r¬i, vËt bÞ nÐm ngang, chuyÓn ®éng cña con l¾c ®¬n, chuyÓn ®éng cña kim ®ång hå qua ®ã HS quan s¸t vµ m« t¶ l¹i c¸c chuyÓn ®éng ®ã. - Yªu cÇu HS t×m c¸c VD vÒ c¸c d¹ng chuyÓn ®éng. - HS quan s¸t vµ m« t¶ l¹i h×nh ¶nh chuyÓn ®éng cña c¸c vËt ®ã + Quü ®¹o chuyÓn ®éng lµ ®­êng mµ vËt chuyÓn ®éng v¹ch ra. + Gåm: chuyÓn ®éng th¼ng,chuyÓn ®éng cong,chuyÓn ®éng trßn. - HS tr¶ lêi C9 b»ng c¸ch nªu c¸c VD (cã thÓ t×m tiÕp ë nhµ). * Ho¹t ®éng 5: VËn dông-Cñng cè- H­íng d·n vÒ nhµ (8ph) - VËn dông : - Yªu cÇu HS quan s¸t H1.4(SGK) tr¶ lêi c©u C10. - Tæ chøc cho HS th¶o luËn C10. - H­íng dÉn HS tr¶ lêi vµ th¶o luËn C11. - Cñng cè - ThÕ nµo gäi lµ chuyÓn ®éng c¬ häc? - Gi÷a C§ vµ ®øng yªn cã tÝnh chÊt g×? - C¸c d¹ng chuyÓn ®éng th­êng gÆp? - H­íng dÉn vÒ nhµ - Häc bµi vµ lµm bµi tËp 1.1-1.6 (SBT). - T×m hiÓu môc: Cã thÓ em ch­a biÕt. - §äc tr­íc bµi 2 :VËn tèc. - HS tr¶ lêi vµ th¶o luËn c©u C10 &C11 C11: Nãi nh­ vËy kh«ng ph¶i lóc nµo còng ®óng. Cã tr­êng hîp sai, vÝ dô: chuyÓn ®éng trßn quanh vËt mèc. - HS tr¶ lêi c¸c c©u hái GV yªu cÇu. D. Rót kinh nghiÖm: ...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... Ngµy so¹n: 23/ 08/2009 Ngày giảng: 25 / 08 / 2009 TiÕt 2 VËn tèc 1. Môc tiªu - So s¸nh qu·ng ®­êng chuyÓn ®éng trong mét gi©y cña mçi chuyÓn ®éng ®Ó rót ra c¸ch nhËn biÕt sù nhanh, chËm cña chuyÓn ®éng (vËn tèc). - N¾m ®­îc c«ng thøc tÝnh vËn tèc: v = vµ ý nghÜa cña kh¸i niÖm vËn tèc.§¬n vÞ hîp ph¸p cña vËn tèc lµ: m/s; km/h vµ c¸ch ®æi ®¬n vÞ vËn tèc. - VËn dông c«ng thøc tÝnh vËn tèc ®Ó tÝnh qu·ng ®­êng, thêi gian cña chuyÓn ®éng. 2. ChuÈn bÞ cña GV & HS - C¶ líp: Tranh vÏ tèc kÕ cña xe m¸y. 1.Ổn định: 2.Bài cũ: (5 ph) HS1: ThÕ nµo lµ chuyÓn ®éng c¬ häc? Khi nµo mét vËt ®­îc coi lµ ®øng yªn? Ch÷a bµi tËp 1.1 (SBT). HS2: Ch÷a bµi tËp 1.2 &1.6 (SBT). 3.C¸c hoạt động: * Ho¹t ®éng 1: Tæ chøc t×nh huèng häc tËp (3ph) - GV cho HS quan s¸t H2.1 vµ hái:Trong c¸c vËn ®éng viªn ch¹y ®ua ®ã, yÕu tè nµo trªn ®­êng ®ua lµ gièng nhau, kh¸c nhau? Dùa vµo yÕu tè nµo ta nhËn biÕt vËn ®éng viªn ch¹y nhanh,ch¹y chËm? - HS quan s¸t h×nh vÏ vµ ®­a ra dù ®o¸n (kh«ng b¾t buéc ph¶i tr¶ lêi). - Ghi ®µu bµi. * Ho¹t ®éng 2: T×m hiÓu vÒ vËn tèc (25ph) - Yªu cÇu HS ®äc th«ng tin trªn b¶ng 2.1. - H­íng dÉn HS so s¸nh sù nhanh chËm cña chuyÓn ®éng cña c¸c b¹n trong nhãm c¨n cø vµo kÕt qu¶ cuéc