Giáo án Vật lý 9 bài 26: Ứng dụng của nam châm - Trường THCS Liêng Trang

Tuần : 15 Ngày soạn : 22/11/2013 Tiết : 30 Ngày dạy : 26/11/2013 BÀI 26 : ỨNG DỤNG CỦA NAM CHÂM I . Mục tiêu : 1.Kiến thức : - Nêu được nguyên tắc hoạt động của loa điện, tác dụng của nam châm trong rơ le điện từ. - Kể tên 1 số ứng dụng của nam châm trong đời sống và kỹ thuật . 2. Kĩ năng : - Giải thích hoạt động của nâm châm điện - Phân tích , tổng hợp kiến thức . 3. Thái độ : - Thấy vai trò to lớn của vật lý học à yêu thích , môn học . II. Chuẩn bị : 1. Giáo viên: - Đọc bài và chuẩn bị các tài liệu liên quan. 2. Học sinh : - Học trước bài ở nhà. - Làm bài tập ở nhà.. III. Tổ chức hoạt động dạy và học : 1. Ổn định lớp : Kiểm tra sĩ số vệ sinh lớp . 9A1……….. 9A2…………. 9A3………….. 9A4………….. 9A5…………… 9A6………….. 2. Kiểm tra bài cũ : Mô tả thí nghiệm về sự nhiễm từ của sắt và thép ? vì sao người ta dùng sắt non để chế tạo nam châm điện ? Cách làm tăng lực từ của nam châm điện tác dụng lên 1 vật . 3. Tiến trình: GV tổ chức các hoạt động Hoạt động của học sinh Kiến thức cần đạt Hoạt động 1 :Giới thiệu bài mới - Nam châm có những ứng dụng nào à Bài mới . - HS lắng nghe Hoạt động 2: Tìm hiểu nguyên tắc cấu tạo và hoạt động của loa điện. - Yêu cầu học sinh tìm hiểu thí nghiệm theo hình 26.1 (sgk) - Hướng dẫn học sinh khi treo ống dây phải lồng vào một cực của nam châm chữ u, giá treo ống đây phải di chuyển linh hoạt khi di chuyển con chạy phải nhanh, rứt khoát. Hiện tượng gì xảy ra với ống dây trong 2 trường hợp : + Khi có dòng điện không đổi chạy qua ống dây ? + Khi có dòng điện trong ống dây biến thiên ( khi con chạy biến trở dịch chuyển) ? - Uốn nắn sai sót, thảo luận chung à kết luận - Giáo viên thông báo : Nội dung của 2 nhận xét trên là nguyên tắc hoạt động của loa điện . - Thu thập thông tin mục 2 (SGK) , kết hợp với loa điện trong bộ thí nghiệm và giáo viên giới thiệu đã tháo gỡ để lộ cấu tạo bên trong . - Giáo viên treo hình 26.2. + Nêu cấu tạo bằng cách chỉ các bộ phận chính trên hình vẽ, trên mẫu vật của loa điện ? -Giáo viên nhận xét , giúp đỡ học sinh yếu nhận ra được nam châm ống dây điện, màng loa của loa điện - Giáo viên : Ở lớp 7 các em đã học vật dao động thì phát ra âm thanh . ? Vậy quá trình biến đổi dao động điện thành âm thanh trong loa điện diễn ra như thế nào ? - Học sinh gặp khó khăn , giáo viên có thể giúp đỡ làm rõ hơn quá trình biến đổi đó ( kết hợp hình vẽ ) 1.Nguyên tắc hoạt động của loa điện : -Thu thập thông tin của giáo viên -Cá nhân đọc phần a của mục I (SGK) a.Hoạt động nhóm làm thí nghiệm theo các bước SGK b.Các nhóm quan sát kỹ hiện tượng và nêu nhận xét của các nhóm tìm ra kết quả đúng và hoàn thiện vào vở . 