Giáo án Vật lý 9 - Tiết 41: Máy biến thế

Ngày soạn : Ngày giảng : Tiết 41 Bài 37 MÁY BIẾN THẾ A.Mục tiêu 1.Kiến thức Nêu được các bộ phận chính của máy biến thế Nêu được công dụng chung của máy biến thế Giải thích được máy biến thế hoạt động được dưới dòng điện xoay chiều mà không hoạt động được dưới dòng một chiều không đổi Vẽ được sơ đồ lắp đặt máy biến thế ở hai đầu đường dây tải điện 2.Kỹ năng Biết vận dụng kiến thức về hiện tượng cảm ứng điện từ để giải thích các ứng dụng trong kỹ thuật 3.Thái độ Cẩn thận ,trung thực,hợp tác trong học tập Yêu thích bộ môn B.Chuẩn bị Gv chuẩn bị cho mỗi nhóm Hs : 1 máy biến thế nhỏ (cuộn sơ cấp 750 vòng ,cuộn thứ cấp 1500 vòng ) 1 bộ chỉnh lưu hạ thế 1 vôn kế xoay chiều C.Các hoạt động dạy học 1. Ổn định lớp 2.Kiểm tra bài cũ Gv nêu câu hỏi ? Khi truyền tải điện năng đi xa thì có biện pháp nào làm giảm hao phí điện năng trên đương dây tải điện ? Biện pháp nào tối ưu nhất ? Sau đó Gv đặt vấn đề vào bài mới : Để giảm hao phí trên đường dây tải điện biện pháp tối ưu là tăng hiệu điện thế ở hai đầu đường dây tải,muốn vậy ta phải dùng máy biến thế.vậy máy biến thế có cấu tạo như thế nào và hoạt động ra sao ? 1 Hs lên bảng trả lời câu hỏi của Gv Hs nghe Gv đặt vấn đề vào bài mới 3.Bài mới Hoạt động 1.Cấu tạo và hoạt động của máy biến thế Hoạt dộng của Gv và Hs Nọi dung chính Gv yêu cầu Hs đọc tài liệu,quan sát mô hình máy biến thế ,nêu cấu tạo của máy biến thế Gv : Số vòng dây của 2 cuộn dây giống nhau hay khác nhau ? Lõi sắt có cấu tạo như thế nào ? Hs suy nghĩ trả lời Gv có thể nêu thêm lõi sắt silíc gồm nhiều lớp sắt silíc ép cách điện với nhau ông phải là một thỏi đặc Hs nghe ,ghi vở Gv yêu cầu Hs dự đoán câu C1 Hs dự đoán,Gv ghi dự đoán của Hs lên bảng Gv yêu cầu Hs làm thí nghiệm kiểm tra Gv đặt câu hỏi gợi ý để Hs trả lời câu C2 ? Nếu đặt vào hai đầu cuộn sơ cấp một hiệu điện thế xoay chiều U1 thì từ trường của cuộn sơ cấp có đặc điểm gì ? Lõi sắt có nhiễm từ không ? ? Nếu có thì đặc điểm từ trường của lõi sắt đó như thế nào ? ? Từ trường có xuyên qua cuộn thứ cấp không ? Hiện tượng gì xảy ra với cuộn thứ cấp ? Gv yêu cầu Hs rút ra kết luận về nguyên tắc hoạt động của máy biến thế ? 1.Cấu tạo Máy biến thế gồm : Có 2 cuộn dây : cuộn sơ cấp và cuộn thứ cấp có số vòng n1,n2 khác nhau 1 lõi sắt pha silíc chung cho cả hai cuộn dây dây và lõi sắt đều bọc lớp chất cách điện nên dòng điện của cuộn sơ cấp không truyền trực tiếp sang cuộn thứ cấp được 2.Nguyên tắc hoạt động C1.Khi có hiệu điện thế xoay chiều đặt vào 2 đầu cuộn sơ cấp thì bóng đèn nối hai đầu cuộn thứ cấp sáng.chứng tỏ ở cuộ sơ cấp có dòng điện C2. Đặt vào hai đầu cuộn sơ cấp một hiệu điện thế xoay chiều U1 lõi sắt nhiễm từ biến thiên .Từ trường xuyên qua cuộn thứ cấp biến thiên xuát hiện dòng điện cảm ứng xoay chiều 3.Kết luận (SGK) Hoạt động 2.Tác dụng làm biến đổi hiệu điện thế của máy biến thế Hoạt động của Gv và Hs Nội dung chính Gv đặt vấn đề : Giữa U1 ở cuộn sơ cấp ,U2 ở cuộn thứ cấp và số vòng dây n1,n2 của cuộn sơ cấp và cuộn thứ cấp có mối quan hệ như thế nào ? Hs tiến hành thí nghiệm và ghi kết quả vào bảng số liệu Gv : Qua thí nghiệm rút ra kết luận gì ? Hs ( phát biểu miệng ) Gv giới thiệu thêm : Hs nghe và ghi vở Gv : Muốn tăng hay giảm hiệu điện thế ở cuộn thứ cấp người ta phải làm gì ? Hs trả lời miệng 1.Quan sát C3. = = = Hiệu điện thế ở hai đầu mỗi cuộn dây tỉ lệ với số vòng của mỗi cuộn Nếu U1 > U2 ta có máy hạ thế Nếu U1 < U2 ta có máy tăng thế Muốn tăng hay giảm hiệu điện thế ta chỉ việc thay đổi số vòng dây của cuộn thứ cấp Hoạt động 3.Lắp đặt máy biến thế ở hai đầu đường dây tải điện Hoạt động của Gv và Hs Nội dung chính Gv thông báo thêm : Tác dụng của máy ổn áp là do máy có thể tự di chuyển con chạy ở cuộn thứ cấp sao cho hiệu điện thế ở cuộn thứ cấp luôn được ổn định Gv : Để có hiệu điện thế cao hàng ngàn vôn trên đường dây tải điện để giảm hao phí điện năng thì phải làm như thế nào ? hs (phát biểu dựa vào SGK) Gv : Khi sử dụng dùng hiệu điện thế thấp thì phải làm như thế nào ? Hs Dùng máy biến thế (máy tăng thế) lắp ở hai đầu đường dây tải điện để tăng hiệu điện thế Trước khi đến nơi tiêu thụ thì dùng máy hạ thế để hạ hiệu điện thế xuống cho thích hợp 4.Củng cố - Vận dụng Gv nêu câu hỏi củng cố 1.Máy biến thế dùng để làm gì ? Có cấu tạo như thế nào ? 2.Hiệu điện thế ở hai đầu mỗi cuộn có mối quan hệ như thế nào với số vòng của các cuộn đó Gv yêu cầu Hs làm câu C4 Hs trả lời câu hỏi củng cố Hs1 Hs2 Hs cả lớp làm vào vở 1Hs lên bảng làm C4. Cho biết : U1 = 220v U2 = 6v U' = 3v n1 = 4000vòng n2 = ? n'2 = ? bài giải Áp dụng công thức : = Thay số vào ta được : n2 = 109 vòng n'2 = 54 vòng 5. Hướng dẫn học ở nhà Về nhà : Ôn lại định nghĩa,cấu tạo ,hoạt động của máy biến thế Làm các bài tập trong SBt Chuẩn bị sẵn mẫu báo cáo thực hành cho bài 38 ---------------------------------- D.Rút kinh nghiệm sau giờ dạy :