ch¹y 60m (b¶ng 2.1) vµ ®iÒn vµo cét 4, cét 5. - Yªu cÇu HS tr¶ lêi vµ th¶o luËn C1,C2 (cã 2 c¸ch ®Ó biÕt ai nhanh, ai chËm: + Cïng mét qu·ng ®­êng chuyÓn ®éng, b¹n nµo ch¹y mÊt Ýt thêi gian h¬n sÏ chuyÓn ®éng nhanh h¬n. + So s¸nh ®é dµi q® ch¹y ®­îc cña mçi b¹n trong cïng mét ®¬n vÞ thêi gian). Tõ ®ã rót ra kh¸i niÖm vËn tèc. -Cho HS th¶o luËn ®Ó thèng nhÊt c©u tr¶ lêi C3. - GV th«ng b¸o c«ng thøc tÝnh vËn tèc. - §¬n vÞ vËn tèc phô thuéc yÕu tè nµo? - Yªu cÇu HS hoµn thiÖn c©u C4. - GV th«ng b¸o ®¬n vÞ vËn tèc (chó ý c¸ch ®æi ®¬n vÞ vËn tèc). - GV giíi thiÖu vÒ tèc kÕ qua h×nh vÏ hoÆc xem tèc kÕ thËt. Khi xe m¸y, « t« chuyÓn ®éng, kim cña tèc kÕ cho biÕt vËn tèc cña chuyÓn ®éng. I. VËn tèc lµ g×? - HS ®äc b¶ng 2.1. - Th¶o luËn nhãm ®Ó tr¶ lêi C1, C2 vµ ®iÒn vµo cét 4, cét 5 trong b¶ng 2.1. C1: Cïng ch¹y mét qu·ng ®­êng 60m nh­ nhau, b¹n nµo mÊt Ýt thêi gian sÏ ch¹y nhanh h¬n. C2: HS ghi kÕt qu¶ vµo cét 5. - Kh¸i niÖm: Qu·ng d­êng ch¹y ®­îc trong mét gi©y gäi lµ vËn tèc. - C3: §é lín vËn tèc cho biÕt sù nhanh, chËm cña chuyÓn ®éng vµ ®­îc tÝnh b»ng ®é dµi qu·ng ®­êng ®i ®­îc trong mét ®¬n vÞ thêi gian. II. C«ng thøc tÝnh vËn tèc: - C«ng thøc tÝnh vËn tèc: v= Trong ®ã: v lµ vËn tèc s lµ qu·ng ®­êng ®i ®­îc t lµ thêi gian ®i hÕt q.® ®ã III. §¬n vÞ vËn tèc: - HS tr¶ lêi:®¬n vÞ vËn tèc phô thuéc vµo ®¬n vÞ chiÒu dµi vµ ®¬n vÞ thêi gian. - HS tr¶ lêi C4. - §¬n vÞ hîp ph¸p cña vËn tèc lµ: + MÐt trªn gi©y (m/s) + Kil«met trªn giê (km/h) - HS quan s¸t H2.2 vµ n¾m ®­îc: Tèc kÕ lµ dông cô ®o ®é lín vËn tèc. * Ho¹t ®éng 3: VËn dông - Cñng cè - H­íng dÉn vÒ nhµ(12ph) - VËn dông: - H­íng dÉn HS vËn dông tr¶ lêi C5: tãm t¾t ®Ò bµi . Yªu cÇu HS nªu ®­îc ý nghÜa cña c¸c con sè vµ so s¸nh. NÕu HS kh«ng ®æi vÒ cïng mét ®¬n vÞ th× ph©n tÝch cho HS thÊy ch­a ®ñ kh¶ n¨ng s.s. - Yªu cÇu HS ®äc vµ tãm t¾t C6: - §¹i l­îng nµo ®· biÕt,ch­a biÕt?§¬n vÞ ®· thèng nhÊt ch­a ? ¸p dông c«ng thøc nµo? - Gäi 1 HS lªn b¶ng thùc hiÖn. - Yªu cÇu HS d­íi líp theo dâi vµ nhËn xÐt bµi lµm cña b¹n. - Gäi 2 HS lªn b¶ng tãm t¾t vµ lµm C7 & C8. Yªu cÇu HS d­íi líp tù gi¶i. - Cho HS so s¸nh kÕt qu¶ víi HS trªn b¶ng ®Ó nhËn xÐt. Chó ý víi HS: + ®æi ®¬n vÞ + suy diÔn c«ng thøc - Cñng cè - §é lín vËn tèc cho biÕt ®iÒu g×? - C«ng thøc tÝnh vËn tèc? - §¬n vÞ vËn tèc? NÕu ®æi ®¬n vÞ th× sè ®o vËn tèc cã thay ®æi