Giáo án Vật lý K6 bài 19: Sự nở vì nhiệt của chất lỏng

Lớp: 6A Tiết : Ngày giảng : Sĩ số: Vắng: Lớp: 6B Tiết : Ngày giảng : Sĩ số: Vắng: Lớp: 6C Tiết : Ngày giảng : Sĩ số: Vắng: Tiết 22 Bài 19 SỰ NỞ VÌ NHIỆT CỦA CHẤT LỎNG I. Mục tiêu 1.Về kiến thức: - Thể tích một chất lỏng tăng khi nóng lên, giảm khi lạnh đi. - Các chất lỏng khác nhau dãn nở vì nhiệt khác nhau. 2.Về kĩ năng: - Giải thích được một số hiện tượng đơn giản về sự nở vì nhiệt của chất lỏng. - Biết thực hiện thí nghiệm ở hình 19.1 và 19.2 SGK mô tả hiện tượng xảy ra và rút ra được kết luận 3.Về thái độ - Giúp học sinh vận dụng được kiến thức của bài để giải thích các vấn đề trong thực tế cuộc sống, nhằm góp phần cho học sinh tin tưởng vào khoa học vật lí II.Chuẩn bị 1. Giáo viên: - Cho mỗi nhóm học sinh: 1 ống thủy tinh thẳng, 1 chậu thủy tinh, 1 bình thủy tinh đáy bằng, 1 nút cao su có lỗ ở giữa. - Cho cả lớp: 1 bình đựng nước pha màu, 1 bình thủy nước nóng. 2. Học sinh: - Học bài cũ và chuẩn bị trước bài 19 III. Tiến trình bài dạy 1. Kiểm tra 15 phút : - Khi nhiệt độ tăng (hoặc giảm) thì chất rắn như thế nào ? - Thể tích chất rắn lúc đó ra sao ? Đáp án - Chất rắn nở ra khi nóng lên ( thể tích chất rắn tăng ), co lại khi lạnh đi ( thể tích chất rắn giảm so với khi nóng lên ) 2. Bài mới Hoạt động của GV Hoạt động của HS Nội dung Hoạt động 1: Tổ chức tình huống học tập An : Đố biết khi nung nóng một ca nước đầy thì nước có tràn ra ngoài không ? Bình : Nước chỉ nóng lên thôi, tràn thế nào được, vì lượng nước trong ca có tăng lên đâu. Bình trả lời như vậy đúng hay sai ? - Tại sao khi đun nước ta không nên đổ nước thật đầy ấm ? - Tại sao người ta không đóng chai nước ngọt thật đầy ? Để có cơ sở giải thích vấn đề chúng ta làm thí nghiệm : Hoạt động 2: ( 15 phút) Làm thí nghiệm và trả lời câu hỏi : Cho học sinh làm thí nghiệm theo nhóm Giáo viên giới thiệu dụng cụ và hướng dẫn HS thực hiện thí nghiệm: - Đổ đầy nước màu vào một bình cầu. Nút chặt bình bằng nút cao su cắm xuyên qua một ống thủy tinh. Khi đó nước màu sẽ tăng lên trong ống. - Đặt bình cầu vào chậu nước nóng và quan sát hiện tượng xảy ra với mực nước trong ống. Yêu cầu HS trả lời : - Tại sao phải dùng nước màu và gắn ống thủy tinh ? - Tại sao phải đặt vào chậu nước nóng mà không đun ? Trả lời câu hỏi : Cho HS thảo luận nhóm trả lời : C1: Có hiện tượng gì xảy ra với mực nước trong ống thủy tinh khi ta đặt bình vào chậu nước nóng ? Giải thích. C2: Nếu sau đó ta đặt bình cầu vào nước lạnh thì sẽ có hiện tượng gì xảy ra với mực nước trong ống thủy tinh. Các chất lỏng khác nhau nở vì nhiệt như thế nào ? Hoạt động 3: Chứng minh các chất lỏng khác nhau nở vì nhiệt khác nhau : C3: Quan sát hình 19.3 mô tả thí nghiệm. Cho biết mực chất lỏng dâng lên trong ống thủy tinh như thế nào? Rút ra nhận xét. - Có nhận xét gì về mực chất lỏng dâng lên trong ống thủy tinh ? - Chất