Giáo án Vật lý 9 tuần 1 và 2

Tuần 01 Ngày soạn : 10/8/2013 Ngày dạy : Chương I . Điện Học Tiết 01: sự phụ thuộc của cường độ dòng điện vào hiệu điện thế giữa hai đầu dây dẫn I/ Mục tiêu - Nêu được cách bố trí và tiến hành thí nghiệm khảo sát sự phụ thuộc của cường độ dòng điện vào hiệu điện thế giữa hai đầu dây dẫn. - Vẽ và sử dụng được đồ thị biểu diễn mối quan hệ I, U từ số liệu thực nghiệm. - Nêu được kết luận về sự phụ thuộc của cường độ dòng điện vào điện trở giữa hai đầu dây dẫn. II/ chuẩn bị Mỗi nhóm học sinh: + Một dây điện trở bằng Nikêlin dài 1m, đường kính 0,3mm được quấn sẵn trên một trụ sứ + Một Ampe kế có GHĐ 1,5A và ĐCNN 0,1A + Một Vôn kế có GHĐ 6V và ĐCNN 0,1V + Một công tắc, 1 nguồn điện 6V + 7 đoạn dây nối III/ Tiến trình lên lớp A/ Tổ chức lớp (1’): Kiểm tra sĩ số : 9A... 9B .... B/ Kiểm tra bài cũ (3ph): - Giáo viên giới thiệu chương trình Vật lí 9 - Học sinh đọc phần câu hỏi đầu chương để nắm được mục tiêu chương học C/ Bài mới Hoạt động của Thày và Trò T/g Nội dung HĐ1: Ôn kiến thức liên quan đến bài học (học ở lớp 7) 10’ ? Để đo cường độ dòng điện chạy qua bóng đèn và hiệu điện thế giữa hai đầu bóng đèn cần những dụng cụ gì H: Am pe kế và Vôn kế ? Nêu nguyên tắc sử dụng những dụng cụ đó H: Nêu G: Nhắc lại, bổ sung HĐ2: Tìm hiểu sự phụ thuộc của cường độ dòng điện vào hiệu điện thế giữa hai đầu dây dẫn 13’ G: giới thiệu bài H: Tìm hiểu sơ đồ hình 1.1 như yêu cầu SGK G: Theo dõi giúp đỡ và kiểm tra các nhóm H: - Các nhóm mắc mạch điện theo sơ đồ H 1.1 - Tiến hành đo, ghi kết quả vào bảng 1 : Kq đo Lần đo U (V) I(A) 1 2 3 4 5 0 0 - Thảo luận nhóm để trả lời C1 ( C1: Khi tăng (hoặc giảm) hiệu điện thế giữa hai đầu dây dẫn bao nhiêu lần thì cường độ dòng điện chạy qua đó cũng tăng (hoặc giảm) bấy nhiêu lần). I/ Thí nghiệm 1/ Sơ đồ mạch điện Hình 1.1 SGK 2/ Tiến hành thí nghiệm HĐ3: Vẽ và sử dụng đồ thị để rút ra kết luận H: Từng học sinh tự đọc phần thông báo – mục III.1 (SGK Tr.5) ? Đồ thị biểu diễn sự phụ thuộc của cường độ dòng điện vào hiệu điện thế có đặc điểm gì H: G: Yêu cầu hs trả lời C2 H: ? Nhận xét đồ thị, rút ra kết luận ? Vậy cường độ dòng điện và hiệu điện thế có quan hệ gì H: tỉ lệ thuận 10’ II/ Đồ thị biểu diễn sự phụ thuộc của cường độ dòng điện vào hiệu điện thế 1/ Dạng đồ thị (SGK Tr.5) Đồ thị biểu diễn sự phụ thuộc của cường độ dòng điện vào hiệu điện thế là đường thẳng đi qua gốc toạ độ. 2/ Kết luận : Cường độ dòng điện chạy qua một dây dẫn tỷ lệ thuận với hiệu điện thế đặt vào hai đầu dây Hoạt động 4: Vận dụng 8’ III/ Vận dụng G: yêu cầu hs suy nghĩ và trả lời ?C3, ? C4, C5 G: Chốt lại nội dung C5 H: Đọc phần ghi nhớ SGK ?C3: ?C4: Các giá trị còn thiếu: 0,125A; 4,0V; 5,0V; 0,3A ?C5: cường độ dòng điện chạy qua dây dẫn tỉ lệ thuận hiệu điện thế