kh«ng? - H­íng dÉn vÒ nhµ: - Häc bµi vµ lµm bµi tËp 2.1-2.5 (SBT). - §äc tr­íc bµi 3: ChuyÓn ®éng ®Òu - ChuyÓn ®éng kh«ng ®Òu. - HS nªu ý nghÜa cña c¸c con sè vµ tù so s¸nh(C5): §æi vÒ m/s hoÆc ®æi vÒ ®¬n vÞ km/h. - C6: Tãm t¾t: t =1,5h Gi¶i s =81km VËn tèc cña tµu lµ: = ? m/s v =? km/h v===54(km/h) ==15(m/s) Chó ý: ChØ so s¸nh sè ®o vËn tèc cña tµu khi quy vÒ cïng mét lo¹i ®¬n vÞ vËn tèc C7: Gi¶i t = 40ph = 2/3h Tõ: v =s = v.t v=12km/h Qu·ng ®­êng ng­êi ®i xe s=? km ®¹p ®i ®­îc lµ: s = v.t = 12. = 4 (km) §/s: 4 km C8: v= 4km/h , t = 30ph = 1/2 h S = v.t = 4. 0,5 = 2 km - HS tr¶ lêi c¸c c©u hái GV yªu cÇu ®Ó hÖ thèng l¹i kiÕn thøc. D. Rót kinh nghiÖm: ......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................Ngµy so¹n: 29/8/2009. Ngày giảng: 1/9/2009 TiÕt 3 ChuyÓn ®éng ®Òu- ChuyÓn ®éng kh«ng ®Òu 1. Môc tiªu - KiÕn thøc: + Ph¸t biÓu ®­îc ®Þnh nghÜa cña chuyÓn ®éng ®Òu vµ chuyÓn ®éng kh«ng ®Òu. Nªu ®­îc vÝ dô vÒ chuyÓn ®éng ®Òu vµ chuyÓn ®éng kh«ng ®Òu th­êng gÆp. + X¸c ®Þnh ®­îc dÊu hiÖu ®Æc tr­ng cho chuyÓn ®éng ®Òu lµ vËn tèc kh«ng thay ®æi theo thêi gian. ChuyÓn ®éng kh«ng ®Òu lµ vËn tèc thay ®æi theo thêi gian. + M« t¶ (lµm thÝ nghiÖm) h×nh 3.1 (SGK) ®Ó tr¶ lêi nh÷ng c©u hái trong bµi. - KÜ n¨ng: quan s¸t hiÖn t­îng thùc tÕ vµ ph©n tÝch kÕt qu¶ thÝ nghiÖm rót ra quy luËt cña chuyÓn ®éng ®Òu vµ kh«ng ®Òu. - VËn dông c«ng thøc ®Ó tÝnh vËn tèc trung b×nh trªn mét ®o¹n ®­êng. - Th¸i ®é: TËp trung nghiªm tóc, hîp t¸c khi thùc hiÖn thÝ nghiÖm. 2. ChuÈn bÞ cña GV & HS - C¶ líp: B¶ng phô ghi v¾n t¾t c¸c b­íc thÝ nghiÖm vµ b¶ng 3.1(SGK). - Mçi nhãm: 1 m¸ng nghiªng, 1 b¸nh xe, 1bót d¹, 1 ®ång hå bÊm gi©y. I. Tæ chøc I. KiÓm tra bài cũ :(5’) HS1: §é lín vËn tèc biÓu thÞ tÝnh chÊt nµo cña chuyÓn ®éng? ViÕt c«ng thøc tÝnh vËn tèc. Ch÷a bµi tËp 2.3 (SBT). HS2: Ch÷a bµi tËp 2.1 & 2.5 (SBT). C. D¹y néi dung bµi míi GV HS Ho¹t ®éng 1: Tæ chøc t×nh huèng häc tËp (2ph) - GV: VËn tèc cho biÕt møc ®é nhanh chËm cña chuyÓn ®éng. Thùc tÕ khi em ®¹p xe cã ph¶i lu«n nhanh hoÆc lu«n chËm nh­ nhau? - HS ghi ®Çu bµi. Ho¹t ®éng 2: T×m hiÓu vÒ chuyÓn ®éng ®Òu vµ kh«ng ®Òu (18ph) - GV yªu cÇu HS ®äc th«ng tin trong SGK vµ tr¶ lêi c©u hái: + ChuyÓn ®éng ®Òu lµ g×? LÊy vÝ dô vÒ chuyÓn ®éng ®Òu trong thùc tÕ. + ChuyÓn ®éng kh«ng ®Òu lµ g×? T×m vÝ dô - GV: T×m vÝ dô trong thùc tÕ vÒ chuyÓn ®éng ®Òu vµ chuyÓn ®éng kh«ng ®Òu, chuyÓn ®éng nµo dÔ t×m h¬n? - GV yªu cÇu HS ®äc C1. - H­íng dÉn HS l¾p thÝ nghiÖm vµ c¸ch x¸c ®Þnh qu·ng ®­êng liªn tiÕp mµ trôc b¸nh xe l¨n ®­îc trong nh÷ng kho¶ng thêi gian 3 gi©y liªn tiÕp vµ ghi kÕt qu¶ vµo b¶ng 3.1. - Tõ kÕt qu¶ thÝ nghiÖm yªu cÇu HS tr¶ lêi vµ th¶o luËn C1 & C2 (Cã gi¶i thÝch) - HS ®äc th«ng tin (2ph) vµ tr¶ lêi c©u hái GV yªu cÇu. + ChuyÓn ®éng ®Òu lµ chuyÓn ®éng mµ vËn tèc cã ®é lín kh«ng thay ®æi theo thêi gian VD: chuyÓn ®éng cña ®Çu kim ®ång hå, cña tr¸i ®Êt xung quanh mÆt trêi,... + ChuyÓn ®éng kh«ng ®Òu lµ chuyÓn ®éng mµ vËn tèc cã ®é lín thay ®æi theo thêi gian VD: ChuyÓn ®éng cña « t«, xe m¸y,... - HS ®äc C1 ®Ó n¾m ®­îc c¸ch lµm TN. - NhËn dông cô vµ l¾p TN, quan s¸t chuyÓn ®éng cña trôc b¸nh xe vµ ®¸nh dÊu c¸c qu·ng ®­êng mµ nã l¨n ®­îc sau nh÷ng kho¶ng thêi gian 3s liªn tiÕp trªn AD & DF. - HS tù tr¶ lêi C1. Th¶o luËn theo nhãm vµ thèng nhÊt c©u tr¶ lêi C1 & C2. C2: a- Lµ chuyÓn ®éng ®Òu. b,c,d- Lµ chuyÓn ®éng kh«ng ®Òu. Ho¹t ®éng 3: T×m hiÓu vÒ vËn tèc trung b×nh cña chuyÓn ®éng kh«ng ®Òu (10ph) - Yªu cÇu HS ®äc th«ng tin ®Ó n¾m vµ tÝnh ®­îc vËn tèc trung b×nh cña trôc b¸nh xe trªn mçi qu·ng ®­êng tõ A-D. - GV: VËn tèc trung b×nh ®­îc tÝnh b»ng biÓu thøc nµo? - HS dùa vµo kÕt qu¶ thÝ nghiÖm ë b¶ng 3.1 ®Ó tÝnh vËn tèc trung b×nh trªn c¸c qu·ng ®­êng AB,BC,CD (tr¶ lêi C3). vAB = 0,017m/s; VBC = 0,05m/s; vCD = 0,08m/s - C«ng thøc tÝnh vËn tèc trung b×nh: vtb = Ho¹t ®éng 4: VËn dông . Cñng cè. H­íng d½n về nhà(10ph) *VËn dông : Yªu cÇu HS ph©n tÝch hiÖn t­îng chuyÓn ®éng cña « t« (C4) vµ rót ra ý nghÜa cña v = 50km/h. - Yªu cÇu HS ®äc vµ tãm t¾t C5: x¸c ®Þnh râ ®¹i l­îng nµo ®· biÕt, ®¹i l­îng nµo cÇn t×m, c«ng thøc ¸p dông. -VËn tèc trung b×nh cña xe trªn c¶ qu·ng ®­êng tÝnh b»ng c«ng thøc nµo? - GV chèt l¹i sù kh¸c nhau vËn tèc trung b×nh trung b×nh vËn tèc () - Yªu cÇu HS ®äc vµ tãm t¾t C6, gäi mét HS lªn b¶ng ch÷a. HS d­íi líp tù lµm, so s¸nh vµ nhËn xÐt bµi lµm cña b¹n trªn b¶ng. vtb = 30km/h s = ? - Yªu cÇu HS tù lµm thùc hµnh ®o vtb theo C7. *Cñng cè: - Yªu cÇu HS ®äc phÇn ghi nhí vµ t×m hiÓu phÇn ‘Cã thÓ em ch­a biÕt’. * H­íng dÉn vÒ nhµ: - Häc vµ lµm bµi tËp 3.1- 3.2 (SBT). - §äc tr­íc bµi 4: BiÓu diÔn lùc. - §äc l¹i bµi: Lùc-Hai lùc c©n b»ng (Bµi 6- SGK VËt lý 6) - HS ph©n tÝch ®­îc chuyÓn ®éng cña « t« lµ chuyÓn ®éng kh«ng ®Òu; vtb = 50km/h lµ vËn tèc trung b×nh cña « t«. - C5: HS lên bảng thực hiện Gi¶i s1 = 120m VËn tèc trung b×nh cña xe s2 = 60m trªn qu·ng ®­êng dèc lµ: t1 = 30s v1 = = = 4 (m/s) t2 = 24s VËn tèc trung b×nh cña xe v1 = ? trªn qu·ng ®­êng b»ng lµ: v2 = ? v2 = = = 2,5 (m/s) vtb = ? VËn tèc trung b×nh cña xe trªn c¶ qu·ng ®­êng lµ: vtb = = = 3,3(m/s) §/s: v1 = 4 m/s; v2 = 2,5m/s; vtb = 3,3m/s - C6: HS lên bảng thực hiện Gi¶i t = 5h Qu·ng ®­êng ®oµn tµu ®i ®­îc lµ: Tõ: vtb = s = vtb.t s = vtb.t = 30.5 = 150(km) ĐS: s = 150 km - HS thực hiện C7 - HS hÖ thèng l¹i kiÕn thøc vµ t×m hiÓu phÇn ‘Cã thÓ em ch­a biÕt’. D. Rót kinh nghiÖm: .................................................................................................................... ......................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................ Ngày soạn: 5/ 09/09. Tiết 4 Ngày giảng :9/9/09 BiÓu diÔn lùc 1. Môc tiªu - KiÕn thøc: + Nªu ®­îc vÝ dô thÓ hiÖn lùc t¸c dông lµm thay ®æi vËn tèc. + NhËn biÕt ®­îc lùc lµ mét ®¹i l­îng vÐc t¬. BiÓu diÔn ®­îc vÐc t¬ lùc. - KÜ n¨ng: RÌn kÜ n¨ng biÓu diÔn lùc. - Th¸i ®é: TËp trung vµ yªu thÝch m«n häc. 2. ChuÈn bÞ cña GV & HS - Mçi nhãm: 1gi¸ thÝ nghiÖm, 1 xe l¨n, 1 miÕng s¾t, 1 nam ch©m th¼ng. I. Ổn định (1phót) II. KiÓm tra (5ph) Mét ng­êi ®i bé ®Òu trªn ®o¹n ®­êng ®Çu dµi 3km víi vËn tèc 2m/s. ë ®o¹n ®­êng sau dµi 1,95 km ng­êi ®ã ®i hÕt 0,5h. TÝnh vËn tèc trung b×nh cña ng­êi ®ã trªn c¶ qu·ng ®­êng. III.Bµi míi GV HS Ho¹t ®éng 1: Tæ chøc t×nh huèng häc tËp (2ph) GV: Mét ®Çu tµu kÐo c¸c toa víi mét lùc 106N ch¹y theo h­íng B¾c -Nam. Lµm thÕ nµo ®Ó biÓu diÔn ®­îc lùc kÐo trªn? - Ghi ®Çu bµi. Ho¹t ®éng 2: T×m hiÓu vÒ mèi quan hÖ gi÷a lùc vµ sù thay ®æi vËn tèc (10ph) - Cho HS lµm TN h×nh 4.1 vµ tr¶ lêi C1. - Quan s¸t tr¹ng th¸i cña xe l¨n khi bu«ng tay. - M« t¶ h×nh 4.2. - GV: Khi cã lùc t¸c dông cã thÓ g©y ra nh÷ng kÕt qu¶ nµo? - T¸c dông cña lùc, ngoµi phô thuéc vµo ®é lín cßn phô thuéc vµo yÕu tè nµo? I.