Giáo án Vật lý 8 - Trường THCS Thụy Hương

Tuần:1 Ngày soạn: CH Ư ƠNG I : CƠ HỌC Tiết 1: §1. CHUYỂN ĐỘNG CƠ HỌC I. MỤC TIÊU: 1.Kiến thức: - Biết : vật chuyển động, vật đứng yên. - Hiểu: vật mốc , chuyển động cơ học, tính tương đối của chuyển động, các dạng chuyển động. - Vận dụng :nêu được những ví dụ về chuyển động cơ học trong đời sống hàng ngày, xác định trạng thái của vật đối với vật chọn làm mốc, các dạng chuyển động. 2. Kỷ năng: giải thích các hiện tượng 3. Thái độ: tích cực, tinh thần hợp tác trong hoạt động nhóm II. CHUẨN BỊ: GV:tranh hình 1.1, 1.2, 1.3. Bảng phụ ghi bài tập 1.1, 1.2 trang 3 SBT. HS: xem bài trước ở nhà III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH NỘI DUNG BÀI HỌC HĐ1: Tổ chức tình huống học tập: -Giới thiệu chung chương cơ học. -Đặt v/đ: Mặt Trời mọc đằng Đông, lặn đằng Tây.Như vậy có phải M.Trời chuyển động còn T.Đất đứng yên không? HĐ2: Làm thế nào để biết một vật chuyển động hay đứng yên? Yêu cầu HS thảo luận câu C1 Vị trí các vật đó có thay đổi không? Thay đổi so với vật nào? àgiới thiệu vật mốc Gọi HS trả lời câu C2,C3 Yêu cầu HS cho ví dụ về đứng yên HĐ3:Tìm hiểu về tính tương đối của chuyển động và đứng yên: Cho HS xem hình 1.2 Khi tàu rời khỏi nhà ga thì hành khách chuyển động hay đứng yên so với nhà ga, toa tàu? Cho HS điền từ vào phần nhận xét Trả lời C4,C5,C6 cho HS chỉ rõ vật mốc Gọi HS trả lời C7 Vật chuyển động hay đứng yên phụ thuộc gì? Khi không nêu vật mốc thì hiểu đã chọn vật mốc là một vật gắn với Trái Đất HĐ4: Giới thiệu một số chuyển động thường gặp: Cho Hs xem tranh hình 1.3 Thông báo các dạng chuyển động như SGK Để phân biệt chuyển động ta dựa vào đâu? Yêu cầu HS hoàn thành C9 HĐ5: Vận dụng, củng cố, dặn dò: Hướng dẫn Hs trả lời câu C10, C11 Cho HS xem bảng phụ câu 1.1, 1.2 sách bài tập Chuyển động cơ học là gì? Ví dụ. Ví dụ chứng tỏ một vật có thể chuyển động so với vật này nhưng đứng yên so với vật khác? *Về nhà: Bài tập 1.3, 1.4, 1.5, 1.6 SBT. Xem “có thể em chưa biết”. Chuẩn bị bài “Vận tốc” HS đọc các câu hỏi SGK ở đầu chương. HS xem hình 1.1 HS thảo luận nhóm. Từng nhóm cho biết các vật(ô tô, chiếc thuyền, đám mây, )chuyển động hay đứng yên. Cho ví dụ theo câu hỏi C2, C3 C3: vật không thay đổi vị trí với một vật khác chọn làm mốc thì được coi là đứng yên. Cho ví dụ về đứng yên Thảo luận nhóm Đại diện nhóm trả lời từng câu: C4 :hành khách chuyển động C5:hành khách đứng yên C6:(1) đối với vật này (2) đứng yên Trả lời C7 Hòan thành C8: M.Trời chuyển động khi lấy mốc là Trái đất. HS tìm hiểu thông tin về các dạng chuyển động Quỹ đạo chuyển động Hoàn thành C9 HS làm C10,C11 C10:các vật (ô tô, người lái xe, người đứng bên đường, cột điện) -HS trả lời câu 1.1 (c) , 1.2 (a) -HS trả lời câu hỏi I-Làm thế nào để biết một vật chuyển động hay đứng yên? Để biết một vật chuyển động hay đứng yên người ta dựa vào vị trí của vật so với vật khác được chọn làm mốc Sự thay đổi vị trí của một vật theo thời gian so với vật khác gọi là chuyển động cơ học. II-Tính tương đối của chuyển động và đứng yên: Một vật có thể là chuyển động đối với