đặt vào hai đầu dây đó D/Củng cố. HS : Đọc phàn ghi nhớ sgk Gv : Giới thiệu nhà vật lý học người Đức G.S. Ôm. E/ Hướng dẫn học ở nhà Học bài theo nội dung SGK BTVN: 1.1 à 1.4 SBT IV/ Rút kinh nghiệm, bổ sung Ngày soạn : 10/8/2013 Ngày dạy : Tiết 02. Điện trở của dây dẫn- Định luật Ôm I/ Mục tiêu - Nhận biết được đơn vị điện trở và vận dụng được công thức tính điện trở để giải bài tập. - Phát biểu và viết được hệ thức của định luật Ôm. - Vận dụng được định luật Ôm để giảI một số bài tập đơn giản II/ chuẩn bị G: Chuẩn bị bảng “Thương số U / I đối với mỗi dây dẫn” Lần đo Dây dẫn 1 Dây dẫn 2 1 2 3 4 Trung bình cộng: III/ Tiến trình lên lớp A/ Tổ chức lớp (1ph): Kiểm tra sĩ số: 9A..... 9B...... B/ Kiểm tra bài cũ (3ph): Câu hỏi 1: Trả lời Bài tập 1.1 SBT Đáp án: ………. G: Nhận xét, cho điểm C/ Bài mới Hoạt động của Thày và Trò T/g Nội dung HĐ1: Ôn kiến thức liên quan đến bài mới 10’ ? Nêu kết luận về mối quan hệ giữa cường độ và hiệu điện thế H: ? Đồ thị biểu diễn mối quan hệ đó co đặc điểm gì H: G: Nhắc lại, bổ sung ? dựa vào Bảng 1 và 2 ở bài trước tính thương số U/ I đối với mỗi dây dẫn (C1) H: trả lời H: từng hs trả lời C2 và thảo luận với cả lớp I/ Điện trở của dây dẫn 1/ Xác định thương số U/ I đối với mỗi dây dẫn HĐ2: Tìm hiểu khái niện điện trở 10’ 2/ Điện trở H: Đọc phần thông báo khái niệm điện trở trong SGK ? Tính điện trở bằng công thức nào ? Khi tăng hiệu điện thế vào 2 đầu dây dẫn lên 2 lần thì điện trở của nó tăng mấy lần ? Vì sao H: không tăng, vì …… G: giới thiệu kí hiệu và đơn vị điện trở ? Hiệu điện thế giữa hai đầu dây dẫn là 3V, tính điện trở của dây ? đổi các đơn vị sau 0,5 = ……. k = …….M ? nêu ý nghĩa của điện trở a) Đặt R = U / I đgọi là điện trở của dây dẫn đó b) Kí hiệu hoặc c) Đơn vị điện trở : (ôm) 1 = 1V/ 1A đơn vị khác: k, M 1k W =1000W 1MW =1000000W d) ý nghĩa của điện trở (SGK / 7) HĐ3: Phát biểu và viết hệ thức của định luật Ôm H: Từng học sinh viết hệ thức của định luật Ôm vào vở và từ đó phát biểu định luật H: 2 em nhắc lại định luật G: Yêu cầu hs trả lời C2 10’ II/ Định luật Ôm 1/ Hệ thức của định luật I= U / R 2/ Phát biểu định luật (SGK Tr.8) HĐ4: Vận dụng 8’ III/ Vận dụng ? công thức R = U /I dùng để làm gì ? từ công thức này có thể nói răng U tăng bao nhiêu lần thì R tăng bấy nhiêu lần được không ? tại sao H: G: vậy R của 1 vật dẫn hay dây dẫn không đổi, nó phụ thuộc vào gì- vấn đề đó chúng ta sẽ được nghiên cứu trong phần sau H: suy nghĩ trả lời C3, C4 và cả lớp cùng trao đổi G: chốt lại C3: U = 6V C4: I1=U/ R1; I2 = U/ R2 = U / 3R1 = 1/3.U/R1 =>I1 = 3I2 D/ Củng cố ? Phát biểu nội dung đ/l Ôm . Viết biểu thức của đ/l. E/ Hướng dẫn học ở nhà Học bài theo nội dung SGK BTVN: 2.1 à 2.4 SBT IV/ Rút kinh nghiệm: Tuần 02 Ngày soạn : 19/8/2013 Ngày dạy : Tiết 