2.Cấu tạo Cá nhân đọc mục 2, đối chiếu với hình vẽ , mẫu vật của loa điện trả lời câu hỏi của giáo viên - Hoàn tất cấu tạo vào vở . d.Hoạt động cá nhân trả lời và hoàn tất vào vở . - Hoạt động cá nhân nêu được + Mục được thí nghiệm : Kiểm tra xem dòng điện chạy qua dây dẫn thẳng có tác dụng từ hay không . + Bố trí thí nghiệm : Như hình 22.1 ( đặt dây dẫn // với trục của kim nam châm) + Làm thí nghiệm : Cho dòng điện chạy qua dây dẫn à quan sát thí nghiệm . - ộng nhóm làm C1, cử đại diện nhóm nêu kết quả , nhận xét . - Rút ra được kết luận về tác dụng từ của dòng điện à ghi vào vở. I./ Loa điện 1. Nguyên tắc hoạt động của loa điện - Loa điện hoạt động dựa vào tác dụng từ của nam châm lên ống dây có dòng điện chạy qua . + Khi có dòng điện chạy qua, ống dây chuyển động . + Khi cường độ dòng điện thay đổi, ống dây dịch chuyển dọc theo khe hở giữa 2 cực của Nam châm 2.Cấu tạo của loa điện - Gồm ống đây L - Nam châm E - Màng loa M Hoạt động 3 : Tìm hiểu cấu tạo hoạt động của rơle điện từ. - Đọc mục 1 phần 2 SGK , nghiên cứu hình 26.3 và trả lời - Gíao viên treo hình 26.3 (SGK) + Rơle điện từ là gì ? + Chỉ ra bộ phận chủ yếu của Rơle điện từ ? + Tác dụng của mỗi bộ phận .Làm C1? (giải thích trên hình 26.3) - Giáo viên chốt, uốn nắn sai sót - Rơ le điện từ được ứng dụng nhiều trong thực tế và kỹ thuật. Một trong những ứng dụng của rơ le điện từ là chuông báo động dùng để chống kẻ trộm . (Giảm tải nên chỉ nhắc sơ qua) II.Rơ le điện từ : 1.Cấu tạo, hoạt động của rơ le điện từ : - Đọc thông tin SGK. - Cá nhân quan sát , trả lời câu hỏi của giáo viên - Học sinh làm C1 à hiểu rõ nguyên tắc hoạt động của rơ le điện từ. - Nghe thông tin II.Rơ le điện từ : 1.Cấu tạo và hoạt động của Rơ le điện từ a.Cấu tạo : - Rơ le điện từ là thiết bị đóng ngắt bảo vệ và điều khiển sự làm việc của mạch điện - Bộ phận chính : 1 thanh nam châm và 1 thanh sắt non . b.Hoạt động của rơ le điện : C1: Vì khi có dòng điện trong mạch 1 thì nam châm điện hút thanh sắt và đóng mạch điện ? Hoạt động 4: Vận dụng. Làm C3 ?Làm C4? -Cá nhân làm C3, C4. -Cá nhân khác nhận xét àHoàn thiện nội dung đúng vào vở C3: Được vì khi đưa nam châm lại gần vị trí có mạt sắt , nam châm sẽ tự đỗng hút mạt sắt ra khỏi mắt . C4: Khi dòng điện chạy qua động cơ vượt quá mức cho phép , tác dụng từ của nam châm điện mạnh lên , thắng lực đàn hồi của lò xo và hút chặt lấy thanh sắt S làm cho mạch điện tự động ngắt. IV. Củng cố : - Loa điện hoạt động dựa vào tác dụng nào của nam châm ? - Rơ le điện từ là gì?Chỉ ra bộ phận chủ yếu của Rơle điện từ ? V. Hướng dẫn về nhà : - Đọc điều em chưa biết ? Học ghi nhớ . - Bài tập 26.1 à 26.4 (SBT) - Học bài , soạn bài mới . VI. RÚT KINH NGHIỆM: ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………