vật này nhưng lại là đứng yên so với vật khác Chuyển động và đứng yên có tính tương đối tuỳ thuộc vào vật được chọn làm mốc. Người ta có thể chọn bất kì vật nào để làm mốc. III-Một số chuyển động thường gặp: Các dạng chuyển động cơ học thường gặp là chuyển động thẳng, chuyển động cong, chuyển động tròn IV-Vận dụng: C10:Ô tô: đứng yên so với người lái xe, chuyển động so người đứng bên đường và cột điện. Người lái xe: đứng yên so với ô tô, chuyển động so người đứng bên đường và cột điện. Người đứng bên đường: đứng yên so với cột điện , chuyển động so ôtô và người lái xe. Cột điện: đứng yên so với người đứng bên đường , chuyển động so ôtô và người lái xe. C11:có trường hợp sai, ví dụ như vật chuyển động tròn quanh vật mốc. Ký duyÖt cña ban gi¸m hiÖu. Tuần:2 Ngày soạn: Tiết 2: §2. VẬN TỐC I. MỤC TIÊU: 1. Kiến thức - Biết : vật chuyển động nhanh, chậm - Hiểu: vận tốc là gì? Công thức tính vận tốc. Đơn vị vận tốc. Y nghĩa khái niệm vận tốc - Vận dụng :công thức để tính quảng đường, thời gian trong chuyển động. 2. Kỷ năng :tính toán, áp dụng công thức tính 3. Thái độ:tích cực, tinh thần hợp tác trong hoạt động nhóm II. CHUẨN BỊ: 1. GV: - Bảng phụ ghi bảng 2.1, bài tập 2.1 SBT. - Tranh vẽ tốc kế III-HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH NỘI DUNG BÀI HỌC HĐ1: Tổ chức tình huống học tập, kiểm tra bài cũ: - Chuyển động cơ học là gì? BT 1.3 -Đặt v/đ: làm thế nào để biết sự nhanh chậm của chuyển động HĐ2: Tìm hiểu về vận tốc? - Cho HS xem bảng 2.1 - Yêu cầu HS thảo luận câu C1,C2,C3 - Từ C1,C2 à”quãng đường chạy được trong 1s gọi là vận tốc” - Cùng một đơn vị thời gian, cho HS so sánh độ dài đoạn đường chạy được của mỗi HS - Từ đó cho HS rút ra công thức tính vận tốc - Cho biết từng đại lượng trong thức? - Từ công thức trên cho biết đơn vị vận tốc phụ thuộc vào các đơn vị nào? -Cho biết đơn vị quãng đường và đơn vị thời gian? - Yêu cầu HS trả lời C4 - Giới thiệu tốc kế hình 2.2 HĐ3: Vận dụng, củng cố, dặn dò: -Hướng dẫn HS vận dụng trả lời C5,C6,C7,C8 -Yêu cầu Hs làm bài 2.1 SBT -Hs nhắc lại ghi nhớ * Về nhà:bài tập 2.2,2.3,2.4, xem “có thể em chưa biết”, chuẩn bị bài “Chuyển động đều-chuyển động không đều” 1 HS lên bảng -HS thảo luận nhóm C1,C2,C3. C1:bạn nào mất ít thời gian sẽ chạy nhanh hơn Họ tên hs Xếp hạng Quãng đường chạy trong 1s Ngyễn An 3 6 m Trần Bình 2 6,32 m Lê Văn Cao 5 5,45 m Đào Việt Hùng 1 6,67 m Phạm Việt 4 5,71 m C2: C3:(1) nhanh ;(2) chậm;(3) quãng đường đi được;(4) đơn vị C4:đơn vị vận tốc là m/phút, km/h, km/s, cm/s. HS đọc đề bài, tóm tắt HS lên bảng tính HS trả lời I-Vận tốc là gì? Quãng đường đi được trong 1 giây gọi là vận tốc. Độ lớn của vận tốc cho biết mức độ nhanh hay chậm của chuyển động và được xác định bằng độ dài quãng đường đi được trong một đơn vị thời gian. II-Côngthức tính vận tốc: v: vận tốc v = s:quãng đường t: thời gian III-Đơn vị vận tốc: Đơn vị vận tốc phụ thuộc vào đơn vị chiều dài và đơn vị thời gian. Đơn vị của vận tốc là m/s và km/h 1km/h = m/s *Chú ý:Nút là đơn vị đo vận tốc trong hàng hải. 1nút=1,852 km/h=0,514m/s -Độ dài một hải lý