Giáo án Vật lý 9 - Tiết 11: Sự phụ thuộc của điện trở vào tiết diện dây dẫn

Tuần: 6 Tiết: 11 Sự phụ thuộc của điện trở Vào tiết diện dây dẫn I. Mục tiêu: 1. Kiến thức: Nêu được mối quan hệ giữa điện trở của các dây dẫn với tiết diện của dây. 2. Kỹ năng: - Xác định được bằng thí nghiệm mối quan hệ giữa điện trở của dây dẫn với tiết diện của dây dẫn. - Vận dụng sự phụ thuộc của điện trở của dây dẫn vào tiết diện của dây dẫn để giải thích một số hiên tượng thực tế liên quan đến điện trở của dây dẫn. 3. Thái độ: - Nghiêm túc, trung thực trong báo cáo số liệu. - Tích cực suy nghĩ tham gia vào các hoạt động của nhóm. II. Chuẩn bị : 1. Giáo viên: - Bảng 1 cho các nhóm. 2. Mỗi nhóm hs: - 2 dây constantan có cùng chiều dài: l= 1800mm, và có tiết diện lần lượt là: F0,3mm, F0,6mm. - 1 Biến thế nguồn. 1 vônkế 1 chiều (GHĐ:12V), 1 ampe kế 1 chiều (GHĐ: 3A). Khoá K, bảng điện và một số đoạn dây nối (7 đoạn). III- Tổ hoc hoạt động dạy học ổn định lớp: 1p Kiểm tra bài củ: (5’) Các dây dẫn có cùng một tiết diện cùng vật liệu phụ thuộc vào chiều dài ntn? Chữa bài tập 7.2 (SBT) GV nhận xét, cho điểm Lên lớp: hoạt động của gv hoạt động của hs nội dung cần đạt Hoạt động 1. Dự đoán (9/) + Đề nghị HS nhớ lại kiến thức bài 7. Để xét sự phụ thuộc của điện trở dây dẫn vào tiết diện dây thì phải sử dụng các dây dẫn ntn? + Đề nghị Hs tìm hiểu các mạch điện trong hình 8.1 SGK và thực hiện C1. + Giới thiệu các điện trở R1,R2,R3 trong các mạch điện hình 8.2 SGK. Đề nghị HS thực hiện C2 - HS thảo luận nêu phương án TN Các nhóm thảo luận đua ra dự đoán. - Thực hiện C1 - Thực hiện C2 Hoạt động 2: TN kiểm tra dự đoán (15/) + Theo dõi, Ktra và giúp đỡ các nhóm tiến hành TN kiểm tra việc mắc mạch điện đọc và ghi kết quả đo vào bảng 1 SGK trong từng lần TN + Yêu cầu các nhóm đối chiếu kết quả TN với dự đoán + Đề nghị 1 HS nêu kết luận về sự phụ thuộc của điện trở dây dẫn vào tiết diện dây. + GV cho HS ghi phần ghi chú - Từng nhóm HS mắc mạch điện theo sơ đồ 8.3 SGK và tiến hành TN - Đối chiếu kết quả ,rút ra kết luận, -ghi vở + Kết luận:Điện trơr của dây dẫn tỉ lệ nghịch với tiết diện của dây. + Chú ý: Với 2 dây dẫn cùng vật liệu ,cùng chiều dài, tiết diện là S1,S2(đường kính d1,d2) điện trở R1,R2 thì: Hoạt động 3. vận dụng (10/) + HĐ học sinh trả lời C3: - Tiết diện dây thứ 2 lớn gấp mấy lần dây thứ nhất?DV - Vận dụng KL trên để so sánh điện trở của dây. + Gợi ý cho HS làm C4 tương tự. + HS hoàn thành C3 - Từng HS làm C4 - Đọc phần ghi nhớ III. Vận dụng: C3: Điện trở của dây thứ nhất lớn gấp 3 lần điện trở của dây thứ hai C7: R1=R1. 4. Củng Cố: 3’ - Đề nghị HS phát biểu nội dung ghi nhớ của bài học. - Yêu cầu liên hệ với bài học trước để phát triển thành sự phụ thuộc của điện trở vào chiều dài và tiết diện của dây. 5. Hướng dẫn về nhà: 2’ - Học thuộc phần ghi nhớ SGK. - Đọc mục có thể em chưa biết” - Hướng dẫn bài C5,C6 và giao cho HS về nhà làm - Làm các bài tập 8.1 đến 8.5 (SBT) V. Rút Kinh Nghiệm Tuần: 6 Tiết: 12 Tiết 9. Sự phụ thuộc của điện trở Vào vật liệu làm dây dẫn I- Mục tiêu 1- Kiến thức: - Nêu được mối quan hệ giữa điện trở của các dây dẫn với tiết diện của dây. - Nêu được mối quan hệ giữa điện trở của các dây dẫn với độ dài, tiết diện và vât liệu làm dây dẫn. 2- Kĩ năng: - Xác định được bằng thí nghiệm mối quan hệ giữa điện trở của dây dẫn với vật liệu làm dây dẫn. - Vận dụng được công thức R= để giải thích được các hiện tượng đơn giảng liên quan đến điện trở của dây dẫn. 3- Thái độ: Trung thực, có tinh thần hợp tác trong hoạt động nhóm. II- Chuẩn bị * GV: - Tranh phóng to bảng điện trở suất của một số chất. (Nếu có điều kiện dạy trên máy vi tính, có thể kẻ sẵn bảng này). - Kẻ sẵn Bảng 2 trên bảng phụ hoặc phô tô ép plastic (để có thể dùng bút dạ điền vào chỗ trống và xoá đi được khi sai hoặc để dùng cho lớp