03: Thực hành : Xác định điện trở của một dây dẫn bằng amphe kế và vôn kế I/ Mục tiêu - Nêu được cách xác định điện trở từ công thức tính điện trở. - Mô tả và bố trí và tiến hành được thí nghiệm xác định điện trở của một dây dẫn bằng Vôn kế và Ampe kế . - Có ý thức chấp hành nghiêm túc quy tắc sử dụng các thiết bị điện trong thí nghiệm II/ chuẩn bị * Mỗi nhóm học sinh: + Một dây dẫn có điện trở chưa biết giá trị + Một Ampe kế có GHĐ 1,5A và ĐCNN 0,1A + Một Vôn kế có GHĐ 6V và ĐCNN 0,1V + Một nguồn điện có thể điều chỉnh được các giá trị U từ 0 à6V + Một công tắc điện, 7 đoạn dây nối * Mỗi học sinh chuẩn bị sẵn báo cáo thực hành như mẫu, trong đó trả lời các câu hỏi của phần 1 * Giáo viên: chuẩn bị một đồng hồ đa năng III/ Tiến trình lên lớp A/ Tổ chức lớp (1ph): ổn định trật tự, kiểm tra sĩ số, chia nhóm học sinh. B/ Kiểm tra bài cũ (9ph): Hoạt động của Thày và Trò T/g Nội dung HĐ1: Trình bày phần trả lời câu hỏi trong báo cáo thực hành 7’ 1/ Trả lời câu hỏi ? Viết công thức tính điện trở H: R = U/ I ? Muốn hiệu điện thế trở giữa hai đầu dây dẫn cần dùng dụng cụ gì ? Mắc dụng cụ đó như thế nào với dây dẫn cần đo H: Dùng Vôn kế. Mắc song song với dụng cụ cần đo ? Muốn đo cường độ dòng điện chạy qua một dây dẫn cần dùng dụng cụ gì ? Mắc dụng cụ đó như thế nào với dây dẫn cần đo H: Dùng Ampekế. Mắc nối tiếp với dụng cụ cần đo ? Từng em hãy tự vẽ sơ đồ mạch điện - có thể thảo luận nhóm C/ thực hành HĐ2: Mắc mạch điện theo sơ đồ và tiến hành đo 25’ 2/ Thực hành H: - Vẽ sơ đồ mạch điện Các nhóm mắc mạch điện theo sơ đồ đã vẽ Tiến hành đo: thay đổi hiệu điện thế trở đọc và ghi cường độ dòng điện tương ứng vào bản Báo cáo G: - Theo dõi giúp đỡ và kiểm tra các nhóm mắc mạch điện đặc biệt là mắc Ampe kế và Vôn kế Nhắc nhở mọi học sinh phải tham gia tích cực Học sinh tiến hành theo yêu cầu SGK G: Hướng dẫn học sinh viết báo cáo thực hành 5’ 3/ Báo cáo thực hành d/ Củng cố(3p ) G: - Thu báo cáo của các hs; thu dọn đồ thực hành Nhận xét kết quả, tinh thần, thái độ thực hành của các nhóm E/ Hướng dẫn học ở nhà (1 p ) Tập vẽ sơ đồ mạch điện, Mắc mạch điện theo sơ đồ đọc trước Bài 4 SGK IV/ Rút kinh nghiệm, bổ sung ........................................................................................................................ Ngày soạn : 19/8/2013 Ngày dạy : TIết 04: Đoạn mạch nối tiếp I/ Mục tiêu - Suy luận để xác định được công thức tính điện trở tương đương của đoạn mạch gồm hai điện trở mắc nối tiếp Rtđ = R1 + R2 và hệ thức . - Mô tả được cách bố trí và tiến hành thí nghiệm kiểm tra lại các hệ thức suy ra từ thực tiễn. - Vận dụng được những kiến thức đã học để giải thích một số hiện tượng và bài tập về đoạn mạch nối tiếp. II/ chuẩn bị * Mỗi nhóm học sinh: + Ba điện trở mẫu có giá trị 