là 1,852km IV-Vận dụng: C5 C6 C7 C8 C5:a) Mỗi giờ ôtô đi được 36km. Mỗi giờ xe đạp đi được 10,8km. Mỗi giây tàu hoả đi được 10m. b) Vận tốc ôtô: v = 36km/h = = 10m/s. Vận tốc xe đạp: v = 10,8km/h == 3m/s Vận tốc tàu hoả v=10m/s. Ôtô và tàu hoả chuyển động nhanh như nhau, xe đạp chuyển động chậm hơn. C6 : t =1,5h v = = = 54km/h == 15m/s s =81km Chỉ so sánh số đo vận tốc khi qui về cùng cùng loại đơn vị vận tốc. v = ?km/h, ? m/s C7: t = 40ph= h = h Quãng đường đi được: s = v.t =12. = 8 km v = 12km/h s = ? km C8: v = 4km/h Khoãng cách từ nhà đến nơi làm việc: t = 30ph = h s = v.t = 4. = 2 km s = ? km Ký duyÖt cña ban gi¸m hiÖu. Tuần:3 Ngày soạn: Tiết 3: §3. CHUYỂN ĐỘNG ĐỀU CHUYỂN ĐỘNG KHÔNG ĐỀU. I. MỤC TIÊU: 1Kiến thức: Biết : chuyển động của các vật có vận tốc khác nhau. Hiểu: chuyển động đều, chuyển động không đều. Đặc trưng của chuyển động này là vận tốc thay đổi theo thời gian. Vận dụng :nêu được những ví dụ về chuyển động không đều thường gặp. Tính vận tốc trung bình trên một quãng đường. 2. Kỷ năng: - Mô tả thí nghiệm và dựa vào các dữ kiện ghi trong bảng 3.1 để trả lời các câu hỏi trong bài. - Áp dụng công thức tính vận tốc. 3.Thái độ: - Tích cực, tinh thần hợp tác trong hoạt động nhóm. II. CHUẨN BỊ: - Dụng cụ thí nghiệm cho mỗi nhóm: máng nghiêng, bánh xe, đồng hồ (TN hình 3.1) III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH NỘI DUNG BÀI HỌC HĐ1: Kiểm tra bài cũ, tổ chức tình huống học tập,: (Cho HS làm kiểm tra 15 phút) - Đặt vấn đề như SGKàcho HS tìm thí dụ về hai loại chuển động này HĐ2: Tìm hiểu về chuyển động đều và chuyển động không đều: -Khi xe máy, xe ôtô chạy trên đường vận tốc có thay đổi không?- Giới thiệu thí nghiệm hình 3.1. -Cho HS ghi kết quả đo được lên bảng 3.1 - Cho HS rút ra nhận xét . - Từ nhận xét trên GV thông báo định nghĩa chuyển động đều, chuyển động không đều. - GV nhận xét. HĐ3: Tìm hiểu về vận tốc trung bình của chuyển động không đều -Từ kết quả thí nghiệm H3.1 cho HS tính quãng đường khi bánh xe đi trong mỗi giây(AB, BC, CD ) -Hướng dẫn HS tìm khái niệm vận tốc trung bình. - Nêu được đặc điểm củavận tốc trung bình. -Hướng dẫn HS tìm hiểu và trả lời câu C3 HĐ4: Vận dụng, củng cố: - Hướng dẫn HS trả lời câu C4, C5, C6, C7 SGK - GV dánh giá lại - Định nghĩa chuyển động đều, chuyển động không đều? Công thức tính vận tốc trung bình? *Về nhà:bài tập3.1, 3.2, 3.3, 3.4, xem “có thể em chưa biết”, chuẩn bị bài “Biểu diễn lực” - HS tìm hiểu thông tin - Trả lời câu hỏi -HS quan sát thí nghiệm ( nếu đủ dụng cụ thì cho HS hoạt động nhóm) - Đo những quãng đường mà trục bánh xe lăn được trong những khoãng thời gian bằng nhau. - HS trả lời câu C1,C2. - HS nhận xét câu trả lời của bạn -Dựa vào kết quả TN ở bảng 3.1 tính vận tốc trung bình trong các quãng đường AB, BC, CD -Trả lời câu C3: tính vAB, vBC, vCD à nhận xét :bánh xe chuyển động nhanh lên -HS thảo luận nhóm -HS trình bày phần trả lời -HS khác nhận xét I-Chuyển động đều và chuyển động không đều: -Chuyển động đều là chuyển động mà vận tốc có độ lớn không thay đổi theo thời gian. - Chuyển động không đều