Giáo án Vật lý 9 bài 35: Các tác dụng của dòng điện xoay chiều đo cường độ và hiệu điện thế xoay chiều - Trường THCS Liêng Trang

Tuần : 22 Ngày soạn : 10/01/2014 Tiết : 41 Ngày dạy : 14/01/2014 BÀI 35 : CÁC TÁC DỤNG CỦA DÒNG ĐIỆN XOAY CHIỀU ĐO CƯỜNG ĐỘ VÀ HIỆU ĐIỆN THẾ XOAY CHIỀU I . Mục tiêu : 1.Kiến thức : - Nêu được các tác dụng của dòng điện xoay chiều. - Nhận biết được ampe kế và vôn kế dùng cho dòng điện 1 chiều và xoay chiều qua các kí hiệu ghi trên dụng cụ. - Nêu được các số chỉ của ampe kế và vôn kế xoay chiều , cho biết giá trị hiệu dụng của cường độ và hiệu điện thế của dòng điện xoay chiều . 2. Kĩ năng : - Phát hiện dòng điện là dòng điện xoay chiều hay dòng điện 1 chiều dựa trên tác dụng từ của chúng 3. Thái độ : - Trung thực, cẩn thận, ghi nhớ sử dụng điện an toàn . - Hợp tác hoạt động nhóm . II. Chuẩn bị : 1. Giáo viên: - Đọc bài và chuẩn bị các tài liệu liên quan. - Nội dung kiến thức bài học - 1 ampe kế xoay chiều , 1 vôn kế , 1 bóng đèn 3V có đui , 1 công tắc , 8 sợi dây nối , 1 nguồn điện 1 chiều 3V – 6V , 1 nguồn điện xoay chiều 3V – 6V,1 nam châm điện , 1 nam châm vĩnh cửu , 1 nguồn điện 1 chiều 3 V- 6V , 1 nguồn điện xoay chiều 3V – 6V, bộ TN về tác dụng từ của dòng điện. 2. Học sinh : - Đọc trước bài ở nhà. - Làm bài tập ở nhà.. III. Tổ chức hoạt động dạy và học : 1. Ổn định lớp : Kiểm tra sĩ số vệ sinh lớp . 9A1……….. 9A2…………. 9A3………….. 9A4………….. 9A5…………… 9A6………….. 2. Kiểm tra bài cũ : - Dòng điện xoay chiều có đặc điểm gì khác so với dòng điện 1 chiều ? - Nêu đặc điểm và hoạt động của máy phát điện xoay chiều? 3. Tiến trình: GV tổ chức các hoạt động Hoạt động của học sinh Kiến thức cần đạt Hoạt động 1 :Giới thiệu bài mới Dòng điện xoay chiều là dòng điện luôn đổi chiều . Vậy dòng điện xoay chiều có các tác dụng nào ? liệu cac tác dụng phụ thuộc vào chiều dòng điện không ? Việc đo dường độ và hiệu điện thế của dòng điện xoay chiều như thế nào ? à Bài mới . - HS lắng nghe Hoạt động 2 : Tìm hiểu các tác dụng của dòng điện xoay chiều . -Giáo viên làm 3 thí nghiệm biểu diễn như hình 35.1 . Yêu cầu học sinh quan sát và trả lời các câu hỏi sau : -Mỗi thí nghiệm dòng điện xoay chiều có tác dụng gì ? – Giáo viên nhận xét , chốt . Ngoài tác dụng trên , dòng điện xoay chiều cần có tác dụng gì ? Tại sao em biết ? -Giáo viên thông báo : dòng điện xoay chiều ở lưới điện sinh hoạt có hiệu điện thế 220V có tác dụng sinh lý rất mạnh à nguy hiểm, chết người. Vì vậy khi sử dụng điện phải đảm bảo an toàn *Chuyển ý : Khi cho dòng điện xoay chiều vào nam châm điện thì nam châm điện cũng hút đinh sắt giống như khi cho dòng điện 1 chiều vào nam châm . Vậy có phải tác dụng từ của dòng điện xoay chiều giống hệt của dòng điện 1 chiều không ? Việc đổi chiều dòng điện liệu có ảnh hưởng đến lực từ không ? Yêu cầu học sinh dự đoán ? Cá nhân quan sát thí nghiệm +Trả lời C1 b.Nêu thông tin về hiện tượng bị điện giật khi dùng lưới điện quốc gia. c.Thu thập thông tin à hoàn tất nội dung cần thiết vào vở . -Học sinh nêu dự đoán. -Làm thí nghiệm theo nhóm kiểm tra dự đoán. -Đại diện nhóm trả lời . -Hoàn tất nội dung vào vở. I.Tác dụng của dòng điện xoay chiều C1 : - Bóng đèn nóng sáng : Tác dụng nhiệt. - Biết thử điện sáng ( khi cắm vào 1 trong 2 lỗ của ổ lấy điện) : Tác dụng quang . - Đinh sắt bị hút : Tác dụng từ . Vậy : Dòng điện xoay chiều có các tác dụng nhiệt, quang và từ . Hoạt động 3: Tìm hiểu tác dụng từ của dòng điện xoay chiều. -Bố trí thí nghiệm như hình 35.2, 35.3 (SGK) -Làm C2 ? -Giáo viên theo dõi thí nghiệm, hướng dẫn khi cần thiết . -Vậy tác dụng từ của dòng điện xoay chiều có đặc điểm gì khác so với dòng điện 1 chiều ? -Học sinh nhận xét , giáo viên chốt lại kết luận . 