¤n l¹i kh¸i niÖm lùc: - HS lµm TN nh­ h×nh 4.1 (ho¹t ®éng nhãm) ®Ó biÕt ®­îc nguyªn nh©n lµm xe biÕn ®æi chuyÓn ®éng vµ m« t¶ ®­îc h×nh 4.2. - HS: T¸c dông cña lùc lµm cho vËt bÞ biÕn ®æi chuyÓn ®éng hoÆc bÞ biÕn d¹ng. Ho¹t ®éng 3: Th«ng b¸o vÒ ®Æc ®iÓm cña lùc vµ c¸ch biÓu diÔn lùc b»ng vÐc t¬ (12ph) - Yªu cÇu HS nh¾c l¹i c¸c yÕu tè cña lùc (®· häc tõ líp 6). - GV th«ng b¸o: Lùc lµ ®¹i l­îng cã ®é lín, ph­¬ng vµ chiÒu nªn lùc lµ mét ®¹i l­îng vÐc t¬. NhÊn m¹nh: HiÖu qu¶ t¸c dông cña lùc phô thuéc vµo 3 yÕu tè nµy. - GV th«ng b¸o c¸ch biÓu diÔn vÐc t¬ lùc. NhÊn m¹nh: Ph¶i thÓ hiÖn ®ñ 3 yÕu tè. - GV: Mét lùc 20N t¸c dông lªn xe l¨n A, ph­¬ng n»m ngang, chiÒu tõ tr¸i sang ph¶i. H·y biÓu diÔn lùc nµy. II.BiÓu diÔn lùc: 1.Lùc lµ mét ®¹i l­îng vÐct¬: - HS nªu ®­îc c¸c yÕu tè cña lùc: §é lín, ph­¬ng vµ chiÒu. - HS nghe vµ ghi vë: Lùc lµ mét ®¹i l­îng võa cã ®é lín, ph­¬ng vµ chiÒu gäi lµ ®¹i l­îng vÐc t¬. 2.C¸ch biÓu diÔn vµ kÝ hiÖu vÐct¬ lùc: BiÓu diÔn vÐc t¬ lùc b»ng mét mòi tªn cã: + Gèc lµ ®iÓm mµ lùc t¸c dông lªn vËt (®iÓm ®Æt cña lùc). + Ph­¬ng vµ chiÒu lµ ph­¬ng vµ chiÒu cña lùc. + §é dµi biÓu diÔn c­êng ®é cña lùc theo mét tØ lÖ xÝch cho tr­íc. - KÝ hiÖu vÐc t¬ lùc: F - §é lín cña lùc ®­îc kÝ hiÖu b»ng ch÷ F - HS biÓu diÔn lùc theo yªu cÇu cña GV. F = 20N | | | F Ho¹t ®éng 4: VËn dông-Cñng cè-H­íng dÉn vÒ nhµ (15ph) *VËn dông : - GV gäi 2 HS lªn b¶ng biÓu diÔn 2 lùc trong c©u C2. HS d­íi líp biÓu diÔn vµo vë vµ nhËn xÐt bµi cña HS trªn b¶ng. GV h­íng dÉn HS trao ®æi lÊy tØ lÖ xÝch sao cho thÝch hîp. - Yªu cÇu HS tr¶ lêi C3. - Tæ chøc th¶o luËn chung c¶ líp ®Ó thèng nhÊt c©u tr¶ lêi. * Cñng cè : - V× sao nãi lùc lµ mét ®¹i l­îng vÐct¬ ? - Lùc ®­îc biÓu diÔn nh­ thÕ nµo? * H­íng dÉn vÒ nhµ : - Häc thuéc phÇn ghi nhí. - Lµm bµi tËp 4.1- 4.5 (SBT). - §äc l¹i bµi 6: Lùc - Hai lùc c©n b»ng (SGK VËt lý 6). - §äc tr­íc bµi 5: Sù c©n b»ng lùc - Qu¸n tÝnh. III.VËn dông : - HS lªn b¶ng biÓu diÔn lùc theo yªu cÇu cña GV. - HS c¶ líp th¶o luËn, thèng nhÊt c©u C2. - Tr¶ lêi vµ th¶o luËn C3: a) F1 = 20N, ph­¬ng th¼ng ®øng, chiÒu h­íng tõ d­íi lªn. b) F2 = 30N, ph­¬ng n»m ngang, chiÒu tõ tr¸i sang ph¶i. c) F3 = 30N, ph­¬ng nghiªng mét gãc 300 so víi ph­¬ng n»m ngang, chiÒu h­íng lªn. - HS tr¶ lêi c¸c c©u hái GV yªu cÇu ®Ó hÖ thèng l¹i c¸c kiÕn thøc. D. Rót kinh nghiÖm: .............