lỏng nào dâng lên nhiều nhất, chất nào ít nhất ? - Các chất lỏng khác nhau nở vì nhiệt : Giống nhau Gần giống nhau Khác nhau - Có 3 bình như nhau đựng ba chất lỏng khác nhau. Đem tăng 3 bình trên với cùng một nhiệt độ thì thấy bình 1 chất lỏng không tràn ra, bình 2 chất lỏng tràn ra một ít, bình 3 chất lỏng tràn ra nhiều. Hỏi bình nào chứa nước, rượu, dầu ? Qua TN rút ra được kết luận gì ? Hoạt động 4: Rút ra kết luận Cho HS làm việc theo nhóm C4: Chọn từ thích hợp trong khung để điền vào chỗ trống. a/ Thể tích nước trong bình (1)……… khi nóng lên, (2)………… khi lạnh đi. b/ Các chất lỏng khác nhau nở vì nhiệt (3)…………………. - Khi nung nóng một chất lỏng thì : Khối lượng riêng của chất lỏng tăng Khối lượng riêng của chất lỏng giảm Khối lượng riêng của chất lỏng không thay đổi. Khối lượng riêng của chất lỏng lúc tăng, lúc giảm. - Hãy chọn câu đúng : Chất lỏng nở ra khi nóng lên, thể tích giảm. Chất lỏng co lại khi lạnh đi, thể tích tăng. Chất lỏng nở ra khi nóng lên, co lại khi lạnh đi. Các chất lỏng khác nhau nở vì nhiệt giống nhau. Hoạt động 5:Vận dụng Cho lớp thảo luận và trả lời C5: Tại sao khi đun nước ta không nên đổ nước thật đầy ấm ? - Tại sao khi đun nóng một lượng nước chứa trong bình thủy tinh, mực nước trong bình hạ xuống sau đó dâng lên ? Đọc vấn đề đầu bài Tìm hiểu vấn đề và dự kiến câu trả lời. Học sinh làm thí nghiệm theo nhóm, quan sát hiện tượng trả lời các câu hỏi. Quan sát vị trí mực nước màu Đánh dấu vào vị trí mực nước màu rồi so với vị trí mới khi nhúng vào nước nóng. Làm việc cá nhân trả lời : - Dùng nước màu và gắn ống thủy tinh để dễ quan sát sự dâng lên của mực nước khi nóng lên. - Vì chỉ cần tăng nhiệt độ của nước lên một ít. Thảo luận nhóm : C1: Mực nước trong ống dâng lên vì nước nóng lên, nở ra. Làm việc cá nhân điền vào : (1): nở ra (2): co lại Làm việc cá nhân : C3: Các chất lỏng khác nhau nở vì nhiệt khác nhau. - Mực chất lỏng dâng lên không bằng nhau. - Dâng nhiều nhất là rượu, ít nhất là nước. - Chọn C - Bình 1 chứa nước, bình 2 chứa dầu, bình 3 chứa rượu. Thảo luận nhóm : C4: a/ Thể tích nước trong bình tăng khi nóng lên, giảm khi lạnh đi. b/ Các chất lỏng khác nhau nở vì nhiệt không giống nhau. - Chọn B - Chọn C Nhóm nhỏ thảo luận trả lời : C5: Vì khi bị đun nóng, nước trong ấm nở ra, thể tích tăng lên, nước dâng lên và tràn ra ngoài. - Vì do bình thủy tinh nở ra trước nên nước hạ xuống, sau đó nước nở ra dâng lên. 1. Làm thí nghiệm : (SGK) 2. Trả lời câu hỏi : C2: Mực nước hạ xuống vì nước lạnh đi, co lại 3. Rút ra kết luận : - Thể tích nước trong bình tăng khi nóng lên, giảm khi lạnh đi. Chất lỏng nở ra khi nóng lên, co lại khi lạnh đi. Các chất lỏng khác nhau nở vì nhiệt khác nhau. 4. Vận dụng : 3/.Củng cố: - Giải BT 19.3 SBT - Cho học sinh nhắc lại nội dung ghi nhớ. 4/.Dặn dò : - Học bài, xem trước bài mới. - Bài tập về nhà: 19.4 sách bài tập.