1.Thí nghiệm : -Bố trí thí nghiệm theo nhóm như hình 35.2, 35.3. - Quan sát hiện tượng trả lời C2. 2.Kết luận : -Hoàn tất nội dung vào vở . II.Tác dụng từ của dòng điện xoay chiều 1.Thí nghiệm : C2: - Trường hợp sử dụng dòng điện 1 chiều : Lúc đầu cực N của thanh nam châm bị hút thì khi đổi chiều dòng điện nó sẽ bị đẩy và hút cực S - Khi dòng điện xoay chiều chạy qua ống dây thì cực N của thanh nam châm lần lượt bị hút , đẩy. Nguyên nhân là do dòng điện luân phiên đổi chiều. 2.Kết luận : Hoạt động 4: Đo cường độ dòng điện và hiệu điện thế của mạch điện xoay chiều -Giáo viên mắc vôn kế 1 chiều vào chốt lấy điện xoay chiều -Giáo viên có thể thông báo khi học sinh gặp khó khăn về kim của dụng cụ đo ( Bị đứng yên) -Giáo viên giới thiệu vôn kế, ampe kế xoay chiều để đo cường độ và hiệu điện thế của dòng điện xoay chiều và kí hiệu thiết bị xoay chiều là AC . Trên vôn kế , Ampe kế đó 2 chốt nối không cần có kí hiệu ( + ) , ( - ) -Giáo viên làm thí nghiệm sử dụng vôn kế , Ampe kế xoay chiều đo cường độ , hiệu điện thế xoay chiều . -Kim của vôn kế chỉ bao nhiêu khi mắc vôn kế vào 2 chốt lấy điện xoay chiều 6V ? -Đổi chỗ 2 chốt lấy điện thì kim của điện kế có quay ngược không ? số chỉ bao nhiêu ? -Cách nhận biết vôn kế , Ampe kế xoay chiều , cách mắc vào mạch điện -Nghe thông tin . -Cá nhân nêu dự đoán . -Quan sát thí nghiệm của giáo viên thấy được kim nam châm đứng yên . -Nghe và quan sát thông báo cách nhận , cách mắc vôn kế và ampe kế xoay chiều vào mạch . -Quan sát -Trả lời câu hỏi của giáo viên -Nghe thông báo Hoàn tất nội dung cần thiết vào vở . III.Đo cường độ dòng điện và hiệu điện thế của mạch điện xoay chiều 1.Quan sát giáo viên làm thí nghiệm : 2.Kết luận : - Dùng Ampe kế hoặc vôn kế xoay chiều có kí hiệu AC để đo các giá trị hiệu dụng của cường độ và hiệu điện thế xoay chiều . - Khi mắc Ampe kế và vôn kế xoay chiều vào mạch điện xoay chiều không cần phân biệt chốt của chúng . Hoạt động 5: Vận dụng - Hướng dẫn C3 : - Yêu cầu hs trình bày lập luận , giải thích câu hỏi tại sao ? Cần nêu được sự tương tự như với cường độ hiệu dụng . - Yêu cầu tự làm C4 ? -Dòng điện xoay chiều có những tác dụng nào ? trong các tác dụng đó tác dụng nào phụ thuộc với chiều cùa dòng điện Hs làm C3,C4 C3 : Sáng như nhau , vì hiệu điện thế hiệu dụng của dòng điện xoay chiều tương đương với hiệu điện thế của dòng điện 1 chiều cùng giá trị. C4: Có. Vì số đường sức từ xuyên qua tiết diện S của cuộn dây B biến đổi " xuất hiện dòng điện cảm ứng. III.Vận dụng C3 : Sáng như nhau , vì hiệu điện thế hiệu dụng của dòng điện xoay chiều tương đương với hiệu điện thế của dòng điện 1 chiều cùng giá trị. IV. Củng cố : - Hãy mô tả một TN chứng tỏ dòng điện xoay chiều của tác dụng từ và lực từ khi đó thay đổi chiều của dòng điện . - Vôn kế và ampekế xoay chiều có kí hiệu như thế nào ? Mắc vào mạch điện như thế nào ? V. Hướng dẫn về nhà : - Về nhà học thuộc phần ghi nhớ - Cho hs đọc phần có thể em chưa biết - Làm bài tập SBT - Xem trước bài 36 SGK VI. RÚT KINH NGHIỆM: ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………