là chuyển động có vận tốc thay đổi theo thời gian. II-Vận tốc trung bình của chuyển động không đều: - Trong chuyển động không đều trung bình mỗi giây, vật chuyển động được bao nhiêu mét thì đó là vận tốc trung bình của chuyển động . - Vận tốc trung bình trên các quãng đường chuyển động không đều thường khác nhau. - Vận tốc trung bình trên cả đoạn đường khác trung bình cộng của các vận tốc trên cả đoạn đường - Vận tốc trung bình tính theo công thức:vtb = III-Vận dụng: C4 C5 C6 C7 Giải. Vận tốc trung bình trên đường dốc: vtb1 = = = 4m/s Vận tốc trung bình trên đường ngang: vtb2 = ==2,5m/s Vận tốc trung bình trên cả đoạn đường: vtb ===3,3m/s C5: Tóm tắt. s 1= 120m t1=30s s2 = 60m t2 = 24s vtb1= ? vtb2= ? vtb = ? Ký duyÖt cña ban gi¸m hiÖu. Tuần:4 Ngày soạn: Tiết 4: §4. BIEÅU DIEÃN LÖÏC. I. MUÏC TIEÂU: 1. Kieán thöùc: Bieát : löïc coù theå laøm vaät bieán daïng, löïc coù theå laøm thay ñoåi chuyeån ñoäng Hieåu: löïc laø ñaïi löôïng vectô, caùch bieåu dieãn löïc Vaän duïng :bieåu dieãn ñöôïc caùc löïc, dieãn taû ñöôïc caùc yeáu toá cuûa löïc. 2. Kyû naêng: veõ vectô bieåu dieãn löïc 3. Thaùi ñoä: tích cöïc, tinh thaàn hôïp taùc trong hoaït ñoäng nhoùm tính caån thaän. II. CHUAÅN BÒ: xe con, thanh theùp, nam chaâm, giaù ñôû (H4.1); H4.2 III. HOAÏT ÑOÄNG DAÏY HOÏC: HOAÏT ÑOÄNG CUÛA GIAÙO VIEÂN HOAÏT ÑOÄNG CUÛA HOÏC SINH NOÄI DUNG BAØI HOÏC HÑ1: Kieåm tra baøi cuõ, toå chöùc tình huoáng hoïc taäp,: 1/Kieåm tra: Theá naøo laø chuyeån ñoäng ñeàu vaø chuyeån ñoäng khoâng ñeàu? Vaän toác cuûa chuyeån ñoäng khoâng ñeàu ñöôïc tính nhö theá naøo? BT 3.1 2/Tình huoáng: Löïc coù theå laøm bieán ñoåi chuyeån ñoäng, maø vaän toác xaùc ñònh söï nhanh chaäm vaø caû höôùng cuûa chuyeån ñoäng. Vaäy löïc vaø vaän toác coù lieân quan naøo khoâng? -Ví duï: Vieân bi thaû rôi, vaän toác vieân bi taêng daàn nhôø taùc duïng naøo Muoán bieát ñieàu naøy phaûi xeùt söï lieân quan giöõa löïc vôùi vaän toác. HÑ2: Tìm hieåu moái quan heä giöõa löïc vaø söï thay ñoåi vaän toác: + Löïc coù theå laøm vaät bieán daïng + Löïc coù theå laøm thay ñoåi chuyeån ñoäng => nghóa laø löïc laøm thay ñoåi vaän toác - Yeâu caàu HS cho moät soá ví duï - Höôùng daãn HS laøm thí nghieäm hình 4.1 vaø quan saùt hieän töôïng hình 4.2 HÑ3: Thoâng baùo ñaëc ñieåm löïc vaø caùch bieåu dieãn löïc baèng vectô: -Thoâng baùo: + löïc laø ñaïi löôïng vectô + caùch bieåu dieãn vaø kí hieäu vectô löïc - Nhaán maïnh : + Löïc coù 3 yeáu toá. Hieäu quaû taùc duïng cuûa löïc phuï thuoäc vaøo caùc yeáu toá naøy(ñieåm ñaët, phöông chieàu, ñoä lôùn) + Caùch bieåu dieãn vectô löïc phaûi theå hieän ñuû 3 yeáu toá naøy. - Vectô löïc ñöôïc kí hieäu baèng ( coù muõi teân ôû treân). - Cöôøng ñoä cuûa löïc ñöôïc kí hieäu baèng chöõ F (khoâng coù muõi teân ôû treân) - Cho HS xem ví duï SGK (H4.3) HÑ4: Vaän duïng, cuûng coá, daën doø: - Yeâu caàu HS toùm taét hai noäi dung cô baûn - Höôùng daãn HS traû lôøi caâu C2, C3 vaø toå chöùc thaûo luaän nhoùm. - Yeâu caàu HS thuoäc phaàn ghi nhôù Cuûng coá, daën doø: - Löïc laø ñaïi löôïng vectô, vaäy bieåu dieãn löïc nhö theá