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................. Ngày soạn: 13/ 9/ 09. Tiết 5 Ngày giảng: 15/9/08 SỰ C¢N BẰNG LỰC – QUÁN TÍNH I. Mục tiêu 1.Kiến thức: Nêu được một số ví dụ về hai lực cân bằng. Nhận biết đặc điểm của hai lực cân bằng và biểu thị bằng vectơ lực. - Từ dự đoán (về tác dụng của hai lực cân bằng lên vật đang chuyển động) và làm thí nghiệm kiểm tra dự đoán để khẳng định: "Vật chịu tác dụng của hai lực cân bằng thì vận tốc không đổi, vật sẽ chuyển động thẳng đều". - Nêu một số ví dụ về quán tính. Giải thích được hiện tượng quán tính. 2.Kĩ năng: Rèn luyện cho HS kĩ năng làm TN, quan sát hiện tượng, vận dụng kiến thức để giải thích các hiện tượng 3. Thái độ: Nghiêm túc, trung thực và hợp tác trong thí nghiệm. II. Chuẩn bị Dụng cụ làm thí nghiệm vẽ ở các hình 5.3, 5.4 (SGK) III. Tổ chức hoạt động dạy học 1. Tổ chức 2. Kiểm tra(5’) HS nêu được cách biểu diễn các lực – BT 4.4 SBT 3I. Bài mới Hoạt động của GV Hoạt động của HS Hoạt động 1: Tổ chức tình huống học tập (2ph) - Cho HS quan sát H5.1 SGK : Khi lực của hai đội tác dụng lên sợi dây bằng nhau thì sợi dây như thế nào? - ĐVĐ:Khi vật đứng yên chịu tác dụng của hai lực cân bằng bằng nhau thì vật sẽ tiếp tục đứng yên. Vâỵ, nếu một vật đang chuyển động mà chịu tác dụng của hai lực cân bằng, vật sẽ như thế nào? Hoạt động 2: Tìm hiểu về lực cân bằng (18ph) - Yêu cầu HS quan sát hình 5.2 SGK về quả cầu treo trên dây, quả bóng đặt trên bàn, các vật này đang đứng yên vì chịu tác dụng của hai lực cân bằng. - Hướng dẫn HS tìm được hai lực tác dụng lên mỗi vật và chỉ ra những cặp lực cân bằng. - Hướng dẫn HS tìm hiểu tiếp về tác dụng của hai lực cân bằng lên vật đang chuyển động dựa trên cơ sở: + Lực làm thay đổi vận tốc. + Hai lực cân bằng tác dụng lên vật đang đứng yên thì vật đứng yên tức là không làm thay đổi vận tốc. Vậy khi vật đang chuyển động mà chỉ chịu tác dụng của hai lực cân bằng thì sẽ thế nào? (tiếp tục chuyển động như cũ hay đứng yên, hay chuyển động bị thay đổi?) - Làm thí nghiệm để kiểm chứng bằng máy A - tút. Hướng dẫn HS quan sát và ghi kết quả thí nghiệm. Chú ý: Hướng dẫn HS quan sát theo 3 giai đoạn, cho HS thực hiện C2, C3, C4 + Hình 5.3a SGK: Ban đầu quả cân A đứng yên. + Hình 5.3a SGK: Quả cân A chuyển động. + Hình 5.3c, d SGK: Quả cân A tiếp tục chuyển động khi A' bị giữ lại. Đặc biệt giai đoạn (d) giúp HS ghi lại quáng đường đi được trong các khoảng thời gian 2s liên tiếp. - GV gọi 1 HS hoàn thành C5. HS khác nhận xét và bổ xung nếu cần. Cho HS thảo luận để thống nhất câu trả lời. - Qua kết quả TN khi một vật đang chuyển động, nếu chịu tác dụng của 2 lực cân bằng thì vật như