khác). * Mỗi nhóm HS: - 1 cuộn dây bằng inox, trong đó dây dẫn có tiết diện S = 0,1mm2 và có chiều dài l=2m được ghi rõ. - 1 cuộn dây bằng nikêlin, trong đó dây dẫn có tiết diện S = 0,1mm2 và có chiều dài l=2m. - 1 cuộn dây bằng nicrôm, trong đó dây dẫn có tiết diện S = 0,1mm2 và có chiều dài l=2m. - 1 ampe kế có GHĐ 1,5A và ĐCNN 0,1A - 1 vôn kế có GHĐ 6V và ĐCNN 0,1V - 1 nguồn điện 6V. - 1 công tắc. - 7 đoạn dây nối. - 2 chốt kẹp dây dẫn. III- Tổ chức hoạt động dạy học ổn định lớp: 1’ Kiểm tra bài củ: (7) Điện trở của dây dẫn phụ thuộc vào những yếu tố nào? Các dd có cùng chiều dài cùng vật liệu phụ thuộc vào tiết diện ntn? Chữa bài tập 8.5 (SBT) GV: nhận xét, cho điểm Lên lớp: Hoạt động của GV H. động của HS Nội dung Hoạt động 1. Tìm hiểu sự phụ thuộc của điện trở vào vật liệu (15/) - Cho HS quan sát các đoạn dây dẫn có cùng chiều dài,cùng tiết diện nhưng làm bằng các vật liệu khác nhau.đề nghị HS trả lời C1. -Yêu cầu các nhóm mắc mạch điện và tiến hành TN - GV theo dõi giúp đỡ các nhóm mắc mạch điện và đo kết quả. - Yêu cầu các nhóm nêu nhận xét sau khi đã tính được điện trở. HS trả lời C1. -Từng nhóm HS trao đổi và kể sơ đồ mạch điện TN. - Mắc mạch điện theo sơ đồ,đo và ghi kết quả vào bảng - Tính điện trở của từng dd từ kết quả đo được. - Đại diện vài nhóm nêu nhận xét I.Sự phụ thuộc của điện trở vào vật liệu làm dây dẫn: +Thí nghiệm: +Kết luận: Điện trở của dây dẫn phụ thuộc vào vật liệu làm dây dẫn. Hoạt động 2. Tìm hiểu về điện trở suất (5/) + Yêu cầu HS tự nghiên cứu SGK và trả lời các câu hỏi: - Sự phụ thuộc của điện trở vào vật liệu làm dd được dặc trưng bởi đại lượng nào? - Đại lượng này có trị số được xác định ntn? - Đơn vị của đại lượng này là gì? ký hiệu? + GV nêu các câu hỏi sau và yêu cầu một vài HS trả lời trước cả lớp: - Hãy nêu nhận xét về trị số điện trở suất của kim loại và hợp kim có trong bảng 1(SGK) - Điện trở xuất của đồng là 1,7.10 –8 Wm có nghĩa là gì? - Trong số các chất được nêu trong bảng thì chất nào được dẫn tốt nhất? - Tại sao đồng thường được dùng để làm lõi dây dẫn của các mạch điện. +Yêu cầu HS làm C2 - HS nghiên cưuSGK mục điện trở xuất” - Từng HS trả lời câu hỏi. + Từng HS nghiên cứu điện trở xuất và trả lời các câu hỏi của GV - HS thảo luận trước lớp. - Từng HS làm C2 II.Điện trở suất - CT tính điện trở 1.Điện trở suất + ĐN (SGK) Kí hiệu : P đọc là rô Đơn vị :Wm(ôm mét) +Nhận xét: - Kim loại có điện trở xuất nhỏ hơn hợp kim -Điện trở xuất của đồng là 1,7.10 –8 W.m có nghĩa là 1 sợi dây đồng dài 1m thì có điện trở là 1,7.10 -8W - Trong số các chất trên thì bạc dẫn điện tốt nhất - Đồng dùng làm lõi dây dẫn điện vì đồng dẫn điện tốt và giá tiền không cao. C2: 0,5 W Hoạt động 3. Xây dựng công thức tính điện trở (7/) - Đề nghị HS thảo luận ,hoàn thành C3 để xây dựng CT tính điện trở. - GV giới thiệu công thức tính điện trở và nhấn mạnh cho HS về đơn vị của từng đại lượng trong CT. - HS thảo luận hoàn thành C3 - Ghi nhớ công thức đơn vị. 2.Công thức tính điện trở: R=P. P: điện trở suất (Wm) L: chiều dài dây (m) S:Tiết kiệm dây (m) Hoạt động 4. Vận dụng (5/) + Đề nghị HS làm C4. GV có thể gợi ý cho HS - Công thức tính tiết diện tròn của dây dẫn S =1TR2=II. - Đổi đơn vị:1mm2=10 –6m2 - Cách tính toán với luỹ thừa của 10 - Từng HS làm C4 theo hướng dẫn của giáo viên - HS ôn bài tại lớp,trả lời câu hỏi của giáo viên C4: tiết diện của dây dẫn là? Điện trở của dây dẫn: R= 4. Củng cố: 3’ - Đại lượng nào cho biết sự phụ thuộc của điện trở dây dẫn vào vật liệu làm dây dẫn? - Căn cứ vào đâu để nói chất này dẫn điện tốt hơn hay kém hơn chất kia? - Điện trở của dây dẫn được kích theo CT nào? 5. Hướng dẫn về nhà: 2’ Học thuộc phần ghi nhớ,làm C5,C6 và các bài tập từ 9.1 đến 9.5 SBT Đọc mục có thể em chưa biết” IV. rút kinh nghiệm: Tổ trưởng kí duyệt 22/09/2012 Hoàng Vĩnh Hoàn