naøo? - Veà nhaø hoïc baøi vaø laøm baøi taäp 4.1--> 4.5 SGK, chuaån bò baøi “Söï caân baèng löïc, quaùn tính” 1 HS leân baûng - HS suy nghó traû lôøi caâu hoûi - HS cho ví duï - Hoaït ñoäng nhoùm thí nghieäm H4.1, quan saùt hieän töôïng H4.2, vaø traû lôøi caâu C1 - HS nghe thoâng baùo - HS leân baûng bieåu dieãn löïc - Neâu toùm taét hai noäi dung cô baûn - Hoaït ñoäng nhoùm caâu C2,C3 - Ñoïc ghi nhôù 10N A a) B b) C 300 x y c) Chuyeån ñoäng ñeàu, khoâng ñeàu (5ñ) Coâng thöùc (3ñ) 3.1 C (2ñ) I. Khaùi nieäm löïc: - Löïc coù theå laøm: bieán daïng vaät, thay ñoåi chuyeån ñoäng. C1: Hình 4.1: löïc huùt cuûa nam chaâm leân mieáng theùp laøm taêng vaän toác cuûa xe laên, neân xe laên chuyeån ñoäng nhanh hôn Hình 4.2: Löïc taùc duïng cuûa vôït leân quaû boùng laøm quaû boùng bieán daïng vaø ngöôïc laïi löïc cuûa quaû boùng ñaäp vaøo vôït laøm vôït bò bieán daïng II- Bieåu dieãn löïc: 1/Löïc laø moät ñaïi löôïng vectô: - Moät ñaïi löôïng vöøa coù ñoä lôùn, vöøa coù phöông vaø chieàu laø moät ñaïi löôïng vectô. 2/ Caùch bieåu dieãn vaø kí hieäu vectô löïc: a- Löïc laø ñaïi löôïng vectô ñöôïc bieåu dieãn baèng muõi teân coù: - Goác laø ñieåm ñaët cuûa löïc - Phöông vaø chieàu laø phöông vaø chieàu cuûa löïc. - Ñoä daøi bieåu thò cöôøng ñoä cuûa löïc theo tæ xích cho tröôùc. b- Vectô löïc ñöôïc kí hieäu baèng ( coù muõi teân). Cöôøng ñoä cuûa löïc ñöôïc kí hieäu baèng chöõ F (khoâng coù muõi teân) III-Vaän duïng: 10N C2: A B 5000N C3: a) : ñieåm ñaët taïi A, phöông thaúng ñöùng, chieàu töø döôùi leân, cöôøng ñoä löïc F1=20N b) : ñieåm ñaët taïi B, phöông naèm ngang, chieàu töø traùi sang phaûi, cöôøng ñoä löïc F2=30N c) : ñieåm ñaët taïi C, phöông nghieâng moät goùc 300 so vôùi phöông naèm ngang, chieàu höôùng leân (nhö hình veõ), cöôøng ñoä löïc F3=30N . Ký duyÖt cña ban gi¸m hiÖu. Tuần:5 Ngày soạn: Tiết 5: §5. SÖÏ CAÂN BAÈNG LÖÏC- QUAÙN TÍNH. I-MUÏC TIEÂU: Kieán thöùc: Bieát: ñöôïc hai löïc caân baèng, bieát bieåu dieãn hai löïc caân baèng baèng vec tô. Bieát ñöôïc quaùn tính. Hieåu: taùc duïng cuûa löïc caân baèng khi vaät ñöùng yeân vaø khi chuyeån ñoäng vaø laøm thí nghieäm kieåm tra ñeå khaúng ñònh :’’vaät chòu taùc duïng cuûa hai löïc caân baèng thì vaän toác khoâng ñoåi, vaät seõ chuyeån ñoäng thaúng ñeàu”. Vaän duïng: ñeå neâu moát soá ví duï veà quaùn tính. Giaûi thích ñöôïc hieän töôïng quaùn tính. Kyû naêng: chính xaùc khi bieåu dieãn hai löïc treân moät vaät, tính caån thaän khi laøm thí nghieäm. Höùng thuù:khi laøm thí nghieäm vaø khi hoaït ñoäng nhoùm. II-CHUAÅN BÒ: - Duïng cuï thí nghieäm nhö hình 5.3 vaø 5.4 SGK. Tranh veõ 5.1, hình veõ ñeå bieåu dieãn caùc löïc ôû hình 5.2. Xe con, buùp beâ. III-HOAÏT ÑOÄNG DAÏY HOÏC: HOAÏT ÑOÄNG CUÛA GIAÙO VIEÂN HOAÏT ÑOÄNG CUÛA HOÏC SINH NOÄI DUNG BAØI HOÏC HÑ 1:Kieåm tra baøi cuõ. Toå chöùc tình huoáng hoïc taäp: -Löïc laø moät ñaïi löôïng vec tô ñöôïc bieåu dieãn nhö theá naøo? bieåu dieãn löïc cuûa vaät coù phöông naèm Hs leân baûng traû lôøi caâu hoûi Hs veõ hình leân baûng A 10N ngang, chieàu sang phaûi coù ñoä lôùn baèng 20N Toå