thế nào? Hoạt động 3: Tìm hiểu về quán tính (10ph) -Cho HS đọc thông tin SGK : Vì sao khi có lực tác dụng , mọi vật đều không thay đổi vận tốc đột ngột được? Hoạt động 4: Vận dụng-Củng cố-Hướng dẫn về nhà (10ph) * Vận dụng:Cho HS trả lời C6, C7, C8. * Củng cố : Cho Hs đọc ghi nhớ SGK, yêu cầu HS hệ thống lại kiến thức. - GV giới thiệu mục: Có thể em chưa biết. * Hướng dẫn về nhà: - Học bài và làm bài tập 5.1- 5.8 (SBT). - Đọc trước bài 7: Lực ma sát. - HS : Sợi dây đứng yên. - Ghi đầu bài. 1. Lực cân bằng - Căn cứ vào những câu hỏi của GV để trả lời C1 nhằm chốt lại những đặc điểm của hai lực cân bằng. C1: a, Tác dụng lên quyển sách có hai lực: trọng lực P, lực đẩy Q của mặt bàn. b, Tác dụng lên quả cầu có hai lực: trọng lực P, lực căng T. c, Tác dụng lên quả bóng có hai lực: trọng lực P, lực đẩy Q của mặt bàn. Mỗi cặp lực này là hai lực cân bằng. Chúng có cùng điểm đặt, cùng phương, cùng độ lớn nhưng ngược chiều. 2. Tác dụng của hai vật cân bằng lên vật đang chuyển động. - HS suy nghi để tim câu trả lời theo hướng dận của GV. - Hai lực cân bằng tác dụng lên vât đang chuyển động thì không làm thay đổi vận tốc của vật nên vật tiếp tục chuyển động thẳng đều mãi mãi. - Theo dõi thí nghiệm, suy nghĩ và trả lời C2, C3, C4. C2: Quả cân A chịu tác dụng của hai lực: Trọng lực PA, sức căng T của dây, hai lực này cân bằng (do T = PB mà PB = PA nên T cân bằng với PA). C3: Đặt thêm vật nặng A' lên A, lúc này PA + PA’ lớn hơn T nên vật AA' chuyển động nhanh dần đi xuống, B chuyển động đi lên. C4: Quả cân A chuyển động qua lỗ K thì A' bị giữ lại. Khi đó tác dụng lên A chỉ còn hai lực, PA và T lại cân bằng với nhau nhưng vật A vẫn tiếp tục chuyển động. Thí nghiệm cho biết kết quả chuyển động của A là thẳng đều. - Ghi kết quả thí nghiệm vào bảng tính toán. - HS thảo luận thống nhất câu trả lời để hoàn thành C5: Thời gian t (s) Quãng đường đi được s (cm) Vận tốc v (cm/s) t1 = 2 S1 = v1 = t2 = 2 S2 = ..... v2 = t3 = 2 S3 = v3 = Kết luận: Một vật đang chuyển động, nếu chịu tác dụng của các lực cân bằng thì sẽ tiếp tục chuyển động thẳng đều. 3. Quán tính - Khi có lực tác dụng, vật không thể thay đổi vận tốc ngay lập tức vì mọi vật đều có quán tính. III. Vận dụng - Trả lời C6, C7, C8 vào vở. IV. Rút kinh nghiệm: ..........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................