6, 10, 16. + Một Ampe kế có GHĐ 1,5A và ĐCNN 0,1A + Một Vôn kế có GHĐ 6V và ĐCNN 0,1V + Một nguồn điện 6V + Một công tắc điện, 7 đoạn dây nối III/ Tiến trình lên lớp A/ Tổ chức lớp (1ph): Kiểm tra sĩ số: 9A.... 9B...... B/ Kiểm tra bài cũ (không): C/ Bài mới ( 37 ph ) Hoạt động của Thày và Trò T/g Nội dung I/ Cường độ dòng điện và hiệu điện thế trong đoạn mạch nối tiếp HĐ1: Ôn kiến thức liên quan đến bài mới 5’ 1/ Nhớ lại kiến thức Lớp 7 ? cường độ dòng điện chạy qua mỗi bóng đèn có môí liên hệ như thế nào với cường độ dòng điện mạch chính H: ? hiệu điện thế ở giữa hai đầu đọan mạch có mối liên hệ như thế nào với hđt giữa hai đầu mỗi đèn H: G: Nhận xét Trong đoạn mạch gồm hai bóng đèn mắc nối tiếp I = I1 = I2 (1) U = U1 + U2 (2) HĐ2: Nhận biết được đoạn mạch gồm 2 điện trở măc nối tiếp 7’ 2/ Đoạn mạch gồm hai điện trở mắc nối tiếp H: trả lời C1 - R1, R2, Ampe kế được mắc nối tiếp với nhau ? hai điện trở R1, R2 có mấy điểm chung G: các hệ thức (1) và (2) vẫn đúng với đoạn mạch gồm hai điện trở mắc nối tiếp H: làm C2 G(hướng dẫn): dựa vào hệ thức của định luật Ôm H: Hệ thức (1) và (2) vẫn đúng (3) HĐ3: Xây dựng công thức tính điện trở tương đương của đoạn mạch gồm hai điện trở mắc nối tiếp H: Đọc SGK ? Thế nào là điện trở tương đương của một đoạn mạch H: từng học sinh làm C3 G (hướng dẫn): kí hiệu hiệu điện thế ở giữa hai đầu đoạn mạch là U, giữa hai đầu mỗi điện trở là U1, U2. Viết công thức liên hệ giữa U, U1và U2 H:UAB= U1+ U2 G: cường độ dòng điện trong mạch là I. Viết biểu thức tính U, U1và U2theo I và R tương ứng H: UAB= U1+ U2= IR1 + IR2 = IRtđ => Rtđ= R1+R2) ? phát biểu hệ thức (4) bằng lời 10’ III/ Điện trở tương đương của đoạn mạch nối tiếp 1/ Điện trở tương đương: Rtđ (SGK/ Tr. 12) 2/ Công thức tính điện trở tương đương của đoạn mạch gồm hai điện trở mắc nối tiếp Rtđ= R1+R2 (4) HĐ4: Tiến hành thí nghiệm kiểm tra 10’ 3/ Thí nghiệm kiểm tra H: các nhóm mắc mạch điện và tiến hành thí nghiệm theo hướng dẫn của SGK G: hướng dẫn H: thảo luận nhóm để rút ra kết luận ? Nêu kết luận 4/ Kết luận Đoạn mạch gồm hai điện trở mắc nối tiếp có điện trở tương đương bằng tổng các điện trở thành phần HĐ5: Vận dụng ? Cần mấy công tắc để điều khiển đoạn mạch nối tiếp H: từng học sinh trả lời C4 -K mở: không hoạt động vì không có dòng điện chạy qua đèn. G (mở rộng): ? có nên mắc hai bóng đèn nối tiếp không ? cách mắc hai bóng đèn thường dùng ? tác dụng của cầu chì H: từng hs làm C5 G: Mở rộng Rtđ= R1+R2 + R3 5, III/ Vận dụng ?C4. ?C5. D/Củng cố (5 ph) Đọc ghi nhớ ; Có thể em chưa biết. E/ Hướng dẫn học ở nhà (2ph) Học bài theo nội dung SGK BTVN: 4.1 à 4.5 SBT IV/ Rút kinh nghiệm. ........................................................................................................................