chöùc tình huoáng: - Döïa vaøo hình 5.1 ñeå ñaët vaán ñeà . - Ghi caâu traû lôøi cuûa HS leân goùc baûng. HÑ2:Tìm hieåu veà löïc caân baèng: GV treo hình veõ saún ôû hình 5.2 -Goïi HS bieåu dieãn caùc löïc H.5.2 -Caùc löïc taùc duïng coù caân baèng nhau khoâng? -Luùc naøy caùc vaät ñoù chuyeån ñoäng hay ñöùng yeân? -Neáu vaät ñang chuyeån ñoäng maø chòu taùc duïng cuûa hai löïc caân baèng, vaät seõ nhö theá naøo? -Yeâu caàu HS traû lôøi caâu C1 -Hai löïc caân baèng laø gì? -Hai löïc caân baèng taùc duïng leân vaät ñang ñöùng yeân coù laøm vaân toác cuûa vaät ñoù thay ñoåi khoâng? -Vaäy khi vaät ñang chuyeån ñoäng maø chæ chòu taùc duïng cuûa löïc caân baèng thì hai löïc naøy coù laøm vaän toác cuûa vaät thay ñoåi khoâng? -Giôùi thieäu thí nghieäm A-tuùt -Laøm thí nghieäm nhö hình 5.3 -Höôùng daãn hs traû lôøi C2,C3,C4 -Moät vaät ñang chuyeån ñoäng maø chòu taùc duïng cuûa hai löïc caân baèng seõ nhö theá naøo? HÑ3:Tìm hieåu veà quaùn tính Taïo tình huoáng:oâ toâ, taøu hoaû, xe maùy baét ñaàu chuyeån ñoäng coù ñaït vaän toác lôùn ngay ñöôïc khoâng? -Khi phanh gaáp xe coù döøng laïi ngay ñöôïc khoâng? -Tìm thí duï töông töï trong thöïc teá ? -Qua nhöõng thí duï treân ta coù nhaän xeùt gì? -GV thoâng baùo tieáp :vì moïi vaät ñeàu coù quaùn tính HÑ4: Vaän duïng, cuûng coá, daën doø: -Höôùng daãn HS hoaït ñoäng nhoùm caâu C6, C7 -Laàn löôït cho HS traû lôøi caùc muïc trong C8 -Neáu coøn thôøi gian GV laøm thöïc haønh muïc e trong caâu C8 -Gôïi yù cho HS neâu theâm öùng duïng cuûa quaùn tính trong thöïc teá. *Cuûng coá: -Hai löïc caân baèng nhau laø hai löïc nhö theá naøo? - Khi coù löïc caân baèng vaät ñang ñöùng yeân, vaät ñang chuyeån ñoäng seõ nhö theá naøo? -Quaùn tính phuï thuoäc vaøo yeáu toá naøo? * Veà nhaø: -Hoïc kyõ phaàn ghi nhôù(noäi dung ghi baøi) -Laøm caùc baøi taäp trong saùch baøi taäp -Tham khaûo muïc //coù theå em chöa bieát// -Xem baøi ‘’Löïc ma saùt’’ - HS xem tranh veõ 5.1 suy nghó traû lôøi HS leân baûng bieåu dieãn caùc löïc taùc duïng (caân baèng) (ñöùng yeân) -HS traû lôøi caâu C1 : +Quaû caàu chòu taùc duïng troïng löïc P vaø löïc caêng T +Quaû boùng chòu taùc duïng troïng löïc P vaø vaø löïc ñaåy Q cuûa saøn +Quyeån saùch chòu taùc duïng troïng löïc P vaø löïc ñaåy Q (khoâng thay ñoåi) (vaän toác cuõng khoâng thay ñoåi vaø vaät seõ chuyeån ñoäng thaúng ñeàu) -HS theo doõi vaø ghi keát quaû thí nghieäm vaøo baûng 5.1, traû lôøi theo nhoùm caâu C2, C3, C4. Döïa vaøo thí nghieäm ñeå ñieàn keát luaän caâu C5 -Hs suy nghó traû lôøi -Xe ñaïp baét ñaàu chaïy, xuaát phaùt chaïy nhanh khoâng theå chaïy nhanh ngay ñöôïc -Khi coù löïc taùc duïng thì vaät khoâng theå thay ñoåi ngay vaän toác ñöôïc. HS hoaït ñoäng nhoùm Ñaïi dieän nhoùm laàn löôït traû lôøi caâu C6, C7 Töøng HS traû lôøi caùc muïc caâu C8 HS quan saùt –nhaän xeùt HS cho ví duï khaùc vaø giaûi thích töøng thí duï Töøng HS traû lôøi 1N 0.5N I- Löïc caân baèng: 2.5N 1.Hai löïc caân baèng laø gì? Hai löïc caân baèng laø hai löïc cuøng ñaët treân moät vaät, coù cöôøng ñoä baèng nhau, phöông cuøng naèm treân moät ñöôøng thaúng, chieàu ngöôïc nhau. 2.Taùc duïng cuûa hai löïc caân baèng leân moät vaät ñang chuyeån ñoäng a) Döï ñoaùn b) Thí nghieäm kieåm tra: (SGK) C2. Vì mA = mB Ò PA = PB PA = T = PBÒ caân baèng Ò VA = 0 C3. Luùc naøy PA + P’A > T neân vaät AA’ chuyeån ñoäng nhanh daàn ñi xuoáng. B chuyeån ñoäng ñi leân. C4. Quaû caân A chòu t/d cuûa 2 löïc CB nhau nhöng vaãn tieáp tuïc chuyeån ñoäng. C5. c) Keát luaän:Döôùi taùc duïng cuûa caùc löïc caân baèng, moät vaät ñang ñöùng yeân seõ tieáp tuïc ñöùng yeân; ñang chuyeån ñoäng seõ chuyeån ñoäng thaúng ñeàu. II-Quaùn tính: -Khi coù löïc taùc duïng, moïi vaät khoâng theå thay ñoåi vaän toác ñoät ngoät ñöôïc vì coù quaùn tính. III- Vaän duïng: C6: buùp beâ ngaõ veà phía sau. Khi ñaåy xe,chaân buùp beâ chuyeån ñoäng cuøng xe, do quaùn tính neân ñaàu vaø thaân buùp beâ chöa kòp chuyeån ñoäng C7: buùp beâ ngaõ veà phía tröôùc.Xe döøng lai, chaân buùp beâ döøng lai cuøng xe ,do quaùn tính neân thaân buùp beâ coøn chuyeån ñoäng veà tröôùc. C8: Do quaùn tính: a- neân haønh khaùch khoâng theå ñoåi höôùng theo xe kòp b-thaân ngöôøi tieáp tuïc chuyeån ñoäng ñi xuoáng c-möïc tieáp tuïc chuyeån ñoäng xuoáng ñaàu ngoøi buùt d-ñaàu buùa tieáp tuïc chuyeån ñoäng neân ngaäp vaøo caùn buùa e-coác chöa kòp thay ñoåi vaän toác khi ta giaät maïnh giaáy ra khoûi coác Ký duyÖt cña ban gi¸m hiÖu. Tuần:6 Ngày soạn: Tiết 6: §6. LÖÏC MA SAÙT I-MUÏC TIEÂU: Kieán thöùc: Bieát ñöôïc löïc ma saùt Hieåu: ma saùt tröôït, ma saùt laên, ma saùt nghæ vaø ñaëc ñieåm cuûa moãi loaïi Vaän duïng: phaùt hieän ma saùt nghæ baèng thí nghieäm, phaân tích moät soá hieän töôïng veà löïc ma saùt coù lôïi vaø coù haïi trong ñôøi soáng vaø kyõ thuaät. Caùch khaéc phuïc tai haïi cuûa löïc ma saùt vaø vaän duïng ích lôïi cuûa löïc ma saùt 2. Kyõ naêng: laøm thí nghieäm, quan saùt, phaân tích. 3. Thaùi ñoä: höùng thuù laøm thí nghieäm, hôïp taùc hoaït ñoäng nhoùm II-CHUAÅN BÒ: - Duïng cuï thí nghieäm H6.2 cho moãi nhoùm(löïc keá, maùng goã, quaû caân); oå bi, tranh H6.2, 6.3, 6.4, 6.5 III-HOAÏT ÑOÄNG DAÏY HOÏC: HOAÏT ÑOÄNG CUÛA GIAÙO VIEÂN HÑ CUÛA HOÏC SINH NOÄI DUNG HÑ1: Kieåm tra baøi cuõ, toå chöùc tình huoáng hoïc taäp,: * Kieåm tra baøi cuõ: HS1: Hai löïc caân baèng laø hai löïc nhö theá naøo? Buùp beâ ñang ñöùng yeân treân xe, baát chôït ñaåy xe chuyeån ñoäng veà phía tröôùc. Buùp beâ seõ ngaõ veà phía naøo? Taïi sao? HS2: Hai löïc caân baèng laø hai löïc nhö theá naøo? Ñaåy xe cuøng buùpbeâ chuyeån ñoäng roài baát chôït döøng laïi. Buùp beâ seõ ngaõ veà phía naøo? Taïi sao? *Toå chöùc tình huoáng: Ñaët vaán ñeà nhö phaàn môû baøi SGK HÑ2: Tìm hieåu veà löïc ma saùt: -Khi naøo coù löïc ma saùt? Caùc loaïi ma saùt thöôøng gaëp? -GV yeâu caàu HS nghieân cöùu thoâng tin SGK cho bieát Fms xuaát hieän ôû ñaâu? - Yeâu caàu HS laøm C1? -Löïc ma saùt tröôït xuaát hieän khi naøo? -Keå moät soá thí duï veà veà ma saùt tröôït? - HS ñoïc taøi lieäu traû lôøi: Fms laên xuaát hieän giöõa hoøn bi vaø maët ñaát khi naøo? - Yeâu caàu HS traû lôøi C2. - Löïc ma saùt laên xuaát hieän khi naøo? Yeâu caàu HS traû lôøi C3 - Yeâu caàu HS nghieân cöùu höôùng daãn TN H6.2 Cho HS laøm thí nghieäm theo nhoùm H6.2 , traû lôøi caâu hoûi C4 -> ma saùt nghæ Löïc ma saùt nghæ xuaát hieän khi naøo? Keå ra moät soá ví duï veà ma saùt nghæ? HÑ3: Tìm hieåu veà ích lôïi vaø taùc haïi cuûa löïc ma saùt trong ñôøi soáng vaø kyõ thuaät: -Cho HS xem H6.3, yeâu caàu HS traû lôøi caâu C6 -Cho HS keå töøng loaïi ma saùt vaø caùch khaéc phuïc -Töông töï cho HS xem H6.4, yeâu caàu HS phaùt hieän ích lôïi cuûa ma saùt trong töøng tröôøng hôïp HÑ4: Vaän duïng, cuûng coá daën doø: -Yeâu caàu HS thaûo luaän nhoùm caâu C8, C9 -Khi naøo xuaát hieän löïc ma saùt tröôït, ma saùt laên, ma saùt nghæ? -Löïc ma saùt khi naøo coù lôïi, khi naøo coù haïi? -Veà nhaø hoïc baøi theo phaàn ghi nhôù, laøm baøi taäp 6.1 -> 6.5 SBT Töøng Hs leân baûng traû lôøi caâu hoûi -Ñoïc phaàn môû baøi SGK -HS suy nghó - HS traû lôøi C1. -HS traû lôøi -HS traû lôøi - HS traû lôøi C2 cho ví duï veà ma saùt laên - HS traû lôøi - HS traû lôøiC3: HS laøm TN theo nhoùm ( Duøng löïc keá ). Thaûo luaän ruùt ra nhaän xeùt. -Hoaït ñoäng nhoùm TN H6.2 vaø traû lôøi caâu C4. -C4:coù löïc caûn giöõa maët baøn vaø vaät -HS traû lôøi -HS traû lôøi C5. -HS xem H6.3 -Traû lôøi caâu C6 -Quan saùt H6.4 -Neâu ích lôïi -Hoaït ñoäng nhoùm caâu C8, C9 -HS traû lôøi caâu hoûi -Ñoïc phaàn ghi nhôù I-Khi naøo coù löïc ma saùt: 1/ Löïc ma saùt tröôït: C1 - Khi boùp phanh gấp, baùnh xe tröôït treân maët ñöôøng - Ma saùt giöõa truïc quaït baøn vôùi oå truïc * Löïc ma saùt tröôït sinh ra khi moät vaät chuyeån ñoäng tröôït treân beà maët moät vaät khaùc 2/ Löïc ma saùt laên: C2. - Ma saùt sinh ra ôû caùc vieân bi ñeäm giöõa truïc quay vôùi oå truïc. - Khi dòch chuyeån vaät naëng baèng con laên. Ma saùt laên sinh ra giöõa con laên vôùi maët tröôït. *Löïc ma saùt laên sinh ra khi moät vaät laên treân beà maët cuûa vaät khaùc. C3. a) Ma saùt tröôït b) Ma saùt laên 3/ Löïc ma saùt nghæ: * Thí nghieäm. C4. Vaät khoâng thay ñoåi vaän toác: chöùng toû vaät chòu taùc duïng cuûa hai löïc caân baèng: Fk = Fms nghæ * Löc ma saùt nghæ xuaát hieän khi vaät chòu taùc duïng cuûa löïc maø vaãn ñöùng yeân. C5. -Treân baêng truyeàn vaät naëng di chuyeån cuøng baêng truyeàn nhôø Fms nghæ - Nhôø Fms nghæ con ngöôøi ñi laïi ñöôïc. II-Löïc ma saùt trong ñôøi soáng vaø kyõ thuaät: 1/Löïc ma saùt coù theå coù haïi Coù theå gaây caûn trôû chuyeån ñoäng Ví duï: H6.3 2/Löïc ma saùt coù theå coù lôïi: Khi laøm nhöõng coâng vieäc caàn coù löïc ma saùt Ví duï: vieát baûng III-Vaän duïng: C8: a) Khi ñi treân saøn ñaù hoa môùi lau deã ngaõ vì löïc ma saùt nghæ giöõa saøn vôùi chaân ngöôøi raát nhoû. Ma saùt naøy coù ích. b) löïc ma saùt giöõa ñöôøng vaø lôùp oâtoâ nhoû, baùnh xe bò quay tröôtï treân ñöôøng. Tröôøng hôïp naøy caàn löïc ma saùt -> ma saùt coù lôïi. c) Giaøy moøn do ma saùt giöõa ñöôøng vaø giaøy. Löïc ma saùt trong tröông hôïp naøy coù haïi. d) Khía raûnh maët lôùp oâtoâ saâu hôn lôùp xe ñaïp ñeå taêng ñoä ma saùt giöõa lôùp vôùi maët ñöôøng. Ma saùt naøy coù lôïi e) Boâi nhöïa thoâng ñeå taê